به گزارش خبرنگار ایرنا، كار در معدن به عنوان حرفه ای سخت و تخصصی همواره با آسیب ها و خطرات ناشی از عدم رعایت اصول و نكات ایمنی قبل و حین كار كشف و استخراج همراه است، حرفه ای كه استفاده از نیروهای تخصصی تحصیلكرده در آن به عنوان الزامی قانونی می تواند بخش زیادی از مشكلات را حل كند.
دو منطقه مهم معدنی كشور در رشته كوه های البرز و زاگرس قرار دارد و مازندران به عنوان استانی كه بخشی از كوه های البرز را در خود جای داده است حدود 250 معدن دارد كه اكنون 120 مورد آن فعال است و 16 نوع ماده معدنی از آنها استخراج می شود.
بنا به اعلام سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران، سالانه 12 میلیون تن مواد معدنی از معادن استان توسط بیش از سه هزار معدن كار استخراج می شود و این استان از حیث دارا بودن معدن و تولید مواد معدنی جزو استان های برتر كشور است.
همچنین همسو با میزان بالای وجود معادن در مازندران كه ظرفیتی برای این استان به شمار می رود، تعدد بالای دانش آموختگان دانشگاهی رشته های معدنی هم ظرفیت دیگری است كه در این استان وجود دارد ولی بلااستفاده مانده است.
آمار سازمان نظام مهندسی معدن مازندران تعداد تحصیل كرده های دانشگاهی رشته های معدنی استان را حدود یك هزار و 500 نفر برآورد می كند كه عضو این سازمان هستند و از این تعداد 400 نفر پروانه اشتغال دارند یعنی اینكه بر اساس این پروانه، صلاحیت تخصصی آنها مورد تایید است.
نبود استقبال بهره برداران معادن از دستور قانونی مبنی بر الزام به كارگیری ناظر و مسئول فنی در معادن باعث شده تا علاوه بر پایین آمدن مسائل ایمنی معادن در مازندران، دانش آموختگان دانشگاهی این رشته شغلی نیز بیكار بمانند تا در مشاغل دیگر مشغول كار شوند.
عباس غفاری، دانش آموخته رشته مهندسی معدن شاخه اكتشاف است كه حدود 4.5 در دانشگاه كرمان تحصیل كرد و با مدرك كارشناسی رشته مهندسی معدن شاخه استخراج فارغ التحصیل شد.
وی كه با اطلاع از وجود معادن پرشمار در مازندران رشته دانشگاهیش را انتخاب كرد و برای سال ها رنج دوری از خانه و خانواده را برای تحصیل تحمل كرد ، به خبرنگار ایرنا گفت : قبل از انتخاب رشته تمام زیر و بم وضعیت معادن استان را در آوردم تا از نظر شغلی احساس امنیت كنم .
غفاری افزود : در مدت تحصیل با توجه به نوع رشته تحصیلی ، روزها و ماهها را در زیر زمین و معادن به صورت كاربردی و عملی كار كردم تا با فضای كار در این مجموعه ها آشنا شوم و حتی به خاطر این رشته تحصیلی در یك تور دانشگاهی از تمامی معادن كشورمان نیز بازدید كردیم .
وی گفت : بازدید از معادن كشور باعث شد تا با نقاط ضعف و قوت فعالیت در معادن آشنا شویم و به خاطر اینكه خود را نیروی مهندس و كار آینده در معادن می دیدم همواره تلاشم بر كسب بیشتر تجربه و آگاهی بود ، ولی افسوس اكنون كه حدود 20 سال از فارغ التحصیلیم از دانشگاه می گذرد ، هنوز موفق نشدم در معدن مشغول كار شوم .
این دانش آموخته رشته معدن افزود: افراد تحصیل كرده رشته معدن نه تنها می توانند بازده كار را در معادن افزایش دهند ، بلكه به خاطر تخصصشان ضریب امنیتی كار در معادن را نیز بالا خواهند برد و در واقع حضور این افراد در معادن می تواند تضمین امنیت جانی كارگران شاغل در این بخش باشد .
این مهندس معدن توضیح داد : بسیاری از حوادثی كه در معادن رخ می دهد به خاطر ناآشنایی كارگران با مسایل ایمنی چند وجهی است در حالی كه یك تحصیلكرده دانشگاهی معدن بارها وبارها به صورت عملی و كاربردی در معادن حضور داشته و می تواند در زمینه ایمن سازی معادن حلال مشكلات باشد .
غفاری اكنون در یك مجموعه اداری در خارج از مازندران به كار اشتغال دارد . او پس از ناامیدی برای یافتن شغلی در معادن مازندران در رشته مهندسی صنایع برای مقطع كارشناسی ارشد ادامه تحصیل داد و اكنون نیز در زمینه ای سرگرم كار است كه شاید به هیچ یك از دو شاخه تحصیل دانشگاهی نیازی نداشت .
كارشناسان علت بی توجهی معدن داران به الزام قانونی در جذب متخصصان را ناشی از محاسبه نادرست سود و زیاد می دانند ، محاسبه ای كه متاسفانه در سایر زمینه ها مانند بیمه كشاورزی و باغی هم وجود دارد .
به اعتقاد این كارشناسان ، شاید براساس حساب و كتاب بهره بردار معدن ، دادن حقوق بالای میلیون تومان در هر ماه به یك كارشناس معدن هزینه اش را بالا ببرد ، اما این محاسبه كامل نیست برای این كه بودن چنین فردی می تواند از وقوع حوادثی جلوگیری كند كه در صورت وقوع صاحب معدن را به خاك سیاه می نشاند.
یكی از بهره برداران معدن نیز دلیل به كار نگرفتن مسئولان فنی و یا دیگر نیروهای تحصیلكرده را در معادنش تنها نبود صرفه اقتصادی دانست و گفت : برای به كار گرفتن یك ناظر یا مسئول فنی در معدن می بایست ماهانه حدود 2 میلیون تومان حقوق پرداخت كنیم در حالی كه این تحصیلكردگان ، تجربه كافی و لازم را ندارند .
این معدن دار كه خواست نامش در گزارش ذكر نشود ، اضافه كرد : تحصیلكردگان رشته معدن زمانی می توانند كمك كار معدن داران باشند كه واقعا اندوخته های علمی آنها در دانشگاهها شكل كاربردی داشته باشد.
این بهره بردار معدن از آنچه كه ناپختگی و بی تجربگی نامید به عنوان اصلی ترین دلیل خود و دیگر همكارانش برای زیر بار نرفتن استفاده از نیروهای تحصیلكرده دانشگاهی در معادن یاد كرد .
وی در زمینه چگونگی كنترل امنیت معدن گفت كه براساس آموخته های دوره های آموزش كوتاه مدت سازمان صنعت ، جسته و گریخته موارد ایمنی را اجرا می كنند.
** ایمنی ، ذخیره كمیاب معادن مازندران
معاون معدن سازمان صنعت ، معدن و تجارت مازندران هم با اشاره به وجود 250 معدن در استان گفت كه از این تعداد 130 معدن فعال است و سالانه 12 میلیون تن انواع مواد معدنی از آنها استخراج می شود .
یزدان برسام تعداد نیروهای شاغل در معادن استان را هم حدود سه هزار نفر اعلام كرد و افزود : ایمنی اصلی ترین مساله ای است كه در كار معادن باید مورد توجه قرار بگیرد .
وی در خصوص ایمنی فضا و تجهیزات معادن مازندران توضیح داد : اگر بخواهیم وضعیت ایمنی معادن استان حرفی بزنیم ایمنی صد درصدی به ندرت در آنها دیده می شود .
معاون معدن مازندران گفت : شاید بتوان گفت تنها نیمی از معادن فعال استان از فضا و تجهیزات ایمنی محدود برخودار هستند .
وی اضافه كرد : برغم وجود تحصیلكردگان دانشگاهی رشته های معدنی در مازندران ، اما بهره برداران معدن به دلیل به صرفه نبودن فعالیتشان از به كارگیری این افراد خودداری می كنند .
برسان گفت : بر اساس قانون ، بهره برداران معدن موظف به داشتن مسئول فنی در معدن هستند ، اما عملا این قانون به خاطر ملاحظه كاری و نبود درآمد كافی بهره برداران اجرایی نمی شود و مورد چشم پوشی قرار می گیرد.
وی با این وصف تاكید كرد كه در صورت مشاهده تخلف در زمینه ایمنی معادن كه خطر آفرین باشد بدون هرگونه مماشاتی با معدن داران برخورد می كنند و تا پلمپ معدن پیش می روند .
این مسئول وجود تحصیل كردگان دانشگاهی را ظرفیت خوبی برای ایمن سازی معادن دانست و گفت : اگر چه این نیروها كم تجربه هستند ولی با برگزاری دوره های آموزشی و كاربردی از سوی سازمان نظام مهندسی معدن ، می توانند به نیروهای كاربلد تبدیل شوند .
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن مازندران هم گفت : اكنون یكهزار و 440 تحصیلكرده دانشگاهی در رشته های معدنی ، فرآوری ، متالوژی و نقشه برداری عضو این سازمان هستند .
هادی حمیدیان افزود : از این تعداد 400 نفر پروانه اشتغال از این سازمان دریافت كردند كه پروانه اشتغال ، صلاحیت آنها در رشته ها را مشخص می كند .
وی ادامه داد : تحصیل كردگان رشته های معدنی به عنوان مسئول ایمنی بهره برداری ، مسئول فنی ، نقشه بردار ، مسئول فرآوری ، مسول فنی اكتشاف ، ناظر فنی معادن ، ناظر چاههای آب و ناظران استانداردسازی مصالح ساختمانی می توانند در معادن مشغول كار شوند تا از تخصصشان استفاده شود .
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن مازندران گفت: در هر معدنی با توجه به نیاز انجام یكسری كارهای تخصصی اكتشاف و بهره برداری و لحاظ كردن ایمنی ، به سه تا چهار نیروی متخصص رشته های معدنی نیاز است.
وی حضور نیروهای متخصص تحصیلكرده دانشگاهی معادن، قبل و حین انجام كارهای معدنی از قبیل اكتشاف و استخراج را برای ایمن سازی محیط كار و فعالیت معدن كاران ضروری دانست و افزود: این افراد به عنوان مسئولان و ناظران فنی و ایمنی معدن علاوه بر كنترل وضعیت تجهیزات و ایمنی محیط كار می توانند از بروز حوادث حین كار جلوگیری كنند.
حمیدیان با اشاره به اینكه بر اساس قانون در صورت نبود مسئول فنی ، ظرف یك ماه باید معدن بسته شود ، گفت : اما این قانون به خاطر برخی ملاحظه كاری ها به نفع بهره برداران معادن ، نادیده گرفته می شود .
رئیس نظام مهندسی معدن مازندران با اشاره به اینكه حدود نیمی از معادن فعال استان بدون مسئول فنی فعالیت می كنند ، تاكید كرد : خطر در معادن زیر زمینی با توجه به بسته بودن فضا و احتمال بروز انفجار چندین برابر بیشتر از معادن روباز است .
وی همچنین حوزه فعالیت تحصیلكردگان معدن را تنها به بخش معدن ندانست و توضیح داد : این افراد با توجه به رشته تحصیلی تخصصی شان می توانند در زمینه ارزیابی استاندارد مصالح ساختمانی فعالیت كنند .
حمیدیان تاكید كرد: استفاده از تجربیات و آموخته های تحصیلكردگان معدن جدا از مساله اشتغالزایی برای جوانان در ایمن سازی فضای فعالیت كارگران معادن تاثیر بسزایی دارد و حضورشان می تواند در جلوگیری از حوادث معدنی تاثیر داشته باشد.
2096/1654
ساری - ایرنا - كارشناسان و مسئولان در حالی بیشتر معادن مازندران را بی بهره از ایمنی فضا و تجهیزات می دانند كه هنوز از ظرفیت نیروهای تحصیلكرده دانشگاهی مرتبط برای سر و سامان دادن و نظارت بر ایمنی این مجموعه ها استفاده نشده است.
