بقعه شيخ صفي برند جهاني اردبيل است

به گزارش ايرنا از ميراث فرهنگي اردبيل ، عبدالرحمان وهاب زاده روز يكشنبه افزود: مجموعه خانقاهي و آرامگاهي شيخ صفي الدين اسحاق اردبيلي در سال 1310هجري شمسي به ثبت ملي و در سال 1389در سازمان يونسكو به ثبت جهاني رسيد
او گفت: اين اثر دوازدهمين بناي ثبت جهاني شده ايران و تنها اثر ثبت جهاني استان اردبيل بوده و نام اردبيل با اين اثر شاخص در سطح جهاني شناخته مي شود.
به گفته مدير پايگاه جهاني بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي ، ميزان بازديد گردشگران داخلي و خارجي از اين بنا طي سال هاي اخير افزايش چشمگيري داشته و اين مكان مهم ترين قطب گردشگري استان محسوب مي شود.
وهاب زاده تشريح كرد: در سال هاي گذشته به علت سهل انگاري ، مرور زمان و فرسودگي بنا قسمت هاي مختلفي از آن آسيب ديده كه با بررسي ها و آسيب شناسي هاي انجام شده در سال 94 قسمت هاي متعددي از مجموعه به علت آسيب هاي محيطي و انساني نيازمند اقدامات مرمتي شناخته شده است.
او گفت: آسيب هاي اساسي در قسمت چله خانه ، كاشي هاي معرق صحن اصلي ، مقرنس هاي نماي قنديلخانه ، كار بندي سردر ورودي از حياط باغ به حياط مياني ، سردر ورودي به داخل مجموعه ، گنبد الله الله ، گنبد شاه اسماعيل ، تزيينات كشته بري و طلا كاري هاي چيني خانه ، پشت بام هاي مجموعه ، باز سازي دهنه از ايوان هاي حياط باغ ، سالن باستان شناسي و حمام شيخ مشاهده شده است.
او افزود: همچنين در موتور خانه به علت عدم عايق كاري در كف و نداشتن آب بندي در اتصالات رطوبت به اتاق هاي همجوار و خوابگاه نيروهاي يگان حفاظت در طبقه فوقاني نفوذ كرده است.
وهاب زاده اظهار كرد: برغم محدوديت هاي مالي اقدامات مرمتي مجموعه در سال هاي 95 و 96 با ساماندهي چله خانه آغاز شد و به طور متوالي با بازسازي و انتقال تاسيسات گرمايشي موتور خانه ، ساماندهي اقامتگاه سربازان ، ساماندهي سايت باستاني ضلع جنوبي مدرسه ، اجراي آجر فرش در قسمت شمالي و غرب جنت سرا و بازسازي ديوارشمالي باغ ادامه يافت.
او همچنين گفت: تعمير پشت بام نگارخانه و حياط باستان شناسي ، ساماندهي و پاكسازي سايت آجربري ، تثبيت و مرمت مقرنس ها و كاشي هاي نماي قنديل خانه ، مرمت پنجره هاي قسمت غربي شبستان قنديل خانه ، كاشي كاري هاي نماي جنوبي جنت سرا ، گنبد شاه اسماعيل ، كتيبه هاي گنبد الله الله ، باز كردن در مسدود شده چيني خانه به سمت شهيدگاه و در ورودي بين حياط مياني و پشت مجموعه ، ثبيت نقوش و تزيينات چيني خانه ، احياي مدرسه پورسينا به منظور ايجاد موزه كاشي و سفال و مرمت پشت بام هاي مجموعه ادامه يافته است.
به گفته وي ، در ادامه روند فعاليت هاي مرمتي در مجموعه اقداماتي از جمله مرمت كاشي هاي گنبد شاه اسماعيل ، كاشي هاي ضلع غربي صحن اصلي ، مرمت گنبد الله الله ، ساماندهي قسمت آجربري و مدرسه ي پورسينا، مرمت ضلع جنوبي و غربي چيني خانه در سال جاري برنامه ريزي شده است.
وهاب زاده بيان كرد: از سال 95 در مجموعه شيخ صفي فعاليت هاي گسترده ي مرمتي، تثبيت و بازسازي انجام گرفته كه تمام اقدامات پژوهشي و مرمتي مجموعه با اتكا به توان كارشناسان و نيروهاي پايگاه و موزه ها صورت پذيرفت.
او افزود: اين در حالي است كه اين مجموعه همواره با مشكلات شديد مالي و كمبود نيرو مواجه بوده و حتي گاهي حقوق كاركنان تا چندين ماه پرداخت نشده است.
بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي از مهم ترين آثار تاريخي شهر اردبيل و از بناهاي كم نظير تاريخي ايران است كه از لحاظ معماري و كاشي كاري از شاهكارهاي سده هشتم هجري قمري و سال هاي پس از آن است.
اين بنا پس از وفات شيخ به سال 735 هجري قمري به وسيله فرزند وي صدرالدين موسي پايه گذاري شد و شاه عباس بناهاي مهمي به اين مجموعه افزود و اصلاحاتي در آن انجام داد.
اهميت اين اثر تاريخي به طور كلي در رابطه اي كه با سلسله خاندان صفوي دارد جلوه گر مي شود ، اسلاف شاهان صفوي و همچنين شاه اسماعيل اول بنيانگذار اين سلسله در اين مجموعه تاريخي به خاك سپرده شده اند.
مجموعه كنوني بقعه شيخ صفي شامل بيرون بقعه (عالي قاپو) ، سردر ، حياط بزرگ ، رواق ، مقبره شيخ صفي الدين ، حرم خانه ، مقبره شاه اسماعيل ، چيني خانه (كه داراي گچ بري هاي زيبا و چند درِ چوبي و نقره اي نفيس است) ، مسجد جنت سرا ، خانقاه ، چراغ خانه ، چله خانه و شهيدگاه است.
اين مجموعه ارزشمند پنجم تير سال 1389 خورشيدي به عنوان يازدهمين اثر ارزشمند تاريخي ايران از سوي يونسكو به ثبت جهاني رسيد.
يكي از آثار اين مجموعه فرش بسيار معروفي به نام قالي اردبيل است كه يكي از مشهورترين قالي هاي جهان است و در گذشته در آرامگاه وي بوده اما هم اكنون در موزه ويكتوريا آلبرت كشور انگلستان نگهداري مي شود.
6018/ 1257