وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان روز گذشته در شهر قارص تركیه با وزیر راه و حمل و نقل این كشور دیدار كرد، امروز - دوشنبه - نیز راهی گرجستان شد ، هدف اصلی سفر شاهین مصطفی در این سفرها ، افزایش حمل و نقل ترانزیتی و تقویت دالان ترانس خزر اعلام شده است .
وزارت اقتصاد جمهوری آذربایجان ،روزگذشته گزارش داد كه مصطفی اف در دیدار با احمد آرسلان وزیر راه و حمل و نقل تركیه درباره توسعه بیش از پیش روابط جمهوری آذربایجان و تركیه در همه زمینه از جمله در حمل و نقل ترانزیتی بحث و تبادل نظر كرد.
وی در این دیدار با تاكید بر افزایش حجم حمل و نقل ترانزیتی از طریق كامیون ها در مسیر تركیه به كشورهای آسیای مركزی و بالعكس، افزود: بر اثر ایجاد زیر ساخت های حمل و نقل ترانزیتی در منطقه از جمله خطوط ریلی ، جاده ها و نیز بندر بین المللی بازرگانی الت در خاك جمهوری آذربایجان شرایط خوبی برای افزایش حجم حمل و نقل محموله ها فراهم شده است .
در این دیدار همچنین اهمیت ادامه فعالیت ها در زمینه توسعه دالان حمل و نقل ترانزیتی و بازرگانی ترانس خزر شرق – غرب مورد بررسی قرار گرفت .
سپس هیات جمهوری آذربایجان به سرپرستی شاهین مصطفی اف وزیر اقتصاد این كشور برای ادامه مذاكرات راهی گرجستان شده است ؛ در این سفر مسایل گسترش همكاری دو كشور در حوزه حمل و نقل ترانزیتی بررسی خواهد شد .
** دالان ترانس خزر و رقابت با ایران
توافقنامه ریلی و همكاری بنادر میان سه كشور قزاقستان، گرجستان و جمهوری آذربایجان در راستای اجرایی كردن طرح كریدور «ترانس خزر» فروردین ماه امسال امضا شد.
چین به‌دنبال كریدورهای ترانزیتی برای تجارت بین‌المللی خویش است و در این چارچوب اروپا یكی از بزرگ‌ترین بازارهای هدف محسوب می‌شود، اما موضوع این است كه مسیر جاده‌ای ایران به‌منزله راهی كم هزینه و امن در حال كنار گذاشته شدن از كریدورهای بزرگ بین‌المللی است .
كریدور «ترانس خزر» چین را به قزاقستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، تركیه و سپس اروپا متصل خواهد كرد. بعد از امضای توافقنامه یاد شده در باكو، الهام علی اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان در جریان دیدار با همتای قزاق خود گفت كه هر دو كشور قزاقستان و جمهوری آذربایجان در حال انجام كار بزرگی برای تقویت همكاری‌های منطقه‌ای از مسیر ترانزیت، پروژه‌های انرژی و پروژه‌های مربوط به توسعه اقتصادی هستند.
با اجرای این توافقنامه درآینده‌ای نه چندان دور به وسیله یك سیستم حمل‌ونقل دریایی ـ ریلی ـ جاده‌ای می‌توان محصولات آسیای مركزی را از بندر آكتائو و كروك قزاقستان به بندر باكو در جمهوری آذربایجان منتقل و سپس با دو خط آهن گرجستان و تركیه به نقاط مختلف اروپا منتقل كرد.
مسیری كه بدون عبور از خاك ایران و روسیه، چین و آسیای مركزی را به اروپا متصل خواهد كرد و طرحی است كه حمایت اتحادیه اروپا را نیز با خود دارد.
رئیس راه‌آهن قزاقستان در باكو گفت: این كشور قصد دارد تا سال 2017 بیش از450 هزار تن محصولات نفتی از بندر كروك به جمهوری آذربایجان و گرجستان منتقل كند. بندر كروك با مساحت 40 هكتار در مسیر كریدور «ترانس خزر» از اهمیت زیادی برای این طرح حمل‌ونقل بین‌المللی برخوردار است.
این بندر جدید نسبت به بندر آكتائو به بندر باكو نزدیك‌تر است و كالاها بین بنادر كروك و باكو ظرف 18 ساعت جابه‌جا می‌شوند.
این پروژه در طرف مقابل كریدور «تراسیكا» است. طرحی كه شامل پنج كشور آسیای مركزی، ایران و سه كشور قفقاز و چهار كشور اروپایی بلغارستان، اوكراین، رومانی، مولداوی و تركیه بود. ایران در این طرح به‌منزله تنها مسیر جاده‌ای كه این كشورها را از شرق تا غرب به یكدیگر متصل می‌كند، نقش كلیدی داشت.
** راه لاجورد
شواهد حاكی از آن است كه آسیای مركزی در همسایگی با چین در طرح ترانزیتی بین‌المللی این كشور برای اتصال به اروپا نقش قابل ملاحظه‌ای را ایفا خواهد كرد. در همین چارچوب طرح‌های حمایت شده از سوی غرب همچون «ترانس خزر» یا «راه لاجورد» و همچنین طرح «راه ابریشم جدید» و اتصال آسیای مركزی به جنوبی بدون حضور ایران است .
تركیه برای دسترسی به آسیای مركزی بدون حضور ایران، در نشستی در تركمنستان مسیر «راه لاجورد» را معرفی كرده است.
«راه لاجورد» افغانستان را از مسیر تركمنستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان به دریای سیاه و در نهایت از مسیر تركیه به دریای مدیترانه و اروپا متصل می‌كند. این مسیر تاریخی تجارت سنگ لاجورد بدخشان است. آنكارا با تكیه بر انجمن كشورهای ترك‌زبان، با شعار اتصال این كشورها از ارومچی تا استانبول، «طرح راه لاجورد» را مطرح كرده است كه در آن با اتصال بنادر تركمن‌باشی تركمنستان و آكتائو قزاقستان به بندر باكو، مسیر جاده‌ای ایران حذف خواهد شد.
علاوه بر اینها طرح خطوط لوله گاز از بستر دریای خزر مطرح شده است. خطوط انرژی و ایجاد منابع جدید انرژی بدون نیاز به گاز روسیه و مسیری كه از خاك این كشور عبور نكند و گاز آسیای مركزی را به اروپا منتقل كند مورد حمایت اتحادیه اروپا و آمریكا قرار دارد و در طرف مقابل ایران وروسیه با مطرح كردن موضوعات زیست محیطی دریای خزر و همین‌طور توافق نكردن بر سر همه كشورهای ساحلی با این طرح، مخالفت كرده‌اند.
آساق **337* 1579
باكو - ایرنا - جمهوری آذربایجان ، تركیه و گرجستان در سال های اخیر برای حداكثر استفاده از ظرفیت های ترانزیتی خود ،برای راه اندازی دالان ترانس خزر شرق – غرب با هدف انتقال بخشی از محموله های چین و كشورهای آسیای مركزی از طریق دریای خزر و خاك سه كشور به اروپا و بالعكس تلاش می كنند .
