روزهای سرد سال مصرف گاز سر به فلك می‌كشد و روزهای سوزان تیر نیروگاه‌های تولید برق به دست و پا می‌افتند تا برق مورد نیاز را تأمین كنند اما در نهایت به جای آنكه در الگوی مصرف تغییری حاصل شود، قطعی گاز و برق است كه به كمك دولت می‌آید تا روزهای اوج مصرف را پشت سر بگذرانیم. با این حال نكته ای كه هر سال مغفول می‌ماند توجه به مصرف بهینه انرژی در كشور است.
امسال با آغاز تابستان و رسیدن دمای هوا به بالای 40 درجه، مصیبت كمبود برق دوباره سر برآورد. در ابتدا برای كنترل مصرف برق قطعی های پراكنده و بدون برنامه برق آغاز شد اما این كار با اعتراض همراه شد. پس از آن وزارت نیرو اعلام كرد از این پس قطعی‌ها با برنامه ریزی صورت گرفته خواهد بود و برای این كار جدول زمانی قطع برق را منتشر كرد.
** مسكنی به نام صرفه‌جویی برق در دولت
برنامه خاموشی‌ها نیز نتوانست مصرف سركش برق را مهار كند و دولت در اقدامی كم‌سابقه تصمیم گرفت تا ساعت كار ادارات در استان‌های مختلف از جمله تهران را تغییر دهد تا از محل صرفه‌جویی در مصرف برق در ادارات دولتی، برق بیشتری را روانه خانه‌ها كند زیرا از 57 هزار مگاوات برقی كه در اوج بار مصرف می‌شود 21 هزار مگاوات مربوط به وسایل سرمایشی است كه از این میزان 4 هزار و 500 مگاوات مربوط به ادارات دولتی است.
اگرچه دولت با این كار تلاش می‌كند مصرف برق را كنترل كرده و انرژی مورد نیاز خانواده‌ها را بدون قطعی تأمین كند اما بخش خانگی نیز باید تلاش كند تا به بهینه كردن مصرف و همچنین تغییرات كوچك در تجهیزات سرمایشی خود، به مدیریت مصرف برق كمك كند.
فارغ از شدت مصرف انرژی در ایران كه به مراتب بالاتر از میانگین جهانی قرار دارد، ایرانیان می‌توانند وسیله سرمایشی مورد نیاز خود را با توجه به اقلیمی كه در آن ساكن هستند انتخاب كنند و علاوه بر آن با اقدامات جزئی مصرف برق خود را به میزان قابل توجهی كاهش دهند.
در ادامه به برخی موارد كه می‌تواند به كاهش مصرف انرژی وسایل سرمایشی كمك كند، اشاره می‌كنیم.
**كولر آبی یا گازی؛ مسأله این است
اولین سؤالی كه برای انتخاب وسایل سرمایشی مطرح می‌شود این است كه چه كولری خریداری شود. برای خرید كولر بیش از هر چیز باید به نوع آب و هوایی كه در آن زندگی می‌كنید توجه شود. از كولرهای آبی برای مناطق معتدل و از كولرهای گازی برای مناطق گرم و مرطوب استفاده كنید.
اگر چه كولرهای آبی هزینه كمتری نسبت به كولرهای گازی دارند و انرژی كمتری مصرف می‌كنند اما رعایت نكاتی باعث می شود كه هزینه استفاده از این كولرها باز هم كاهش یابد.
به طور مثال، كانال‌كشی كولرها را از كوتاه‌ترین مسیر انجام داده و باید بوسیله عایق‌كاری با پشم شیشه یا دیگر عایق‌ها از هدر رفتن سرما در مسیر انتقال جلوگیری شود. همچنین پیش از فصل گرما سرویس آن انجام شود.نصب سایبان بر روی كولرها در پشت بام‌ها در صرفه جویی انرژی مؤثر است .
از سوی دیگر، باید هر سال پوشال‌های كولرهای آبی تعویض شود، این كار باعث می‌شود كولر انرژی كمتری مصرف كرده و به طور معمول این اقدام كاهش 10 درصدی مصرف برق كولرهای آبی را به دنبال خواهد داشت.
با وجود آنكه مصرف برق كولرهای آبی در مقایسه با كولرهای گازی كمتر است اما در برخی اقلیم‌ها استفاده از كولر گازی اجتناب‌ناپذیر است. با این حال می‌توان با برخی اقدامات تا حد زیادی از اتلاف انرژی جلوگیری كرد و مصرف را كاهش داد. در هر صورت توجه به این نكته ضروری است كه هزینه كم مصرف‌ترین كولر گازی حدودا چهار برابر هزینه كولرهای آبی است.
** كاهش بار مالی قبوض برق با توجه به رتبه بهره‌وری
در نخستین اقدام برای كاهش مصرف برق در كولرهای گازی، بهتر است كولرهای دارای آرم استاندارد با رتبه بهره‌وری انرژی بالا انتخاب شود، در صورتی كه از یك كولر گازی با رتبه بهره‌وری A به جای كولر با رتبه G استفاده شود می‌توان بیش از 40 درصد در میزان مصرف برق صرفه‌جویی كرد و قبوض برق را با ارقامی پایین‌تر دریافت كرد.
همچنین اقدام‌هایی مانند تمیز كردن فیلترهای كولر و نصب كردن سایبان روی كولر می‌تواند هزینه های مربوط به كولر گازی را كاهش دهد. كولـرهای گازی دارای ترموستـات تنظیم دما هستند .
توجه به این نكته ضروری است كه كولرهای گازی از پرمصرف ترین وسایل خانگی هستند ، بنابراین اگر ضرورتی به استفاده از آن وجود ندارد از استفاده از آنها خودداری كرده و زمان استفاده از آن را به ساعات غیراوج بار برق منتقل كنید.
از روشن نگه داشتن دائم كولر خودداری كرده و از سرمایش موضعی استفاده كنید ، یعنی دریچه فضاهایی كه مورد نیاز نیستند را مسدود كرده و با این كار زمان استفاده از كولر را كاهش دهید.
در پایان باید گفت، مشتركان در ساعت های اوج مصرف برق (فاصله ساعت های 12 تا 16 و 19 تا 23)، با رعایت نكات ساده‌ای چون استفاده از دوركند كولرهای آبی، تنظیم درجه كولرهای گازی بین 23 تا 25 درجه، پرهیز از استفاده همزمان وسایل پرمصرف برقی و... می توانند با كمك به كاهش هزینه‌های خود، مجموعه صنعت برق را نیز در خدمت‌رسانی بهتر یاری دهند.
گزارش از حوری قاسمی
**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**
تهران – ایرنا-الگوی مصرف انرژی در ایران در هر فصلی سبب می‌شود تا مشكلاتی به اقتصاد تحمیل شود.
