چاه هایی كه گلوی آب را می فشارند

به گزارش ایرنا، حدود 750 هزار حلقه چاه آب در نقاط محتلف كشور حفر شده تا منابع آبی را عمق زمین بیرون بكشد كه از این تعداد 400 هزار حلقه مجاز و 350 هزار حلقه غیرمجاز است.
به گفته صاحب نظران استحصال بی رویه از منابع آب زیرزمینی با حفر چاه های مجاز و غیرمجاز از جمله دلایلی است كه باعث شده منابع آب زیرزمینی بشدت كاهش یابد، زمین در بسیاری نقاط فرو بنشیند و تنش ناشی از كمبود آب گریبانگیر بسیاری از نقاط كشو از جمله استان اصفهان شود كه نمونه بارز آن حشك شدن زاینده رود و تالاب و گاوخونی به عنوان دو عرصه آبی و مهم كشور است.
زاینده رود به عنوان ستون فقرات شهر اصفهان و عرصه ای تاثیر گذار در اقتصاد و اقلیم فلات مركز ایران هم اكنون یك سال است كه در محدوده شهر اصفهان كاملا خشك شده و به تبع آن تالاب بین المللی گاوخونی در شرق این شهر نیز برخاك سیاه نشسته است.
این وضعیت با توجه به تغییرات اقلیمی موجب بروز تنشهای ناشی از كم آبی در بسیاری از نقاط اصفهان بویژه در شرق این كلانشهر شده و زندگی بیش از 300 هزار ساكنان كشاورز این منطقه را تنگنا قرار داده است .
حداقل طی دوسال اخیر دهها نشست و جلسه تخصصی برای مقابله با این وضعیت تشكیل شده و صدها مطلب و مقاله در این زمینه تولید و انتشار یافته است ، گرچه كارشناسان ، مسئولان و رسانه ها تاكنون از منظر های مختلف به این موضوع پرداخته شده است اما نكته مشترك همه این تلاش ها تاكید بر مدیریت بر منابع و مصرف بهینه و صحیح آب به عنوان نخستین گام عملی برای مقابله با وضعیت فعلی و پیشگیری از بدتر شدن اوضاع است.
این كارشناسان معتقدند: در كنار طرح های بلند مدت احیای زاینده رود، فعالیت های مقابله با تنش های آبی در كوتاه و میان مدت نیز اهمیت دارد كه از مهمترین آنها می توان به جلوگیری از استفاده غیر قانونی از منابع آبی و چاه های غیرمجاز و نصب كنتور برای چاه های مجاز اشاره كرد.
به گفته مسعود میرمحمدصادقی مدیرعامل شركت آب منطقه ای اصفهان، در بهار و تابستان امسال نه تنها امكان توزیع آب كشاورزی در شرق و غرب استان وجود ندارد، بلكه برای نخستین بار در طول تاریخ، آب زاینده رود به باغ‌ها و بطور كلی برای آبیاری درختان هم تعلق نمی ‌گیرد.
درختانی كه نابودی آنها نخستین نیاز انسان برای زنده بودن یعنی هوای پاك را از میان خواهد برد و مشكلات شهروندان را دوچندان خواهد كرد.
از زاویه ای دیگر تامین آب شرب حدود 5 میلیون نفر در استان اصفهان و شهرهای همجوار در ماه های پیش رو نیز نگرانی هایی ایجاد كرده است، تا جایی كه مدیران حوزه آب مردم را به صرفه جویی 30 درصدی فراخوانده، ضرورت كاهش مصرف آب در بخش كشاورزی و شرب و مقابله با برداشت غیرمجاز از منابع آبی را مورد تاكید قرار داده اند.
بر اساس آمارهای اعلام شده حدود 12 هزار حلقه چاه غیر مجاز در استان اصفهان وجود دارد و بنا بر تازه ترین آمارهای منتشره یك هزار و 22 حلقه از چاه ها طی سال 96 پلمب شده كه میزان آب حفظ شده حاصل از پلمب این چاه ها 22 میلیون و 440 هزار متر مكعب تخمین زده می شود.
مقایسه این اعداد با یكدیگر و یك حساب ساده نشان می دهد كه مسدود كردن تمامی چاه های غیر مجاز در استان اصفهان می تواند افزون بر یكصد میلیون متر مكعب آب را به چرخه استفاده منطقی و قانونی بازگرداند.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای اصفهان معتقد است به غیر از پلمب چاه های غیر مجاز، جلوگیری از حفر اینگونه چاه ها نیز باید با برنامه ریزی ویژه ای دنبال شود كه این امر همكاری دستگاه های اجرایی، مردم و به ویژه كشاورزان را می طلبد.
بر اساس اعلام شركت آب منطقه ای اصفهان پارسال با گزارشهای واصله و اقدام به موقع از حفر 463 چاه غیر مجاز جدید جلوگیری شد و این سیاست امسال نیز باید بطور جدی دنبال شود.
به موازات این اقدام نصب سیستمهای هوشمند برای اندازه گیری مصرف چاه ها ،هوشمند كردن چاههای آب و نصب كنتورهای حجمی یكی راهبردهای رفع چالش كم آبی و مدیریت مصرف بهینه در كشور و به ویژه در استان اصفهان مورد تاكید كارشناسان و مسئولان امور آب قرار دارد .
در این زمینه دادستان عمومی و انقلاب اصفهان با اشاره به حمایت قانون برای مقابله با چاه های غیرمجاز گفت: باتوجه به بخشنامه دادستانی كل كشور در خصوص انسداد چاه های غیرمجاز آبی و نظر به اینكه تداوم وجود این چاه ها در كنار پدیده خشكسالی، ضربه مهلكی به سفره های آب زیرزمینی خواهد زد، پیگیری این موضوع بطور جدی در دستور كار دادستانی اصفهان قرار گرفته است.
حسن رحیمی اضافه كرد: انسداد چاه های غیر مجاز دارای منفعت عمومی است و در صورت عدم جلوگیری از برداشت آب از این چاه ها، سطح آب های زیرزمینی كاهش می یابد و به مرور شاهد از دست رفتن اندوخته های این موهبت الهی خواهیم بود.
وی با تأكید بر اینكه دادستانی اصفهان در كنار كشاورزان و نه در مقابل آن هاست از دستگاه های متولی خواست با در نظر گرفتن شرایط و اولویت ها نسبت به انسداد چاه های غیرمجاز اقدام كنند.
گ / 6020 / 1339