یكی از شاخص های ساده و در عین حال مهم بیانگر وضعیت ازدواج و طلاق در جامعه «نسبت ازدواج به طلاق» است كه نشان می دهد در یك مدت زمان مشخص، به ازای چند ازدواج یك طلاق ثبت شده است.
این نسبت اكنون در كشور 3.5 ازدواج در مقابل یك طلاق است اما بنابر آمارهای اداره كل ثبت احوال استان كرمانشاه، در سال 1380 نسبت ازدواج به طلاق در این استان 8.3 بوده یعنی از هر 8.3 ازدواج یك مورد به طلاق كشیده است.
10 سال بعد اما این نسبت به 5.5 كاهش یافته و طبق آخرین آمارها در سال 96 به عدد 3.3 رسیده است یعنی یك طلاق در مقابل هر 3.3 ازدواج؛ به عبارت دیگر تعداد طلاق های ثبت شده از سال 80 تاكنون 60 درصد رشد داشته و از سوی دیگر آمار ازدواج هم با كاهش بیش از 11 درصدی همراه بوده است.
این در حالی است كه هزاران متولد دهه 60 و اوایل دهه 70 در سال های اخیر در سن ازدواج قرار گرفته اند و این یعنی بیشترین مراجعه به دفاتر عقد و ازدواج استان باید برای آغاز زندگی مشترك باشد نه پایان آن.
سیف الله ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبت احوال كشور اردیبهشت 97 اعلام كرد كه میزان عمومی طلاق در كشور در سال 96 به ازای هر یك هزار نفر جمعیت 2.2 بوده است و پنج استانی كه بالاترین میزان عمومی طلاق را دارا هستند به ترتیب استان‌های تهران، كرمانشاه، كردستان، قم و گیلان هستند.
این رقم در استان كرمانشاه 2.62 است یعنی میزان عمومی طلاق در استان 42 درصد از میانگین كشوری بیشتر است.
** وضعیت شهرستان های استان
شهر كرمانشاه گرچه 55 درصد جمعیت 2 میلیون نفری استان را در خود جا داده اما طبق آمار سال 95 بیش از 60 درصد طلاق ها در این شهرستان اتفاق افتاده است.
پس از كرمانشاه، شهرستان های اسلام آبادغرب، كنگاور و جوانرود بیشترین تعداد طلاق را دارند اما از نظر نسبت طلاق و ازدواج شهرستان های كنگاور، جوانرود و كرمانشاه به ترتیب با 2.7، 2.9 و3.1 در رتبه های اول تا سوم استان هستند و درصد پایداری ازدواج در آنها كمتر است.
** ازدواج‌هایی كه به اولین سالگرد هم نمی‌رسند
هر چه از كنار هم بودن زن و شوهر می گذرد، آنان كمتر به طلاق فكر می كنند و بیشتر در پی سازگاری و حفظ كیان خانواده هستند.
نكته قابل تامل اینكه بخش زیادی از پیوندهای زناشویی در همان سال یا سال های نخست گسسته می شود طوری كه در سال 95 بیش از 17.5 درصد از زوج‌ها موفق به گرفتن جشن اولین سالگرد ازدواج هم نشدند و عمر نزدیك به نیمی از ازدواج‌ها هم هرگز از چهار سال بیشتر نشد.
** احتمال تجرد قطعی زنان طلاق گرفته
خاطره از هم پاشیدن زندگی برای زنان تلخ تر از مردان است و بسیاری از آنان به سختی تن به ازدواج دوم می دهند به طوری كه تعداد زنان طلاق گرفته و بی همسر از سال 1385 تا 95 حدود 2.5 برابر شده است.
بسیاری از مردان طلاق گرفته برای ازدواج دوم تمایلی به ازدواج با زنان بیوه ندارند و به سراغ دختران ازدواج نكرده می روند كه این واقعیت فرصت ازدواج مجدد از زنان جدا شده را كاهش داده و احتمال تجرد قطعی آنان را بالا برده است.
به گفته علیرضا قبادی، مدیركل ثبت احوال استان كرمانشاه 'بیشترین گروه سنی طلاق در بین مردان 25 تا 34 سال و در بین زنان 25 تا 29 سال است'.
** چه باید كرد؟
تداوم چندین ساله كاهش آمار ازدواج و صعودی شدن نرخ طلاق در استان كرمانشاه یك معضل چند بعدی است و دلایل متعدد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد.
استان كرمانشاه از نظر كسب و كار در رتبه آخر كشور است و نرخ بیكاری آن در 19 سال اخیر 15 بار ركوردار كشور بوده است.
آسیب های اجتماعی كرمانشاه هم گسترده و ریشه دار است و آنچنان كه معاون دادستانی كرمانشاه اعلام كرده، این استان در اعتیاد، حاشیه نشینی، خودكشی، ایدز و... در بین هفت استان اول كشور قرار دارد.
بی شك این مشكلات بزرگ اقتصادی و اجتماعی در سست كردن پایه های زندگی مشترك نقش زیادی دارند اما به نظر می رسد دلایل مهمتر را باید در بخش فرهنگی جستجو كرد بویژه اینكه خانواده ها و مسئولان به عوامل و معیارهای فرهنگی در مراحل مختلف ازدواج كم توجهی می كنند.
به گفته محمدحسین صادقی، دادستان كرمانشاه '20 تا 25 درصد پرونده های ورودی به دستگاه قضایی استان دعواهای زن و شوهری است كه بسیاری از آنها با ورود بزرگان خانواده ها و مدارا قابل حل و فصل است.'
همچنین بنابر اعلام معاونت امور اجتماعی اداره كل بهزیستی استان كرمانشاه، 'نداشتن آموزش مهارت های زندگی، دخالت اطرافیان، پایین بودن آستانه تحمل و كمبود مهارت های سازگاری، نداشتن آشنایی با جنس مقابل، ضرب و شتم و خشونت به دلیل نداشتن مهارت گفتگو و مهارت اختلالات عاطفی' از مهمترین مواردی است كه منجر به طلاق می شود.
بر این اساس به نظر می رسد برای جلوگیری از سیر نزولی آمار ازدواج و از هم پاشیدن كانون زندگی‌های نوپا، در كنار ضرورت توجه به موضوع اشتغال، مسكن و ساماندهی آسیب های اجتماعی باید آموزش های رفتاری كاربردی و موثر و شیوه های كنترل و مدیریت خشم در استان جدی گرفته شود.
این آموزش ها هم به جای روزهای آخر زندگی مشترك باید پیش از ازدواج كه حتی در دوران كودكی، نوجوانی و دانشگاه در قالب های جذاب، موثر و كاربردی ارائه شود.
طبیعی است كه اگر برنامه ریزی مناسبی در این زمینه صورت نگیرد، تا چند سال دیگر آمار ازدواج و طلاق به هم می رسند و باید شاهد تبعات خطرناكی بویژه در بخش اجتماعی و فرهنگی بود.
7444/8066
گزارش از عبدالله الماسی
كرمانشاه - ایرنا - افزایش آمار عمومی طلاق و كاهش نسبت ازدواج به طلاق، نگرانی ها را روز به روز افزایش داده اما این شرایط در استان كرمانشاه بدتر از میانگین كشوری و در محدوده خطر است.
