برجام عرصه مخالفت جهانی با آمریكا

به گزارش خبرنگار ایرنا، بیستم ژوئیه 2015 در شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ای به شماره 2231 به اتفاق آرا به تصویب رسید كه بر تعهد خود نسبت به معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای و ضرورت اینكه تمام دولتهای عضو آن معاهده بایستی به طور كامل به تعهدات خود پایبند باشند، تاكید كرد.
همچنین یادآور شد دولت های عضو حق دارند منطبق با مواد 1 و 2 آن معاهده، نسبت به توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز بدون تبعیض برخوردار باشند و بر اهمیت تلاش های سیاسی و دیپلماتیك برای یافتن یك راه حل مذاكره شده كه تضمین كند برنامه هسته ای ایران انحصارا برای اهداف صلح آمیز است، تاكید كرد.
قطعنامه 2231 با توجه به اینكه چنان راه حلی برای عدم اشاعه هسته ای مفید خواهد بود، از تلاش های دیپلماتیك چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلستان، آمریكا، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی و همچنین جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یك راه حل جامع، درازمدت و مناسب برای موضوع هسته ای ایران كه منتج به برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) منعقده در تاریخ 14 جولای 2015 شد، استقبال كرد.
این برنام به عنوان پیوست الف ضمیمه قطعنامه شد و برای آن كمیسیون مشتركی درنظر گرفتند چرا كه قایل بودند این توافق، رابطه جدیدی را با ایران كه با اجرای برجام تقویت خواهد شد و موجب پایان رضایت بخش رسیدگی به این موضوع خواهد بود، ایجاد می كند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی هم به عنوان تنها مرجعی كه می تواند فعالیت های هسته ای ایران را با حفظ استقلال و كارشناسی فنی شناسایی و تاكید شد این آژانس از ایجاد اختلال بر سر راه توسعه اقتصادی و تكنولوژیك ایران یا همكاری بین المللی در زمینه فعالیت های صلح آمیز هسته ای اجتناب ورزد، به مقررات سلامت، ایمنی، حفاظت فیزیكی و سایر مقررات امنیتی جاری و حقوق افراد احترام خواهد گذاشت؛ و هر اقدام احتیاطی را برای حفاظت از اسرار تجاری، تكنولوژیك و صنعتی و همچنین سایر اطلاعات محرمانه ای كه بر آنها آگاهی می یابد، اتخاذ خواهد كرد.
قطعنامه 2231 از دولت های عضو دعوت كرده است برای بذل توجه مقتضی به این تغییرات، با تاكید بر اینكه برجام موجب تقویت و تسهیل توسعه همكاری و تعاملات عادی اقتصادی و تجاری با ایران می شود و با توجه به حقوق و تكالیف دولت ها در ارتباط با تجارت بین المللی؛ بر اینكه دولت های عضو بر اساس ماده 25 منشور ملل متحد مكلف هستند تصمیمات شورای امنیت را پذیرفته و اجرا كنند، تاكید كرده است.
از این رو، این قطعنامه برجام را تایید كرد و با ابرام، خواستار اجرای كامل آن بر اساس برنامه زمانی مندرج در برجام شد؛ همچنین از همه دولت های عضو، سازمان های منطقه ای و بین المللی خواست آن دسته اقداماتی كه برای حمایت از اجرای برجام مناسب باشد را اتخاذ كنند چه از طریق اجرای اقداماتی همسو با برنامه اجرایی برجام و این قطعنامه باشد چه از طریق خودداری از اقداماتی كه اجرای تعهدات وفق برجام را با مشكل روبرو می سازد.
دبیركل سازمان ملل متحد هم موظف شده است تا هر 6 ماه گزارشی از روند اجرای این قطعنامه ارائه دهد و این اساس، آنتونیو گوترش پنجمین گزارش خود را در 12 ژوئن به اعضا داد و آنها نیز ابتدا نشست غیرعلنی درباره آن برگزار كردند و پس از یك هفته، عصر چهارشنبه این نشست به صورت علنی برگزار شد.
اگرچه گزارش دبیركل برخلاف آنچه كه باید به اجرای برجام و مفاد اصلی این قطعنامه می پرداخت، تنها به كلیاتی در این باره اكتفا كرد و تمركز خود را بر موضوعات مرتبط با ضمیمه ب این قطعنامه قرار داد كه در حالت كلی به اصل برجام ارتباط چندانی ندارد.
این مساله مورد خشنودی آمریكا به عنوان تنها مخالف برجام قرار گرفت و نیكی هیلی نماینده این كشور در سازمان ملل متحد پیش از برگزاری این نشست، بیانیه ای صادر كرد و از گزارش دبیركل استقبال كرد.
ابراز خرسندی نماینده كشوری كه به صورت یكجانبه و برخلاف تعهدات بین المللی از توافق هسته ای مورد تایید قطعنامه شورای امنیت خارج شده است، گویای آن بود كه این گزارش جامع نبوده و در اثر فشار این كشور و برخی كشورهای منطقه كه اخیرا چك زیبایی را تقدیم گوترش كرده اند، تنظیم شده است.
اما این مساله باعث نشد تا دیگر اعضای این شورا، در مسیر طراحی شده آنها قرار گیرند و از فضا را برای ابراز مخالفت با تصمیم غیر منطقی كاخ سفید استفاده نكنند.

**اتحادیه اروپا: برجام جایگزین دیگری ندارد
ابتدا نماینده اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ كننده اجرای برجام و كمیسیون مشترك به بیان دیدگاه های خود پرداخت و مراتب تاسف خود را از تصمیم ایالات متحده در خروج از این توافق كه برای امنیت منطقه و جهان و همچنین رژیم منع گسترش تسلیحات اتمی اهمیت داشت، اعلام كرد.
والی دی المیدا با تاكید بر اینكه برجام جایگزین دیگری ندارد، ادامه داد: موضع اتحادیه اروپا روشن بوده است تا زمانی كه ایران به تعهدات خود تحت برجام عمل كند به طور كامل به اجرای كامل و موثر برجام متعهد خواهیم بود؛ این موضوع توسط دیگر شركت كنندگان باقی مانده در برجام هم مطرح شده است.
وی با تشكر از روسیه و چین كه از حفظ و اجرای برجام پشتیبانی می كنند، گفت: در مواجهه با چالش های جهانی و عدم گسترش سلاح های هسته ای به جز كار سخت دیپلماسی چندجانبه نمی توان كاری از پیش برد.
نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد لغو تحریم ها را بخش مهم این توافق برشمرد و افزود: مردم ایران انتظار بسیار قابل دركی دارند كه باید از مزایای این توافق بهره مند شوند و اتحادیه اروپا با همكارانش همچنان از بهترین تلاش ها برای حفظ جریان های مالی و تجاری مشروع حمایت می كنند.

**چین: نگرانی های مشروع ایران در نظر گرفته شود
ما ژائو ژو نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد هم در سخنانی شدیدا از خروج آمریكا از برجام ابزار تاسف كرد و این توافق را محصول چندجانبه گرایی دانست كه می تواند الگویی برای حل مسایل بین المللی و منطقه ای از طریق تلاش های سیاسی و دیپلماتیك باشد.
وی همچنین نقش مهمی برای برجام در تقویت رژیم منع گسترش سلاح های هسته ای و ترویج صلح و ثبات در خاورمیانه قائل شد و از همه طرف ها خواست تا با گفت وگو، همكاری و بردباری برای حفظ برجام گام بردارند.
نماینده چین تاكید كرد كشورش به عنوان تدارك دهنده گروه كاری و عضو كمیسیون مشترك به حضور در برجام ادامه می دهند و افزود: چین به صورت واقع گرایانه، بی طرفانه و پاسخگویانه به گفت و گو برای همفكری درباره نگرانی های همه طرف ها ادامه می دهد تا برجام حفظ شود.

**انگلیس:
كارن پیرس نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل متحد هم با ابراز تاسف از خروج آمریكا از توافق هسته ای ایران گفت: لندن به مشاركت در اجرای این توافق ادامه می دهد و لازم است گام های اطمینان بخشی برداریم تا بهره مندی ایران از منافع اقتصادی برجام ادامه یابد.
وی برجام را برای صلح و ثبات منطقه ای و بین المللی مهم دانست و افزود: در احترام به برجام به دبیركل و همتای فرانسوی خود ملحق می شوم و از تصمیم آمریكا برای خروج از برجام و اعمال دوباره تحریم علیه ایران ابراز تاسف می كنم.
نماینده انگلیس با تاكید بر اینكه كشورش بر تعهدات برجام پایبند است، ادامه داد: توافق هسته ای بخش اساسی معماری رژیم منع گسترش تسلیحات هسته ای است و مهمتر اینكه این توافق در حال كار كردن است همانگونه كه شنیدیم، آژانس بین المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود تایید كرد كه ایران به تعهدات برجامی خود پایبند بوده است.
پیرس اضافه كرد: این مساله در 10 گزارش پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی هم پایدار بوده است و ما معتقدیم كه این نشان دهنده تعهد ایرانی ها به برجام است. ما انتظار داریم كه این تعهد ادامه یابد و ایران از تعهدات خود تحت توافق هسته ای تبعیت كند.
نماینده انگلیس با بیان اینكه برجام برای امنیت ملی همه ما و همچنین ثبات خاورمیانه اهمیت دارد، گفت: آن بخشی از تلاش برای برای ثبات و صلح طولانی مدت منطقه است. انگلیس با نظرات دبیركل سازمان ملل متحد هم نظر است كه موضوعاتی كه مستقیم به توافق هسته ای ارتباط ندارد، باید بدون آنكه به حفظ این توافق آسیب برساند، مورد توجه قرار گیرد.

**فرانسه: تاسف از خروج آمریكا از برجام
فرانسوا دلاتره نماینده دائم فرانسه در سازمان ملل متحد برجام را محصول چند جانبه گرایی دانست كه مورد ضمانت شورای امنیت قرار گرفته است و گفت: اجرا و حفظ این توافق ضروری است.
وی با ابراز تاسف و نگرانی از تصمیم آمریكا برای خروج از برجام، افزود: این توافق همچنان در دست است و این تصمیم نباید بر اجرای تعهدات طرف های این موافقتنامه تاثیر بگذارد. فرانسه با مشاركت در این چارچوب مشترك ادامه خواهد داد.
نماینده فرانسه تصریح كرد: تا زمانی كه ایران تعهدات هسته ای خود را تحت برجام انجام دهد، فرانسه نیز بر تعهدات خود خواهد بود. بنابراین ما متعهد هستیم كه تا آنجا كه امكان دارد، روابط اقتصادی با ایران را همانطور كه توافقنامه مجاز دانسته است، حفظ كنیم.

**روسیه: اعاده تحریم نقض قطعنامه 2231 است
«واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با اشاره به آخرین گزارش 6ماهه دبیركل سازمان ملل متحد درخصوص برجام و قطعنامه 2231، گفت: پرداخت سطحی این گزارش به اقدامات یكجانبه آمریكا و تاثیرگذاری آن بر برجام، به شدت موجب تعجب ما شد.
ادامه داد: قابل فهم نیست كه چگونه گزارشی از اجرای قطعنامه 2231، هیچ اشاره‌ای به اقدام واشنگتن در وضع مجدد تحریم‌های یكجانبه [علیه ایران] نكرده؛ موضوعی كه نه تنها نقض فاحش تعهدات این كشور در برجام، كه نقض قطعنامه 2231 است.
وی ادامه داد: گزارش دبیركل صراحتا می‌گوید كه ایران به طور بی قید و شرط به تعهدات خود ذیل این توافق پایبند بوده و این موضوع نه تنها توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، كه توسط دبیرخانه سازمان ملل هم تایید شده است. بر مبنای این گزارش، دبیرخانه هیچ مدركی ندارد كه خلاف این موضوع را نشان دهد.
در ورای همه اینها، برجام طرف اصلی دیگری دارد و آن جمهوری اسلامی ایران است. غلامعلی خوشرو نماینده دائم ایران در سازمان ملل هم نخستین نشست رسمی شورای امنیت پس از خروج آمریكا از برجام را نشان دهنده انزوای این كشور در عرصه بین المللی دانست.
وی خروج آمریكا از برجام و اعمال فراسرزمینی تحریم ها را نقض فاحش قطعنامه 2231 و مغایر منشور ملل متحد دانست و گفت: تقریبا همه اعضای شورای امنیت، این اقدام كاخ سفید را نكوهش كرده و خواهان حمایت و اجرای كامل برجام شدند.
وی با تاكید بر اینكه مسئولیت پیامدهای اقدام متخلفانه آمریكا صرفا بر عهده آن دولت است، ادامه داد: نشست امروز شورای امنیت، انزوای سیاسی آمریكا را به نمایش گذاشت به گونه ای كه حتی نزدیك ترین متحدان این كشور هم از عملكرد واشنگتن در قبال برجام انتقاد و بر اهمیت برجام به عنوان یك دستاورد بزرگ دیپلماسی تاكید كردند.
نماینده ایران تصریح كرد: یكجانبه گرایی دولت جدید آمریكا باعث شده است كه قراردادها و تفاهم های بین المللی یكی پس از دیگری مورد هجوم كاخ سفید قرار گیرد و این روند، جز انزوای آمریكا و حركت به سوی افراط گرایی نتیجه ای در بر نخواهد داشت.
اروپام*1429