رضا جعفري‌سدهي رئيس اورژانس اجتماعي كشور در گفت‌و‌گو با «ايران» از رشد 20 درصدي خشونت‌هاي خانگي در سال گذشته خبر داد و گفت: گزارش‌ها نشان مي‌دهد كودك آزاري، بيشترين آمار خشونت خانگي را به خود اختصاص داده است و پس از كودك آزاري، خشونت عليه همسر، (همسرآزاري)، اذيت و آزار سالمندان و معلولان به ترتيب بالاترين آمار خشونت را به نام خود ثبت كرده‌اند. به گفته وي در 6 ماهه سال گذشته، بيش از 16 هزار مورد كودك آزاري به ثبت رسيده است.
جعفري سدهي بدون اعلام آمار دقيقي از خشونت عليه زنان افزود طي 9 ماهه سال گذشته، حدود هزار و 750 زن مورد خشونت قرار گرفته بودند كه اين افراد به خانه‌هاي امن (مراكز ويژه زنان خشونت ديده) ارجاع داده شدند.البته هم‌اكنون حدود 22 خانه امن براي حمايت از زنان در معرض خشونت، در سراسر كشور راه‌اندازي شده است.
وي در ادامه گفت: از ابتداي سال جديد تاكنون حدود 450 هزار نفر از طريق مراكز اورژانس پذيرش شده‌اند كه از اين تعداد، سهم خشونت‌هاي خانگي حدود 7.5 درصد از كل پذيرش‌ها بوده است.
رئيس اورژانس اجتماعي با اشاره به اينكه اعتياد، طلاق و اختلالات رواني از عوامل تأثيرگذار در افزايش خشونت‌هاي خانگي است، اظهار داشت: والدين مقصر اصلي 70 درصد از خشونت‌هاي خانگي هستند و در 30 درصد باقي نيز كودكان عامل محرك محسوب مي‌شوند. به طور مثال، ابتلاي كودك به بيماري‌هاي صعب العلاج و بيش فعالي اعضاي خانواده را براي بروز خشونت تحريك مي‌كند.
وي با اشاره به اينكه درصد كمي از خشونت‌ها نيز در اثر بيكاري والدين ايجاد مي‌شود، ادامه داد: «با وجود آنكه بروز خشونت خانگي در همه قشر‌ها رايج است، اما اين معضل در خانواده‌هايي كه دچار فروپاشي هستند يا در معرض طلاق و بدمسكني قرار دارند، بيشتر از ديگران است.»
جعفري با اشاره به اينكه حدود 70 درصد از خشونت‌هاي خانگي مربوط به حوزه كودك آزاري در كودكان زير 10 سال است، گفت: براساس آمارهاي ما، ميزان كودك آزاري به طور تقريبي در سن يكسالگي حدود 7.7 درصد، در 2 تا 4 سالگي 18 درصد و در 5 تا 7 سالگي 20 درصد است. همچنين اعمال خشونت در سنين 8 تا 10 سال 22.5 درصد، 11 تا 13 سال، 8.2 درصد و در 16 تا 18 سال، 5.1 درصد است.
جعفري با اشاره به اينكه مدت زماني كه كودك تحت آزار و اذيت قرار گرفته يكي از موضوعات مهمي است كه بايد به آن توجه كرد، اظهار داشت: كودكي كه در معرض خشونت قرار دارد امكان اعتراض و دفاع ندارد و به‌همين علت به كمك همسايه، معلم و پزشك نياز دارد، اما متأسفانه مردم در اين زمينه اطلاع رساني‌هاي كافي انجام نمي‌دهند.»
رئيس اورژانس اجتماعي كشور توضيح داد: «زماني كه معلم در مدرسه شاهد افت تحصيل يكي از دانش‌آموزان به‌طور ناگهاني است يا اگر پزشكي متوجه آثار كبودي در بدن يك كودك مي‌شود موظف است به‌عنوان يك شهروند موضوع را به اورژانس اجتماعي اطلاع دهد.»
جعفري افزود: «بر اساس آمارهاي مربوط به مداخلات اورژانس اجتماعي، حدود 12 درصد از كودكان، تنها چند روز (كمتر از يك هفته) از خشونت نسبت به آنها گذشته بود. همچنين 4.5 درصد آنها يك هفته، 9 درصدشان كمتر از يك ماه و 11.8 درصد از آنها نيز بين 1 تا 7 ماه از شروع آزار و اذيت‌شان گذشته بود. جالب است بدانيد، بر اساس تحقيقات ما حدود 45 درصد از اين كودكان بيش از يك سال از اعمال خشونت عليه آنها مي‌گذرد. يعني اين تعداد كودك، حدود يك سال به طور مداوم مورد اذيت و آزار قرار گرفته‌اند.»
رضا جعفري سدهي در ادامه گفت: حدود 80 درصد كودك آزاري‌ها در كشور درون خانواده و توسط نزديكان اتفاق مي‌افتد و در اين زمان، هرچقدر كه سن كودك كمتر باشد احتمال بروز خشونت در او بيشتر است.
وي با اشاره به اينكه دختران بيشتر از پسران در معرض خشونت خانگي قرار دارند، افزود: «آمارها نشان مي‌دهد حدود 50.7 درصد اين افراد، دختر و 49.3 درصد هم پسر هستند. البته وابستگي اقتصادي نيز يكي ديگر از دلايلي است كه موجب ادامه خشونت كودك در درون خانواده مي‌شود. چراكه وقتي تمام معيشت و نياز‌هاي كودك از سوي خانواده تأمين شود او نمي‌تواند برخلاف تصميم آنها عمل كند.»
وي با اشاره به اينكه 35 درصد از كودكان دچار خشونت‌هاي خانگي در مقطع ابتدايي هستند، اظهار داشت: «آمارها نشان مي‌دهد ميان سن كودك و ميزان خشونت ارتباط معكوس وجود دارد و با افزايش سن او احتمال خشونت نيز به همان ميزان كاهش مي‌يابد كه بروز اين معضل در كودكان كم سن و سال به علت توان جسمي محدود، نداشتن قدرت دفاعي و مهارت‌هاي كلامي و گفتاري بيشتر است.»
جعفري، بي‌توجهي خانواده‌ها به كودكان را مهم‌ترين عامل مؤثر در كودك آزاري دانست و تصريح كرد: «حدود 50 درصد از كودك آزاري‌ها به علت بي‌توجهي است. اين موضوع حتي مي‌تواند مرتبط با حوزه سلامت و آموزش باشد. به طور مثال ممكن است كودكي نيازمند خدمات درماني باشد، اما خانواده براي درمان و خريد دارو اقدامي نكرده يا شرايط تحصيل كودك را فراهم نكند.»
وي گفت: «تعداد زيادي از كودكان در خانواده‌ها، شاهد تنش و دعوا ميان زوجين هستند كه اين موضوع يكي از انواع كودك آزاري محسوب مي‌شود. در معرض مواد مخدر و الكل قرار دادن كودكان نيز يكي ديگر از مصاديق كودك آزاري است كه بايد به آن توجه ويژه كرد.»
رئيس اورژانس اجتماعي كشور با اشاره به اينكه «آزار و اذيت رواني و عاطفي» در رتبه دوم خشونت عليه كودكان قرار دارد، افزود: «برخي والدين ممكن است به خاطر فقدان آگاهي يا انتظارات نامعقول از كودك همچون خوردن غذا سروقت يا مرتب بودن اتاق، او را تحت فشار رواني و عاطفي قرار داده و به او توهين كنند.»
به گفته اين كارشناس، بر اساس آمارها حدود 29 درصد از كودك آزاري‌ها جسمي و 3 درصد از آنها نيز جنسي است.
جعفري با اشاره به نحوه اطلاع كارشناسان اورژانس اجتماعي از كودك آزاري گفت: مردم مي‌توانند از طريق تلفن‌هاي 123 موارد كودك آزاري را گزارش كنند. به طور مثال ممكن است فردي طي تماس تلفني عنوان كند كه كودكي در همسايگي‌شان دچار اختلالات رواني است و پدر و مادر او معتاد هستند. پس از اين گزارش، تيم‌هاي سيار ما به محل اعزام و بررسي مقدماتي و اوليه را انجام مي‌دهند و در صورتي‌كه كودك آزاري صحت داشته باشد تلاش مي‌كنند به شكل مسالمت‌آميز موضوع حل شود.
وي در ادامه اظهار داشت: براين اساس در زمان مراجعه كارشناسان، اگر خانواده با آنها همكاري لازم را انجام دهد، بدون اقدامات قضايي، ماجرا را بررسي مي‌كنند. در اين‌صورت اگر با حضور در خانه، بروز كودك آزاري محرز شود، تلاش مي‌كنيم تا كودك را به طور موقت به خانه يكي از بستگان مورد اعتماد خانواده منتقل كنيم.
جعفري با اشاره به اينكه هم‌اكنون خط «هات لاين» اورژانس(123) در همه استان‌هاي كشور به غير از دو استان به‌طور شبانه‌روزي پاسخگوي مشكلات مردم است، تأكيد كرد: البته در حال تلاش براي شبانه‌روزي كردن اين خط در اين دو استان هم هستيم. هرچند در حال حاضر تماس‌هاي اين دو استان به مراكز فعال ما منتقل مي‌شود و هيچ مشكلي بابت رسيدگي به حوادث هنگام شب وجود ندارد.
*منبع: روزنامه ايران؛ 1397،2،4
**گروه اطلاع رساني**1699**2002
حدود 80 درصد كودك آزاري‌ها در كشور درون خانواده و توسط نزديكان اتفاق مي‌افتد و در اين زمان، هرچقدر كه سن كودك كمتر باشد احتمال بروز خشونت در او بيشتر است.
