به گزارش ایرنا، راهبرد اروپایی برای حفظ برجام و تاكید بر اشتباه بودن اقدام دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریكا در اعلام خروج از این پیمان، حاكی از آن است كه اتحادیه اروپا سایه به سایه شرایط و واكنش های ایران را رصد می كنند و حفظ توافق هسته ای تا چه اندازه برای آنها مهم است.
فرانسه نخستین كشور اروپایی بود كه در این زمینه واكنش نشان داد و اعلام كرد بیانات اخیر رهبر عالی ایران را مد نظر گرفته است.
انیس وان درمول سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز جمعه در نشستی خبری در پاسخ به پرسشی در این زمینه گفت: سخنان آیت الله خامنه ای را مدنظر داریم و همانطور كه ژان ایو لودریان (وزیر خارجه) پیشتر نیز تاكید كرده، این توافق نمرده و هنوز زنده است.
درمول افزود: اروپایی ها همچنان برای ماندن در توافق هسته ای سال 2015 با ایران تمایل دارند، اما برنامه های موشكی و اقدامات منطقه ای تهران، موضوعی است كه اروپایی ها را نگران كرده است و دقیقا به همین علت پاریس پیشنهاد داده برای مذاكرات با جمهوری اسلامی یك چارچوب جامع مد نظر گرفته شود.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: نشست شورای اروپا چند هفته پس از اعلام خروج آمریكا از برجام، فرصتی برای یادآوری یكپارچگی نقطه نظرها و رویكردهای اعضای اتحادیه اروپا در پیوند با حفظ این توافق و نشان دادن این است كه تا وقتی ایرانیها به تعهدهای خود پایبندند ما نیز قاطعانه از تمام امكانات برای حفظ برجام استفاده میكنیم.
ایران بارها و قاطعانه هرگونه مذاكره فرابرجامی به ویژه در حوزه دفاعی را رد كرده و هشدار داده است در صورت نادیده گرفتن منافع ملی جمهوری اسلامی و نقض اجرای متن برجام برپایه توافق جمعی با 1+5 مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل، واكنش لازم را نشان خواهد داد.
حضرت آیت الله خامنه ای روز چهارشنبه شروطی را برای ماندن ایران در توافق هسته ای اعلام كرد كه بیشتر خطاب به كشورهای اروپایی به ویژه فرانسه، آلمان و انگلیس است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و كارگزاران نظام، خروج آمریكا از برجام را نقض قطعنامه 2231 سازمان ملل خواندند و افزودند: اروپایی ها باید قطعنامه ای علیه آمریكا به شورای امنیت ببرند و به این حركت آنها اعتراض كنند.
ایشان در تبیین شرایط لازم برای ادامه همكاری برجامی با اروپایی ها تأكید كردند: «سران سه كشور باید متعهد شوند و قول دهند كه بحث موشك و حضور منطقه ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند كرد.»
** شروط رهبر معظم انقلاب برای ادامه برجام با اروپایی ها
- سران سه كشور باید متعهد شوند و قول دهند بحث موشك و حضور منطقه ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند كرد؛ همه بدانند جمهوری اسلامی از مؤلفه های قدرت خود از جمله دفاع از راه دور قطعاً دست نمی كشد.
- حضور در منطقه و طرفداری ملت ها از جمهوری اسلامی، عمق راهبردی ماست و هیچ دولت عاقلی از این مؤلفه های قدرت بخش صرف نظر نمی كند.
** اگر آمریكایی ها توانستند در فروش نفت ایران خلل وارد كنند، اروپایی ها باید خرید از ایران به مقدار مورد نیاز ما را تضمین كنند.
** بانك های اروپایی درباره دریافت و پرداخت وجوه تجارت دولتی و خصوصی با جمهوری اسلامی باید تضمین دهند.
** اگر اروپایی ها در پاسخ به مطالبات ما تعلل كردند، حق ایران برای آغاز فعالیت های تعطیل شده هسته ای محفوظ است.
** اروپا و گام های پیش رو برای برجام:
به نظر می رسد كه با خروج آمریكا از برجام، مقامات كشورهای اروپایی كه در سه سال گذشته قراردادهای تجاری-اقتصادی مهمی را با تهران امضا كرده اند، اكنون برای حفظ منافع به تكاپو افتاده اند و تلاش می كنند به هر روش ممكن از ضررهای مالی قطع رابطه اقتصادی با ایران جلوگیری كنند.
رهبران اتحادیه اروپا و كشورهای مهم عضو این تشكل در دو هفته گذشته بارها بر وفاداری خود به برجام اصرار ورزیده و اعلام كرده اند به هرقیمتی توافق هسته ای با ایران را زنده نگه خواهند داشت.
جمعه گذشته و پس از نشست دو روزه رهبران اروپایی در صوفیه بلغارستان، كمیسیون اروپایی اعلام كرد راهكارهای دور زدن تحریم های ایالات متحده در تجارت با ایران بكار گرفته می شود.
یكی از این راهكارها مقررات بلوكه كردن تحریم های ایالات متحده است، اما اكنون این پرسش مطرح می شود كه آیا اروپا می تواند با رویكردهای خود برجام را زنده نگه دارد؟
اروپایی ها از اینكه می بینند آمریكا برای آنها تعیین می كند در مراودات اقتصادی چگونه رفتار كنند، احساس خوبی ندارند و تهدیدها و تحریم های واشنگتن علیه خود را سنگ محكی برای شناسایی عیار استقلال و حاكمیت اقتصادی خود می دانند.
در تازه ترین واكنش ها به تهدیدهای آمریكا علیه اروپا، برونو لومر وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه پیشنهاد داده است، هزینه احتمالی تحریمهای ثانویه واشنگتن علیه تهران كه گریبانگیر شركتهای اروپایی طرف قرارداد با ایران میشود، از سوی اتحادیه اروپا تأمین شود.
وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه كه افزون بر تاكید بی پرده و آشكار مخالفت با خروج یكجانبه آمریكا از برجام، تهدیدهای واشنگتن برای تحریم شركت های اروپایی را نیز رد كرده، گفت: آیا میپذیریم كه آمریكا ژاندارم اقتصادی جهان باشد؟ جواب اروپا مشخص و «نه» است.
وی اضافه كرد: تقویت قانون سال 1996 به ما اجازه میدهد، هزینه احتمالی تحریمها علیه شركتها را به عهده گیریم كه میتواند توسط اتحادیه اروپا پرداخت شود. ما یك بودجه اروپایی داریم تا از این محل تجارت و شركتهای خود (اروپایی) را محافظت كنیم.
از این رو اتحادیه اروپا میخواهد با اجرای قانونی كه پیش تر برای مقابله با تحریمهای ثانویه آمریكا علیه كوبا به اجرا گذاشته شده بود و براساس رویكردی كه لومر وزیر اقتصاد فرانسه «حاكمیت اقتصادی اروپا» خوانده، در مقابل تهدیدهای ضداروپایی آمریكا بایستد.
طرح چنین پیشنهادی توسط مقام فرانسوی با سفر كمیسر انرژی اتحادیه اروپا به ایران برای حفظ روابط تجاری این اتحادیه با تهران پس از خروج آمریكا از برجام همزمان شد.
میگوئل آریاس كانیته در مذاكرات خود به مقامات جمهوری اسلامی قول داده شد كه اتحادیه اروپا برای جلوگیری از پیامد تحریمهای ثانویه آمریكا علیه ایران تلاش میكند.
تصمیم 18 اردیبهشت ماه ترامپ مبنی بر خروج واشنگتن از توافق هسته ای تهران با قدرتهای جهانی (آمریكا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه، آلمان و اتحادیه اروپا) كه سه سال پیش در وین پایتخت اتریش امضا شد، می تواند فعالیت های تجاری شركتهای اروپایی طرف قرارداد با ایران را در معرض خطر قرار دهد.
قانون موسوم به «مسدودكننده» یا «مقررات مقابلهای» به اتحادیه اروپا این امكان را خواهد داد تا با نادیده گرفتن احكام صادرشده در دادگاههای ایالات متحده، در برابر تحریمهای فراسرزمینی آمریكا پس از خروج یكجانبه این كشور از برجام بایستد.
این قانون رعایت تحریمهای آمریكا علیه ایران را برای شركتهای اروپایی ممنوع میكند. همچنین شركتهایی كه این قانون را رعایت نكنند میتوانند مجازات شوند.
قانون اروپایی مسدود كننده همچنین راهكارهایی دارد كه پرداخت غرامت به شركتهای اروپایی را درصورت متضرر شدن احتمالی به خاطر معامله با كشورهای مورد نظر ممكن كرده و همچنین آنها را قادر به طرح دعاوی متقابل می كند.
پارلمان اروپا این قانون را نوامبر سال ۱۹۹۶ در جریان مناقشه بر سر تحریمهای آمریكا علیه كوبا، ایران و لیبی تصویب كرد.
كنگره آمریكا آن زمان با تصویب قانونی علیه این سه كشور از جمله شركتهای خارجی سرمایهگذار در بخش انرژی ایران را با خطر تحریم مواجه كرده بود.
قانون اروپایی مقابله با تحریمهای آمریكا اما هیچگاه اجرایی نشد، زیرا تصویب آن آمریكا را وادار به عقبنشینی كرد.
مطرح شدن احتمال استفاده اروپا از این قانون، ایالات متحده را واداشت اطمینان خاطر دهد، مجازاتهای موسوم به تحریمهای ثانویه آمریكا علیه شركتهای اروپایی اعمال نخواهد شد.
رئیسجمهوری آمریكا 18 اردیبهشت ماه با تكرار اتهام های رد شده علیه ایران اعلام كرد كه این كشور دیگر در برجام نخواهد ماند.
فدریكا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله پس از اعلام تصمیم رئیسجمهوری آمریكا تأكید كرد كه این اتحادیه به توافق هستهای با ایران پایبند است.
انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان نیز حمایت خود را از برجام اعلام كردند.
اروپام**9041**1516
گزارش: منوچهر جعفری
تهران - ایرنا - پس از خروج یكجانبه آمریكا از برجام كه نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است، همه كشورهای اروپایی با این اقدام مخالفت كردند و واكنش آنها به اظهارات مقامات ایرانی بویژه مقام معظم رهبری نیز نشانه تلاش اروپایی ها برای باقی ماندن در توافق است.