صنایع دستی نوعی محصول است كه در آن لوازم تزئینی و كاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته شود، معمولا این كلمه به روش های سنتی تولید كالا اطلاق می شود.
لوازمی كه به صورت تولید انبوه و یا با ماشین آلات مختلف ساخته شوند جزو صنایع دستی نیستند.
بدون شك این آثار با معرفی فرهنگ و آداب و رسوم هر منطقه ، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و تولید پایدار و توسعه دارد و باید بیش از گذشته برای احیای آن تلاش شود.
به رغم اهمیت صنایع دستی كه با فرهنگ و تاریخ گذشتگان ما عجین شده است ولی به مرو زمان و به علل مختلف از جمله تولید انبوه كالا با ماشین آلات و تغییر سبك زندگی و توسعه شهر نشینی روز به روز از رونق افتاده و در وضعیت كنونی جایگاه اصلی خود را از دست داده است .
مهریز از جمله شهرستان های استان یزد است كه در گذشته نه چندان در تولید صنایع دستی حرف هایی برای گفتن داشت و هنرمندان چیره دستی هم با عشق و علاقه بسیاری به تولید آثار می پرداختند.
با وجود اهمیت موضوع به علل مختلف این روند و جایگاه در سال های اخیر دچار ضعف شد و هم اكنون تعداد معدودی در این بخش فعال و حرف های زیادی هم برای گفتن دارند.
یاسر نوری هنزایی 39 ساله كه 10 سال در رشته گیوه بافی فعالیت دارد، می گوید: با تولید كفش های جدید و تبلیغ ناچیز استفاده از گیوه به تدریج در حال فراموشی است ، دیگر كسی نسبت به خرید آن اقدام نمی كند.
وی ادامه داد: برای رونق صنعت گیوه بافی باید در گام اول فعالیت های فرهنگی و تبلیغی افزایش یابد و سالانه نمایشگاه و فروشگاه های مختلفی دایر شود.
این هنرمند مهریزی تصریح كرد: ارایه تسهیلات مناسب ، برگزاری دوره های آموزشی و برپایی مراكز معرفی و فروش با حضور هنرمندان گیوه نقش مهمی در ارتقای جایگاه این رشته دارد كه باید توسط متولیان امر اقدام شود.
نوری هنزایی می گوید : جوانان به دلیل اینكه فعالیت در این رشته توجیه اقتصادی ندارد و نمی توانند تنها از طریق آن امرار معاش و هزینه های زندگی خود را تامین كنند به ادامه كار گذشتگان، روی خوش نشان نمی دهد.
همچنین محمد ابویی مهریزی كه 80 بهار را سپری كرد با 30سال فعالیت در تولید چاقو ، اظهار كرد: جوانان رغبتی برای ادامه كار در این رشته مخصوص شهرستان مهریز از خود نشان نمی دهند.
وی ادامه داد: باید وضعیت حوزه اقتصادی به گونه ای رقم بخورد كه فعالیت در چاقو سازی مقرون به صرفه باشد و جوانان بتوانند با تولید و فروش چاقو بدون هیچ دغدغه ای گذران زندگی كنند.
این هنرمند پیشكسوت مهریزی به اهمیت فرهنگ سازی ، تبلیغات ، برگزاری دوره های آموزشی ، جذب جوانان ،برپایی نمایشگاه ها و بازارچه های فروش و ارایه كمك به فعالان این عرصه را برای ماندگاری صنعت چاقو سازی ضروری دانست.
همچنین كارشناس صنایع دستی مهریز گفت: برای احیای دوباره صنایع بومی و محلی كارهای زیادی باید انجام شود، معرفی و فرهنگ سازی با انجام امور تبلیغی با همكاری رسانه ها خیلی موثر و لازم است.
الهام جلوداری افزود: در سال های اخیر دوره های آموزشی برای علاقه مندان و جوانان انجام شد ولی به خاطر اهمیت موضوع كافی نیست و همت و همراهی سایر دستگاه های فرهنگی و آموزشی را طلب می كند.
وی تصریح كرد: برپایی نمایشگاه و فروشگاه های ثابت و سیار ، معرفی و تشویق هنرمندان صنایع دستی و توجه به بازاریابی می تواند در احیا و جذب جوانان برای ادامه راه گذشتگان موثر باشد.
همچنین رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مهریز گفته است: صنایع دستی در این شهرستان سابقه زیادی دارد كه مهمترین آنها می توان به چاقو سازی ، تركه بافی ، سید بافی ، سنگ تراشی ، گیوه دوزی ، تخت كشی ، قالی بافی ، معرق كاری ، منبت كاری ، سرمه دوزی و كار روی چوب و شیشه اشاره كرد.
علی اصغر صمدیانی افزود: هم اكنون 100 نفر كه اكثر آنها را مردان تشكیل می دهند به صورت فعال در تولید كارهای دستی به خصوص رشته های سنگ تراشی ، گیوه بافی و سبد بافی فعالیت دارند .
وی تصریح كرد: با پیگیری های انجام شده در سال های اخیر سه رشته شامل سنگ تراشی ، چاقو سازی و تركه بافی با 15 فعال در آثار ملی به به ثبت رسید.
صمدیانی تصریح كرد: برای احیای صنایع دستی و حمایت از فعالان این بخش نسبت به برگزاری دوره های آموزشی، برپایی نمایشگاه ها و همچنین پیگیری برای راه اندازی بازارچه دایمی با همكاری شهرداری اقدام شده است.
وی با اشاره به اینكه از ماموریت های این اداره با همكاری بخش های اجرایی شهر ، رونق صنایع دستی است، ابراز امیدواری كرد كه در این ارتباط اقدام لازم به عمل آید .
مهریزكه بنای اولیه آن را به مهرنگار دختر انوشیروان ساسانی به قبل از اسلام نسبت می دهند 600 اثر تاریخی و فرهنگی دارد كه تاكنون 95 مورد آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مركز شهرستان 50 هزار نفری مهریز در 30 كیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد.
7541/ 2047/
یزد - ایرنا - صنایع دستی هر منطقه بیانگر هویت فرهنگی و تمدن مادی و معنوی مردمان آن بخش از ایران زمین است كه این روزها در مهریز هنرهای دست ساز با وجود سابقه و اهمیت آن چندان مورد توجه نیست و جوانان منطقه هم رغبتی برای فعالیت در این عرصه و ادامه حرفه نیاكان و پدران خود ندارند.
