به گزارش روز سه شنبه ایرنا، دانشگاه تربیت مدرس در نشست هایی به بررسی نظرهای شماری از اقتصاددانان بزرگ كشور در حوزه «توسعه ایران» پرداخته است. سومین دور این نشست ها به نقد و بررسی دیدگاه های «مسعود نیلی» مشاور اقتصادی رییس جمهوری، از سوی دكتر بایزید مردوخی، دكتر علی دینی تركمانی و مهندس بحرینیان اختصاص داشت.
** برای برطرف كردن فقر باید كیك اقتصاد بزرگ شود
«بایزید مردوخی» در این نشست به كم توجهی نیلی به موضوع «فقر»، «مركز مداری» و نادیده گرفتن نقش سایر استان‌ها در حل مسایل كشور اشاره كرد و گفت: نیلی در آثار خود به مساله مشاركت استان ها در برنامه ریزی در بودجه‌ریزی اشاره اندكی داشته است.
وی افزود: مشاور اقتصادی رییس جمهوری به مساله فقر به طور گذرا پرداخته زیرا دیدمان اصلی وی اقتصادی است كه برای فعالان بخش غیردولتی آزاد باشد.
«نیلی در نظرات خود معتقد است، با توسعه اقتصادی فقر از بین می رود؛ نه اینكه ما مستقلاً منابع را صرف سیاست‌های رفع فقر از طریق یارانه و یا سایر اقدامات بكنیم.»
«مسعود نیلی» در پاسخ به انتقادها گفت: رفع فقر از 2 راه حاصل می شود؛ نخست آنكه كیك اقتصاد باید بزرگ شود؛ در چارچوب كنونی توزیع درآمد در هر كشور، یك سهم به دهك اول، یك سهم به دهك دوم تا سهمی نیز به دهك دهم خواهد رسید. حال زمانی كه اقتصاد رشد می كند همه این دهك‌ها به همان سهم از آن بهره‌مند می‌شوند.
وی افزود: وجه دوم رفع فقر، سیاست های رفع فقر است؛ معتقدم مالیات و پرداخت مواهب حاصل از مالیات به صورت هدفدار و مشخص به گروه‌های كم در آمد ـ آن هم در جهت توانمند سازی و نه در جهت صدقه دادن ـ است كه می تواند برای رفع فقر مناسب باشد.
مسعود نیلی همچنین در پاسخ به موضوع «مركزمداری» مطرح شده ضمن تایید نقد گفت: تا قواعد مركزی درست نشود، درست كردن قواعد در سطوح استانی خیلی كارآیی نخواهد داشت.
** سه جانبه گرایی (كارگر، كارفرما و دولت) در بازار نیروی كار منطقی است
«محمد بحرینیان» نیز در این نشست، از جایگاه یك صنعتگر، ایران را، غالبا جامعه‌ای دانست كه در ابتدای پیشرفت و توسعه آن، با «مصرف» و نه با «تولید» شكل گرفته است و همین امر را مانعی بر كارایی عرضه و تقاضا و سیاست‌های مبارزه با ركود دانست.
وی معتقد است برخلاف تاكید مشاور اقتصادی رییس جمهوری بر بازار آزاد، مدیریت نیروی كار، زمین و محیط زیست باید خارج از بازار انجام گیرد.
بحرینیان با ارایه شواهد تاریخی، كپی كردن اصول كشورهای غربی و پیاده كردن آن در ایران را (كه وضعیت متفاوت و پیچیده به نسبت آن جوامع دارد) منطقی و درست ندانست.
«مسعود نیلی» در ادامه در پاسخ به بحرینیان درباره توسعه ایران بر مبنای مصرف گفت: معتقدم مصرف همان زندگی مردم است و تولید بدون مصرف بی معناست و باعث می‌شود كالاها و خدماتی تولید شود كه نمی توان به مردم فروخت و نیاز آنها نیست.
وی افزود: البته ممكن است این مصرف، به جای كالاهای مصرفی عادی، بهداشت یا آموزش بهتر باشد. یعنی تركیب مصرف می تواند متعالی باشد، اما به هر حال رفاه انسان بر مبنای مصرف پایه گذاری شده است.
نیلی ضمن تایید كلی دخالت دولت در محیط زیست و زمین، وجود اثرات خارجی را دلیل این منطق دانست و سه جانبه گرایی (كارگر، كارفرما و دولت) را در بازار نیروی كار علمی و منطقی خواند.
مشاور اقتصادی رییس جمهوری درباره «استفاده صرف از اصول توسعه كشورهای غربی» نیز گفت: طراحی نسخه‌های مختلف برای پدیده‌های مختلف لازم، قطعی و امری بدیهی است. اما تجویز نسخه متفاوت برای كشورهای مختلف نشان از ضعف علم نیست و باعث نمی‌شود ما اصل علم را كنار گذاشته و از راهكارهای ابتكاری استفاده كنیم، بلكه خاصیت علم این است كه با توجه به شرایط متفاوت كشورها (مشابه بیماران)، نسخه‌های متفاوتی را تجویز می‌كند، ولی خود علم ثابت است.
** رشد پایدار باید همراه با یك بازتوزیع باشد
«علی دینی تركمانی» نیز در نشست نقد نظرات مشاور اقتصادی رییس حضوری، با بیان اینكه مفهوم و معنای توسعه از نظر نیلی دارای ابهام است، گفت: رشد اقتصادی فراگیر و پایداری كه نیلی آن را برای برون رفت از مشكلات یا همان «ابرچالش ها» مطرح می كند، ابهام دارد.
«مسعود نیلی» در پاسخ به این انتقاد گفت: رشد برای رسیدن به مفاهیم توسعه‌ای، مقدم است و ما هنوز نتوانسته ایم حتی به رشد برسیم.
وی تاكید كرد: رشد پایدار باید همراه با یك بازتوزیع همراه باشد. یعنی اینكه وقتی كیك اقتصاد بزرگ می‌شود، مهم است كه میوه آن را چه كسانی می‌چینند و از آن برخوردار می‌شوند. همچنین مؤلفه های سیاسی و مؤلفه های اجتماعی رشد نیز مهم هستند.
نیلی ادامه داد: یك نهاد، یك سازمان، یك ارگان مانند دولت به طور حتم باید به جنبه‌ها و ابعاد مختلف توسعه بپردازد. یعنی دولت باید بشكل متوازن به توسعه نگاه كند؛ دولت باید ابعاد اجتماعی و سیاسی و اقتصادی را در نظر بگیرد كه نیازمند جذب كارشناسان مختلف در ابعاد مختلف توسعه است. اما من به خودم اجازه نمی دهم از حوزه تخصصی خود پا را فراتر بگذارم؛ دیگران نیز باید چنین باشند.
اقتصام**9132**6075** 2023
تهران- ایرنا- مشاور اقتصادی رییس جمهوری معتقد است، موضوع محوری، بی توجهی به ریشه ها و اعمال سیاست های سطحی، برای توسعه ایران مفید نیست.
