جاذبه های گردشگری در مسیر راه آهن شمال سرریز شده است

راه آهن شمال به عنوان بخشی از خطوط ریلی سراسری از سال 1316 فعالیت خود را آغاز كرد كه از نظر قدمت جز شبكه ریلی قدیمی كشور به شمار می رود و این وضعیت باعث شده تا در طولِ مسیرِ عبور از آن ، دفتری از تاریخ راه آهن كشور باز شود .
از پل های منحصر بفرد ورسك ، اوریم و كلانتری گرفته كه به خاطر نحوه ساخت از آنها به عنوان شاهكار مهندسی راه آهن نام برده می شود تا خانه های باقی مانده كارگران و دست اندركاران خارجی سازنده مسیر و ساختمان ایستگاههای 22 گانه راه آهن شمال كه همان چهره قدیمی و بافت سنتی آن از بخش های جذاب این مسیر به شمار می رود .
مسیر 370 كیلومتری راه آهن شمال از گرمسار در استان سمنان آغاز می شود و تا گلوگاه ادامه دارد .
با اندكی اغماض در خصوص این مسیر در بخش سمنان كه مناطق كویری است ، عبور و گذر ریل راه آهن از درون كوهها و جنگل های مازندران كه با تونل و پل ها به هم متصل شده اند ، دنیایی دیگر از جاذبه های گردشگری مازندران را برای هر بیننده ای رقم می زند كه می توان به درستی به آن لقب ورود به دنیای ' گردشگری ریلی ' داد .
** عنوان داری پل ورسك در جهان
پل ورسك از بزرگ‌ترین پل‌های راه‌آهن سراسری كشور است كه در ارتفاعات روستای ورسك در شهرستان سواد كوه قرار دارد. این پل كه در ارتفاع 110 متری از ته دره با وسایل ابتدایی آن زمان ساخته شد از شاهكارهای مهندسی راه آهن كشور از ان یاد می شود .
شركت دانماركی كامپساكس ، سازنده این پل با تضمین 70 ساله آن را احداث كرد و در دوران جنگ جهانی دوم توسط چرچیل، نخست‌وزیر وقت انگلیس پل پیروزی لقب گرفت.
پل ورسك در مهرماه 1356 با شماره 1534 ثبت آثار ملی شد. این پل در كتاب ركوردهای گینس، در بخش پل‌های با ارتفاع بیش از 61متر به ثبت رسید .
** تونل 55 گدوك ، نماد دقت در ساخت
در فاصله ایستگاههای گدوك تا دوگل یكی از طولانی ترین تونل های راه آهن شمال با نام ' تونل 55 گدوك ' به طول سه كیلومتر وجود دارد .
البته طولانی بودن ویژگی خاص این تونل در دل كوههای البرز نیست ، بلكه آنچه این تونل را از دیگر تونل های مسیر متمایز كرده ، دقت در ساخت آن است .
این تونل با وجود این كه در دل كوه قرار دارد ولی به گونه ای ساخته شده كه هیچ انحنایی در مسیر آن دیده نمی شود و چنانچه فردی وسط این تونل قرار بگیرد می تواند هر ورودی و خروجی پل را كه مانند دو چراغ در دو طرف آن می درخشند ، مشاهده كند.
** راز و رمز سه خط طلایی
ریل راه آهن شمال در مسیر پر پیچ و خم خود از دل كوههای سر به فلك كشیده البرز گذر می كند و به همین خاطر مسیرهای شیب دار زیادی دارد. در یكی از نقطه های این مسیر ریل راه آهن چون ماری سه بار دور كوه می پیچد تا در مسیر اصلی و همسطح قرار بگیرد.
مردم محلی به این نقطه از ریل راه آهن كه هر قطاری سه بار در حال طی كردن مسیر دیده می شود به گونه ای كه گویی سه قطار پشت سر هم و با فاصله حركت می كنند ،نام سه خط طلایی را داده اند.
سه خط طلایی در حد فاصل ایستگاه گدوك تا ورسك واقع است ، مسیری كه قطار باید خود را با طی كردن یك مسیر 2 كیلومتری از ارتفاع به دامنه كوه كشانده تا بتواند وارد دشت سرسبز و خرم مازندران شود.
سه خط طلایی نوعی چشم انداز را ایجاد كرده است كه حتی كارشناسان راه آهن نیز نمی توانند تشخیص بدهند كه قطار در حال ورود به استان مازندران است تا این كه قرار است این استان را ترك كند.
**شوراب ، نماد همزیستی روستاییان با راه آهن
یكی از چشم اندازهای راه آهن شمال ، روستای ' شوراب ' در شهرستان سوادكوه است كه خانه های مردمانش در دل كوه ساخته شده و ریل راه آهن نیز از كنار بسیاری از این خانه ها عبور می كند ، وضعیتی كه هم مسافران می توانند شاهد یك بافت سنتی روستاهای ییلاقی مازندران باشند و هم ساكنان این خانه ها با نیم نگاهشان همواره به مسافران سوار بر قطار خوشامد می گویند.
شوراب علاوه بر این ، یكی از تاریخی ترین بخش راه آهن شمال و به نوعی موزه این شركت به شمار می رود ، چرا كه تعدادی از خانه های كارگران و دست اندركاران خارجی ساخت این مسیر در این روستا باقی است .
همچنین ابزارهای كار ساخت راه آهن در آن زمان از جمله بیل ، كلنگ و دیگر ملزومات در انبارهای شركت راه آهن در این روستا قرار دارد كه خود برای بیننده می تواند جذاب و دیدنی باشد .
وجود كلیسای كوچك در حاشیه جاده سوادكوه به تهران بالاتر از پادگان ' دوآب ' كه محل عبادت و نیایش افراد كارگران و مهندسان خارجی هنگام ساخت ریل راه آهن بود ، از دیگر بخش های تاریخی خط آهن شمال كشور به شمار می رود .
راه آهن شمال یاد كسانی را هم كه برای ساختش كشته شدند ، با ساخت آرامگاهی در مسیر ریل با نام ' اخوت ' گرامی داشته است . این قبرستان در حد فاصل ایستگاههای پل سفید تا سوادكوه واقع است و علت نامگذاری آن هم دفن شدن مسلمانان و مسیحیان خارجی در یك مكان است .
علاوه بر این آرامگاه ، محلی هم در پایِ پل ورسك وجود دارد كه جسد هشت نفر از كارگران خارجی دست اندركار ساخت راه آهن كه بر حادثه انفجار دینامیت هنگام كار كشته شدند ، دفن شده است . قبر ' وال كِر ایگنر ' یكی از مهندسان ناظر ساخت راه آهن شمال نیز در آرامگاه روستای ورسك وجود دارد .
** قطار گردشگری در مازندران
آنچه نوشته شد ، تنها بخش هایی از ظرفیت های تاریخی و طبیعی راه آهن شمال است كه این مسیر را به فرصتی مناسب برای جذب گردشگر و مسافر در مازندران تبدیل كرده است و به همین دلیل نیز شركت راه آهن شمال كشور بهره گیری از این فرصت ناب ، در مسیر حدود 400 كیلومتری حوزه زیر پوشش خود برنامه حركت برنامه ریزی شده قطار گردشگری را عملیاتی كرده است .
سابقه سه ساله فعالیت این قطار گردشگری و حضور پرشمار افراد علاقه مندان بازدید از جاذبه های ریلی راه آهن شمال باعث شده تا پنجشنبه و جمعه هر هفته قطار گردشگری وارد مازندران شود.
مدیر كل راه آهن شمال در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : از سه سال قبل برنامه قطار گردشگری در این شركت فعالیت خود را آغاز كرده است .
یوسف گران پاشا افزود : این قطارحدود 400 نفری ، پنجشنبه و جمعه هر هفته مسافران و گردشگران علاقه مند به دیدن جاذبه های تاریخی راه آهن شمال را جابه جا می كند .
وی ادامه داد : بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته با توقف كوتاه در طول مسیر و مجموعه های دیدنی راه آهن شمال ، مسافران و گردشگران در طول این مسیر با این جاذبه ها آشنا می شوند و از نزدیك با آنها عكس یادگاری می گیرند.
مدیركل راه آهن شمال گفت : همچنین علاوه بر افراد غیر بومی ، برنامه قطار گردشگری برای كاركنان مازندران نیز برنامه ریزی شد تا آنها به همراه خانواده هایشان بتوانند از این فرصت بازدید از اماكن تاریخی استفاده كنند .
2096/1654