به گزارش ایرنا گنبد علویان از آثار تاریخی منحصر به فرد همدان مربوط به سده های میانی دوره اسلامی و قرن های ششم و هفتم هجری قمری است كه شكل ظاهری آن شبیه 'گنبد سرخ' مراغه و تزئینات غنی و متراكم و درعین حال رمزآلود و چشم نواز درون بنا شبیه 'گنبد حیدریه' قزوین است.
تاریخچه این بنای تاریخی و شاهكار معماری كهن ایران زمین كه در محدوده مركزی شهر همدان و فاصله میان میدان عین‌القضات تا میدان امامزاده عبدالله(ع) این شهر قرار دارد به قرن ششم هجری قمری و دوران سلجوقی باز می گردد و از آثار معماری آرامگاهی آن دوران به شمار آورد.
در وصف این بنا می توان گفت كه ورودی بلند گنبد در هیبت طاق جناغی شكل آن كه جلوه ای ویژه به بنا بخشیده و گچبری های برجسته لانه زنبوری حاوی گل و بوته های درهم پیچیده به هنرمندانه ترین شكل ممكن بر فراز ورودی و درون كادر مستطیل شكل آن به تصویر كشیده شده است.
آیاتی از قرآن مجید به خط كوفی بر كتیبه ای گچبری شده بر فراز ورودی این بنا حكاكی شده و تزئینات پیشانی طاق نما با گچبری مثلثی و ستاره ای شكل به صورتی بدیع تزئین شده است و بر فراز طاق نماها و قسمت انتهایی برج های این گنبد رفیع، بقایایی از كتیبه ای آجری و برجسته به خط كوفی شامل آیات نخستین سوره 'دهر' به چشم می خورد.
در بدو ورود به فضای داخلی بنا، پس از گذشتن از هفت پله ورودی شبستان، 2 طاقچه بلند و 2 طاق نما در كنج های بنا و یك محراب وجود دارد كه سراسر پوشیده از طرح های انبوه و بسیار زیبای گچبری است و نورگیرهای تعبیه شده در نزدیكی سقف، روشنایی مناسبی را به محوطه داخلی بنا بخشیده است.
راه پله ای كم عرض و تنگ كه درون محراب گنبد علویان ایجاد شده راه رسیدن به سرداب بنا است، سردابی كه از 6 حجره با طاق نماهای جناغی تشكیل شده و 2 قبر متعلق به بزرگان خاندان علویان در آن واقع شده و به شكل حجمی مكعب مستطیل شكل، پوشیده از آجرهای لعابدار فیروزه ای در وسط آن قرار گرفته است.
به گفته تاریخ دانان ، این بنا به علت علاقه شدید مردم همدان به سادات و دوستداران امام علی(ع) و مدفون بودن 2 تن از خاندان علویان در آن به نام' گنبد علویان' شهرت گرفته و با قدمتی 900 ساله و همچنین شگفتی و جذابیت های بسیار بالای معماری و گچ بری های زیبا به یكی از جاذبه های گردشگری استان همدان تبدیل شده است.
گنبد علویان در سال های اخیر در مناسبت های مختلف میزبان بسیاری از علاقه مندان و گردشگران بوده است، و این روزها میزبان خیل عظیم گردشگران نوروزی است.
معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در گفت و گو با ایرنا گفت: گردشگرانی كه علاقه مند به تاریخ و هنر معماری كهن ایران زمین هستند از این گونه جاذبه های تاریخی استقبال می كنند لذا می توان با معرفی شایسته و اجرای برنامه های مناسب انگیزه آنان را برای سفر به این مناطق تقویت كرد.
علی خاكسار افزود: استان همدان بیش از یك هزار و 800 آثار تاریخی و گردشگری دارد كه یك هزار اثر آن از جمله گنبد علویان در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است و همه ساله بازدید كنندگان زیادی را به سوی خود جذب كرده است.
وی اظهار كرد: گنبد علویان با توجه به این قدمت 900 ساله و همچنین شگفتی و جذابیت های بسیار بالای معماری و گچ بری های زیبا یكی از جاذبه های گردشگری استان همدان برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می شود.
وی با بیان اینكه گنبد علویان جزو نقاط گردشگری پرطرفدار استان محسوب می شود بیان كرد: تا هفتمین روز از فروردین ماه امسال 2 هزار و 724 گردشگر از گنبد علویان همدان بازدید كردند كه نسبت به مدت مشابه سال قبل 55 درصد رشد داشته است.
وی تصریح كرد: در روز 28 اسفندماه سال گذشته 27 نفر، روز 29 اسفندماه 51 نفر، روز یكم فروردین ماه جاری 229 نفر، روز دوم فروردین ماه 320 نفر، روز سوم فروردین 405 نفر، روز چهارم فروردین ماه 465 نفر، روز پنجم فروردین ماه 436 نفر، روز ششم فروردین 387 نفر و روز هفتم فروردین ماه 404 نفر از گنبد علویان همدان بازدید كردند.
1181/2087
همدان - ایرنا - گنبد علویان با معماری جذاب، ویژگی های منحصر به فرد كالبدی و گچبری و ظرافت تزئینات داخلی، تجلی گاه 900 سال شكوه معماری كهن ایرانی و اسلامی و شاهكاری از معماری و گچبری بعد از اسلام است.
