به گزارش ایرنا، نزدیك پنج میلیون تن پسماند صنعتی سرب و روی در مكان كنونی شهرك صنعتی تخصصی روی در 15 كیلومتری جنوب شهر زنجان و در كنار جاده بیجار انبار شده است كه به گفته كارشناسان محیط زیست، بزرگترین خطر زیست محیطی استان زنجان محسوب می شود.
نبود مطالعات كافی زیست محیطی، بی توجهی به الزامات زیست محیطی، افزایش روز افزون پسماندهای بی سامان و تاكید بر استفاده حداكثر از فرصت های موجود برای ساماندهی پسماندهای شهرك روی از مباحثی بود كه در میزگرد ایرنا زنجان بررسی شد.
به دنبال ایجاد دغدغه و نگرانی عمومی مردم زنجان درخصوص تبعات و مضرات پسماندهای ویژه، از 6 سال گذشته موضوع ساماندهی و جابه جایی این پنج میلیون تن فیلتر كیك مطرح شده و در دستور كار مسئولان قرار گرفته است، بر همین اساس خبرگزاری جمهوری اسلامی مركز زنجان موضوع مدیریت این پسماندها را در میزگرد خود بررسی كرد.
در این میزگرد جمال ناصحی مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی، امیر حمیدنیا مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان، سید رضا موسوی مدیركل حفاظت محیط زیست، ناصر فغفوری رئیس سازمان صنعت،معدن و تجارت و محمدرضا آبی پور مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان حضور داشتند.
** هر صنعتی تبعات بهداشتی و زیست محیطی خاصی دارد
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: صنعت در همه دنیا تبعات بهداشتی و زیست محیطی خاص خود را دارد، حتی در كشورهای توسعه یافته و كشورهایی كه نظارت ها زیاد است و كنترل های بسیاری انجام می شود، باز هم تبعات زیست محیطی وجود دارد.
جمال ناصحی افزود: بر همین اساس هم ضوابطی تهیه شده كه نیاز است تولیدكننده به آن ضوابط توجه كند تا خطرات زیست محیطی فعالیت های صنعتی به حداقل كاهش یابد.
وی یادآورشد: قانون نحوه مدیریت پسماندها را مشخص ساخته و به صراحت اعلام كرده كه مدیریت پسماندهای ویژه بر عهده تولیدكننده است و باید این زباله ها را بی خطرسازی كند و پس از آن تحویل متولیان امحا یا دفع دهد.
ناصحی اظهار كرد: صنعت سرب و روی، صنعتی آلاینده و پسماند آن حاوی عناصر شیمیایی است می تواند برای مردم و محیط زیست مخرب و مشكل ساز باشد، باید ضوابط مربوطه را رعایت كند.
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: متاسفانه در این بخش كمتر به ضوابط مدیریت پسماندها توجه شده است و وجود شهرك صنعتی روی در فاصله كنونی بحث های زیادی ایجاد می كند و می توان به آن پرداخت.
وی تاكید كرد: برای پسماندهای شهرك روی، مدیریت فنی و اصولی انجام نشده و اكنون حجم زیادی از این پسماندها جمع شده و به جهت مهندسی و بهداشت زیست محیطی می تواند خطرساز باشد و خاك و آب را آلوده كند و به خاطر وزش باد حتی آلودگی شهر را به دنبال داشته باشد.
** از سنگ شهر تا شهرك صنعتی روی
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان گفت: مجوز اولیه این شهرك صنعتی برای سنگ شهر صادر شده بود اما پس از مدتی به دستور استاندار وقت تبدیل به شهرك صنعتی روی شد.
امیر حمیدنیا افزود: عملیات اجرایی این شهرك باعنوان سنگ شهر آغاز شد و در سال 81 به بهره برداری رسید.
وی یادآور شد: با توجه به شرایط استاندار وقت دستوری داد و مكاتبه ای با سازمان محیط زیست انجام شد و آن منطقه به شهرك تخصصی روی تغییر كاربری داد.
** سنگ شهر مورد تایید محیط زیست بوده اما شهرك صنعتی روی نه
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: زنجان یك استان معدنی است و معدن فرصتی ارزشمند به شمار می آید تا از این ظرفیت برای توسعه استفاده كند.
سیدرضا موسوی افزود: اما شهرك تخصصی روی با توجه به جانمایی آن، واقعیتی است كه به نام سنگ شهر مجوز داشته و مورد تایید محیط زیست هم بوده اما به دستور استاندار وقت و مقاومت محیط زیست كه در آن مقطع شكسته شده، تبدیل به شهرك صنعتی روی شده است.
وی تاكید كرد: علت چرایی شكل گیری این شهرك باید مجدد مورد بررسی قرار گیرد تا حداقل از تكرار آن جلوگیری شود.
موسوی تصریح كرد: طبیعی است برای اینگونه واحدها كه ماهیت نیمه آلاینده دارند, باید مراقبت ها بیشتر شود، این واحدها، تولیدی های پاكی نیستند و اگر به آن چاشنی تكنولوژی قدیمی و بهره وری پایین اضافه شود، وضعیت بدتر می شود.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سویی موضوع آلایندگی خود واحد و از سوی دیگر تجمیع این پسماندها مطرح است.
وی اضافه كرد: خروجی واحدهای صنعتی مستقر در شهرك صنعتی روی به صورت انفرادی استاندارد است در حالی كه هر روز صبح می توان یك نوار آبی رنگی را روی این شهرك مشاهده كرد كه حكایت از خروجی آلاینده ها دارد.
موسوی ادامه داد: به حتم این نوع شهرك ها باید با ملاحظات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد، درست است كه تاییده محیط زیست را در آن سال ها دریافت كرده اما همه اذعان دارند كه جای این شهرك در این منطقه نبوده است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی پنج سال گذشته، 2 مركز معتبر چهار مطالعه در زمینه آلایندگی شهرك روی در چهار محور آب، خاك، گیاه و دام انجام داده اند.
وی با بیان اینكه تاكنون مطالعات مربوط به هوا نهایی نشده است، ادامه داد: بر اساس سنجش هایی كه این اداره كل انجام داده و نتیجه مطالعات انجام شده، خاك های آن محدوده آلوده هستند، در آب های زیر زمینی آلودگی مشاهده نشده اما به این مفهوم نیست كه در آینده مشكل ساز نخواهد شد.
** از واحد 100 هزار تنی كالسیمین تا ظرفیت 200 هزار تنی تولید روی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در آغاز تاسیس واحد روی در استان، بررسی كارشناسی انجام شده بود بر اساس ظرفیت معدن انگوران احداث یك واحد 100 هزار تنی روی در جوار معدن كه همان شركت كالسیمین است، تصویب شد.
ناصر فغفوری یادآورشد: پذیره نویسی برای شركت كالسیمین هم بر اساس همین اطلاعات كارشناسی انجام شد چون مردم معتقدم بودند كه این صنعت، فعالیت اقتصادی سودآوری محسوب می شود.
وی اظهار كرد: هم اكنون زنجان ظرفیت تولید 200 هزار تن روی دارد و به علت كمبود خاك، واحدهای تولیدی مجبور به واردات مواد اولیه هستند.
فغفوری خاطر نشان كرد: در صورتی كه فقط آن واحد 100 هزار تنی كه بر مبنای ظرفیت معدن انگوران بود، احداث می شد كه هدف از تشكیل شركت توسعه معادن ایران هم همین بود، مشكلی ایجاد نمی شد و كنار معدن بود و دپو هم بعد از برداشت می توانست در بخش های مختلف امحا شود و آسیبی به محیط زیست وارد نمی شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: به هر دلیل این اتفاق رخ نداد و در گذشته بر اساس تصمیم های استانی تشخیص داده شد كه در كنار این شهرك سنگ شهر، واحد روی ایجاد شو.
وی تصریح كرد: در آن زمان هم مجوز زیست محیطی شركت شهرك صنعتی استان صادر می شود، جدای از اینكه درست بوده یا نه، مهم این بوده كه این شهرك فاقد مجوز نیست، شهرك صنعتی روی در زمان خودش مجوز زیست محیطی استان را می گیرد.
فغفوری تاكید كرد: هر واحد تولیدی كه در شهرك صنعتی روی مستقر هستند بابت استقرار و در زمان دریافت پروانه بهره برداری مورد به مورد مجوز محیط زیست را گرفته اند و هیچ كارخانه ای آنجا نیست كه پروانه بهره برداری آن فاقد مجوز زیست محیطی باشد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: در سال 91 در كارگروه تسهیل و رفع موانع تولید كه به ریاست آقای رئوفی نژاد استاندار وقت در ماهنشان تشكیل شد، خود سازمان صنعت و معدن به عنوان دبیرخانه تشخیص داد كه شهرك روی مشكل ساز خواهد شد.
وی ادامه داد: در همان جلسه مصوب شد كه ایجاد و توسعه هر نوع واحد مرتبط با صنعت روی در شهرك تخصصی روی ممنوع است و در صورت وجود متقاضی باید در شهرك انگوران مستقر شود.
فغفوری اضافه كرد: همین كار هم باعث شد كه چهار مجوز روی وارد شد كه یكی اجرا نكرد و سه مورد دیگر هم شروع كردند كه 2 مورد به بهره برداری رسیده و دیگری هم در حال آماده سازی برای بهره برداری است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: از آن تاریخ هم یك واحد توسعه یا ایجادی در آن منطقه ایجاد نشده است و تمام واحدهای تولیدی كه طی یك سال گذشته پروانه دریافت می كنند همه واحدهایی بودند كه قبل از 91 زمین خریداری و مجوز احداث دریافت كرده بودند.
وی ابراز كرد: شاید اگر محدودیت ایجاد نمی شد اكنون در شهرك روی كه زمین به اندازه كافی دارد حداقل 10 واحد داریم، آن هم پر شده بود.
فغفوری افزود: این كار خوبی بود كه از سال 91 محدود شد و نباید این اقدامات خوب را فراموش كرد، استاندار كنونی هم دستورهایی داده است و فكر می كنم اقدامات بعد از حداقل سه ماه انجام می شود.
** تبعات اجرای غلط تصمیم اشتباه راه اندازی شهرك روی
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: در سال 78 تصمیم گرفته شد سنگ شهر احداث شود كه استان از ذخایر خوبی برخوردار بود، اما به شهرك روی تغییر كاربری داد.
محمدرضا آبی پور اضافه كرد: مساله این است كه یك تصمیم غلط داریم و یك اجرای غلط، حتی اگر یك تصمیم غلط درست اجرا شود، باز هم تبعات كمتری خواهد داشت متاسفانه تصمیم غلط گاه به شكل غلطی هم ایجاد می شود و تبعات بیشتری بر جا می گذارد.
وی ابراز كرد: برای سنگ شهر، مطالعات زیست محیطی مورد قبولی انجام شده و فعالیت آن انجام شده بود اما به حتم راه اندازی شهرك روی هم بدون مطالعات و مجوز محیط زیست امكان پذیر نبوده است.
آبی پور افزود: در ابتدا برای واحدهای سرب و روی هیچ مطالعاتی نبود و به عنوان سنگ شهر فعالیت می كردند، تقاضا شد كه 13 واحد را ایجاد و مستقر كنند.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان به وجود متقاضی راه اندازی فرآوری سرب و روی در سنگ شهر در ابتدای دهه 80 اشاره كرد و گفت: در نهایت برای استقرار این شهرك موافقت شد و دستور استاندار وقت با رعایت تمامی مسائل زیست محیطی و الزامات قانونی صادر شد.
وی تاكید كرد: فعالیت یك واحد صنعتی بدون دریافت مجوزهای قانونی و ملاحظات زیست محیطی امكان پذیر نیست.
آبی پور یادآورشد: این 13 واحد مستقر و تعهداتی ایجاد شد برای شهرك صنعتی و برای ضوابطی از محیط زیست موافقت گرفتند و همه در مراحل بهره برداری مجوز زیست محیطی دریافت كردند كه در آن 17 الزام داشت كه اگر رعایت شود ما مشكلی نداریم.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: مشكلی كه ایجاد شده متصور بر این است كه این تعهدات از سوی مسئولان به طور كامل اجرا نشده است.
وی تصریح كرد: زمانی كه مساله ای تبدیل به مشكل و مشكلی تبدیل به معضل می شود، نشان می دهد كه بخشی از این تعهدات از سوی این افراد عملی نشده است، این زمان گذشته و انحراف از همان ابتدا بوده است.
آبی پور اظهار كرد: در ابتدا تصمیم برای ایجاد یك واحد 100 هزار تنی و دستور استاندار وقت هم مبنی بر رعایت تمام مسائل فنی و زیست محیطی بوده است و غیر از این هم نمی تواند باشد چرا كه هرگز سازمان محیط زیست اجازه نمی دهد كه خلاف ضوابط عمل شود.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: پس از مدتی جریان اقدام دچار مشكل شده، تعهداتی انجام نشده، آنچه كه هست این است كه امروز تصمیم بر این است كه این وضعیت ساماندهی شود.
وی خاطر نشان كرد: برای همین ساماندهی، سازمان صنعت، معدن، شهرك های صنعتی، اداره كل محیط زیست ، در حد شورای عالی محیط زیست درگیر هستند و این ساماندهی هم از طریق كمیته ویژه ای در استانداری پیگیری می شود.
آبی پور ادامه داد: آخرین خبر این است كه از این به بعد زمان باید به طور كامل مدیریت شود و زمان صدور مجوزها و تاییده ها چندین سال به طول نیانجامد چرا كه از این پس زمان تلف كردن قابل توجیه نیست.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری استان زنجان گفت: انتظار داریم كه اداره كل حفاظت محیط زیست استان به خاطر نگرانی هایی مردم، ایجاد شده است سرعت بیشتری به روند بررسی ها و پاسخگویی ها به كار گیرد.
وی تاكید كرد: اكنون تصمیم بر این شده كه این پسماند بلافاصله مدیریت شود از بابت اینكه ادامه ازدحام و دپو نداشته باشد و خروجی ها به مكان بهتری منتقل شود.
آبی پور اضافه كرد: سازمان صنعت معدن بسیار خوب وارد شده و نقاطی را مشخص كرده و این سه نقطه را به سازمان محیط زیست اعلام كرده است و انتظار داریم كه محیط زیست هم خارج از شرایط عادی این مطالعات را بررسی كند و بخواهیم ادامه كار را درست و با مدیریت صحیح و اصولی پیش ببریم تا نگرانی های مردم هم كم شود.
** ارتباطی میان افزایش بیماری های غیرواگیر و صنعت كشف نشد
ناصحی ادامه داد: مطالعات بسیاری در حوزه مدیریت پسماندهای صنعتی سرب و روی از بابت آلودگی آب و خاك انجام شده است.
مدیرگروه بهداشت محیط داتنشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: این ذهنیتی كه در مسئولان هست، همین كه اعلام می كنیم آن حجم پسماند انباشت شده امكان آلودگی آب های زیر زمینی، خاك و هوا را دارد، همه نگاه ها به این سمت و سو متمركز می شود كه ارتباط بیماری های موجود در شهر با آن چیست؟
وی اضافه كرد: در دنیا ضوابط برای مدیریت پسماندهای مختلف ایجاد و ابلاغ شده و نشان داده است كه عدم رعایت این ضوابط می تواند تبعات بهداشتی و زیست محیطی را به دنبال داشته باشد، حتی اگر الآن نتوان موضوعی را ثابت كرد.
ناصحی ابراز كرد: رعایت ضوابط قانونی و الزامات زیست محیطی برای همه الزامی است و كسی نمی تواند بگوید عارضه ای ندارد.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: در دنیا بیماری هایی واگیر تا حد زیادی تحت كنترل قرار گرفته، اما بیماری های غیر واگیر رو به رشد است و آنچه كه بیشتر مورد توجه قرار گرفته، بیماری های قلبی و سرطان هاست كه حاصل دخالت های بشر در نظام طبیعت به شمار می آید.
وی تصریح كرد: در صورتی كه اكنون به فكر مدیریت پسماند نباشیم مدیریت آن در آینده خیلی دیر شده و رفع آلودگی كار آسان و كم هزینه ای نیست.
ناصحی تاكید كرد: آلایندگی پسماندها به ویژه در منطقه كنونی، محرز و قطعی است و كسی هم نتوانسته ثابت كند كه بیماری و پسماندها تا چه میزان با هم مرتبط هستند چون انواع بیماری ها ایجاد می شود و چه بسا كه بسیاری در ارتباط با صنایع باشند.
مدیرگروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: بر اساس آمار زنجان در بحث شیوع سرطان جزء 25 استان است، اما می توان گفت در سرطان دستگاه گوارش و معده جزء 10 استان نخست محسوب می شود.
وی افزود: در مجموع در كشور ما و در دنیا بیماری های غیر واگیر رو به افزایش بوده و از علل آن توقف رشد جمعیت است و با افزایش سن هم انواع بیماری ها شیوع می یابد و بر همین اساس افكار عمومی تصور می كنند كه میزان بیماری ها افزایش یافته است.
ناصحی اظهار كرد: با توجه به رشد صنعت و جمعیت اگر فكری به حال صنعت نشود در ارتباط با مدیریت پسماند، ما آینده خوبی را پیش بینی نمی كنیم.
** آیین نامه كامل مدیریت پسماندهای صنعتی ابلاغ نشده است
حمیدنیا اظهار كرد: توسعه در هر زمینه ای دخل و تصرفی در محیط زیست محسوب می شود اما این دلیل بر این نیست كه ضوابط زیست محیطی و بهداشتی رعایت نشود.
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان گفت: هم اكنون هم این شهرك به حال خود رها نشده و علاوه بر ارزیابی های سالانه, پایش های زیست محیطی سه ماهه هم اجرا و در صورت نیاز تذكرات لازم داده می شود.
وی خاطر نشان كرد: هم اكنون شركت بهین فرآور مسئولیت مدیریت, نگهداری و دپوی پسماندهای این شهرك را بر عهده دارد.
حمیدنیا ادامه داد: به این شكل نیست كه پسماندهای ویژه را خود واحد تولیدكننده باید مدیریت كند, قانون مدیریت پسماندها اشاره كرده كه هیچ نهادی در این زمینه به تنهایی مسئولیت ندارد و همه دستگاه های مربوطه در این زمینه دخیل هستند.
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان با بیان اینكه نخستین بانی مدیریت پسماند خود بخش خصوصی است, گفت: قانون مدیریت پسماند هم می گوید كه مدیریت تمامی پسماندهای صنعتی و ویژه ، به عهده شهرداری ها و دهیاری ها و در خارج از حوزه به عهده بخشداری هاست.
وی اضافه كرد: بر اساس این قانون مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولیدكننده و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی بر عهده شهرداری ها و بخشداری ها خواهد بود.
حمیدنیا ابراز كرد: مسئولیت دستگاه های دولتی تعیین محل دپو و نحوه امحای این پسماندهاست و بر اساس قوانین زیست محیطی وظیفه تعیین محل دفع این پسماندها با وزارت كشور است كه می تواند به بخش خصوصی هم محول كند.
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان گفت: به همین دلیل هم شركت بهین فراور می تواند از طرف وزارت كشور مطالعات را انجام دهد.
وی تاكید كرد: آنچه كه در تعیین محل دپوی واقعی مغفول مانده و مشكل ایجاد كرده و باعث شده بازه زمانی بسیار زیادی طی شود، آیین نامه اجرایی آن است، سازمان محیط زیست در خصوص پسماندها عادی آئین نامه را ارائه كرده اما در خصوص پسماندهای ویژه ابلاغ نشده و این موضوع فقط به استان ما بر نمی گردد و مساله كل كشور است.
حمیدنیا تصریح كرد: برای پسماندهای ویژه ضوابط ریز و با جزئیات در مورد نحوه و محل دپوی پسماندها و شیوه امحای آنها تعیین نشده است.
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان گفت: در همین آیین نامه اجرایی خود تولیدكنندگان را بر اساس نوع پسماندها موظف كرده كه در زمان دریافت جواز تاسیس، باید نوع پسماند را مشخص كنند و بر اساس آن از محیط زیست مجوز بگیرند.
وی افزود: ماده 11 قانون مدیریت پسماندها هم وزارت جهاد كشاورزی، هم وزارت بهداشت و هم صنعت و معدن را مكلف ساخته كه با همكاری سازمان محیط زیست در خصوص پسماندهای ویژه تصمیم گیری, نوع پسماندها و ضوابط امحای آنها را تعیین كنند.
حمیدنیا اظهار كرد: آنچه كه در آن ضعف و خلل داریم، آیین نامه اجرایی مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه است.
مدیرعامل شركت شهرك های صنعتی استان زنجان گفت: ابتدا باید كارگروه ملی تشكیل شود كه تا كنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است، پس از آن در خصوص نوع پسماندها، ضوابطی تعیین و ابلاغ شود.
وی خاطر نشان كرد: سه زمین برای دپوی دائمی پسماند ویژه معرفی شده است و مدام در حال رفت و برگشت بوده و جلسات متعددی هم داشته كه آیا ضوابط زیست محیطی زمین مورد نظر، مورد تایید است یا نه، در حالی كه اگر این آیین نامه اجرایی و ضوابط اجرایی آن در اختیار بود، این موضوع تا این حد كش و قوس پیدا نمی كرد.
حمیدنیا ادامه داد: معتقدم كه ما نباید به این استان اكتفا كنیم, باید از مركز هم پیگیر باشیم و زیست گاه های كلانتری را مد نظر قرار دهند و بالاخره ضوابط را اعلام كند تا دست شما هم در استان باز باشد.
** مطالعه مكان یابی پسماندهای سرب و روی در زنجان
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: بحث آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند ابلاغ شده، در حوزه برق و الكترونیك، پزشكی و كشاورزی آیین نامه های اجرایی تهیه و ابلاغ شده است.
موسوی افزود: طبق همان قانون مدیریت پسماندها، سازمان محیط زیست و وزارت كشور مسئولیت مكان یابی برای دفع پسماندهای ویژه را بر عهده دارد و این اقدام انجام شده است.
وی یادآورشد: در سال 84، مطالعه مكان یابی محل دفع پسماندهای ویژه استان زنجان توسط دانشگاه تربیت مدرس انجام شده اما در آن سال هرگز پیش بینی چنین حجم و این نوع پسماند نمی شد.
موسوی اظهار كرد: پسماند صنعتی و ویژه در همه استان ها تولید می شود و مكان یابی هم برای امحا و مدیریت آنها انجام شده است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما یك تفكیكی در استان زنجان باید انجام دهیم، درست است كه این پسماند، پسماند صنعتی ویژه است اما حجم، تركیب و ماهیت آن و احتمال اینكه ممكن است به طور مجدد مورد استفاده قرار گیرد، متفاوت با سایر پسماندهای صنعتی است.
وی تاكید كرد: همین تفاوت هم منجر می شود كه این پسماند ویژه، ویژه تر دیده شود و به همین دلیل هم باید نوع نگاه متفاوت از نگرشی باشد كه در قانون دیده شده است.
موسوی اضافه كرد: مكان نخستی هم كه بر اساس مطالعه دانشگاه تربیت مدرس انتخاب شده بود، علاوه بر آنكه برای دفع این نوع پسماندها مناسب نبود ظرفیت كافی هم برای این حجم از فیلتر كیك ها نداشت.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طی سال های گذشته مكان یابی های مختلفی انجام شده و در نهایت هم نتوانسته مجوزهای لازم را دریافت كند.
وی ابراز كرد: مكان یابی دفع پسماندهای ویژه مشمول ارزیابی زیست محیطی است و مطالعات ارزیابی زیست محیطی هم مطالعه جامعی است و در آن مسائل زیستی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی هم در نظر گرفته می شود.
موسوی اظهار كرد: در مطالعات زیست محیطی مورد نیاز برای مدیریت پسماندها و آلودگی های شهرك صنعتی روی، دو موضوع آلودگی داخل شهرك و دیگری پسماند دپو شده را باید تفكیك كرد.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: وضعیت امروز شهرك قابل مقایسه با چند سال قبل نیست، تلاش های زیادی انجام شده و باید نگرانی را رفع كنیم و تمام دپوهایی كه داخل واحدها هستند، زیر سازی شده اند و یك قطره روان آب از هیچ واحدی خارج می شود چون خود واحدها نیاز دارند و باز چرخانی می كنند.
وی تصریح كرد: نمی توان در مورد باد نظری داد چرا كه موجب انتقال پسماندها و انتشار آلایندگی ها شود و تا كنون اقدامی برای كنترل آن انجام شده است.
موسوی افزود: شهرك صنعتی ظرفیت پسماندهای جدید را ندارد و نباید در آنجا انتظار مدیریت زیست محیطی دائمی را داشت.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: هم اكنون در شهرك صنعتی روی 2 نگرانی در خصوص روان آب ها و دیگری جریان باد وجود دارد كه هر 2 زمینه انتقال و انتشار آلودگی را ایجاد می كنند.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: برای كنترل روان آب ها، كانال های غیر قابل نفوذی احداث شده تا آب ها از محوطه شهرك به هیچ عنوان خارج نشود، در مورد جابجایی توسط باد انتقاداتی داریم در مورد مدیریتی كه وجود دارد و هیچ اقدام موثری انجام نداده و انتظار این بوده كه مشاوری انتخاب شود و این مشاور برای كنترل این پسماندها و جلوگیری از جابجایی این پسماندها به دست باد اقدام كند.
** مصوبه 2 دی سازمان محیط زیست كشور برای مدیریت پسماندهای روی
وی خاطر نشان كرد: در نشست 2 دی سازمان محیط زیست كشور، دو موضوع مدیریت پسماندهای كنونی برای جلوگیری از انتقال و انتشار آلایندگی و یافتن مكان جدید برای انتقال پسماندهای تولید شده مصوب شد.
موسوی افزود: بنا شد شركت مشاور مطالعات ارزریابی زیست محیطی سه منطقه معرفی شده برای امحای پسماندها را حداكثر ظرف مدت 2 ماه مورد مطالعه و ارزیابی قرار دهد.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: از سوی دیگر این مشاور باید راهكارهای كارشناسی برای مدیریت پسماندها در محل فعلی عرضه كند.
وی تاكید كرد: سازمان محیط زیست هم موظف شده است كه حداكثر ظرف 10 روز نظر نهایی و تاییده های قطعی را برای این مطالعات ارزیابی صادر كند.
موسوی با بیان اینكه پس از سه ماه از فعالیت مشاور دپوی پسماند جدید در محل فعلی ممنوع می شود و باید به مكان دائمی منتقل شود، اظهار كرد: مشاور باید در حین مطالعه و همزمان با انتخاب مكان دائمی، اقدامات لازم برای زیر سازی محل امحای پسماندها را هم انجام دهد.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: ما مشاور را ملزم كرده ایم كه گزارش های 10 روزه ارائه كند و در صورتی كه طرح های مشاور مورد تایید قرار گیرد، به زودی كار خود را آغاز می كند.
وی به مهمترین علت آلایندگی شدید این پسماندهای صنعتی و خطرات آن اشاره كرد و ادامه داد: در فرایند تولید، خاك وارد شده اسید شویی و فلزات سنگین به نمك های محلول تبدیل می شوند و این نمك ها هستند كه می توانند مشكل ساز شوند.
موسوی افزود: خود فلزات ارزشمند هستند و باید آنها را به عنوان سرمایه در نظر گرفت، اما در حال حاضر تكنولوژی كه بتوان از آن استفاده كرد، وجود ندارد چه بسا در آینده بتوان از آن به طور مجدد استفاده كرد.
** 50 درصد پسماندهای شهرك روی، ارزش اقتصادی دارند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان گفت: آن زمان كه این پسماندها جمع می شد، اغلب واحدهای مستقر در شهرك خروجی با چهار تا پنج درصد روی داشتند اما از 2.5 سال قبل اغلب تولیدكنندگان مجهز به واحد كیك شویی شدند و بدون استثنا خروجی ها زیر 1.5 درصد روی دارند كه در شرایط فعلی توجیه اقتصادی برای فرآوری نداریم.
وی یادآورشد: هدف از تعیین محل دائمی برای دپوی فیلتر كیك ها انتقال همین پسماندهای دارای 1.5 درصد روی است.
فغفوری اظهار كرد: ممكن است 10 سال بعد تكنولوژی مورد نیاز وارد شود و فرآوری مجدد این نوع فیلتركیك ها صرفه اقتصادی داشته باشد اما هم اكنون خروجی ها به نحوی است كه توجیه اقتصادی ندارد و وارد محل دپوی دائمی می شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با بیان اینكه هم اكنون پنج میلیون تن فیلتر كیك در شهرك روی زنجان دپو شده است، گفت: 2.5 میلیون تن باقی مانده كه به طور متوسط چهار تا پنج درصد روی دارند، ارزش اقتصادی دارد و مالكیت آن بر اساس رای شورای عالی معادن متعلق به دولت است و هر استفاده ای كه از آن شود، مبالغ به دست آمده باید به خزانه دولت واریز شود.
وی با بیان اینكه راه اندازی واحد جدیدی برای فرآوری مجدد این 2.5 میلیون تن پسماند منتفی است، خاطر نشان كرد: آن 2.5 میلیون چهار تا پنج درصد عیار هم بر اساس رای شورای عالی معادن به كارخانه های موجود تزریق شود كه منجر به افزایش ظرفیت تولید، اشتغالزایی و دریافت خروجی با 1.5 درصد روی می شود.
فغفوری ادامه داد: ماهیت یك سری كارها ممكن است خسارتی به منابع طبیعی و محیط زیست وارد كند اما باید ضوابط و مقررات را خوب انجام داد كه خسارت ها به حداقل برسد.
** تاكید استاندار مدیریت زمان و ساماندهی پسماندهاست.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: آنچه كه امروز مردم می شنوند و از مسئولان انتظار دارند،سرعت عمل در تعیین تكلیف و ساماندهی پسماندهای شهرك روی است، موضوعی كه استاندار هم بر آن تاكید دارد.
آبی پور ابراز كرد: به یقین نمی توان گفت قرار گرفتن زنجان در میان 10 استان نخست دارای شیوع سرطان دستگاه گوارش، دلیل خاصی دارد و آن دلیل هم پسماند سرب و روی است.
وی افزود: اما امروز حسب دستور استاندار با 2 رویكرد خیلی مهم یكی آنكه ما به واژه محل موقت دپو پسماند خاتمه بدهیم و دیگری كمیته ویژه ای برای پیگیری مدیریت و ساماندهی پسماندهای تولیدی تشكیل دهیم، در دستور كار قرار گرفته است.
مدیركل هماهنگی امور اقتصادی استانداری زنجان گفت: بیشترین تاكید استاندار مدیریت در زمان است كه خود یافتن مكان و مناسب سازی نباید زمانبر شود و در حداقل مدت قانونی باید مدیریت شود و ما از ازدحام بیشتر پسماندها در محل موقت جلوگیری كنیم و برای محل جدید هم برنامه ای داشته باشم.
به نظر می رسد، سرنوشت نهایی پسماندهای سرب و روی شهرك روی زنجان را باید پس از سه ماه دیگر به طور مجدد بررسی شود.
3001/8068
خبرنگار: مینا افشاری** انتشاردهنده: اسماعیل جهانبخش
زنجان - ایرنا - ناحیه صنعتی كه بنا بود محل استقرار واحدهای سنگبری با عنوان «سنگ شهر» شود در نهایت با طی فرآیندی به شهرك صنعتی روی تبدیل شد تا پسماندهای آن به عنوان معضلی بزرگ گریبانگیر استان زنجان شود.
