در ادامه اين گزارش مي خوانيم: پس از اين رشد چشمگير، سكون قيمتي تا ابتداي سال 2017، سازندگان اين فرضيه را ساكت كرد؛ اما 17 برابر شدن ارزش هر بيت‌كوين در 11 ماه ابتدايي سال‌جاري ميلادي، اين فرضيه را به صدر اخبار بازار جهاني بازگرداند. با توجه به ذات كمتر شناخته‌شده بيت‌كوين، عدم‌امكان مداخله انساني در تنظيم بازار آن و فقدان دلايل كافي براي تحليل روند منطقي قيمت‌ها، فرضيه حباب بيت‌كوين اثبات‌ناپذير به‌نظر مي‌رسد.
وجود «حباب بيت‌كوين» در روزهاي درخشش اين ارز ديجيتالي، بيش از پيش مورد توجه بازارها، اقتصاددانان و سرمايه‌گذاران قرار گرفته است. سازندگان فرضيه حباب بيت‌كوين، از نزديكي زمان درهم شكستن بازار اين پديده پولي جوان خبر مي‌دهند. آنها توقف روند وسوسه‌انگيز رشد قيمت بيت‌كوين را مصادف با هجوم سرمايه‌گذاران براي فروش پيش‌بيني مي‌كنند.در اين حالت، قيمت بيت‌كوين به شدت افت خواهد كرد؛ اما روند تاريخي قيمت اين ارز ديجيتالي از اثبات‌ناپذيري وجود حباب حكايت دارد. ارزش هر بيت‌كوين در سال 2013، حدود 84 برابر شده بود تا اولين ادعاي حباب در اين سال مطرح شود. در حالي كه منتقدان، در انتظار تركيدن حباب بيت‌كوين بودند، اين ارز ديجيتالي، در سال 2017 نيز رشد چشمگيري از خود نشان داد و قيمت هر بيت‌كوين از ابتداي سال‌جاري تا روز گذشته، 17 برابر شد. حبابي كه فرضيه‌سازان در سال 2013 تخمين زده بودند به مراتب بزرگ‌تر از حباب امسال بود تا هشدار آنان چندان بر روند بازارها اثرگذاري نكند. طبيعت ناشناخته بيت‌كوين، عدم امكان مداخله انساني در الگوريتم شبكه و فقدان شواهدي كه توان تحليل روند صحيح قيمتي را فراهم مي‌كنند نيز فرضيه حباب بيت‌كوين را به چالش مي‌كشند.
** بيت‌كوين در يك نگاه!
شبكه ديجيتالي بيت‌كوين از سال 2009 ميلادي توسط شخص يا اشخاص ناشناسي با نام مستعار «ساتوشي ناكاموتو» راه‌اندازي شد و در دسترس عموم قرار گرفت. قيمت هر بيت‌كوين در ماه‌هاي ابتدايي كسر نامشخصي حدود يك‌ده هزارم دلار آمريكا تخمين زده شده و مقدار مشخص آن تا سال 2010 ميلادي مبهم بود. اولين نشانه مستدل از قيمت قطعي بيت‌كوين به ماه جولاي سال 2010 بازمي‌گردد. در اولين تراكنش با قيمت ثبت‌شده، 10 هزار بيت‌كوين براي خريد دو عدد پيتزا صرف شد. هر بيت‌كوين در اين مبادله حدود 41ده هزارم دلار ارزش داشت كه در مقايسه با قيمت صبح روز گذشته، مبلغ ناچيزي محسوب ميشود. قيمت هر بيت‌كوين روز جمعه به بيش از 17 هزار و 170 دلار رسيد كه ركورد جديدي در تاريخ اين پديده ديجيتالي به حساب مي‌آيد. در واقع بيت‌كوين‌هايي كه سال 2010 براي خريد دو پيتزا خرج شده بودند، روز جمعه بيش از 170ميليون دلار ارزش داشتند. پس از «روز پيتزايي»، تراكنش‌هاي بيت‌كويني با موج حمايتي جديدي روبه‌رو شدند و روند افزايشي ارزش اين ارز رمزنهاد تا سال 2013 با شيب ملايمي ادامه يافت. اولين جبهه‌گيري اقتصاددانان نسبت به تقويت روز‌افزون قيمت ارز ساتوشي، با افزايش 8400 درصدي ارزش هر بيت‌كوين از ابتداي ماه ژانويه سال 2013 تا پايان نوامبر همين سال، شكل گرفت. اين كارشناسان اقتصادي، از بروز حباب قيمتي در بازار ارز ديجيتالي اظهار نگراني مي‌كردند و به‌طور مداوم، نزديكي زمان سقوط بيت‌كوين را به سرمايه‌گذاران وعده مي‌دادند. هرچند، ماه پاياني سال 2013 با افت شديد ارزش پول ديجيتالي همراه بود؛ اما ميانگين قيمت بيت‌كوين تا پايان سال 2016 بالاي خط 500 دلاري باقي‌ماند. پس از كريسمس سال‌جاري ميلادي، بيت‌كوين وارد مرحله جديدي از تغييرات قيمتي شد كه بازهم معماي حباب قيمتي را بر سر زبان منتقدان ارزهاي ديجيتالي انداخت.
** سال 1700 درصدي ارز ديجيتالي!
سال 2017 ميلادي براي بيت‌كوين به سال پرحاشيه و در عين حال خوش‌يمني تبديل شد. با اينكه ارز رمزنهاد سال جديد خود را با قيمت 966دلاري آغاز كرد.اما گذشت 11 ماه از ثبت اين قيمت، نشان داد كه بازار ارزهاي ديجيتالي در حال به چالش كشيدن نظام پولي سنتي است. ارزش يك بيت‌كوين از ابتداي سال 2017 تا روز 8 دسامبر (جمعه)، بيش از 17 برابر شد. به عبارتي بيت‌كوين روز جمعه به قله 17 هزار دلاري صعود كرد. تقويت بي‌وقفه قيمت اين پديده ديجيتالي در سال‌جاري، به دو مولفه كلي مربوط ميشود. اولين مولفه، افزايش پذيرش عمومي اين پديده نوظهور به‌عنوان يك روش تبادل مالي و سرمايه‌گذاري است. شركت‌هاي بسياري در 11 ماه اخير مبادلات مالي بر پايه ارزهاي ديجيتالي به خصوص بيت‌كوين را رسما پذيرفته‌اند. آغاز امكان معامله آتي بيت‌كوين در شركت‌هاي بزرگي مانند بورس كالاي شيكاگو و كارگروه CBOE، تنها بخشي از پذيرش روبه گسترش ارزهاي ديجيتالي است. دستگاه‌هاي خودپردازي كه قابليت تبديل بيت‌كوين به ارزهاي رايج دنيا را دارند در بيش از 15 هزار شعبه فعاليت مي‌كنند. مولفه دومي كه در حال حمايت از پول‌هاي رمزنهاد است، افزايش ميل عمومي به اجتناب از درگيري با عوامل سياسي و ژئوپليتيك است. به‌عنوان مثال، افزايش بحران در زيمبابوه، ونزوئلا و برخي ديگر از كشورهاي آفريقايي، ارزش پول ملي و امنيت مالي شهروندان اين كشورها را به خطر انداخت و به‌دنبال آن، سرمايه‌گذاري اين افراد در بازار ارز‌هايي ديجيتالي به‌خصوص بيت‌كوين به‌شدت افزايش يافت. عوامل ديگري مانند افزايش تعداد ارزهاي رمزنهاد و ارتقاي مكانيزم شبكه بلاك‌چين نيز بر روند تقويتي بيت‌كوين بي‌تاثير نبوده‌اند؛ اما از طرف ديگر، روز به روز بر تعداد منتقدان ارزهاي ديجيتالي افزوده ميشود و پايه مشترك تمام انتقاد‌ها همان حباب قيمتي است كه در سال 2013 نيز مورد تاكيد واقع شده بود.
** حباب بيت‌كوين واقعي است؟
حباب قيمتي زماني رخ مي‌دهد كه ارزش يك كالا با اختلاف مشهود نسبت به قوه ذاتي آن در بازار معامله شود. براي مثال، حباب قيمتي سهام نزدك در اوايل قرن بيستم، به‌دليل افزايش افراطي تقاضا و اعتماد بي‌پشتوانه به ارزش ذاتي اين سهام رخ داد. صعود ارزش سهام نزدك پس از ماه‌ها، با بن‌بست مواجه شد؛ چراكه بازار بالاخره با ارزش ذاتي نزدك روبه‌رو شد. پيش‌بيني حباب قيمتي تنها در صورتي ممكن است كه عامل يا عوامل ارزش‌آفرين براي يك كالا، قابل مقايسه يا بررسي دقيق باشند. به عبارتي حباب تنها زماني اثبات ميشود كه تركيده باشد. كارشناساني كه به وجود حباب در بازار بيت‌كوين اصرار مي‌ورزند، دليل عمده اين فرضيه را افزايش بي‌رويه تقاضاي خريد مي‌دانند. آنها معتقدند زماني‌كه تب تقاضا‌طلبانه بيت‌كوين به‌دنبال پايان رشد فراطبيعي قيمت فروكش كند، هجوم تقاضاي فروش، بازار بيت‌كوين را درهم خواهد شكست. روند تاريخي بروز و اتمام حباب‌هاي اقتصادي معروف مانند ماجراي «درياي جنوب»، از سوي اين گروه مخالف، به‌عنوان تضمين فرضيه‌شان در نظر گرفته ميشود؛ با اين حال، طبيعت ناشناخته مكانيزم ارزهاي ديجيتالي، عدم امكان مداخله نهادي و انساني در الگوريتم شبكه، فقدان شواهد و دلايلي كه توان تحليل روند صحيح قيمت را فراهم مي‌كنند، از جمله دلايلي هستند كه حباب قيمتي بيت‌كوين را با ترديد مواجه مي‌كنند.
*منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1396،9،18
**گروه اطلاع رساني**1699**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصي
تهران- ايرنا- روزنامه دنياي اقتصاد با اشاره به اينكه ارز ديجيتالي قله 17 هزار دلاري را فتح كرد، نوشت: فرضيه «حباب بيت‌كوين» نخستين بار پس از رشد 8400 درصدي سال 2013 ميلادي مطرح شده بود.
