موانعی كه جای پوشاك ایرانی را در بازار تنگ كرده است

به گزارش ایرنا، سالانه حدود هشت میلیارد دلار پوشاك در كشور مصرف می‌شود كه حدود پنج میلیارد دلار از این رقم به تولیدات داخلی تعلق دارد و بقیه از دیگر كشورها وارد می شود.
پوشاك وارداتی در دو قالب قانونی و قاچاق راه به بازارهای داخلی باز می كنند؛ به این ترتیب است كه سالانه 95 میلیون دلار به صورت رسمی و با ثبت سفارش وارد كشور شده و بقیه كه رقمی بیش از 2.5 میلیارد دلار برآورد می شود، قاچاق است.
در این میان، تولیدكنندگان پوشاك ایران سالانه تنها 48 میلیون دلار انواع پوشاك به دیگر كشورها صادر می كنند.
برای یافتن پاسخ هایی برای چرایی این آمارهای نامتناسب در صنعت پوشاك، به سراغ فعالان این صنعت رفتیم تا از آنها اساسی ترین چالش ها و موانعی كه پیش روی صنعت پوشاك كشور است را جویا شویم.

** تفاوت پنج برابری نرخ سود تسهیلات
«مهدی الیاسی» یكی از فعالان صنعت پوشاك در این زمینه به ایرنا می گوید: از آنجا كه قیمت تمام شده در ایران نسبت به كشورهای همسایه بسیار بالاتر است، تولیدكنندگان ما توان رقابت با همكاران خود در آن سوی مرزها ندارند.
وی اضافه كرد: هم اكنون نرخ تسیهلات در كشور همسایه چهار تا 6 درصد است در حالی كه تولیدكنندگان داخلی با نرخ هایی تا 30 درصد منابع مالی مورد نیاز خود را تامین می كنند.
وی كه مدیریت یكی از برندهای مطرح پوشاك مردانه داخلی را به عهده دارد، می گوید: بالا بودن قیمت تمام شده از یك سو و بازارشكنی (دامپینگ) كشور همسایه از سوی دیگر، باعث شده است كه به صورت مداوم میزان تولید را پایین بیاوریم و گهگاه مجبور به تعدیل نیرو شویم.
الیاسی «بالا بودن هزینه تامین مواد اولیه» و همچنین «مالیات بی رحمانه» را از دیگر عوامل افزایش قیمت تمام شده پوشاك در كشور می داند و معتقد است ضعف های قانونی در روابط كارگر و كارفرما باعث می شود میزان كار مفید در واحدهای تولیدی بسیار كمتر از حد انتظار باشد.
این فعال صنعت پوشاك اضافه كرد: یكی از مشكلاتی كه ما تولیدكنندگان با آن مواجه هستیم، این است كه به كارفرما بها داده نمی شود؛ یعنی كارگر می گوید كارفرما چكار كند؛ به همین دلیل شاهدیم در هشت ساعت كاری، گاهی 2 ساعت كار مفید انجام نمی شود.

** مالیات باید با درآمد تناسب داشته باشد
«ابراهیم خطا بخش» رییس اتحادیه پوشاك اصفهان، بالا بودن میزان مالیات تعیین شده برای تولیدكنندگان صنعت پوشاك را یكی از دلایل افزایش قیمت تمام شده در كشور می داند و به خبرنگار ایرنا می گوید: «هیچ كس نمی خواهد مالیات ندهد، اما باید مالیات تعیین شده، با درآمد فعالان این صنعت تناسب داشته باشد».
وی از برخورد برخی از كاركنان امور مالیاتی نیز گلایه كرد و گفت: زمانی كه نسبت به مالیات تشخیص داده شده اعتراض می كنیم و می گوییم این ارقام با درآمد ما تناسب ندارد، می گویند «اگر اینقدر درآمد نداری دستگاه ها را خاموش كن و درب كارخانه خود را ببند».
رییس اتحادیه پوشاك اصفهان مالیات را «كمرشكن» خواند و پیشنهاد كرد میزان مالیات پس از بررسی كارشناسی و همچنین مشورت با اتحادیه های ذیربط تعیین شود.
وی اضافه كرد: بالا بودن قیمت تمام شده پوشاك در ایران دلایلی دیگر نیز دارد اما مالیات بیش از دیگر هزینه ها به تولید فشار می آورد.

** قاچاق عرصه را بر پوشاك ایرانی تنگ كرده است
«مجید افتخاری» عضو هیات مدیره اتحادیه پوشاك نیز بالا بودن قیمت تمام شده را چالش اصلی فعالان این صنعت ذكر كرد و گفت: زمانی كه هزینه تامین مالی چند برابر استاندارد جهانی است، چطور می توانیم با تولیدكنندگان سایر كشورها رقابت كنیم؟
وی افزود: شرایط به وجود آمده در صنعت پوشاك، جذابیت سرمایه گذاری در این بخش را كاهش داده و به همین دلیل، ضروری است كه دولت توجهی ویژه به این بخش داشته باشد.
افتخاری، قاچاق را یكی دیگر از چالش های پیش روی صنعت پوشاك ذكر كرد و گفت: برندهای خارجی بدون هیچ گونه نظارتی در بازارهای ما عرضه می شوند و این مساله عرصه رقابت را برای تولیدكنندگان ایرانی تنگ كرده است.

** وجود رانت در صنعت پوشاك
«سعید جنیدی» رییس اتحادیه پوشاك شهرستان پیشوا، به وجود «رانت» در صنعت پوشاك اشاره كرد و گفت: مشكلات این صنعت را می دانند و آنهایی كه از رانت هایی در این زمینه برخوردارند، مایل نیستند كه این مشكلات رفع شود.
وی مهمترین مشكل صنعت پوشاك را «قاچاق» عنوان كرد و گفت: قاچاق برای برخی اشخاص، گروه ها و مجموعه ها سود دارد و آنها هم به خاطر سودشان جلوی آن را نمی گیرند.
وی سخن خود را با مثالی تشریح كرد و گفت: در شرایطی كه یك مسافر در حین ورود به سرزمین اصلی سه بار در بازرسی های مختلف بازرسی می شود، چطور ممكن است یك كانتینر لباس قاچاق وارد شود؟

** جنس فروخته شده پس گرفته می شود
«محمد هادی نصیری» رییس اتحادیه پوشاك گرگان نیز ورود كالاهای قاچاق را مهمترین چالش پیش روی صنعت پوشاك ذكر كرد و افزود: علاوه بر كالای قاچاق، شاهدیم كه مجوز واردات از مبادی رسمی نیز صادر می شود كه این امر به تولیدات خارجی كمك می كند تا راحت تر بازار را تصاحب كنند.
وی به نقش عاملی دیگر در ایجاد ركود در بخش توزیع پوشاك اشاره كرد و گفت: بخشی از دانش آموختگان دانشگاهی كه پس از سالها فارغ التحصیلی همچنان «بیكار» بودند، با سرمایه ای محدود وارد صنف توزیع پوشاك شدند. این امر سبب شد اصطلاحاً «دست در بازار» زیاد شود و به ركود این بخش دامن بزند.
رییس اتحادیه پوشاك گرگان البته تاكید كرد كه تولیدكنندگان باید سعی كنند كیفیت تولیدات خود را ارتقا دهند تا مصرف كنندگان آرام آرام به سمت تولید داخلی گرایش بیشتری پیدا كنند.
وی با ذكر نمونه ای در بخش تولید شلوار مردانه گفت: اكنون تولیدكننده ای در بازار تهران حضور دارد كه شلوار كتان خود را با نشان ساخت ایران عرضه می كند و هنگام عرضه نیز با تضمین كیفیت محصول، تاكید دارد كه در صورت مشاهده مشكل پس از شستشو، جنس فروخته شده پس گرفته می شود.
رییس اتحادیه پوشاك گرگان تصریح كرد: كل تولیدات ما در صنعت پوشاك باید به این سطح برسد.

** پوشاك وارداتی، 30 درصد ارزان تر از تولید داخلی
«خدابخش رضایی» رییس اتحادیه صنف پوشاك شیراز نیز در این ارتباط به ایرنا گفت: هزینه های مالیات بر ارزش افزوده، بیمه و كارگر، قیمت تمام شده پوشاك ایرانی را نسبت به مشابه خارجی خود افزایش داده است و تا زمانی كه قیمت پوشاك وارداتی 30 درصد ارزان تر از پوشاك تولید داخلی است، رقابت نمی تواند معنی داشته باشد.
وی افزود: پایین بودن قیمت تمام شده پوشاك وارداتی، به تولیدكننده داخلی اجازه نمی دهد جنس با كیفیت تولید كند؛ چرا كه جنس با كیفیت، قیمت بیشتری خواهد داشت و جنس گران تر، قدرت رقابت در بازار را نخواهد داشت.
رییس اتحادیه صنف پوشاك شیراز تصریح كرد: در صورت حمایت و همراهی دولت، تولیدكنندگان ایرانی می توانند اجناسی با كیفیت را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه كنند.
وی بر بكارگیری تجهیزات به روز تاكید كرد و گفت: اكنون تولیدكنندگان ما با ماشین آلات كهنه و فرسوده كار می كنند؛ بنابراین ناگزیریم برای تولید كالای باكیفیت تر، واحدهای تولیدی خود را با حمایت دولت به ماشین آلات به روز مجهز كنیم.

** بالا بودن عوارض واردات ماشین آلات، مانع به روز شدن صنعت پوشاك
«حجت الله ناصری» رییس اتحادیه پوشاك همدان نیز اساسی ترین چالش را ورود كالاهای قاچاق ذكر كرد و گفت: قیمت كالاهای قاچاق وارداتی به دلیل پایین بودن كیفیت، ارزان تر از تولیدات داخلی است و این مساله باعث می شود كالای قاچاق به قول معروف بازار داشته باشد.
وی بالا بودن عوارض گمركی واردات ماشین آلات وابسته به صنعت پوشاك را از دیگر موانع توسعه این صنعت ذكر كرد و گفت: دولت برای حمایت از تولید می تواند اجازه دهد ماشین آلات وابسته به صنایعی همچون پوشاك بدون عوارض گمركی وارد شود.
ناصری با بیان اینكه هزینه تامین ماشین آلات با توجه به عوارض گمركی بسیار زیاد است، گفت: در شرایطی كه یك چرخ صنعتی حدود 200 میلیون تومان برای تولیدكننده تمام می شود، تولیدكننده توان به روز كردن ماشین آلات خود را ندارد و مجبور است با تكنولوژی كهنه و قدیمی چرخ تولید خود را بچرخاند.
گزارش از اسماعیل داودی
اقتصام**9189**2025