به گزارش ايرنا، دولت افغانستان سال گذشته پس از آن كه پاكستان مرزهاي خود را در چند نوبت به روي محصولات تره بار صادراتي اين كشور بست ؛ تصميم گرفت كه دهليزهاي هوايي را براي صادرات اين اقلام و ميوه هاي خشك و اموال بازرگاني علاوه بر مرزهاي زميني باز كند.
اتاق تجارت افغانستان به اين باور است كه پاكستان هر سال در زمان شروع صادرات تره بار افغانستان در مرزهاي خود براي بازرگانان افغان محدوديت هايي ايجاد مي كند كه سالانه ميليون ها دلار به كشاورزان و بازرگانان افغانستان آسيب مي زند.
براي حل اين مشكل بنا به دستور رئيس جمهوري افغانستان به عنوان كمك ؛ دولت يارانه اي را تضمين كرد تا در روند صادرات از مسير دهليزهاي هوايي به كشورهاي منطقه و جهان استفاده شود و از اين طريق ميوه هاي خشك و تازه به خارج از افغانستان صادر شود.
28 خرداد ماه سال گذشته اولين محموله هوايي براي انتقال اموال بازرگانان و ميوه هاي تازه صادراتي افغانستان به سمت هند پرواز كرد كه در اين پرواز 60 تن ميوه تازه و خشك به دهلي نو ارسال شد و پس از آن پروازهاي مشابه اي به سمت كشورهاي تركيه و قزاقستان نيز انجام شد .
حمل و نقل در مسيرهاي هوايي گشوده شده تداوم دارد و به تازگي قرار است اولين محموله هوايي نيز به سمت عربستان با ارسال 500 كيلوگرم زعفران شروع شود.
اما اين كه آيا ارسال محصولات تره بار و ديگر كالاهاي بازرگاني از طريق دهليزهاي هوايي مي توان توجيه اقتصادي داشته باشد يا اين راه با توجه به هزينه هايش تداوم خواهد يافت از جمله موارد اختلاف ميان كارشناسان است و البته اتاق تجارت افغانستان از اين اقدام ابراز رضايت مي كند.
«سيام پسرلي» سخنگوي اتاق تجارت افغانستان در اين رابطه به ايرنا گفت كه دهليزهاي هوايي گشوده شده به كشورهاي هند، تركيه و قزاقستان در رشد اقتصادي اين كشور نقش مفيدي داشته است.
وي گفت كه اين دهليزها دو اثر مشخص به نفع افغانستان داشته اند، نقش اول ، آن كه انتقال 51 ميليون دلار اموال بازرگاني را به سه كشور ديگر فراهم كردند كه بطور عملي صادرات 30 هزار تن ميوه خشك و تازه و سبزيجات را در بر مي گيرد.
به گفته وي نقش دوم انتقال هوايي اين است كه پاكستان را به اين باور رساند كه با مسدود كردن مسيرهاي صادراتي افغانستان از طريق خاك پاكستان نمي تواند فشاري بر كابل وارد كند و برعكس تنها تجارت بين كابل و اسلام آباد را آسيب زده كه در اين روند پاكستان نيز كمتر از افغانستان ضرر نخواهد كرد.
پسرلي گفت كه بدنبال همين صادرات هوايي ، اتاق تجارت افغانستان با طرف پاكستاني در نشستي كه يك ماه پيش در اسلام آباد داشت موفق شد، برخي قيد هايي را كه براي بازرگانان افغان وضع شده بود را حذف كند و اكنون مسيرهاي صادراتي نيز در فصل صادرات ميوه تازه و سبزي، تسهيل شده است .
به گفته سخنگوي اتاق تجارت افغانستان، توافق افغانستان با ازبكستان مبني بر اين كه ميوه هاي تازه و سبزيجات افغانستان از طريق اين كشور به كشورهاي آسياي ميانه و روسيه فرستاده شود نيز باعث نگراني پاكستان شده است و اسلام آباد متوجه شده است كه روابط بازرگاني دو كشور بيش از پيش آسيب پذير شده است و به همين دليل مجبور به برداشتن موانع بازرگاني شده اند.
پسرلي مدعي است كه سود صادرات هوايي براي بازرگانان افغان و كشاورزان تاكنون بيش از سود صادرات از طريق مسيرهاي زميني بوده و البته تاكيد دارد كه اين سود بدون احتساب يارانه دولت در نظر گرفته شده است.
اما شماري از اعضاي اتاق تجارت افغانستان به سودمند بودن دهليزهاي هوايي ترديد دارند و باور دارند كه اگر دولت از حمايت انتقالات هوايي دست بردارد و يارانه را حذف كنيم سود اين تجارت براي بازرگانان و كشاورزان منفي خواهد شد.
«خان جان الكوزي» معاون اتاق تجارت افغانستان در نشست 27 فروردين ماه امسال در كابل از اين كه دولت نتوانسته است مسير جايگزين به جاي بنادر پاكستان براي تره بار اين كشور پيدا كند، ابراز نگراني كرده بود.
الكوزي افزود كه نرخ انتقال اموال بازرگاني و تره بار از طريق پرواز هاي هوايي زياد است و بدون همكاري دولت سودي از آن براي كشاورزان و بازرگانان متصور نيست.
براساس گزارش منابع خبري افغانستان دولت تاكنون در بخش صادرات از طريق دهليزهاي هوايي رقمي حدود 60 ميليون دلار يارانه داده است كه ادامه آن راه براي دولتي كه بيش از 50 درصد بودجه سالانه اش از محل كمك هاي خارجي تامين مي شود ، نمي تواند اقدامي پيوسته باشد.
الكوزي گفت كه در هر كيلوگرم ميوه صادراتي از مسير هوايي ، نيم دلار هزينه افزوده مي شود كه الان 30 سنت آن را دولت و 20 سنت باقي را بخش خصوصي و بازرگان پرداخت مي كند و با چنين يارانه اي بازرگان در حال حاضر سود مي برد.
وي تاكيد داشت كه كشور روسيه بازار خوبي براي صادرات تره بار افغانستان است و اگر دولت براي مساعد كردن اين مسير توجه جدي كند و تجارت زميني با كشورهاي آسياي ميانه را به جاي تجارت هوايي در درازمدت مد نظر بگيرد ، راه صادرات مطمئن تر خواهد شد.
آگاهان اقتصادي و شماري از استادان دانشگاه هاي افغانستان نيز انتقال فرآورده‌هاي اين كشور از جمله تره بار را از طريق پروازهاي مستقيم پرهزينه و غيرمنطقي مي دانند.
«عبدالله درمان»، استاد دانشگاه بر اين باور است كه دولت بايد براي رشد صادرات كشور به فكر گشايش و بهبود راه‌هاي زميني باشيم زيرا انتقال هوايي پر هزينه و غير اقتصادي است .
شايد تمركز بر روي بهسازي راه ها و همت براي اتصال خطوط راه آهن كشورهاي همسايه از طريق خاك افغانستان و همكاري جدي براي ارتقاي سطح دسترسي به بنادري مانند چابهار بتواند به عنوان گزينه هايي جايگزين سبب رونق اقتصادي افغانستان شود.
آساق*291*1104*1663**
كابل - ايرنا - افغانستان از جمله كشورهاي محصور در خشكي و فاقد خط آهن گسترده و زير ساخت مواصلاتي مناسب است و براي رونق اقتصادي خود تلاش مي كند با بهره گيري از دهليزهاي هوايي، صادرات را رشد دهد اما اثربخش بودن اين گزينه به دليل هزينه بالا با نظرات ضد و نقيض روبرو است.
