به گزارش ایرنا، این بناهای ارزشمند نشانگر حضور متمادی اقلیت های مذهبی و دینی در همدان بوده و جزو بناهای تاریخی استان به شمار می روند كه در دوره های گذشته بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته اند.
**بقعه ' اِستر و مُردخای ' یادگاری از قرن هفتم هجری قمری
بقعه استر و مردخای از جمله یادمان های مذهبی به جای مانده از قوم كلیمی در همدان است كه همه ساله پذیرای كلیمیان و بازدیدكنندگان زیادی از نقاط مختلف ایران و جهان است و زائران كلیمی در ایامی ویژه مراسم مذهبی خود را در این مكان اجرا می كنند.
بنا بر روایات مشهور تاریخی، 'هدسه' دختری كلیمی بوده كه پس از آنكه از جانب خشایارشا (سومین پادشاه هخامنشی) به عنوان ملكه دربار انتخاب شد به جهت زیبایی اش 'استر' (ستاره) نام گرفت و 'مردخای' پسر 'یائیر' و از نژاد بنیامین، عموی استر و نگهبان دربار هخامنشی در شوش بوده و تربیت استر را برعهده داشته است و او بود كه هدسه را به دربار آورد.
زمانی كه هامان وزیر خشایارشا، نقشه قتل عام كلیمیان ایران را در سر داشت، مردخای از این توطئه آگاهی یافت و شاه را آگاه ساخت و به جهت موقعیتی كه استر و مردخای در دربار داشتند، سبب نجات قوم كلیمی در ایران شدند و بعدها به پاس این خدمت، آرامگاه این 2 تن به یكی از زیارتگاه های مهم كلیمیان ایران تبدیل شد.
این بنای چهارگوش آجری با گنبدی بر فراز آن، یادگاری از قرن هفتم هجری قمری است كه به دستور ارغون شاه مغول بر پایه های بنایی قدیمی تر نهاده شد. ورودی این آرامگاه درب كوتاه سنگی ای است كه توسط كلون باز و بسته می شود و به دلیل ارتفاع اندك این دیر، باید خمیده وارد آرامگاه شد.
در ابتدای ورود، اتاقی با حدود هفت متر طول و سه متر عرض وجود دارد و از وسط اتاق یك ورودی به حرم تعبیه شده است و فضای حرم مربع شكل و به ابعاد 3.5 متر است.
2 صندوق چوبی منبت كاری شده با نقوش بسیار بدیع و زیبا در این قسمت دیده می شود كه در كنار یكدیگر قرار گرفته اند و قبرهای استر و مردخای در زیر این صندوق ها قرار دارد.
گنبدی آجری برفراز حرم جای گرفته است و دیوارهای داخلی بنا را كتیبه های كوچك و بزرگ سنگی و گچبری هایی به خط عبری و آرامی در برگرفته است.
** كلیسای'گریگوری استپان' میراثی از دوران صفوی
كلیسای گریگوری استپان در قسمت شرقی تپه هگمتانه شهر همدان قراردارد و متعلق به مذهب پروتستان است.
در داخل این كلیسا كه با قدمتی 335 ساله در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی در محوطه باستانی هگمتانه همدان ساخته شد، چهار ستون مدور وجود دارد كه با قوس های جناغی به یكدیگر متصل شده اند.
تمام نمای داخلی این كلیسا آجری است و در قسمت نمای بیرونی طاق نماهایی با قوس هلالی برای تزئین به كار رفته و در نمای بیرونی از خشت استفاده شده و برج ناقوس به شكل مدور بنا شده است.
**كلیسای حضرت مریم متعلق به مذهب ارتدوكس
كلیسای دیگری در قسمت شرقی تپه هگمتانه به نام كلیسای حضرت مریم وجود دارد كه متعلق به مذهب ارتدوكس و مربوط به دوره قاجار است.
این كلیسا كه در سوم اسفندماه سال 1377 با شماره ثبت 2237 به عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسید بنایی آجری بوده و طاق و قوس های آن به سبك طاق رومی ساخته شده است.
این كلیسا شامل یك سالن اصلی و یك كتابخانه است و بعد از ایجاد كلیسای حضرت مریم، كلیسای قدیمی تر متروكه شد.
** كلیسای آنجیلی یادگاری از عصر قاجار
كلیسای آنجلی همدان نیز كه در خیابان طالقانی، داخل محوطه بیمارستان اكباتان واقع شده، بنایی مستطیل شكل است كه با مصالح لاشه سنگ به شیوه هنرمندانه و منحصربه فرد با سنگ سیاه دیوین به صورت خشكه چین ساخته شده و شامل یك سالن تمام سنگی است.
محل مراسم مذهبی در فضای داخلی این كلیسا و در قسمت شمالی بنا ایجاد شده و دارای ورودی اختصاصی و جداگانه ای است.
فضای داخلی كلیسا دارای كلاف بندی های چوبی است كه شیروانی سقف به صورت شیب دار با ورقه های آهن بر روی آن استوار شده است و این كلاف بندی های چوبی جزو یكی از زیباترین مشخصه های تزئین بنا در فضای داخلی كلیسا محسوب می شود.
قدمت این بنا به اواخر دوره قاجاریه می رسد كه بنا بر روایاتی توسط شخصی به نام رابی اسحاق اورشان احداث شده است.
كلیسای آنجیلی در تاریخ 12 آبان ماه سال 1378 به شماره 2459 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
این آثار نمونه ای از یكهزار و 800 اثر تاریخی، طبیعی و گردشگری استان همدان است كه همدان را به عنوان پنجمین شهر گردشگری كشور مشهور كرده است.
1181/2090
همدان - ایرنا - همدان گنجینه ای ناب از یادمانهای ارزشمند تاریخی را در خود جای داده است و كلیساهای 'گریگوری استپان'، 'حضرت مریم' و 'آنجیلی' مسیحیان و نیز بقعه 'استر و مردخای' كلیمیان جزو آثار تاریخی منحصر به فرد اقلیت های دینی در این كهن شهر محسوب می شود.
