این سرمایه سبزگون كه نفس مردم مناطق مختلف را با هوای تازه آشتی می دهد و از بلند شدن شن و ماسه و انتقال آن به شهرها و مناطق مسكونی جلوگیری می كند، این روزها حال و روز خوشی ندارد و هستی آن مورد دست اندازی قاچاقچیان و متجاوزان به محیط طبیعی قرار گرفته است.
قطع و سوزاندن تاغ و تبدیل آن به زغال های سكه ای(به دلیل دیرسوز بودن زغال) این روزها داغ بزرگی بر دل و پیشانی زمین های بیابانی میزبان این سرمایه های سبز گذاشته و ادامه این وضعیت سبب نگرانی طبیعت دوستان و صد البته متولیان منابع طبیعی و محیط زیست را فراهم كرده است.
درختچه تاغ با آب و هوای خشك و زمین های نسبتا شور نواحی كویری بسیار سازگار بوده و در خاكهای سبك و ماسه ای و همچنین بر روی تپه های شنی بخوبی رشد و نمو می كند.
به همین دلیل این گونه درختی از اهمیت بسزایی در تثبیت شنهای روان مناطق كویری و بیابانی برخوردار است؛ تاغ به دلیل حفظ رطوبت خاك اسباب رشد و نمو سایر گیاهان طبیعی را فراهم می آورد به طوری كه منطقه تاغ كاری شده پس از مدتی به صورت مرتعی سرسبز درمی آید.
تثبیت خاكهای شنی و بیابان زدایی از جمله ویژگی های خاص این درختچه است كه در جلوگیری از رشد و توسعه بیابانها و نیز آسیب های ناشی از آن تاثیر شگرفی دارد.
**16 كانون بحران گرد و غبار در خراسان رضوی نیازمند مدیریت
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار كرد: هم اكنون 16 كانون بحران گرد و غبار در استان وجود دارد كه نیازمند مدیریت است.
محمد عرفانی بیان كرد: كانونهای بحران ریزگرد داخلی و نیز در كشورهای همسایه شمالی و شرقی از جمله عوامل موثر در بروز آلودگی های هوای كلانشهر مشهد هستند.
وی اظهار كرد: سازمان های متولی باید نسبت به مدیریت كانونهای گرد و غبار داخلی در استان اقدام كرده و از گسترش روزافزون این كانونها جلوگیری كنند.
وی گفت: علاوه بر این، منطقه كویری قره قوم در تركمنستان و نیز بخش هایی از افغانستان به عنوان 2 كانون گرد و غبار دیگر در همسایگی خراسن رضوی وجود دارد كه شهرهای مشهد و سرخس را تحت تاثیر جدی قرار می دهند.
عرفانی افزود: عوامل متعدد دیگری نیز در بروز آلودگی هوای مشهد موثر است كه از جمله مهمترین آن می توان به تردد بی رویه وسایل نقلیه اشاره كرد كه سهم عمده ای در این زمینه دارند.
وی اظهار كرد: هوا از جمله عناصر مهم برای زیست و حیات انسان و حیوان است و همه در برابر سالم بودن هوا و تمیز نگه داشتن آن مسئولیت داریم.
معاون پایش و نظارت اداره كل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: بیابان زدایی یكی از اقدامات موثر در جلوگیری از افزایش میزان ریزگردها و آلودگی هواست.
**داغ بر پیشانی تاغ های سبز
فرمانده یگان حفاظت اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه اخیرا شاهد فعالیت فراوان متجاوزان و سودجویان در زمینه قاچاق چوب درختچه تاغ هستیم كه صدمات و خسارات فراوانی به محیط و سرمایه های طبیعی وارد كرده است.
سرهنگ امین رمضانیان بیان كرد: تبدیل چوب این درختچه به زغال و فروش آن در مراكز استانهای مركزی كشور رواج زیادی پیدا كرده كه علت آن دیرسوز بودن چوب و ماندگاری آتش آن است.
وی با بیان اینكه بر همین اساس مقابله با متخلفان و قاچاقچیان در این رابطه در استان شدت بالایی گرفته است، افزود: افزایش جریمه نقدی قطع درختچه های تاغ از جمله اقدامات انجام شده برای پیشگیری از این جرم و نیز برخورد با متخلفان است.
وی افزود: پارسال جریمه بریدن هر اصله درختچه تاغ سه میلیون ریال بود كه هم اكنون به 15 میلیون ریال افزایش یافته، ضمن اینكه علاوه بر پرداخت این مبلغ و نیز پرداخت خسارت وارد شده به محیط زیست، پیش بینی حبس برای مجرمان نیز در نظر گرفته شده است.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی خراسان رضوی بیان كرد: گونه تاغ عمدتا در قسمت های جنوبی و بیابانی استان كاشت می شود تا جلو ریزگردها، شن ها و ماسه های روان به منظور تسهیل زندگی مردم در روستاها و شهرها را بگیرد.
وی افزود: كاشت جنگل های تاغ و اقدام در این زمینه به صورت مشاركتی با هدف حفظ آسایش و البته سلامت زندگی مردم انجام می شود.
سرهنگ رمضانیان بیان كرد: چندین سال قبل حركت شن های روان به حدی رسیده بود كه برخی جاده های استان را مسدود می كرد و مردم شهرستان های بجستان، گناباد و تربت حیدریه از محل شن های روان صدمات فراوانی خورده اند.
وی تاكید كرد: سودجویان امروزه با قطع تاغ ها به منظور كسب اندك منافع موردی خود، صدمات فراوانی به محیط طبیعی و محیط زیست وارد می كنند و اگر جلو وضعیت فعلی گرفته نشود ادامه این روند سلامت تنفسی و آسایش مردم را تهدید می كند.
**برخورد بی امان با سودجویان و متجاوزان به تاغ ها
سرهنگ رمضانیان با بیان اینكه كاشت درختچه تاغ در مناطق و شهرستان های متعددی در استان انجام می شود، افزود: از آن جمله می توان به شهرستان های گناباد، خواف، تایباد، تربت جام، رشتخوار، باخرز، بجستان، خلیل آباد، بردسكن، كاشمر، سبزوار، داورزن، جغتای، نیشابور، تربت حیدریه و نیز شهرستان سرخس اشاره كرد.
وی بیان كرد: متاسفانه شهرستان های نیشابور، سبزوار، كاشمر، خلیل آباد، بردسكن و بجستان از مناطقی هستند كه بیشتر از فعالیت غیرقانونی سودجویان این حوزه صدمه دیده اند.
** 573 هزار هكتار عرصه های بیابانی زیر پای تاغ
رئیس دفتر امور بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز با اشاره به مزیت های كاشت تاغ در سطوح بیابانی و تاثیر ریشه آن در افزایش مقاومت و انسجام خاك، كاشت آن را از برنامه های اصلی طرح بیابانزدایی دانست و افزود: 573 هزار هكتار از عرصه های بیابانی خراسان رضوی هم اینك زیر كشت درختچه تاغ قرار دارد.
محمدحسن آحاد گفت: از ابتدای امسال عملیات كاشت تاغ در سطح سه هزار و 730 هكتار از بیابان های استان اجرا شده است.
وی بدون اشاره به اعتبارات موجود در این زمینه ادامه داد: در صورت تحقق اعتبارات ملی و استانی تا پایان امسال هفت هزار و 270 هكتار از عرصه های بیابانی استان زیر كشت تاغ خواهد رفت كه عمدتا در شهرستانهای سبزوار، گناباد، سرخس، بردسكن و خواف انجام می شود.
وی قطع درخت تاغ توسط افراد سودجو را برای تولید زغال از تخلفات آسیب رسان به عرصه های طبیعی خراسان رضوی ذكر و بیان كرد: باید با متخلفان این حوزه بشدت برخورد شود تا شاهد وارد آمدن خسارات فراوان در این عرصه نباشیم.
** دستگیری 33 متجاوز سرمایه های سبزگون در خراسان رضوی
فرمانده یگان حفاظت اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی گفت: از ابتدای امسال 33 متجاوز و قاچاقچی چوب تاغ در استان دستگیر شده اند.
سرهنگ رمضانیان بیان كرد: شهرستان نیشابور یكی از شهرستان هایی است كه به شدت شاهد فعالیت قاچاقچیان چوب تاغ در آن هستیم و از ابتدای امسال 10 پرونده مربوط به كشف كارگاه های قطع، قاچاق و زغال سازی تاغ در این شهرستان تشكیل شده است.
وی بیان كرد: بر اساس این پرونده ها مجموعا 780 اصله درخت تاغ قطع شده و نیز بیش از پنج هزار و 585 كیلوگرم زغال درست شده از این درخت ارزشمند كشف و توقیف شده كه پنج مورد پلمب انبار تولید زغال نیز در این شهرستان داشته ایم.
وی گفت: ضرر و زیان وارده به طبیعت از محل قطع این درختان سه میلیارد و 700 میلیون ریال برآورد شده است.
وی با بیان اینكه امسال مجموعا 6 هزار و 419 كیلوگرم زغال تاغ در استان كشف شده، افزود: 729 اصله چوب، هفت خروار هیزم سوختی ( هر خروار یا استر، معادل حدود نیم مترمكعب هیزم است) و 245 اصله درختچه تاغ از دیگر كشفیات این بخش در استان بوده است كه در این خصوص 33 متخلف دستگیر شده اند.
** نفس شهرها تنگ تر خواهد شد
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز در این زمینه اظهار كرد: قطع درختان تاغ در مناطق مختلف استان موجب پیامدهای ناگوار و جبران ناپذیری می شود و قطعا ادامه این روند موجب روان شدن شن ها و هجوم آنها به سمت شهرها و مناطق مسكونی می شود.
قاضی محمد بخشی محبی بیان كرد: با توجه به اینكه دادستان در همه زمینه ها به عنوان مدعی العموم می تواند ورود كند، در این زمینه نیز وظیفه دارد تا نظارت بر عملكرد متولیان این حوزه داشته باشد.
وی تاكید كرد: هر گونه تخلف در حوزه منابع طبیعی و تخریب طبیعت و محیط زیست در حوزه انفال، به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست و ماموران یگان حفاظت به عنوان بازوان دادستان در اراضی ملی و طبیعی، وظیفه مراقبت جدی و برخورد قاطع با متخلفان را دارند.
وی با اشاره به اینكه تداوم روند تخریب درختچه های تاغ بزودی موجب پیدایش ریزگردها در سطح شهرهای استان می شود، اظهار كرد: افزایش میزان آلودگی در هوای تنفسی شهرهای بزرگ استان از مشكلاتی است كه هم اكنون با آن دست به گریبان هستیم بنابراین نباید اجازه شدت و وخامت اوضاع در این زمینه را داد.
قاضی بخشی محبی تاكید كرد: قاچاق در این زمینه علاوه بر وارد آمدن خسارات مالی موجب خسارات طبیعی و جبران ناپذیری می شود.
هشت میلیون و 200 هزار هكتار از گستره 11 میلیون و 727 هزار هكتاری خراسان رضوی عرصه های منابع طبیعی و حوزه فعالیتی اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری است.
خراسان رضوی پنج میلیون و 544 هزار هكتار بیابان دارد كه شامل 48 درصد مساحت استان و 18 درصد گستره بیابان های كشور است.
13 درصد مساحت خراسان رضوی شامل 768 هزار هكتار نیز كانونهای بحرانی فرسایش بادی محسوب می شود كه از این منظر رتبه چهارم كشور را دارد.
گزارشگر: آرزو جاودانی ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی
7496/5132
مشهد- ایرنا- كشت درختچه های تاغ در زمین های خشك و بیابانی با هدف جلوگیری از توسعه و پیشروی بیابان صورت می گیرد كه موجب تثبیت خاك و جلوگیری از روان شدن شن و ماسه شده و از شكل گیری گرد و غبار در مناطق روستایی و شهری پیرامونی می كاهد.
