به گزارش ایرنا، شهر زیرزمینی سامن، شهری دستكند در 15 كیلومتری ملایر كه سال 84 از دل زمین سر برآورد و قدمت آن گویای عظمت و تاریخ كهن استان همدان است، هنوز نتوانسته است تصمیم گیران صنعت گردشگری را به اختصاص اعتبارات لازم برای رونق گردشگری این خطه از كشورمان متقاعد كند.
12 سال از كشف شهر زیرزمینی سامن می گذرد، در حالیكه تنها حدود یك پانزدهم از این شهر دستكند كاوش شده و همیشه كمبود منابع و اعتبارات سلاحی در دست دست اندركاران آن بوده تا برای این میراث كهن نتوانند حتی یك ایستگاه برای پیاده شدن گردشگران برپا كنند و با گذشت بیش از یك دهه سرنوشت این شهر زیرزمینی هنوز در گیر و دار تصمیمات راهش را گم كرده است.
اگرچه مسئولان زیادی در بازدید از ظرفیت های گردشگری استان همدان، دغدغه شان در زمینه اجرای این طرح را به هر شكلی بروز دادند، اما شهر زیرزمینی سامن هنوز سهمی در صنعت گردشگری ندارد و این بستر مهیا و ناب، نتوانسته دروازه های گردشگری اش را به روی مردم بگشاید و حال اما سرنوشتش به همدان 2018 گره خورده و امیدوار است بتواند سهم اندكی از این رویداد بین المللی را از آن خود كند.
مسئولان زیادی از بالاترین رده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور گرفته تا نمایندگان مجلس و دیگر مدیران استانی و شهرستانی طی 12 سال گذشته افتخارشان این بوده كه دستكند سامن را دیده اند و البته با پیگیری های مصرانه اندك اعتباراتی نیز برای كاوش این اثر كهن تاریخی گرفته اند.
اما این نكته همچنان موجب نگرانی می شود كه بارش های سالانه و ترددهای شبانه روزی روی این شهر زیرزمینی ممكن است این اثر تاریخی را تخریب كند؛ تهدیدی جدی كه بارها تذكر داده شده و حتی محمدناصر نیكبخت استاندار فرهنگ دوست همدان نیز در بازدید اخیرش از این مجموعه تاریخی، بر شتاب گیری روند اجرای طرح گردشگری سامن تاكید كرده است.
اینجا نقش نهادها و سازمان های دولتی در تخریب نكردن این اثر تاریخی بسیار بارز و برجسته است، چه بسا كه حفاری ها و اقدامات عمرانی برخی از این نهادها شهر زیرزمینی را با تهدید مواجه می كند و تخریب هایی را هم متوجه آن خواهد كرد.
از آنجا كه همواره كمبود اعتبارات سد راه پیشتازی شهرزیرزمینی در صنعت گردشگری بوده، مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان با قاطعیت كامل اعلام كرد: به لحاظ اهمیت آثار تاریخی نمی توانیم مرمت اضطراری آثار را برای جذب اعتبار متوقف كنیم و تمام تلاش ما جلوگیری از آسیب دیدن آثار تاریخی است.
'در خصوص شهر زیرزمینی سامن مساله اضطراری نداریم' این مطلبی بود كه علی مالمیر عنوان كرد و گفت: سال گذشته بخشی از طاق های آسیب دیده دستكند سامن مرمت و استحكام بخشی بدنه داخلی انجام شد و هم اكنون درگیر طراحی سر درب ورودی و ساختمان ورودی آن هستیم تا بتوانیم زمینه را برای بازدید گردشگران مهیا كنیم.
گرچه به گفته وی مطلوب اداره كل میراث فرهنگی مسدود كردن كامل خیابانی است كه شهر زیرزمینی زیر آن واقع شده و زمانی صدای این دستكند زیرزمینی بین المللی می شود كه كاوش به طور كامل انجام شود، اما در حال حاضر مطلوب ساكنان سامن و ملایری ها گردشگرپذیر شدن بخشی از این اثر تاریخی به عنوان برند گردشگری استان همدان آن هم همزمان با رویداد همدان 2018 است؛ حقی كه نباید نادیده گرفته شود.
شهر زیرزمینی سامن در عمق سه تا 6 متر از سطح زمین و زیر بیش از یكصد واحد مسكونی و تجاری در بخشی از بافت سنتی شهر ملایر واقع شده و این موضوع موجب شده است كه مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان تاكید كند: برای حفظ این بنای ارزشمند تاریخی درخواست كرده ایم در قالب طرح هایی با تغییر كاربری معوض، بتوانیم فضایی را در محدوده شهر زیرزمینی سامن آزاد كرده و كاوش را ادامه دهیم.
اینكه به گفته مالمیر شهر زیرزمینی سامن شرایط مناسبی دارد، بسیار خوب است و از آن خوشایندتر اینكه وی قول مساعد داده است كه برنامه این نهاد در سال 97 آماده سازی شهر زیرزمینی سامن برای رویداد همدان 2018 است تا گردشگران بتوانند از این اثر فوق العاده تاریخی بازدید كنند.
اینجا این نكته قابل ذكر است كه در بازدیدی كه محمدناصر نیكبخت استاندار همدان 28 فروردین ماه امسال از شهر زیرزمینی سامن داشت، در جمع حضار مدیران مربوطه را مورد خطاب قرار داد و تاكید جدی كرد كه هفته آینده یعنی اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه جاری یك روز توسط میراث فرهنگی استان تعیین شود تا با حضور وی و فرماندار ملایر عملیات اجرایی فاز نخست طرح گردشگری دستكند سامن آغاز و تا پایان خردادماه به اتمام برسد.
این در حالیست كه معاون گردشگری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان به ایرنا گفت: قول مساعد می دهیم كه از اوایل هفته جاری عملیات اجرایی طرح گردشگری مجموعه دستكند سامن آغاز می شود و تمام تلاش ما بر این است كه این طرح برای رویداد همدان 2018 آماده شود.
به گزارش میراث فرهنگی استان، تاكنون 6 فصل كاوش در شهر زیرزمینی سامن با وسعت پنج هكتار انجام شده و هم اكنون یك میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار از محل اعتبارات سال 96 برای اجرای فاز نخست طرح گردشگری این مجموعه وجود دارد، اما علی خاكسار اتمام فاز نخست طرح گردشگری این مجموعه دستكند كهن تاریخی را باز هم منوط به تامین اعتبارات دانست و بیان كرد: اگر اعتبارات سال 97 به موقع اختصاص یابد و كار متوقف نشود، این طرح تا آخر تابستان امسال برای بازدید گردشگران آماده می شود.
وی ادامه داد: عمده كاوش های این طرح زیر ساختمان مخابرات بود كه انجام شد و 200 مترمربع مساحت فضایی است كه اداره مخابرات باید در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم ورودی طرح گردشگری دستكند سامن را مهیا كنیم.
البته استاندار همدان در بازدید اخیر خود قول مساعد داد با رایزنی ساختمان مخابراتی كه روی شهر زیرزمینی قرار گرفته، آزاد شود و این فضا در اختیار این مجموعه قرار گیرد.
پُر واضح است كه اقدامات انجام شده تاكنون مورد رضایت مردم و مسئولان نبوده و نیست و بارها استاندار همدان و نمایندگان مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی گلایه مندی خود را از روند اجرای كار و كمبود اعتبارات برای دستكند سامن اعلام كرده اند؛ به گونه ای كه محمد كاظمی نماینده مردم این شهرستان در مجلس دهم گفت: با وجود اینكه هم اكنون شهر زیرزمینی سامن اعتبار دارد، اما كار به كندی پیش می رود و ما نیز از روند كار میراث فرهنگی گلایه داریم و به جد پیگیر این موضوع هستیم.
وی اظهار كرد: اساسی ترین مشكل دستكند سامن این بود كه پایگاه نبود، در حالیكه با پیگیری های انجام شده در بازدید رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور در سال 95 از این مجموعه، پایگاه شهر زیرزمینی سامن تصویب و به نتیجه رسید كه خودبخود ردیف بودجه به آن تعلق می گیرد.
كاظمی با بیان اینكه طبق گزارش میراث فرهنگی همدان ایمن سازی داخل مجموعه، آماده سازی فضای داخلی، درب ورودی و معابر برای بازدید گردشگران در حال انجام است، ابراز امیدواری كرد: فاز نخست طرح گردشگری برای رویداد همدان 2018 آماده می شود.
در این میان اما تلاش و همت جمعی شورای اسلامی شهر و شهرداری سامن برای به سرانجام رسیدن شهر زیرزمینی قابل تحسین است و اختصاص ساختمانی برای پایگاه دستكند سامن نمونه بارز این همراهی است و به تازگی نیز شهرداری و شورای شهر آمادگی كامل خود را برای پیاده راه سازی مسیر شهر زیرزمینی اعلام كرده است.
یك عضو شورای اسلامی شهر سامن نیز از اینكه هنوز اقدام جدی برای اجرای طرح گردشگری دستكند سامن آغاز نشده، ابراز گلایه كرد و آن را مطالبه جدی شهروندان سامنی برشمرد.
محمود بداغی گردشگر پذیر شدن شهر زیرزمینی را موجب رونق اقتصادی و جذب بیشتر گردشگر برای استان همدان دانست و ابراز كرد: ظرفیت دستكند سامن در جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری به اندازه ای بالا است كه با راه اندازی فاز نخست این مجموعه، سرمایه گذاران این شهر برای احداث یك هتل اعلام آمادگی كرده اند.
و اما رویداد بین المللی همدان 2018 به عنوان پایتخت گردشگری كشورهای آسیایی، رویدادی كه سهم شهر زیرزمینی سامن به عنوان یك اثر تاریخی شاخص این استان، تنها برگزاری همایش دستكندهای زیرزمینی است، شاید بارقه امیدی باشد تا این اثر كهن كه در بستری از سنگ گرانیت كنده شده و در سال 1384 به طور اتفاقی در جریان حفاری های فیبر نوری شركت مخابرات كشف و 27 فروردین 1387به شماره 24622 در فهرست آثار ملی ثبت شد، بتواند روی گردشگر خارجی را ببیند.
7528/2090
همدان- ایرنا- قرار بود پای صنعت گردشگری به میراثی به جا مانده از دوران اشكانیان در كهن دیار ملایر باز شود، به شهر زیرزمینی و دستكند 'سامن'؛ اما این طرح در گیر و دار جذب اعتبارات متوقف شد و این روزها چشم انتظار رویداد بین المللی همدان 2018 است تا راهش به چرخه گردشگری باز شود.
