سقف جدید وام ازدواج و ضرورت تجهیز منابع قرض الحسنه

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، هر چند دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد كرده بود كه سقف وام ازدواج در سال آینده 100 میلیون ریال بابت هر متقاضی ثابت بماند اما به موازات تصمیم كمیسیون تلفیق بودجه مجلس برای افزایش این رقم به 150 میلیون ریال، رییس جمهوری 18 دی ماه در جریان بازدید از وزارت امور اقتصادی و دارایی، دستور افزایش 50 درصدی این وام را صادر كرد.
وام ازدواج هر چند در مقایسه با هزینه تشكیل زندگی زوج های جوان رقم قابل تاملی نیست اما می تواند باری از دوش آنها بردارد بویژه آنكه این میزان وام در مناطق كمتر توسعه یافته برای جوانان بسیار راهگشاست.
از آنجا كه وام ازدواج از محل منابع قرض الحسنه تامین می شود، این منابع بویژه در دهه اخیر و با رشد سپرده های مدت دار به دلیل جنگ بانك ها بر سر نرخ سودهای بالاتر، رو به كاهش نهاده و نیاز است بار دیگر بانك ها با رفع ابهاماتی كه در ذهن مردم درباره مصارف این نوع حساب ها وجود دارد، بار دیگر سپرده های قرض الحسنه را ترویج كنند تا بخشی از مشكلات جوانان با كمك مردم و به واسطه نظام بانكی رفع شود.
ولی اله سیف رئیس كل بانك مركزی در این باره گفته است: در گذشته بانك ها بخشی از منابع قرض الحسنه كه منابع ارزان قیمت نظام بانكی به شمار می رفت، برای پرداخت تسهیلات به كاركنان خود استفاده می كردند؛ البته سال گذشته جلوی این كار گرفته شد و باید از منابع دیگری تسهیلات مورد نیاز خود را پرداخت كنند و منابع قرض الحسنه تنها به پرداخت تسهیلات ارزان قیمت نظیر ازدواج، مددجویان كمیته امداد و بهزیستی و مشاغل خانگی و نظایر آن اختصاص یابد.
بر اساس اعلام بانك مركزی، پرداخت تسهیلات قرض الحسنه بانك ها و موسسات اعتباری در پایان مهر ماه امسال به رقم 545 هزار میلیارد ریال رسیده كه از ابتدای امسال 17.8 درصد رشد داشته است؛ از این میزان سهم بانك های تجاری 116.8 هزار میلیارد ریال، بانك های تخصصی 57.5 هزار میلیارد ریال و بانك های غیردولتی و موسسات اعتباری 370.7 هزار میلیارد ریال برآورد می شود.
وام ازدواج یكی از سرفصل های پرداخت تسهیلات قرض الحسنه است و در كنار آن گروه های دیگری چون مددجویان كمیته امداد و بهزیستی و مشاغل خانگی نیز باید برای دریافت این تسهیلات از این منابع استفاده كنند.
این میزان تسهیلات پرداختی در حوزه قرض الحسنه در حالی است كه مجموع منابع قرض الحسنه بانك ها تا پایان مهر ماه امسال به رقم 662.7 هزار میلیارد ریال رسیده كه 73.5 هزار میلیارد ریال آن سهم صندوق پس انداز مسكن است.
با این اوصاف، میزان منابع قرض الحسنه بانك ها از ابتدای امسال تنها 9.9 درصد و در یكسال منتهی به پایان مهر امسال 26.1 درصد رشد كرده است.

** طرح ضربتی صف انتظار را كوتاه كرد
تابستان امسال بود كه طرح ضربتی اعطای وام ازدواج با مشاركت 10 بانك و یك صندوق قرض الحسنه كلید خورد تا طبق قانون صف انتظار وام ازدواج كوتاه شود زیرا با وجود پرداخت یك میلیون و 26 هزار فقره وام ازدواج در سال 95 و رشد 2.26 درصدی تعداد آن نسبت به سال قبل از آن، هنوز بیش از 500 هزار نفر در صف وام ازدواج قرار داشتند.
در قالب اجرای این طرح ظرف 2 ماه و نیم 520 هزار فقره وام ازدواج به متقاضیان پرداخت شد و بسیاری از كسانی كه به دلیل طولانی شدن روند دریافت ها و یا سخت گیری بانك ها از دریافت وام نومید شده بودند، بار دیگر در سامانه وام ازدواج بانك مركزی ثبت نام كردند و به این ترتیب 173 هزار نفر در نوبت قرار گرفتند.
در مجموع اجرای موفق این طرح سبب شد تا در نیمه مهر ماه تعداد كسانی كه در نوبت دریافت وام ازدواج قرار داشتند به 130 هزار نفر كاهش یابد.

** نظام بانكی و ارقام جدید وام ازدواج
نگاهی به عملكرد آمار سامانه قرض الحسنه ازدواج بانك مركزی نشان می دهد كه بیشترین عملكرد نظام بانكی در زمینه پرداخت وام ازدواج مربوط به سال 90 بوده كه نزدیك یك میلیون و 349 هزار فقره وام به ارزشی بالغ بر 35 هزار و 610 میلیارد و 545 میلیون پرداخت كرد كه البته در آن زمان سقف وام ازدواج 25 میلیون ریال بود.
در سال 95 كه به یكباره سقف وام ازدواج از 30 به 100 میلیون ریال رسید، نظام بانكی یك میلیون و 26 هزار فقره وام به متقاضیان پرداخت و رقم پرداختی به 98 هزار و 740 میلیارد ریال رسید.
از ابتدای امسال تا نیمه مهر ماه نیز بیش از 885 هزار و 300 نفر از تسهیلات ازدواج بهره مند شده اند كه میزان منابع تخصیص یافته به آن 92 هزار و 567 میلیارد ریال برآورد می شود.
با این اوصاف به نظر می رسد كه نظام بانكی با منابع فعلی خود سالیانه توان پرداخت یك میلیون وام ازدواج 100 میلیون ریالی در سال را دارد و اگر منابع قرض الحسنه ثابت باشد و افزایش نیابد، حدود یك سوم از توان تسهیلات دهی بانك ها كم و به صف انتظار اضافه می شود و بنابراین اگر نظام بانكی می خواهد صف وام ازدواج در حد متعادل زیر یكصد نفر باقی بماند، راهی جز تجهیز منابع قرض الحسنه از طریق تشویق مردم به این نوع سپرده گذاری را ندارد.
محمدرضا جمشیدی دبیر كانون بانك های خصوصی و موسسات اعتباری در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: هر نوع سناریو افزایش وام ازدواج به شرط تجهیز منابع قرض الحسنه شدنی است نه اینكه انتظار داشته باشیم بانك ها از منابع و سپرده هایی كه بابت آنها هزینه پرداخت می كنند، وام قرض الحسنه بپردازند.
وی یادآور شد: طبق مصوبه سال گذشته مجلس، وام ازدواج نه تنها از محل سپرده های قرض الحسنه بلكه از حساب های جاری قرض الحسنه هم پرداخت شده است كه این رویه درستی نیست زیرا دارنده حساب جاری هر لحظه می تواند از حساب خود برداشت كند.
او با اشاره به مشاركت 32 بانك، موسسه اعتباری و صندوق در سامانه وام ازدواج بانك مركزی خواستار آن شد كه منابع قابل اتكایی برای پرداخت وام ازدواج پیش بینی شود.
جمشیدی با بیان اینكه نمی توان انتظار داشت دولت منابع خود را برای تسریع در پرداخت وام ازدواج در اختیار بانك ها قرار دهد، گفت: اگر دولت منابع این كار را داشت، بدهی خود به نظام بانكی را تسویه می كرد.
در این پیوند ولی اله سیف رییس كل بانك مركزی درباره افزایش سقف وام ازدواج می گوید: با وجود محدودیت منابع قرض‌الحسنه، در سال جاری طرح ارائه ضربتی وام ازدواج در دستور كار قرار گرفت و ظرف مدت دو ماه 600 هزار فقره وام ازدواج پرداخت شد.
رییس كل بانك مركزی با یادآوری اینكه اكنون حدود 170 هزار نفر در صف دریافت وام ازدواج هستند، تاكید كرد كه از این میزان 90 هزار نفر تشكیل پرونده داده اند و مراحل انجام كار در حال پیگیری است.
وی با تاكید بر اینكه باید تلاش كرد تا منابع قرض الحسنه بانك ها بیشتر تقویت شود تا بتوانند تكالیف تعیین شده را انجام دهند، گفت: خوشحال می‌شویم كه نظام بانكی كشور بتواند بیشتر در خدمت فعالیت‌های فرهنگی باشد و در كمك به تسهیل ازدواج نقش‌آفرینی كند.

اخبار اقتصادی ایرنا: IRNAeco@
اقتصام*2025
خبرنگار: لیلا جودی ** انتشار: فرهاد راستی