به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، محمد جواد ظریف بعد ازظهر امروز - سه شنبه - در مراسم بزرگداشت مقام استاد در دانشگاه امیركبیر با بیان اینكه پیش از حضور در این مراسم لازم بود توئیتی در واكنش به یاوه گویی هایی كه پیرامون ایران می شود داشته باشم؛ اظهار داشت: ما امروز در شرایطی ویژه در سطح جهان قرار داریم؛ این شرایط گذار اتفاق جدیدی نیست و از بعد از فروپاشی بلوك شرق، جهان با پدیده ای مواجه شد كه در گذشته هم با آن مواجه بوده است.
وزیر امور خارجه با بیان این كه نزدیك به چهل سال یا كمی بیشتر در جهان نظمی دو قطبی وجود داشت، خاطر نشان كرد: خاصیت نظم، قابلیت پیش بینی و اندازه گیری است كه ببینید حاصل چه رفتار و نتیجه ای است و این نظم، بعد از جنگ سرد فروپاشید.
ظریف افزود: برخی تصور كردند خیلی فوری این نظم دو قطبی به تك قطبی تبدیل می شود، جنگ عراق به كویت این مساله را تقویت كرد و همه پشت عراق درآمدند و اینها باعث شد پروژه قرن جدید آمریكایی شكل گرفت.
وزیر امور خارجه تصریح كرد: من معتقدم جنگ سرد، بازنده داشت ولی كسی نمی تواند خودش را برنده آن بداند. آمریكایی ها پس از جنگ سرد خیلی هزینه كردند و ترامپ گفته تا كنون 7 تریلیون دلار فقط در منطقه هزینه كرده اند اما می بینید كه نتیجه آنها چه شد.
ظریف تصریح كرد: تفكر آنها این بود كه برتری آمریكا در جنگ سرد را در دوران پس از آن حفظ كنند. دوران گذار فعلی كوتاه بود و شكل رقابت ها تغییر كرده است چرا كه منابع قدرت تغییر كرده و دیگر مولفه های قدرت را شاخصه های نظامی و تجهیزات نظامی تشكیل نمی دهند.
ظریف با بیان این كه آینده جمهوری اسلامی بسیار روشن است، اظهار داشت: ممكن است فشارهایی به كشور وارد شود، اما تفاوتی كه ما با دیگران داریم این است كه قدرت و پیشرفت و توسعه ما مبتنی بر مردم و درونزاست.
وزیر امور خارجه گفت: ترامپ نمی تواند به ما بگوید اگر دو هفته حمایت مان را از سر شما برداریم ساقط می شوید و بعد وزیر خارجه عربستان بگوید اگر این حمایت یك هفته از قطر برداشته شود قطر ساقط می شود؛ این خیلی كسر شان است.
ظریف ادامه داد: 40 سال نه تنها از ما حمایت نكردند، بلكه بر ضد ما نیز همه كار كرده اند، اما ما توانستیم بمانیم و تاثیرگذار باشیم، نه این كه با همه دنیا سر جنگ داشته باشیم، بلكه باید قدرت داشته باشیم و به مردم امید و اعتماد به نفس بدهیم.
وی تاكید كرد: نیاز نیست اعتماد به نفس مردم را نابود كنیم؛ زمانی كه اوباما اعلام می كند «اگر می توانستم نمی گذاشتم یك پیچ و مهره از صنعت هسته ای ایران بماند» این «ولی نمی توانم» او را باید خبر اول صدا و سیما بكنیم.
وزیر امور خارجه یادآور شد: اگر قرار است به مردم امید بدهیم باید این را بگوییم در سال قبل، همین فردی كه بر سر كار است گفت اولین كاری كه می كنم این است كه برجام را نابود می كنم، اما 16 ماه از ریاست جمهوری وی گذشته است و دیشب تئاتر مسخره ای را نتانیاهو اجرا كرد اما هنوز نتوانسته اند برجام را نابود كنند.
ظریف با بیان این كه «چرا به مردم خود اعتماد به نفس ندهیم» اضافه كرد: این طور نگوییم كه ترامپ نمی خواهد برجام را نابود كند و این ها فقط جنگ زرگری است، بلكه می توانیم بگوییم آمریكا نمی تواند با مردم ایران مقابله كند.
وی ادامه داد: ما همه چیز خود را از مردم می دانیم و مهم نیست كه مردم به چه كسی رای دادند؛ آنچه برای من مهم است اینكه 73 درصد رای مردم آن هم در شرایطی است كه خیلی ها تبلیغ می كردند، اما مردم آمدند و به یك نفر رای دادند و به رغم همه بداخلاقی ها در مبارزات انتخاباتی تشخیص دادند كه باید كجا بایستند.
ظریف تصریح كرد: چرا به مردم اعتماد به نفس ندهیم و چرا باید بگوییم كه كدام دیوانه می آید و در ایران سرمایه گذاری می كند؛ وقتی سرمایه گذار خارجی نمی آید سرمایه گذار ایرانی هم در ایران سرمایه گذاری نمی كند.
وزیر امور خارجه گفت: چرا زمینه فرار سرمایه را فراهم می كنیم و چه دلیل دارد كه به مردم خود اعتماد و عزت و امید و اطمینان ندهیم.
ظریف بیان كرد: دعواهای سیاسی چه ارزشی دارد و قدرتی كه جز فشار عصبی هیچ ندارد چرا این قدر برای رسیدن به آن، به منافع ملی ضربه بزنیم.
وی ادامه داد: امروز در شرایط ویژه ای به سر می بریم؛ اگر از دیپلمات خود اعتماد به نفس را بگیریم و بگوییم كه تا خره خره سرش كلاه رفته است، چه پیش می آید؛ ترامپ می گوید سر ما كلاه گذاشتند اما دوستان ما از یك سخنرانی 20 دقیقه ای كه در آن واژه 'ما ' به صورت ادبی به كار رفته، سه روز آن را تیتر كنند و وزیر را بكوبند، چه نفعی برای كشور ما حاصل می شود.
وی با تاكید بر این كه كشور ما باید با همین مردم و با همین امید و اطمینان بسیار فراتر از قدرت اقتصادی و نظامی كه دارد ایفای نقش كند اظهار داشت: بیایید اعتماد به نفس و خودباوری كه بزرگترین یادگار امام راحل و بزرگترین آموزه رهبر انقلاب است را باور كنیم و انشالله بتوانیم در این دنیای پر آشوب برای كشور ایجاد امید و اطمینان كنیم.
ظریف همچنین در تحلیل شرایط موجود در عرصه بین الملل اظهار داشت : ترامپ گفته كه آمریكا هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه كرده است كه البته فقط قسمتی از هزینه ها را گفته است.
وی ادامه داد: حتی در دوره كلینتون هم آمریكا سالانه دست كم یك حمله نظامی داشته است و حملات به عراق، سومالی، كوزوو، یوگسلاوی و لیبی در دوران وی صورت گرفت و ما تصور نكنیم كه در آن دوران سیاست صلح آمیزبرقرار بود.
ظریف با بیان این كه تلاش آمریكایی ها این بود كه برتری نظامی خود را بعد از جنگ سرد نهادینه كنند، اظهار داشت: آنها می گفتند ما وارد قرن جدید آمریكایی شدیم و در دوره بوش پسر (رئیس جمهوری پیشین آمریكا) هم حمله به افغانستان و عراق پیگیری شد.
وی افزود: دوران گذار كنونی دوران كوتاهی نبود. البته دوران گذار قبلی هم 30 سال طول كشید. ما در دوران گذار كنونی گرچه جنگ جهانی نداشتیم اما جنگ هایی هم وجود داشت.
ظریف با بیان این كه در دوران كنونی شكل رقابت به دلیل منابع قدرت تغییر كرده است، اظهار داشت: در دورانی منبع قدرت فقط نظامی بود و قدرت كشورها را با تعداد قایق توپ دار، تانك و توپ و هواپیما می سنجیدند و بر همین اساس است كه جوانك كم استعداد سعودی می گوید ما در منطقه نگران ایران نیستیم چون ایران در جهان اسلام حتی قدرت پنجم هم نیست، اما در هر جایی كه می رود و جزع و فزع می كند، كه اگر به داد ما نرسید ایران ما را نابود می كند؛ چرا از كشوری كه ادعا می كنید قدرت پنجم جهان اسلام هم نیست، می ترسید.
وی با بیان این كه عربستان سعودی سال گذشته سومین خریدار تسلیحاتی در جهان بود، گفت: آمریكا با وجود 300 میلیون نفر جمعیت 600 میلیارد دلار هزینه تسلیحاتی داشت و بعد از آن چین با بیش از یك میلیارد نفر جمعیت 250 میلیارد دلار هزینه نظامی داشته است، البته هزینه آمریكا معادل10 تا 12 كشور بعد از خود است.
ظریف یادآور شد: بعد از این دو كشور، عربستان سعودی با جمعیتی اندك در سال گذشته فقط 67 میلیارد دلار خرید تسلیحاتی داشته است و بعد از آن روسیه قرار دارد و این نشان می دهد كه با این میزان خرید های تسلیحاتی، نگران هم هستند و خودشان معترفند كه نمی توانند مقابل جمهوری اسلامی مقاومت كنند.
** قطر، عربستان را به زانو در آورده است
وی در ادامه گفت: تغییر شرایط به این دلیل است كه منابع قدرت در جهان تغییر كرده است. آنها به نزدیك جمهوری اسلامی هم نمی رسند؛ حتی نمی توانند از پس قطر بربیایند و قطر، عربستان را به زانو در آورده است؛ چون منابع قدرت تغییر كرده است.
** قدرت نرم، قدرت معنایی واقعی است
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: ابزارهای دستیابی به قدرت علاوه بر ابزارهای سخت افزاری، ابزارهای نرم افزاری هم هست كه به مجموع اینها قدرت نرم یا قدرت معنایی می گویند؛ قدرت نرم ماهیت انتزاعی دارد اما قدرت معنایی، واقعی است.
ظریف یادآور شد: كشوری كه مشروعیت آن متكی به مردم باشد و پیام داشته باشد و بتواند قلب ها و مغزها را جذب كند قدرت معنایی دارد و به همین دلیل است كه آمریكا هزینه زیادی برای جذب قلب ها و مغزها انجام می دهد.
وی ادامه داد: ما در وزارت امور خارجه كمتر از یك هزارم آنها هزینه می كنیم و كل هزینه سیاست خارجی ما زیر یكهزار میلیارد تومان است؛ البته من نمی دانم دیگران چقدر خرج می كنند.
** ما به مردم خود وابسته ایم
ظریف با بیان این كه مزیت نسبی ما در حوزه قدرت معنایی است، اظهارداشت: ما در این حوزه می توانیم از دیگران پیشی بگیریم ، چرا كه به مردم خودمان وابسته ایم و این امر قدرت زیادی به ما می دهد.
وی تصریح كرد: ما پیام داریم و می توانیم خودمان تصمیم بگیریم و نیاز نداریم كه دیگران چه دستورالعملی به ما می دهند و این ها به ما قدرت معنایی می دهد.
وزیر امور خارجه افزود: نكته دیگر كه باید از صمیم قلب، آن را باور كنیم این است كه دنیا ، دنیایی آمریكایی و غربی نیست، من در كتاب جدید به دنیای پساغربی اشاره كردم و این عبارت به این معناست كه دیگر نه همه اتفاقات در غرب شكل می گیرد و نه دیگر غربی ها برای بقیه نقاط دنیا تصمیم می گیرند.
ظریف خاطر نشان كرد: زمانی روابط بین الملل به معنای روابط غربی ها با هم بود و كشورهای حاشیه هم كه وارد نظام بین الملل شدند با این حال هنوز هم تصمیم گیری ها در غرب شكل می گرفت و این ذهنیت همچنان وجود دارد كه تصمیم ها در غرب شكل می گیرد.
وی گفت: این ذهنیت غرب زده ها نیست ، اتفاقا ذهنیت افراد بسیار تند ماست كه اعتقاد دارند اگر آمریكا اراده كرد اتفاق می افتد و لذا تنها كاری كه ما می توانیم بكنیم این است كه بایستیم چون نمی توانیم تاثیرگذار باشیم، بنابراین تنها راه نجات این است كه مشاركت نكنیم چرا كه هر مشاركتی ، پیروزی لامحال قدرت مقابل است.
**جهان از شرایط دو قطبی عبور كرده است
وزیر امور خارجه خاطر نشان كرد: این تصور ناشی از این است كه تصمیم گیری و كنش گری در غرب اتفاق می افتد. ما باید بپذیریم كه جهان از شرایط بسیار متصلب دو قطبی كه روابط به طور كامل مشخص بود، عبور كرده است.
ظریف افزود: اولین كسی كه این ساختار متصلب را شكاند، حضرت امام خمینی (ره) بود؛ این كه ایشان همزمان با آمریكا ، آن برخورد را می كند و به شوروی سابق نامه می نویسد ناشی از این بود كه ایشان پیش بینی را داشت كه حتی ما روابط بین المللی ها هم آن را نداشتیم.
وی یادآورشد: در این شرایط جهان پساغربی، اتفاق دیگری افتاده است كه كنشگران متعدد شدند و امروز كنشگران نه تنها غربی ها نیستند، بلكه دولتی ها هم نیستند و همه كنشگر شدند ؛ امروز فردی در خانه پشت كامپیوتر خود جمله كوتاهی می نویسد و در فاصله كوتاهی این جمله به میلیون ها نفر منتقل می شود، امروز هر كسی در خانه خود به شرط این كه تولید خوب داشته باشد می تواند یك نیمه امپراطوری تبلیغی ایجاد كند و این نشان دهنده نقش فرد (در جهان) است.
ظریف گفت: امروز رسانه های عمومی و رسمی مجبور هستند با رسانه های غیر رسمی در فضای مجازی مسابقه بدهند و این تحول بسیار مهمی است.
وی با بیان این كه قدرت استفاده از زور و خشونت سازمان یافته از اختیار دولت ها خارج شده است، اظهار داشت: خشونت سازمان یافته در دهه های اخیر در انحصار دولت ها بود، اما امروز داعش و جبهه النصره می توانند خشونت سازمان یافته را از انحصار دولت ها خارج كنند؛ به عبارت دیگر بازیگری در حوزه امنیت از دست دولت ها خارج شده است.
وزیر امور خارجه افزود: یك بازیگر امنیتی مثل حزب الله ایجاد امنیت می كند و بازیگر دیگر همانند داعش ایجاد ناامنی می كند و ما باید همه این تحولات را كنار هم بگذاریم.
ظریف با بیان این كه شرایط بین المللی بسیار سیال شده و پیش بینی دشوار شده است، گفت: در چنین شرایطی نیاز به محاسبه گری دقیق بر اساس همه عوامل قدرت آفرین، یك ضرورت غیر قابل اجتناب است.
**اشتباه محاسباتی بسیار خطرناك است
وزیر امور خارجه یادآور شد: دقت در محاسبه گری نیازمند شنیدن صداهای مختلف و جدا شدن از یك نظام تك صدایی است؛ نظام های سیاسی معمولا دچار خودسانسوری می شوند و چنین اتفاقی در آمریكا هم بوده است.
ظریف گفت: «گراهام آلیسون» نویسنده كتاب بحران موشكی كوبا، می گوید «ما در مقطعی متوجه شدیم كه اطلاعات جمع آوری شده برای رئیس جمهوری به شكلی كانالیزه می شود و رئیس جمهوری آنچه را می شنود كه می خواهد بشنود، بنابراین باید این فرایند به نحوی شكل بگیرد كه آلترناتیوهای مختلف به مقام بالا ارایه شود و هیچ كس نتواند این آلترناتیوهای متفاوت را حذف كند.»
وی ادامه داد: خودسانسوری باعث می شود كه اطلاعات برای مقام بالاتر خیلی كم شود چون هر كسی بهتر می داند كه مقام بالاتر از او چه می خواهد بشنود و نتیجه این اتفاق اشتباه محاسباتی است كه افراط و تفریط در این اشتباه محاسباتی، كشنده است.
ظریف افزود: صدام حسین، آدم غیرمحسابه گری نبود، بلكه اطلاعاتش بد بود و بد محاسبه كرد. زمانی كه صدام به ایران حمله كرد «زبیگنیو برژینسكی» (مشاور امنیت ملی در دولت جیمی كارتر) می گفت انقلاب ایران بیش از دو هفته دوام نمی آورد. دیدیم كه یك هفته طول كشید تا اولین قطعنامه درباره جنگ صادر شد، چون امیدوار بودند كه صدام پیروزی نظامی كسب كند.
ظریف گفت: اشتباه دیگر صدام این بود كه سفیر وقت آمریكا در عراق گفت كه كویت منطقه حیاتی آمریكا نیست و صدام در روز عاشورا و اول اوت كه تعطیل بود به كویت حمله كرد، محاسبات صدام غلط و بر اساس داده های قدیمی و ذهنیت متحجر بود.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: اشتباه محاسبه دیگر صدام این بود كه می گفت «هیچ گاه فكر نمی كردیم كه آمریكا من را از پیش پای خود بردارد» و دیدیم زمانی كه نیروهای آمریكایی پشت دروازه های بغداد بودند صحاف می گفت «ما جنازه این ها را بر می گردانیم و باور نمی كردند.»
ظریف گفت: همین محاسبه را «اسلوبودان میلوشویچ» (رئیس جمهوری یوگسلاوی سابق) كرد و آمریكایی ها به او گفتند یوگسلاوی در حوزه منافع حیاتی آمریكا نیست و نتیجه این اشتباه محاسباتی این بود كه امروز در زندان آب خنك می خورد.
وزیر امور خارجه اشتباه محاسباتی دیگر را در مورد «معمر قذافی» (دیكتاتور پیشین لیبی) مثال زد و اظهار داشت: این كه امروز جان بولتون می گوید «كیم جونگ اون» (رهبر كره شمالی) فقط مثل قذافی عمل كند، ناشی از اشتباه محاسباتی قذافی است كه همه امكانات را بر سینی گذاشت و تقدیم كرد و آن هم به نابودی او منجر شد.
وی با بیان این كه اشتباه محاسباتی بسیار خطرناك است، خاطر نشان كرد: در عین حال كشورها با محاسبه صحیح می توانند بسیار فراتر از توانمندی هایی كه دارند خود را مطرح كنند.
**نیازمند سعه صدر و تحمل در همه جهات هستیم
ظریف تصمیم های جمهوری اسلامی و تا حدی قطر و تركیه را محاسبه صحیح ذكر كرد و اظهار داشت: زمانی لاوروف و كری تصمیم گرفتند جنگ سوریه را خاتمه بدهند كه نتوانستند اما وقتی جمهوری اسلامی، تركیه و روسیه تصمیم گرفتند خیلی موفق تر بودند.
وزیر امور خارجه یادآور شد: «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی 250 میلیون دلار برای سفر دو هفته ای به آمریكا در بخش روابط عمومی هزینه كرده است؛ چیزهایی كه در موردشان صحبت كرده است هیچ واقعیتی در عربستان ندارد؛ او نه می تواند در حوزه سیاسی و نه در حوزه داخلی پیش برود.
ظریف گفت: زمانی كه محمد بن سلمان در آمریكا شعار طرفداری از اسراییل را داد، شرایط آن قدر آشفته شد كه پدرش بسیاری از حرف های او را پس گرفت و نام اجلاس سران اتحادیه عرب را كه قرار بود دوستی با اسراییل و دشمنی با ایران باشد به «اجلاس قدس» تبدیل كردند و امروز می بینیم كه عربستان دو جاسوس اسراییلی را محاكمه می كند.
وی با بیان این كه سعودی ها 250 میلیون دلار برای ایجاد تصویر و پیام و قالب سازی هزینه كردند، اظهار داشت: ما هم باید از این ابزارها استفاده كنیم كه این امر البته به سعه صدر و تحمل در همه جهات نیاز دارد و انشالله آینده جمهوری اسلامی بسیار روشن است.
سیام**3070**2021**1751 **1449
تهران- ایرنا - وزیر امور خارجه آینده جمهوری اسلامی ایران را بسیار روشن خواند و گفت: ممكن است فشارهایی به كشور وارد شود، اما تفاوتی كه ما با دیگران داریم این است كه قدرت و پیشرفت و توسعه ما مبتنی بر مردم و درونزاست.
