«سندروم استكهلم» اروپا در برابر مواضع برجامي ترامپ - تقي فرامي**

از لحاظ روانشناسي اجتماعي، اين قدرتها در اتحاديه اروپايي از نوعي «سندروم استكهلم» رنج مي برند؛ براي همين است كه گويا در شرايطي قرار دارند كه موجب شده است از لحاظ روانشناختي، به عنوان بخشي از استراتژي بقا، خود را با گروگانگيرشان – دولت ترامپ – همراه و متحد نشان دهند و عليرغم سياستهاي متفاوت و غيرهمگونشان با آمريكا، با آن ابراز همدردي كنند.
بر اين اساس، رهبران كشورهاي فرانسه، انگليس و آلمان، به زعم خود، براي زنده نگه داشتن برجام، هر گامي را برمي دارند و خود را ملزم به رفع حساسيت هايي كه، به درستي يا نادرستي، توسط دولت جديد آمريكا ايجاد شده است، مي دانند؛ و در عين حال بيش از پيش از نگراني هاي مدنظر ايران فاصله مي گيرند.
سران اتحاديه اروپايي بايد به اين درك برسند كه، در فرمول توافق شده، طرف سومي نيز به نام ايران وجود دارد و اگر ايران با اين احساسات همراه نباشد و يا از چنين سندرومي رنج نبرد – كه نمي برد- مطمئناً دستاورد نهايي اقدامات آنها چيزي نخواهد بود كه انتظارش را داشته اند، و همدردي آنها با گروگانگيرشان، به مرگ برجام منجر خواهد شد.
از لحاظ اصولي، وقتي مذاكره اي به نتيجه مي رسد، طرف هاي مذاكره كننده نبايد بعد از حصول نتيجه، مسير جداگانه اي را براي رسيدن به نقاط افتراق و اختلافي در مذاكرات در پيش بگيرند.
از لحاظ عملي، اين اقدام را هرچه بخواهيم بناميم - اصلاح، تكميل، رفع نقص ها و غيره- در تناقض با محتواي توافق، و نيز فضايي است كه اين توافق در آن حاصل شده است. علاوه بر اين، براساس برجام، همه طرف ها بايد با حسن نيت، بهترين مساعي را براي حفظ اين توافق و جلوگيري از ايجاد اخلال در حصول منافع كامل رفع تحريمها توسط ايران بعمل آورند. بنابراين، رقصيدن به سازي كه آمريكا مي نوازد، حتي اگر ظاهرا متعارض با برجام نباشد، به معناي عدم‌پايبندي واقعي با مفاد اين توافق خواهد بود.
برجام توافقي بين ايران و كشورهاي 1 + 5 است كه با قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد يك وجهه بين المللي كسب كرده است. طبيعتاً، هرگونه تغيير در اين توافق، باعث تداوم و پايداري آن نخواهد شد؛ مگر اينكه در پروسه اي با مشاركت همه كشورهاي مذكور صورت پذيرفته باشد.
** كارشناس مسائل بين المللي