مدیریت ترافیك تا ترافیك مدیریت در یزد

معضل ترافیك در شهری مانند یزد كه مبلمان فیزیكی آن، سنتی و دست نخوره باقی مانده به یكی از دغدغه های اصلی مدیران شهری مبدل شده است.
اخیرا یكی از مسوولان راهنمایی و رانندگی یزد اعلام كرده كه ترافیك در شهر یزد تا پنج سال آینده 'قفل' می شود و این یعنی اینكه یزد با شرایط كنونی خود، تحمل بار بیشتر ترافیك را ندارد.
به اعتقاد كارشناسان، ترافیك، علاوه بر مشكل خود، منشا بسیاری از معضلاتی چون آلودگی های محیطی و صوتی و بالا رفتن استهلاك وسائل نقلیه و معابر است .
روانپزشكان هم معتقدند ترافیك از جمله دلایل مشكلات روانی، نظیر استرس های مداوم است كه خود موجب زخم معده و سكته قلبی شده و زمینه بیماری های جسمی را فراهم می كند.
بافت مركزی شهر یزد كه محل اصلی تردد خودروها و ترافیك است سالهاست كه دست نخورده باقی مانده و بعلت شرایط خاص خود، نسخه شفابخشی هم برای آن نیست.
شاید مبلمان شهری یزد در دنیا بی نظیر باشد، خیابانهای كم عرض، كمبود پاركینگ، وجود مراكز اصلی خرید روزانه مردم در هسته مركزی شهر، فاصله اندك چند میدان اصلی شهر به یكدیگر و وجود بیش از 90 درصد مراكز درمانی و مطب پزشكان در مركز شهر را شاید در كمتر شهری می توان مشاهده كرد.
اوج ترافیك در شهر یزد در ساعات نزدیك به ظهر و غروب است كه تقریبا خیابانهای اصلی شهر همچون فرخی، طالقانی، امام (ره)، مطهری، قیام، بلوار امامزاده جعفر، بلوار صدوقی، خیابان دهم فروردین، خیابان كاشانی و میادین مهدیه، معلم، شهید بهشتی، آزادی و ماركار را در بر می گیرد.
بخشی از معضلات ترافیك در این مكانها ناخواسته و همانطور كه گفته شد مبلمان خاص شهر یزد است كه ظاهرا ایجاد تحول در آن غیر ممكن و بسیار هزینه بر است.
اما بخشی از این معضل به مدیریت شهری در بخش های مختلف باز می گردد كه اگر نمی توان ترافیك را كاملا ریشه كن كرد كه البته امكان آن هم وجود ندارد اما می توان از بار ترافیكی با انجام برنامه های مدون و كارشناسی شده، كاست.
انتقال مطب پزشكان و كلینیك های درمانی به مكانی مناسب، یك طرفه كردن خیابان فرخی، ممنوع شدن توقف خودروها در یك سمت خیابان های مركزی شهر، ساخت پاركینگ های جدید، تقویت ناوگان شهری، جلوگیری از تردد خودروهای تك سرنشین و در دراز مدت با ساخت مترو، می توان بخش قابل توجهی از حجم ترافیك شهر یزد را كاهش داد.
گاهی انجام اقدامات عمرانی نسنجیده و كارشناسی نشده، خود موجب افزایش بار ترافیك در شهری همچون یزد می شود كه نمونه آن ساخت زیرگذرها در میادین مهدیه، معلم و ابوذر است كه نه تنها از حجم ترافیك كم نكرده بلكه قفل آن را محكم تر كرده است.
ضعف فرهنگ رانندگی، حجم تردد موتورسیكلت ها در شهر، حضور ماموران قبض به دست راهنمایی و رانندگی در بسیاری از خیابانهای شهر یزد، وجود تعداد زیادی دوربین های كنترل سرعت كه گاها موجب تعجب مسافران غیر یزدی می شود و پارك های دوبله خودروها نیز بر حجم ترافیك شهر افزوده و استرس و اضطراب رانندگان را هم بیشتر كرده است.

*** ضرورت اجرای طرح جامع ترافیك
رییس اداره آموزش و فرهنگ ترافیك راهنمایی و رانندگی یزد،
به خبرنگار ایرنا گفت: طرح جامع تراقیك یزد به تصویب وزارت كشور رسیده و دستور اجرایی دارد اما اجرا نمی شود.
سرهنگ علی رضا آدمی زاده افزود: با تغییر مدیریت ها در ترافیك شهری، نظرات سلیقه ای اعمال می شود و طرحهای اصلاحات هندسی و ترافیكی ارائه شده هم جامع نیست و باعث بیشتر شدن گره های ترافیكی می گردد.
وی گفت: در خصوص ترافیك شهر یزد و وضعیت عبور و مرور با مولفه های مختلف و متضادی در بافت تاریخی , بازار، شهركهای اقماری و شهركهای صنعتی روبرو هستیم كه هر كدام از آنها شرایط خاص خود را دارند و برنامه ریزی برای آنها بسیار پیچیده و سخت است.
به گفته وی بخشی از دلایل ترافیك در یزد ارائه نظرات غیر كارشناسی و سلیقه ای است و آینده نگری در آن نقشی ندارد.
سرهنگ آدمی زاده، خیابان قیام را نمونه ای از طرحهایی دانست كه طرح جامع در آن اجرا نشد و گرفتار اعمال سلیقه ای گردید كه نتیجه آن هزینه های هنگفت از جیب مردم و بازگشت به حالت اولیه بود.
وی بخشی از طرح جامع را یك طرفه كردن هسته مركزی شهر، ایجاد زیر ساختها و آماده سازی امكانات و شرایط اعلام و تصریح كرد: ایجاد مجتمع های بزرگ تجاری كه بعضا با مجوز هم انجام شده از جمله دلایل گره كور ترافیك در شهر یزد است.
رییس اداره آموزش و فرهنگ ترافیك راهنمایی و رانندگی یزد، بلوار طالقانی را از نقاط ترافیك ساز شهر یزد دانست و گفت: حضور پزشكان حاذق در این خیابان، موجب ترافیك سنگین و ایجاد راهبندان شده كه اگر جلوگیری نشود در اینده با مشكلات بیشتری دست به گریبان خواهیم شد كه ایجاد مجتمع پزشكان در محل مناسب تری، می تواند بخش مهمی از این معضل را رفع كند.
وی همكاری و همراهی همه دستگاهای ذیربط و از جمله شهرداری، دانشگاه علوم پزشكی، اصناف و مردم را برای حل معضل ترافیك شهر یزد ضروری توصیف كرد.
وی با بیان اینكه تعداد خودروهای شهر یزد نسبت به چند سال قبل، 1.5 برابر شده یادآور شد: هم اكنون حدود 110 هزار دستگاه خودرو و حدود 450 هزار دستگاه موتورسیكلت در استان یزد تردد می كنند.
سرهنگ آدمی زاده اضافه كرد: البته نباید منكر فعالیت های خوب در شهر و از جمله مجهز نمودن خیابانها به دوربین های كنترل سرعت شد كه باعث ارام سازی ترافیك شده و شدت تصادفات را در شهر یزد كاهش چشمگیری داده است.
به گفته وی فعالیت پلیس در برخورد با تخلفات و حضور در نقاط حادثه خیز هم باعث افزایش ایمنی معابر در كوتاه مدت شده است.
رییس اداره آموزش و فرهنگ ترافیك راهنمایی و رانندگی یزد یادآور شد: در بلند مدت نیاز به استفاده از تكنولوژی های روز در خصوص ترافیك شهر یزد هستیم.

*** ایجاد محدودیت های ترافیكی در هسته مركزی شهر
مدیر هماهنگی و نظارت شهرداری یزد هم گفت: یكی از مهمترین دلایل ترافیك در این شهر، پیاده نشدن كامل شبكه های داخلی شهر بر اساس روابط طرح تفصیلی است.
مهدی قاضی نسب افزود: بطور مثال می توان به ادامه خیابان مصلی به خیابان امام (ره) و نیز ادامه خیابان لرد كیوان در هسته مركزی بافت قدیم شهر یزد اشاره كرد.
این پژوهشگر و استاد معماری و شهرسازی دانشگاه اظهار داشت: با توجه به تعدد توزیع خودروها و عدم ایجاد محدودیت در شبكه های شهری، روزانه شاهد ترافیك سنگین در معابر عمومی هستیم كه نبود زیرساختهایی مانند تراموا، مترو و اتوبوس های پر سرعت (بی.آر.پی) این ترافیك را روز افزون كرده و باعث بروز مشكلات متعدد در رفت و آمد شهروندان می شود.
وی افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی، ایجاد مسیرهای اتوبوس پر سرعت و ایجاد محدودیت های ترافیكی در ورود به محدوده هسته مركزی شهر را از جمله راهكارهای پیشنهادی خود برای كاهش بار ترافیك در شهر داست.
این استاد دانشگاه، استفاده نكردن از خودروهای تك سرنشین و بهره گیری از وسایل نقلیه موتوری مانند دوچرخه و موتورسیكلت را راهكار دیگری دانست كه می تواند مفید باشد.

***كلام آخر اینكه، گره ترافیك در شهر یزد هر روز پیچیده تر و كورتر می شود و اگر در كوتاه مدت و بلند مدت، فكری برای این معضل نشود بزودی حتی نفس كشیدن هم در شهر یزد مشكل می شود.
ضروری است همه صاحب نظران، نخبگان و متولیان امر دست به دست همه داده و با یك مدیریت واحد و منسجم، نسبت به رفع یا كاهش معضل ترافیك در شهر یزد اقدام كنند.
استان یزد حدود یك میلیون و یكصد هزار نفر جمعیت دارد كه بیش از نیمی از آن در شهر یزد ساكن هستند.
6197