*گيلكي گپ بزنيم، گيلگي بينويسيم
زبان مادري بخشي از فرهنگ، هويت و ميراث ماست. به اعتقاد پژوهشگران، از بين رفتن زبان هاي مادري يا بومي همانند از بين رفتن و محو شدن فرهنگ يك جامعه و ملت است.
گيلان اين ديار سبز سربلند واقع ميان كوههاي البرز و درياي كاسپين قريب دو و نيم ميليون نفر جمعيت دارد. زبان بومي مردم اين خطه گيلكي است كه خود به دو شاخه 'بيه پس' براي غرب استان از جمله رشت و 'بيه پيش' براي شرق گيلان تقسيم مي شود. اما در دهه هاي اخير، شمار افرادي كه به گيلكي سخن مي گويند به شدت رو به كاستي گذاشته است.
بسياري از خانواده ها به علت مسائلي از جمله نگراني از افت تحصيلي فرزندانشان در هنگام ورود به مدرسه، از سخن گفتن به زبان مادري با كودكانشان خودداري مي كنند.
اين در حالي است كه به گفته پژوهشگران هنگامي كه كودكان به زبان مادري خود سخن مي گويند، همزمان مجموعه اي از مهارت هاي ضروري ديگر چون مهارت هاي سواد آموزي و تفكر انتقادي را در خود پرورش مي دهند.
تحقيقات به ما مي گويد كه هر مهارت و مفاهيمي كه فرد در زبان مادري فراگرفته با آغاز تحصيل در زبان دوم، به راحتي انتقال مي يابد.
زبان و زبان مادري نيز نقش مهمي در توسعه هويت فردي، اجتماعي و فرهنگي ايفا مي كنند. كودكان با پايه قوي در زبان اول خود، اغلب درك عميق تري از خود و مكان خود در جامعه، همراه با اعتماد به نفس دارند. به طور طبيعي، اين بر هر جنبه اي از زندگي آنها، از جمله پيشرفت تحصيلي آنها نيز تاثير مثبت مي گذارد.
نمايندگي خبرگزاري جمهوري اسلامي در گيلان در نظر دارد در سال نو هر هفته بخشي را به يادداشت ها، گزارش ها و مطالب به زبان زيباي مادري اختصاص دهد.
اين تبريك كه توسط پرويز فكرآزاد نويسنده و پژوهشگر گيلاني نوشته شده، مطلع اين اقدام است. اميد كه سال نو براي ما گيلانيان سالي خوش و همراه با سلامتي و احترام به زبان مادري و حفظ آن باشد.
پ . ن: ترجمه تبريك نوروزي از گيلكي به فارسي براي غير گيلك زبان ها :
نوروز باستاني ، اميد و اعتدال و نوزايي زمين و زمان و شكوفايي انسان و طبيعت را به خاطر مي آورد.
اميد داريم كه سال جديد پر از سلامتي ، مهرباني ، صلح و نعمت براي همه ايرانيان باشد و زندگي را دلخواه بگذارنيد.
۶۰۳۰
نوروز باستاني، اميد و اعتدال و زمين و زمانَ نوزايي يا، بخاطر اَوره. انسان و طبيعتَ گولاز كودن و واشكُفتنا. ناجه داريم تازه سال، پور جه، جان ساقي و مهرباني و صلح و نعمت، همه تا ايرانيان ره ببه و ديلبخا زندگي و روزگار بداريد.