كمیته میراث جهانی یونسكو در چهل و دومین اجلاس سالانه خود در شهر منامه بحرین، نهم تیرماه 1397، آثار معماری و شهرسازی دوره ساسانی را با عنوان منظر باستان شناسی ساسانی فارس به عنوان بیست و سومین اثر ایران، در فهرست میراث جهانی ثبت كرد.
پیش تر آثار تاریخی تخت‌جمشید، پاسارگاد(آرامگاه كوروش)، باغ‌های پاسارگاد و باغ ارم از این استان در فهرست آثار جهانی ثبت شده بودند.
استان فارس افزون بر آثار ثبت شده یاد شده، مكان های دیگری نیز دارد كه میتواند به عنوان میراث جهانی در یونسكو ثبت شوند.
توجه به گردشگری و لزوم تقویت این صنعت، یكی از راهبردهای توسعه اقتصادی كشور است. استان فارس استانی است كه ظرفیت‌های بالقوه و كم نظیر گردشگری به ویژه در بخش آثار تاریخی دارد كه قابلیت ثبت جهانی نیز دارند و از این رو میتواند در پیشبرد این صنعت، نقش‌آفرینی موثری داشته باشد.
صنعت گردشگری می تواند محور توسعه، پیشران و شتاب دهنده راهبرد اقتصاد مقاومتی در استان فرهنگی فارس باشد و در صورتی كه با نگاه علمی و دقیق به آن توجه شود در رشد اقتصادی استان، مهاجرت معكوس به روستاها و بهبود وضعیت معیشت مردم تأثیر بسزایی خواهد داشت به ویژه این كه در سالیان اخیر با كم آبی و خشكسالی، اقتصاد مبتنی بر كشاورزی استان به خطر افتاده است.
** محور ساسانی ، آغازی برای پویش جهانی شدن
ساسانیان را می توان بانیان شهرها به شمار آورد زیرا منابع تاریخی از وسعت شهرسازی كه تقریباً در زمان همه شاهان این سلسله معمول بود سخن گفته اند. شاهان ساسانی به شهرسازی دلبستگی داشتند و توجه بسیار به ساختمان شهرها و آبادانی داشته‌اند و تقریباً می‌توان گفت كه به نام هریك از آن‌ها یك یا چند شهر وجود داشته است.
برپایه آنچه كه از آثار نویسندگان عرب و ایرانی برمی‌آید، شاهنشاهان ساسانی علاوه بر ایجاد سازمان‌های سیاسی و اداری، به عمران و آبادی شهرها اقدام می كردند.
اكثر محققان، ساسانیان را مبتكر اصول شهرسازی و معماری می‌دانند به نحوی كه معماران در این دوره، با ساختن تاق‌های گنبدی و تالارهای وسیع بدون ستون و همچنین ساخت تاق‌های آجری به جای پوشش مسطح و چوبی، جلوه‌ای نو را خلق كرده‌اند.
** آثاری كه میتوانند ثبت جهانی شوند
علی اطهری، كارشناس ارشد جغرافیا، مدیر پژوهش سرای دانش‌آموزی برنا و نویسنده‌ی كتاب «جهرم؛ زیباشهر فارس» كه مدتی نیز رئیس مركز جهرم‌شناسی بوده است می گوید: بر اساس بررسی‌ها، هنوز آثار فراوانی در فارس وجود دارند كه میتوانند به پرونده منظر باستانی ساسانی فارس بپیوندند و ظرفیت‌های بی‌پایان گردشگری استان فارس را شكوفا كنند.
وی در گفت و گو با ایرنا افزود: بیشترین بناهای دوره ساسانی در شهرستان‌های فیروزآباد، كازرون و سروستان قرار دارند اما بناهای شاخصی نیز در شهرستان‌های داراب، فراشبند و جهرم وجود دارند كه قابلیت پیوستن به محور ساسانی را دارند.
اطهری با بیان اینكه نخستین اقدامات لازم برای ثبت محور ساسانی به سال 94 باز می‌گردد، گفت: ثبت اثر جهانی برای هر كشوری رونق گردشگری را به ارمغان می‌آورد كه ایران و فارس در این زمینه پتانسیل فراوانی دارد.
وی ادامه داد: یكی از الزامات ثبت جهانی بحث رعایت حریم‌هاست كه لازم است انجام شود.
این كارشناس گفت: گام دوم مستندنگاری و پایش شهر بعد از ثبت جهانی آن، از مهمترین اقدامات انجام شده در این زمینه است كه به علاوه تعیین مرز محلات و نام معابر داخل عرصه به گردشگران و محققان درباره شناسایی هرچه بهتر این محور كمك می كند.
این مدیر سابق فرهنگی بیان كرد: مرمت علمی و اصولی این آثار باستانی باید در صدر اقدامات انجام شده قرار گیرد.
اطهری به لزوم وجود امكانات رفاهی بیشتر در این مراكز اشاره كرد و گفت: ایجاد زیر ساخت‌های گردشگری نظیر سرویس‌های بهداشتی، راه و جاده و سهولت رفت و آمد و امكان اقامت و خدمات رفاهی جهت خرید و فروش خوراكی از نكاتی است كه بیش از پیش باید مد نظر قرار گیرد.
وی با بیان اینكه توسعه شهرستان ها و استان باید متاثر از این جریان باشد، گفت: برنامه ریزی فرمانداران و مسئولان باید برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و تاریخی بهتر و دقیق تر و متاثر از همین موضوع ثبت جهانی باشد.
اطهری اضافه كرد: نكته مهمی كه وجود دارد این است كه ما نشان دهیم در نقطه ای واقع شدیم كه این فرهنگ غنی هنوز زنده است و نفس می كشد.
مدیر پژوهش سرای برنا اضافه كرد:باید سراغ افرادی برویم كه كننده كار هستند و توانمندی لازم برای اجرای رویدادهای فرهنگی برای توسعه صحیح شهرستان و بهره مناسب اقتصادی شهرستان ها و استان را داشته باشند.
وی افزود: در این رابطه مسئولیت اداراتی نظیر میراث فرهنگی و ارشاد استان بیشتر نمود دارد و رسانه هایی كه امكانات و زیر ساخت هایی با امكانات جهانی در اختیار دارند، باید برنامه‌هایی را تولید كنند.
وی ادامه داد: در مدیریت برنامه ریزی و راه و شهرسازی در اسناد توسعه ای در دست تهیه یا سند آمایش باید رویكرد توسعه ای مناسب این شهرستان ها در اسناد مذكور مد نظر باشد.
این كارشناس بر لزوم ایجاد یك محور گردشگری در جنوب كشور تاكید كرد كه بتوان با كمك آن ماندگاری گردشگران را در این منطقه افزایش داد.
وی با بین اینكه باید راهنمایان گردشگری با ظرفیت‌ها و جاذبه‌های استان‌های همجوار خود آشنا شوند، اضافه كرد: نتیجه توسعه گردشگری در این منطقه ایجاد فرصت شغلی و به دست آوردن ارزش افزوده است.
** حمایت از بخش خصوصی
علیرضا صحراییان معاون استاندار فارس و فرماندار ویژه شهرستان جهرم نیز در گفت و گو با ایرنا دستیابی به ثبت جهانی آثار تاریخی در سایر نقاط فارس را در قالب دستیابی به افق 2020 گردشگری دانست و گفت: این راهبرد نیازمند حمایت از سرمایه گذاران بخش خصوصی است.
وی افزود: رفع موانع اداری صدور مجوزهای لازم در مورد اماكن اقامتی در قالب سیاست های دولت مبنی بر حمایت همه جانبه از سرمایه گذاری بخش خصوصی برای توسعه صنعت گردشگری ضرورت دارد.
** گردشگری جهانی و لزوم توجه به اصول آن
فرماندار ویژه جهرم در كنار ثبت جهانی آثار، توجه به اصول گردشگری جهانی را مهم برشمرد و با بیان اینكه رضایت گردشگر از كیفیت خدمات سفر، باعث بازگشت مجدد او می شود گفت:گردشگران در صورت داشتن خاطره خوش از محل اسكان و سفر قبلی خود دوباره به آن محل باز می گردند.
به گفته وی ارائه خدمات نامناسب به گردشگر و مسافر و نبود بسته های سفر برحسب نیازهای گردشگران، مقصد بعدی مسافران را تغییر می دهد و باعث كاهش ورود مسافر خواهد شد.
صحراییان گفت: از مسئولان انتظار می رود برنامه ریزی لازم برای جذب و استفاده از ظرفیت راهنمایان با تجربه ملی و بین المللی فارس برای معرفی مقاصد سفر و جذب گردشگر و به موازات آن رشد و توسعه اقتصادی استان را در دستور كار قرار دهند.
وی با تاكید بر لزوم ایجاد تورهای گردشگری برای حضور چهار فصل گردشگران در فارس، گفت: فارس استان چهار فصلی است كه نیازمند برنامه ریزی و تدوین بسته های گردشگری از سوی دفاتر خدمات مسافرتی برای هر فصل از سال با توجه به ظرفیت های موجود است.
گزارش از فاطمه تسلیم جهرمی
1876
شیراز- ایرنا - آوازه آثار تاریخی استان فارس، فراتر از مرزهای درون كشور است و ثبت هرچه بیشتر این یادمان ها در سازمان فرهنگی ملل متحد(یونسكو) ظرفیتی مناسب برای توسعه گردشگی و همچنین شكوفایی فرهنگی و اقتصادی این استان به شمار می رود.
