۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، ۸:۴۹
کد خبر: 82918959
T T
۰ نفر

رسم های دیرین مردم فارس در ماه رمضان

۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، ۸:۴۹
کد خبر: 82918959
رسم های دیرین مردم فارس در ماه رمضان

شیراز- ایرنا- ماه رمضان از دیرباز شور خاصی برای ایرانیان دارد و زمانی كه این شور با فضای معنوی و فرصت خودسازی پیوند می خورد، جلوه های نابی از ارزش های فرهنگی پدیدار می شود.

به گزارش ایرنا اهالی فارس و مردم شیراز نیز با این شور و شوق معنوی و عبادی همراه می‌شوند و در جشنی از اخلاق‌مداری و تجربه‌های پاكسازی نفس تا عید سعید فطر همراه می‌شوند.
** پیشواز رمضان
پیش از آغاز ماه مبارك رمضان و پرداختن به روزه‌داری مردم آخرین جمعه ماه شعبان را برای شادی و تفرج می‌روند و این آخرین جمعه را كولوك‌اندازان (كلوخ‌اندازان) می‌نامیدند.
از دیگر رسوم مردم شیراز در آغاز این ماه، روز والون است كه براساس آن در نخستین ماه رمضان تازه‌عروس‌ها، خانواده داماد انواع شیرینی را از جمله نقل و نبات و افطاری برای آن‌ها می‌فرستند.
مردم فارس، بنا بر رسم دیرین، یك یا چند روز به پیشواز رمضان می‌روند و خود را برای روزه‌داری آماده می‌كنند.
در ماه رمضان چهره شهر نیز تغییر می‌كند، كاسبان مهربان‌تر می‌شوند، غذاها، رنگ‌وبوی بهتری می‌گیرد و مردم هم با عبادت و خودسازی سعی می‌كنند بهترین باشند.
مردم شیراز در نخستین روز ماه میهمانی خدا به زیارت امام‌زادگان واجب‌التعظیم می‌روند؛ ازجمله آن‌ها حضرت احمد‌بن‌موسی شاهچراغ (ع)، سید میر محمد (ع)، سید علا‌الدین حسین (ع) و علی بن حمزه (ع) هستند.
شب‌های 19 و 21 و 23 رمضان شب‌های مبارك قدر است. مردم در این شب‌ها با حضور در تكیه‌ها، مسجد‌ها و حسینیه‌ها تا سحر به عبادت می‌پردازند. شب‌های احیا با قرائت قرآن مجید، خواندن دعای افتتاح، دعای جوشن كبیر و وعظ و خطابه به سحر می‌رسد.
** خوراك‌های رمضان
درهای فروشگاه های خوراك‌پزی كه فرنی، ترحلوا و كله‌پاچه می‌پزند تا بعد از ظهر باز نمی شود و چیزی به مشتریان نمی‌فروشند. در گذشته هنگام افطار فروشندگان با صدای بلند مردم را به خرید تشویق می‌كردند.
از میان خوراكی‌های این ماه جز زولبیا و بامیه كه رسم همه ایران است، در شیراز ترحلوا تهیه می‌شود. این شیرینی نوعی حلوای مخصوص است كه تنها در ماه مبارك یافت می‌شود. این حلوا با نشاسته، شكر، شیر و زعفران درست می‌شود. ترحلوا را در سینی‌های بزرگ می‌ریزند و پس از سرد‌شدن به‌صورت لوزی می‌برند. از دیگر شیرینی‌های این ماه رنگینك و یوخه است.
غذاهای افطاری معمولاً عبارت‌اند از آبگوشت، كوفته هلو، فرنی، ترحلوا، شامی، پنیر و سبزی.
كوفته هلو درزمره غذاهای معروف است كه آن را از گوشت كوبیده، آرد نخودچی و نرگسی (هویجی كه در شیراز می‌روید) رنده‌شده تهیه می‌كنند. وسط هر كوفته درشت به اندازه هلو نیز كشمش، مغز گردو و پیاز داغ می‌ریزند.
** سحر
در گذشته در هنگام سحر و غروب ماه رمضان برخی با صدایی رسا روی پشت بام‌ها مناجات می‌خواندند و هنوز آثار این رسم در برخی نقاط دیده می‌شود. در آن زمان در هنگام خوردن سحری در شیراز توپ در می‌كردند. به گفته بزرگ‌ترها یك لوله توپ نادری بیرون از محله دروازه سعدی در صحرا نهاده بودند كه در هنگام سحر زمان آغاز روزه‌داری را اعلام می‌كرد و روزه‌داران تا صدای توپ را می شنیدند دست از خوردن می‌كشیدند و در هنگام افطار نیز تا توپ در نمی‌شد افطار نمی‌كردند.
** افطار
برخی روزه‌داران در دیار فارس، روزه خود را با نوشیدن یك استكان عرق گاوزبان گرم،‌طارونه، نسترن،‌ بهار نارنج، گلاب یا شیر و خرما باز می‌كنند. معمولاً ‌افطار در مساجد بین دو نماز جماعت مغرب و عشا انجام می‌شود.
شیرازی ها در این ماه با انداختن سفره افطار در خانه‌ها و نیز در در فصل‌ گرم در بوستان‌ها و پارك‌ها مراسم افطار را در كنار دیگران به جا می‌آورند و بدین‌ترتیب صله رحم و رسم دیدار با خانواده را زنده نگاه می‌دارند.
** جمعه الوداعی
آخرین جمعه ماه مبارك مردم شیراز نماز ظهر را در شاهچراغ می‌خوانند. این جمعه را جمعه الوداعی می‌نامند و درآن تا سال آینده با ماه رمضان خداحافظی می‌كنند.
**نماز عید فطر
برگزاری نماز عید فطردر دیار فارس از دیرباز دیدنی و با شكوه بوده است. عید سعید فطر پس از یك ماه روزه‌داری در بین مردم استان فارس جایگاه ویژه‌ای دارد و مردم فارس و شیراز پس از برگزاری نماز مخصوص عید فطر و دعای وحدت به منزل بزرگ‌ترها رفته و صله‌رحم به جای می‌آورند.
7375/ 2027