دوری از ولنگاری فرهنگی با ترویج الگوی حجاب و عفاف

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ حجاب و عفاف به عنوان 2 ارزش پذیرفته شده، در جامعه بشري به ویژه در كشورهای اسلامي جایگاه والایی دارد. پوشش ظاهري افراد را حجاب مي گویند كه مانع از نگاه نامحرم به آنان مي شود و مساله ای ظاهري است كه از اعتقادها و باورهاي دروني افراد ریشه می گیرد اما عفاف نوعي حجاب دروني به شمار می رود كه انسان را از گناه بازمي دارد. حفظ چشم، گوش، قلب و تمامي اعضا از هر گونه خطا و گناه عفاف محسوب می شود كه حاصل این عفت و حجـاب دروني همان پوشش ظاهري خواهد بود و به تعبیري دیگر حجاب میوه عفاف و عفاف ریشه حجاب است.

تحصن مردم در 21 تیر 1314 خورشیدی در مسجد گوهرشاد كه به دستور كشف حجاب رضاخان معترض بودند، به وسیله نیروهای قزاق به خاك و خون كشیده و این امر سبب شد تا شورای فرهنگ عمومی كشور به این مناسبت، 21 تیر را به عنوان «روز عفاف و حجاب» نامگذاری كند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت «روز عفاف و حجاب» به گفت وگو با «جعفر بای» عضوهیات علمی دانشگاه آزاد تهران مركز، رییس هیات مدیره انجمن آسیب شناسی نور و عضو مشاوران فرهنگی نیروی انتظامی تهران بزرگ پرداخته است.

**ضرورت حفظ گوهر وجودی زن از نگاه های آلوده
حجاب به عنوان فریضه و امری واجب تنها مخصوص بانوان نیست و مردان را نیز دربرمی گیرد اما به دلیل ضرورت و اهمیت حفظ گوهر وجودی زنان، این مساله در ارتباط با این قشر بیشتر مورد تاكید قرار گرفته است. وجود زن كه مظهر زیبایی به شمار می رود می تواند با داشتن پوششی مناسب به عنوان قشری فعال، منشا توسعه و خدمات بی شماری در جامعه باشد. تمام ادیان الهی بر حجاب تاكید كرده اند و به غیر از ادیان؛ مسلك ها، مرام ها و اندیشه های گوناگون هم حجاب را توصیه می كنند و حتی در جوامعی كه فرهنگ، لباس و موسیقی سنتی دارند مشاهده می شود كه بر حفظ حجاب دستور داده اند و لباس های سنتی نیز بر پایه این موازین طراحی شده اند تا لطافت و زیبایی ها بانوان منشا انحرافات و مشكلات اجتماعی نشود و اسلام با تاكید برحجاب می خواهد آرامشی را به جامعه ببخشد.

**حجاب دارای فلسفه ای غنی و ریشه ای
درك اهمیت حجاب و وجود عفاف سبب می شود تا گوهر وجود زن در پوشش حجاب حفظ شود اما متاسفانه در جامعه هنوز آموزش های لازم در ارتباط با فلسفه حجاب صورت نگرفته است و با آن به عنوان یك ابزار و رفتار مسلكی می نگرند در حالی كه اگر انسان به این مساله همچون یك ارزش بنگرد و آن را به صورت عمیق و محتوایی مورد توجه قرار دهد، در می یابد كه حجاب فلسفه ای عمیق و ریشه ای دارد و فراتر از یك مسلك و رفتار ساده و معمولی از محتوا و اغنای بسیار مهمی برخوردار است و خداوند بارها در قرآن كریم به اهمیت این موضوع می پردازد و حجاب را عاملی اساسی در ایجاد آرامش، مصونیت و ممانعت از بروز انحرافات احتمالی در جامعه معرفی می كند.

**ضرورت نهادینه سازی بحث حجاب در جامعه
شهید مطهری با اشاره به فلسفه عمیق حجاب، آن را عامل حفظ اصالت زن در جامعه می داند و ایشان بیان می كند كه واژه حجاب بیشتر به معنای پرده به كار می‌رود و همین هم باعث اشتباه برخی مبنی بر دستور پرده‌نشینی زنان و دوری آنان از اجتماع از نظر اسلام شده، در حالی كه این كلمه به معنای پوشش نیز آمده است و علمای قدیم هم از واژه‌ «ستر» كه همان معنای پوشش دارد، استفاده می‌كردند.

امروزه نگاه های سلبی در جامعه به ولنگاری های فرهنگی می انجامد در جامعه ای كه مساله حجاب و عفاف به عنوان اصل پذیرفته شده است، آرامش و امنیت موج می زند اما در جامعه ای كه بی بندوباری ها ظاهری وجود دارد و افراد از هیچ اصول و قاعده ای پیروی نمی كنند نسل جوان و نوجوان كه پا به بحران رفتاری دوران بلوغ می گذارند به طور قطع در معرض آسیب قرار خواهند گرفت و بر اثر ناهنجاری های پیش آمده، جامعه ای روان پریش و ناهنجار ایجاد خواهد شد. معنا و مفهوم حجاب به عنوان یك مقوله مهم اجتماعی می بایست تحلیل و تفسیر شود.

اگر در حجاب تنها به مناسك ظاهری توجه می شود، عفاف بیشتر به محتوا و به عنوان یك مقوله فرهنگی، معنوی، عمیق و فراتر از بحث حجاب است و در صورتی كه یك سلسله مراتب برای حجاب و عفاف قائل شویم، عفاف را باید امری محتوایی، معنوی و فرهنگی لایه های فرامناسكی حجاب تعریف كرد.

**نهادینه سازی حجاب با برخورد نرم و فرهنگی
انسان از هرگونه جبر گریزان است، بنابراین در مقوله حجاب بایستی تمام دستگاه های فرهنگی، نهادهای تربیتی و سازمان های آموزشی از همه ظرفیت و امكانات خود برای آموزش و نهادینه ساختن فلسفه حجاب بهره ببرند و لایه های پیچیده، پنهان و غنای محتوایی آن را آشكار سازند. انسان به طور فطری میل به حفظ و حراست از ارزش های خویش دارد و خداوند به عنوان امری ذاتی و فطری حجاب را در نهاد انسان قرار داده است. بنابراین بشر تمایل دارد تا وجود گرانسنگ خویش را در برابر نگاه حرام و انحرافی نامحرمان حفظ كند و این یك امر ذاتی، فطری و سرشتی به شمار می رود و پروردگار این خصلت را در نهاد انسان به ودیعه نهاده است. امام خمینی(ره) با اشاره به فطری بودن حجاب در نهاد انسان می فرماید: «اگر بی حجابی نماد و مظهر تمدن است، پس حیوانات متمدن ترین هستند.»

**ولنگاری های فرهنگی؛ نتیجه غبار بر فطرت آدمی
پس این پرسش در اینجا مطرح می شود كه چرا انسانی كه در ذات و سرشت خود به حفظ از نگاه بیگانه اعتقاد دارد، در این عصر دچار این انحرافات شده است. علت این مساله را باید نداشتن درك از فلسفه حجاب دانست و این كه سرشت و فطرت بشر بر اثر غبار روزگار كدر شده است و این رسالت را نهادهای فرهنگی برعهده دارند تا با هنرمندی غبار و چیرگی ایام را از سرشت آدمی بزدایند و به اصل خود بازگرداند و تمام تلاش خود را در جهت نهادینه سازی فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه به كار بندند.

** برخورد با هنجارشكنان با اصلاح فكری و اندیشه ای
حجاب مقوله ای نرم، معنوی، فرهنگی، اعتقادی و فكری است و این گونه مسایل را نمی توان با زور و اجبار ترویج كرد. مقوله های فرهنگی باید با آرامش، نرمش، آموزش و دعوت مورد تاكید قرار گیرد و با نگاه سلبی و اجباری نمی توان كاری از پیش برد و این گونه برخوردها مقاومت ایجاد می كند و این مقاومت نوعی لجاجت را در بردارد و اینگونه تمام سیاست گذاری ها بار منفی به خود می گیرد. امروزه به جای آن كه مقوله حجاب به عنوان بحث فرهنگی از نهادهای تربیتی، آموزشی و فرهنگی مطالبه شود، متاسفانه نیروی انتظامی و قوه قهریه را مخاطب قرار می دهند. این بی توجهی فرهنگی به مساله حجاب سبب شده است تا دشمنان از آن همچون ابزاری برای ترویج ناهنجاری استفاده كنند. زمانی كه كنشگران اجتماعی نسبت به این مقوله اجتماعی توجه و عنایت داشته باشند، هیچگاه چنین رفتار انحرافی و لجوجانه را در جامعه شاهد نخواهیم بود.

پژوهش**2059**2002**9131