ازبكستان، تاجيكستان، تركمنستان، قزاقستان و قرقيزستان در آسياي ميانه بر آمده از فروپاشي سال 1991 شوروي سابق هم اكنون براي روسيه اهميت زيادي دارند و مسكو اين كشورها را به گونه اي حياط خلوت و محدوده قرمز امنيتي خود مي داند.
** راهبرد روسيه براي حفظ ميراث منطقه اي شوروي در آسياي ميانه
مسكو تلاش مي كند پيوندهاي عميق امنيتي، نظامي و اقتصادي دو جانبه، چندجانبه وتشكل هاي منطقه اي و فرامنطقه اي را با اين كشورها به ويژه قزاقستان كه شش هزار و 846 كيلومتر مرز مشترك با روسيه دارد، حفظ كند و حتي توسعه دهد تا مانع نزديك شدن آنها به غرب به ويژه آمريكا شود.
تاكنون تشكل هاي منطقه اي پيمان امنيت جمعي و اوراسيا كه روسيه با توجه به قدرت برتر اقتصادي، سياسي و نظامي منطقه اي نقش برادر بزرگ تر را در آنها دارد و همچنين تا حدي در ابعاد بزرگ تر سازمان همكاري شانگهاي همراه عوامل ريز و درشت ديگر سبب شده كشورهاي آسياي ميانه در راه گريز از مسكو پاي نگذارند.
از همين رو قزاقستان و همچنين كمي دورتر ازبكستان، تاجيكستان ميزبان پايگاه نظامي روسيه، تركمنستان و قرقيزستان دور از اقدام هاي ميداني ضدروسي اتحاديه اروپا و آمريكا هستند، در حاليكه چنين اقدام هايي به ويژه تمركز نظاميان ناتو و آمريكا به صورت مستقل ديوار به ديوار روسيه درشرق اروپا از جمله در كشورهاي بالتيكي استوني و لتوني شكل گرفته و همچنان در حال توسعه است.
** حضور نظامي غرب پاي ديوار روسيه در شرق اروپا و كره
حضور نظامي غرب پاي ديوار روسيه در شرق اروپا هر روز بيشتر مي شود و همزمان گرجستان، اوكراين و ليتواني سه كشور ديگر برآمده از جمهوري هاي شوروي نيز در اردوگاه ضدروسي قرار دارند و افزون بر اين، لهستان و روماني دو كشور اروپاي شرقي كه پيش از فروپاشي سال 1991 زير چتر نظامي و امنيتي شوروي بودند، عضو ناتو و محل استقرار سامانه هاي موشكي آمريكا هستند.
از سوي ديگر، مرزهاي آسيايي روسيه مجاور شبه جزيره كره نيز شرايطي مشابه دارد، زيرا آمريكا به بهانه مقابله با سياست هاي دفاعي كره شمالي شمار زيادي از نظاميان و پيشرفته ترين جنگ افزارهاي خود را در خاك كره جنوبي مستقر كرده است به گونه اي كه مي توان ارزيابي كرد فاصله بين نيروهاي آمريكايي تا استان پريموريه حدود پيمايش يك موشك ميان برد است.
همزمان آب هاي بين المللي در اين منطقه و همچنين درياي سياه و بالتيك محل حضور و تردد دائمي ناوهاي هواپيمابر، رزمناوها و تجهيزات شناور سامانه پدافند موشكي آمريكا است و سريال پروازهاي جاسوسي اين كشور بر فراز مناطق نزديك روسيه به ويژه شرق اروپا ادامه دارد كه مي تواند نشان دهد، اين اقدام ها همپوشاني دارد و هدف واحد ضد روسي را با همكاري ناتو دنبال مي كند.
** قطعه ناپيداي آسياي ميانه در راهبرد ضدروسي
هنوز غربي ها به ويژه آمريكا ورود جدي به آسياي ميانه با هدف گذاري ضدروسي نداشته اند، اما اين شرايط نمي تواند هميشه براي مسكو اميدوار كننده باشد.
روسيه با وجود اينكه خود تحت تاثير تحريم هاي گسترده برقرار شده از سال 2014 توسط اتحاديه اروپا و آمريكا است، تلاش مي كند در قالب همكاري هاي اقتصادي سود آوري براي شريكان خود در آسياي ميانه داشته باشد، اما رفع نيازهاي كشورهاي اين منطقه كه نسبتا توسعه نيافته اند و به فناوري هاي پيشرفته و نوين نياز دارند، فراتر از توان مسكو است و از همين رو اين فرصت مي تواند براي غرب كه امكانات و توان بسيار بيشتري دارد مورد بهره برداري قرار گيرد.
نخستين گام براي حضور موثر غرب در آسياي ميانه ارديبهشت سال 1393بود و دفتر منطقه اي ناتو در تاشكند پايتخت قزاقستان كار خود را آغاز كرد كه مي تواند جاي پايي براي غربي ها باشد تا در آينده اي كه شايد هم چندان دور نباشد، جايگاه ناپيداي آسياي ميانه را در جورچين (پازل) ضدروسي آشكار و شرايط را براي كرملين متفاوت تر از قبل كنند و در آن صورت مرز شش هزار و 846 كيلومتر روسيه با قزاقستان كه ميل واگرايي با روسيه را نيز دارد براي هر دو طرف اهميت بيشتري مي يابد.
ناتو همزمان با گشايش اين دفتر در اشاره اي پوشيده اعلام كرد كه «وظيفه نمايندگي اين پيمان نظارت بر سراسر منطقه آسياي ميانه است تا درك كنيم وضعيت امنيتي منطقه چگونه است.»
اروپام 1516*1590*شبس*1859*گزارش از: هادي مولوي نيا
تهران - ايرنا - آمريكا و پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) كه در قالب پرونده اوكراين ازسال 2014روسيه را زير شديدترين اقدام هاي ضدروسي سياسي، اقتصادي و نظامي قرارداده اند، بي گمان به اهرم آسياي ميانه براي افزايش فشار به مسكو نيز چشم دارند.
