كم آبي رمق روستاهاي استان سمنان را گرفته است

به گزارش ايرنا، ادامه برداشت هاي بي رويه از دشت هاي سمنان، افت سفره هاي زير زميني، خشك شدن چاهها و قناتها و چشمه ها، ادامه خشكسالي ها و بارندگي كم ، وضعيت آب به ويژه در روستاهاي استان سمنان را با چالش جدي مواجه كرده است.
كارشناسان امر مي گويند اكنون چالش كم‌آبي دامن روستاهاي استان سمنان را گرفته و با كاهش كمي توليدات كشاورزي، بسياري از روستائيان به حاشيه شهرها مهاجرت كرده‌اند.
اكنون از يك هزار و 625 روستاي اين استان فقط 400 روستا داراي سكنه است كه تعداد قابل توجهي از اين روستاها در نقاط دورافتاده قرار دارند و بسياري از آنها با تانكر آبرساني مي‌شوند.
براساس آمار موجود در سال 1357 و در اوايل انقلاب اسلامي جمعيت روستانشين كشور، 70 درصد بوده و اين رقم در سال 1395 به 27 درصد رسيده است.
سمنان هم از جمله استان هاي كشور است كه با افزايش مهاجرت روستانشينان به شهرها مواجه است و با مشكلات و پيامدهاي ناشي از آن مواجه است.
برايند آمار رسمي موجود، در سال 1385 جمعيت روستاهاي سمنان 149هزار نفر بود و در سال 1390 جمعيت در اين مناطق به 139 هزار نفر رسيد و در سال 1395جمعيت در روستاهاي استان 141 هزار نفر اعلام شده است.
در زمان حاضر به گفته مسوولان امر 70 درصد جمعيت ايران در شهرها زندگي مي كنند كه اين آمار، آمار مناسبي نيست، چون مسير آباداني شهرها از روستاها مي گذرد و اگر روستاها آباد نشوند، شهرها نيز نمي توانند به خوبي مسير توسعه و آباداني را طي كنند.
به گفته كارشناسان، استان سمنان در منطقه خشك كشور قرار گرفته است و بايد بپذيريم كه دچار كمبود شديد آب هستيم.
كمترين بارش باران در استان سمنان دربازه زماني ابتداي مهر تا پانزدهم دي در سال زراعي در 30 سال گذشته به ميزان 11.2 ميلي‌متر در سال 1377 بوده در حالي كه در سال زراعي 96- 97 تاكنون فقط 8.9 ميلي‌متر بارندگي ثبت‌شد، از سوي مركز ملي خشكسالي و مديريت بحران، امسال 6 استان كشور از جمله سمنان، آمار بلندمدت 30 ساله كاهش بارندگي خود را شكستند.
**لوله هاي انتقال آب در برخي روستاهاي سمنان فرسوده است
يكي از اهالي روستاي دهصوفيان شهرستان مهديشهر گفت : اين روستا به شدت از كمبود آب آشاميدني و آب كشاورزي رنج مي برد و ميزان آب موجود پاسخگوي نيازها نيست.
رضا محمدي در گفت و گو با ايرنا افزود : به دليل كمبود آب آشاميدني مردم اين روستا مشكلات زيادي را تحمل مي كنند و اين مشكل هزينه هاي فراواني بر خانواده ها تحميل كرده است.
وي اظهارداشت : كمبود آب سالها به ويژه در تابستان ها ، اهالي اين روستا را با مشكل جدي روبرو كرده است به طوري كه در برخي موارد از آب آشاميدني مورد نياز را از شهر خريداري مي كنيم.
محمدي فرسودگي خطوط لوله هاي انتقال آب را ديگر چالش اين روستا برشمرد و اضافه كرد : لوله هاي انتقال آب روستاها فرسوده و نياز به مرمت و اصلاح دارد كه در غير اين صورت پرت آب افزايش مي يابد و در كم آبي منطقه هم تاثيرگذار است.
*كمبود آب در سمنان حتي براي كشاورزي در بخش باغي سمنان هم كافي نيست
شكرالله بندري از اهالي روستاي اعلاي سمنان مي گويد روزي گذران زندگي اهالي روستا از راه كشت گندم و جو بود كه به دليل خشكسالي و كم آبي ديگر نمي توان به كشاورزي ادامه داد و تعدادي كشاورزان هم به سمت درختكاري نظير كشت پسته، رفته اند كه اين مقدار آب حتي براي درختكاري كافي نيست.
وي ادامه داد : نصب كنتور هوشمند براي چاه آب اين روستا تاثيرگذار نيست و اين مقدار آب جوابگوي نياز كشاورزان نيست.
وي از مسوولان امر براي رفع مشكلات روستاها از جمله آب اين روستاها خواستار كمك شد و گفت : 50 سال پيش در اين همين چاه قديمي بوده و از آب آن در بخش هاي مختلف استفاده مي كرديم اما امروز خبري از آن نيست.
همچنين شماري از روستاهاييان منطقه خارتوران از توابع بخش بيارجمند شهرستان شاهرود هم ازنداشتن آب آشاميدني و كشاورزي گلايه مندند و از مسوولان امر خواستند تا براي رفع اين چالش جدي منطقه راهكاري اتخاذ كنند.
**كشاورزي ديگر شغل اصلي روستانشينان سمنان نيست
يكي از اهالي روستاي ركن آباد سمنان گفت : اين روستا روزي يكي از روستاهاي سرسبز و پرآب استان سمنان بود و در زمان حاضر تمام زمين هاي كشاورزي بالادست روستا به دليل خشكسالي و كم آبي رها و تبديل به خانه هاي مسكوني شده است.
صمد غريبي اظهارداشت : زماني از ورودي روستاي خيرآباد تا روستاي محمود آباد به طول 6 تا هفت كيلومتر تمام مسير زمين ها زير كشت جاليز يا غلات مانند گندم و جو بوده كه اكنون كشاورزي در اين مناطق در حدود 50 درصد به دليل كم آبي كاهش يافته و ديگر كشاورزي شغل اصلي مردم اين مناطق نيست.
**مديريت بحران راهكار مقابله با پديده خشكسالي
مديركل مديريت بحران استانداري سمنان گفت: خشكسالي در استان سمنان جدي است و بايد تدابير مديريت بحران در بلندمدت انديشيده شود.
ايرج رييسيان در گفت و گو با ايرنا افزود : سرمازدگي محصولات زراعي و باغي در 2 سال گذشته خسارت هاي زيادي را به باغات و درختان مثمر استان به ويژه درختان انگور شاهرود و درختان زيتون سمنان وارد كرده است.
وي تصريح كرد : براي كمك به كشاورزان آسيب ديده به صورت غير مستقيم و از ديگر خط هاي اعتباري تسهيلات پرداخت شده است.
وي تدوين تبصره 13 قانون بودجه مبني بر بازپرداخت تسهيلات سررسيد شده را از اقدامات انجام شده براي حمايت از كشاورزان آسيب ديده اعلام كرد و اظهار داشت: بر اساس اين قانون در بازپرداخت تسهيلات سررسيد شده به مدت سه سال به وسيله بانك هاي عامل وقفه ايجاد مي شود تا كشاورز بتواند از اين شرايط بحراني فعلي عبور كند.
**30 درصد روستاهاي استان سمنان با چالش كم آبي و خشكسالي مواجه است
رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان سمنان گفت: 30 درصد مناطق روستايي اين استان با چالش كمبود آب، خشكسالي و افزايش قابل توجه پديده بيابانزايي مواجه است.
سيدحسن ميرعماد در گفت و گو با ايرنا افزود : بيش از 50 روستا با جمعيت بيش از 20 خانوار استان سمنان با جمعيت تقريبي سه هزار و 500 نفر با بحران آبي و خشكسالي مواجه هستند كه بايد براي جلوگيري از فرار جمعيتي از اين مناطق، تدابير ويژه اي اتخاذ شود.
وي اظهارداشت : يكي از اولويت هاي اساسي مسوولان دستگاه هاي اجرايي در سمنان به توسعه جوامع روستايي معطوف است و در اين ارتباط تمهيدات ويژه اي تعريف و طراحي شده است.
وي تصريح كرد : موضوع رونق در روستاها با جديت پيگيري مي شود، زيرا هر آنچه در بخش هاي روستايي آباداني بيشتري حاكم شود، به همان ميزان ضريب موفقيت در تحقق اهداف مورد نظر افزايش خواهد يافت.
وي خاطرنشان كرد : سازمان جهاد كشاورزي به عنوان متولي افزايش كشت محصول براي تجهيز اراضي كشاورزي اين استان به سامانه هاي نوين آبياري آمادگي كامل دارد و اين امر در كاهش هدر رفت آب تاثير شاياني خواهد داشت.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي سمنان تصريح كرد : بيش از 86 درصد از آبهاي زيرزميني استان در بخش كشاورزي مصرف مي شود كه بايد با ساز وكارهاي معين براي جلوگيري از هدر رفت آب در ‌مناطق روستايي اقدام كرد.
وي با اشاره به تجهيز بيش از 10 هزار هكتار از اراضي كشاورزي استان سمنان به سامانه نوين آبياري در 2 سال گذشته، گفت: بيش از 15 هزار هكتار از اراضي كشاورزي اين استان تا پايان امسال با تامين اعتبار پيش‌بيني شده به سامانه نوين آبياري مجهز مي شود.
**معضل كمبود آب در روستاهاي استان بحراني است
مديرعامل شركت آب منطقه اي سمنان گفت : با وجود تنوع اقليمي استان سمنان و دارابودن پنچ نوع از هفت نوع اقليم، حدود 90 تا 95 درصد وسعت 9.7 ميليون هكتاري استان را مناطق خشك و نيمه خشك تشكيل مي دهدو منابع زيرزميني و دشت هاي اين استان با معضل كمبود 140 ميليون متر مكعب آب مواجه است.
ايرج حيدريان در گفت و گو با ايرنا با بيان اين كه ميزان طبيعي آب زير زميني اين استان 990 ميليون متر مكعب است، افزود : حفر بي رويه چاه و برداشت فراوان آب باعث شده تا تراز برداشت و واريز در منابع آبي زير زميني اين استان به شدت برهم بخورد.
وي با اشاره به اين كه نيمي از 26 دشت استان سمنان در محدوده بحراني و ممنوعه قرار گرفته است ، اظهارداشت : هرگونه برداشت آب در اين دشت ها ممنوع است و 13 دشت ديگر استان وضعيتي چندان مطلوب ندارند.
وي خاطرنشان كرد : تنها 10 درصد صرفه جويي و كاهش مصرف در بخش كشاورزي، بسياري از مشكلات را رفع مي كند اما تاكنون اين امر در كشور رخ نداده است.
وي با تاكيد بر مديريت مصرف و صرفه جويي آب در بخش هاي مختلف به خصوص بخش كشاورزي، پيگيري مسوولان جهاد كشاورزي براي تجهيز باغات و مزارع به سامانه آبياري نوين را خواستار شد و افزود : امروز برخي از چاه هاي استان مجهز به كنتور هوشمند هستند.
**مديريت منابع آبي راهكار مقابله با بحران كم آبي
فرماندار شهرستان شاهرود گفت: بحران كمبود آب و خشك‌سالي در شرق استان سمنان بسيار جدي است و صرفه‌جويي و استفاده بهينه از منابع آبي يك ضرورت است.
سيدمحمدرضا هاشمي افزود: بحران خشك‌سالي و كمبود آب در نهايت بيكاري، مهاجرت از روستا به شهر، عدم امنيت روستاها، از رونق افتادن زمين‌هاي كشاورزي و ساير بحران‌ها و آسيب‌هاي اجتماعي را به دنبال دارد.
وي بيان كرد : استفاده بهينه از آب و روش‌هاي نوين آبياري در بخش كشاورزي نيز مي‌تواند توسعه پايدار و اشتغال پايدار را به همراه داشته باشد.
وي گفت : از مجموع چهار هزار كيلومتر لوله انتقال آب در بخش خانگي و صنعتي اين شهرستان ، بيش از 700 كيلومتر آن فرسوده است.
هاشمي ادامه داد : در تابستان امسال به هشت روستاي اين شهرستان با تانكر آبرساني مي شد و استفاده بهينه در مصرف آب مي تواند در ميان و بلندمدت بخش قابل توجه اي كسري آب در شاهرود را برطرف كند.
**خشكسالي عامل تهديد كننده كاهش اراضي زير كشت
فرماندار گرمسار گفت : به دليل كاهش قابل توجه پوشش گياهي و برداشت بي رويه ، كمبود آب در دشت هاي اين شهرستان غرب استان سمنان فرابحراني است.
داريوش طاهري در گفت و گو با ايرنا افزود : خشكسالي در دشت ها و نمكزارهاي گرمسار در چند سال گذشته به اراضي كشاورزي اين شهرستان خسارت هاي جبران ناپذيري وارد كرده است.
وي اظهارداشت : بيش از 20 درصد مردم گرمسار در بخش كشاورزي فعاليت مي كنند كه اگر در كوتاه و ميان مدت براي رفع تنش آبي اقدام نشود افت محسوس سطح اراضي و توليدات كشاورزي در اين منطقه محتمل است.
وي با بيان اين كه گرمسار به دليل بارش كمتر از 60 ميلي متر در سال با محدوديت منابع آب زيرزميني مواجه است.اضافه كرد : خشكسالي، منابع آب سطحي را در اين شهرستان تحت تاثير قرار داده به گونه اي كه ورودي مخازن ذخيره آب گرمسار نسبت به سال گذشته افت داشته است.
فرماندار گرمسار ادامه داد : شهرستان گرمسار بيش از 2هزار و 500 هكتار اراضي كشاورزي و باغي دارد و بيش از 85 درصد منابع آبي شهرستان به مصارف كشاورزي اختصاص يافته و 15 درصد باقي مانده در بخش خانگي و صنعت مصرف مي شود.
وي ادامه داد : 40درصد محصول بخش كشاورزي اين شهرستان معادل 500 هزار تن به صورت گلخانه اي و با سامانه هاي نوين آبياري توليد مي شود.
**تداوم حيات روستايي در گرو تامين آب آشاميدني و كشاورزي
مديرعامل شركت آب و فاضلاب روستايي استان سمنان با اشاره به معضل اساسي تامين آب روستايي در اين استان، گفت : در 10 روستاي شاهرود و دامغان منابع زيرزميني و سطحي كافي براي تامين آب وجود ندارد.
منصور كشاورزيان افزود : اكنون هفت روستا در منطقه خارتوران شهرستان شاهرود و سه روستا در جنوب دامغان از طريق تانكر آبرساني مي شود.
كشاورزيان با اشاره به اين كه حيات و تداوم مشاغل روستايي مانند دامداري و كشاورزي در گرو تامين آب آشاميدني و كشاورزي است، گفت : كمبود آب و خشكسالي در سال هاي اخير و در فلات ايران موجب مهاجرت از روستاها شده است.
كشاورزيان تصريح كرد : نگاه صرف به كشاورزي به عنوان تنها محور توسعه و اشتغال روستايي بايد تعديل شود و باتوجه شرايط كنوني و كم آبي و كم بازده بودن برخي محصولات كشاورزي نسبت به آب مصرفي بايد به سمت كارهايي نو و ايجاد جذابيت با احياي واحدهاي قديمي رونق توسعه گردشگري و بوم گردي و بهبود وضعيت اقتصادي و اشتغال روستا رفت.
وي اظهارداشت : براساس سرشماري نفوس و مسكن سال 1395، بيش از يكهزار و 500 نفر در اين مناطق زندگي مي كنند كه براي رفع مشكل كم آبي در اين منطقه بايد در كمترين زمان ممكن اقدام كرد.
وي خاطرنشان كرد : با توجه به فقدان منابع مناسب آب سطحي و زيرزميني، روستاهاي كويري سمنان مانند سركوير، فرينو، حجاج، خارتوران با مشكل كمبود آب مواجه است.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب روستايي استان سمنان اضافه كرد : اكنون براي رفع مشكل كم آبي استفاده بهينه از منابع آبي موجود و اجاره چاه‌هاي كشاورزي مناطق روستايي در شاهرود و دامغان در اولويت كاري شركت آب و فاضلاب روستايي قرار گرفته است.
نصب كنتور هوشمند با هدف كنترل از راه دور براي مجتمع هاي دامداري مناطق روستايي در نظر گرفته شده تا مقدار مصرف آب آنان كنترل شود، در حال حاضر حدود 284 روستا و 56 آبادي زير پوشش شركت آب و فاضلاب روستايي استان سمنان قرار دارند
وي اظهارداشت : در نيمه نخست امسال بيش از 150 انشعاب غيرمجاز آب و فاضلاب در روستاهاي استان شناسايي و جمع‌آوري شده است.
ميانگين سرانه مصرف آب در كشور حدود 200 ليتر در شبانه روز و در استان سمنان 160 ليتر است، در استان سمنان حدود يك ميليارد و 250 ميليون مترمكعب آب در سال توليد مي شود.
مديرعامل شركت آب و فاضلاب روستايي استان سمنان خاطرنشان كرد : از اين تعداد انشعاب غيرمجاز 120 مورد مربوط به انشعاب غيرمجاز آب، 20 مورد انشعاب غيرمجاز فاضلاب و 10 مورد نيز انشعاب پشت كنتور بوده است.
6026/7339//7342