به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، آیین رونمایی از فیلم مستند «شرقی» ساخته مسعود طاهری با حضور شخصیت های برجسته و اندیشمندان ژاپنی از طرف سفارت و رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن برگزار شد.
در این مراسم حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طاهری نویسنده، تهیه كننده و كارگردان فیلم و مسئولان اداره كل همكاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از كشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی حضور داشتند.
مستند «شرقی» درباره زندگینامه، افكار و اندیشه‌های پروفسور ایزوتسو اسلام شناس و قرآن پژوه ژاپنی ساخته شده كه برای تهیه آن در بیش از 12 كشور جهان و با حدود 102 اندیشمند بزرگ مصاحبه و گفت وگو انجام شده است و در آستانه نودمین سال روابط دو كشور ایران و ژاپن و برای اولین بار در ژاپن به نمایش در آمد.
در این مراسم افرادی چون كوبایاشی سفیر ژاپن در ایران، كومانو سفیر سابق ژاپن در ایران و رئیس انجمن دوستی ایران و ژاپن، حجت الاسلام و المسلمین ساوادا معاون پژوهشی المصطفی ژاپن، شخصیت‌های علمی و فرهنگی چون ماتسوموتو آخرین بازمانده از شاگردان ایزوتسو، ساكاگامی، ساوایی، اونو، كامادا، تاكه شیتا، كوبایاشی حضور داشتند.
در ابتدای این مراسم حسین دیوسالار، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن با اشاره به نزدیكی به نودمین سال روابط دو كشور كه با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی همزمان شده است، گفت: ایران و ژاپن دو كشور بزرگ در شرق و غرب آسیا، همواره دارای سابقه طولانی ارتباطات، تعاملات و دوستی عمیق بوده و این دو ملت بزرگ نسبت به فرهنگ و هنر ایران و ژاپن علاقه مندی های فراوانی داشته و دارند.
وی افزود: در این میان باید به نقش بزرگ و بی نظیر فرهیختگان و نخبگان اسلام شناس و ایران شناس ژاپنی و همچنین ژاپن شناسان ایرانی اشاره كرد كه این روابط صمیمانه را مدیون تلاش آنان می دانیم.
دیوسالار با اشاره به جایگاه و شخصیت بزرگ و ماندگار پروفسور ایزوتسو، ادامه داد: رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن مفتخر است كه امروز مراسم رونمایی از فیلم مستند شرقی در خصوص این شخصیت ارزشمند را برگزار می كند و ضمن ابراز احترام به شخصیت بزرگ پروفسور ایزوتسو، امیدوارم این گونه فعالیت های فرهنگی بتواند نقش بهتر و موثرتری را در توسعه روابط دو ملت بزرگ ایران و ژاپن ایفا كنند.
در ادامه این مراسم حجت الاسلام حشمتی به عنوان نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: پس از ارائه پیشنهاد ساخت مستند ایزوتسو، موضوع در كمیته ویژه‌ای بررسی و پس از رایزنی با اندیشمندان مقرر شد به دلیل خدمات شایان این دانشمند فقید به ساحت قرآن كریم، اعتبار ساخت این مستند از محل اعتبارات قرآنی تأمین شود و افتخار دارم به عنوان یك مسلمان و خادم قرآن اذعان كنم كه اكرام و بزرگداشت دانشمندان همواره مورد تأكید قرآن كریم بوده است.
وی افزود: حضورم در این برنامه دلیل روشنی است بر اینكه مردم ایران و دین اسلام همواره بر دوستی و همزیستی با دیگر فرهنگ ها و تمدن ها تأكید دارند.
حشمتی با اشاره به ابعاد شخصیتی پروفسور ایزوتسو، افزود: این اندیشمند را تنها یك دانشمند زبان شناس نمی شناسیم بلكه او را به عنوان یك مصلح و فیلسوفی كه درصدد نزدیك كردن فرهنگ های شرق آسیا، شبه قاره، آسیای میانه و بالاخره غرب آسیا بوده است، می دانیم كه متعلق به همه كشورهای دارای سنت‌های اصیل است.
این مدیر فرهنگی خاطرنشان كرد: برای ما مهم بود كه چگونه یك دانشمند می تواند با تحمل سختی ها و سفرهای پی در پی به نقاط مختلف، بخش‌های مشترك فرهنگ ها را شناسایی و در ارائه مقالات خود در كنفرانس ها و سمینارها تلاش كند تا این نقاط مشترك را به هم نزدیك كنند و تردید ندارم مستند زندگی او می تواند الهام بخش همه جوانان و دانش‌پروژهان جوان باشد.
حشمتی افزود: ایزوتسو از منظر و دیدگاه زبان شناسی، آیات قرآن را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد، بر وحیانی بودن این آیات و وجود پیامبر مهربانی و رحمت تأكید دارد، حكمت و عرفان اسلامی را متعالی و ممتاز می داند، پس از سفرهای متعدد، به ایران می‌رسد و با حكمای بزرگ ایرانی روبرو می شود و برخورد او و حكمای ایرانی مانند برخورد دو ابر با بارهای متفاوت است كه حاصلش باران رحمت برای همه می شود و پیامدهای این باران رحمت برای هر دو جامعه علمی ایران و ژاپن هنوز پابرجاست.
در ادامه بخش اول این برنامه، از پوستر فیلم مستند شرقی با حضور شخصیت های برجسته شركت كننده در این برنامه رونمایی شد و فیلم برای بیش از دو ساعت و برای اولین بار در ژاپن به نمایش در آمد.
نویسنده، تهیه كننده و كارگردان این فیلم نیز گفت: مستند «شرقی»، داستان فراز و نشیب های زندگی یك شرقی و یك ژاپنی علاقه مند به یادگیری زبان است كه این فراز و نشیب‌ها كم‌كم فلسفه او را شكل داده و توانست در سرانجام زندگی خود این فلسفه را با عنوان فلسفه شرقی به طور مدون به جهانیان و دنیای فكر و اندیشه ارائه كند.
طاهری ادامه داد: اما فلسفه او مانند فلسفه برخی تئوری‌پردازان و گاه فیلسوفان عصر حاضر نه زندگی و سرنوشت جمعی را به جبر و قهر و البته به اختیار زیر و رو كرد، نه باعث بردگی جمعی شد، نه ایده جنگ در پس خود داشت كه باعث جنگ میان گروهی با گروهی یا ملتی با ملتی دیگر شود.
وی تاكید كرد: پیشنهاد این فیلسوف، جمع شدن عده‌ای پراكنده با عنوان آسیایی‌ها بود كه بتوانند بر اساس سنت‌ها و ارزش‌های متكثر خود زیر لوای فلسفه، عرفان و در نهایت اندیشه‌ای شرقی گرد هم آیند تا غم و رنجی كه در سالهای نه چندان دور برخی متحمل آن شدند و برخی هنوز در حال تحمل آن هستند و برخی دیگر در منظومه نظم جهانی در نوبت تحمل آن هستند فائق آیند و بتوانند با تشكیل یك تمدن آسیایی واحد براساس وحدت وجودی كه در همه این سنت‌ها و فرهنگ‌ها موجود است به یك جامعه آرمانی براساس سنت و هویت خود برسند.
طاهری با بیان اینكه ایده ایزوتسو با تفكر و اندیشه دنیای سلطه‌گر بر همه جهان نه تنها منافاتی عمیق دارد بلكه در جدال با آن قرار می‌گیرد، گفت: بنابراین برای تفكر سلطه‌گر و غالب بر دنیای حاضر بهتر آن است صدایی از تفكر و ایده توشیهیكو ایزوتسو به كوش كسی نرسد و به صورت جدی و عملی بایكوت شود، مگر اینكه قرار باشد در برخی كرسی‌های ایزوله فلسفی و اسلام‌شناسی در مراكزی شبیه آزمایشگاه‌ها بحث‌هایی در مورد این آرا و افكار انجام شود.
كارگردان فیلم مستند شرقی با تشریح دلایل و اقدامات مرتبط با ساخت این فیلم افزود: با وجود اینكه كشور من امروز زیر بار هجمه هایی جدی از طرف دنیای سلطه قرار دارد و چهره ای جنگ طلب از ایران ارائه می شود و اینكه ممكن است مردم كشورم با مشكلات مختلفی دست و پنجه نرم كنند اما فیلمی در مدح ایزوتسو در همین كشور ساخته شده است، فیلمی با معیارهای ساخت و تراز جهانی و نه محلی، فیلمی كه نمی‌توان محتوای آن را چه خوب و چه بد منكر شد و به صورت سلبی یا ایجابی باید به آنان پاسخ داد.
وی در ارتباط با جایگاه پروفسور ایزوتسو افزود: وی در ایران و همچنین برخی دیگر از كشورهای خاورمیانه در میان قشر نخبه و روشنفكر بسیار محبوب است، از این رو شاید بتوانم بگویم كه ایزوتسو در منصفانه ترین حالت می‌تواند بزرگترین سرمایه و در بدبینانه ترین حالت می‌تواند بزرگترین سرمایه فرهنگی ژاپن در این كشورها به شمار آید، اما این فرد هنوز در میان مردم؛ چه خاورمیانه و چه حتی ژاپن همچنان ناشناخته است.
این مستندساز از حاضران در این مراسم درخواست كرد تا برای شناساندن ایزوتسو در جهان معاصر تلاش كنند و گفت: این فیلم بخشی از این رسالت را بر دوش گرفته هر چند به جز حمایت در حد وسع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، حمایت درخور توجهی از طرف نهاد و یا سازمان ژاپنی یا بین المللی انجام نگرفت.
پایان بخش این برنامه سخنرانی پروفسور ماتسوموتو از اساتید برجسته دانشگاه و آخرین بازمانده از شاگردان ایزوتسو، ضمن تشكر از كارگردان مجموعه به دلیل ساخت این مستند ارزشمند در خصوص جایگاه و شخصیت ایزوتسو مطالبی ارائه كرد.
توشیهیكو ایزوتسو، اندیشمند، فیلسوف، اسلام شناس و قرآن پژوه ژاپنی است كه توجه ویژه‌ای به سنت‌های شرقی اعم از عرفانی، فلسفی و آیین‌های شرقی مانند اسلام، تائوئیسم و بودیسم داشت كه در نهایت به مطرح كردن فلسفه اصلیش یعنی فلسفه شرقی شد كه بخش بزرگی از فیلم «شرقی» به شكل‌گیری پایه‌ها و نقد همین فلسفه اختصاص دارد.
در این فیلم بیش از 60 تن از افراد و شخصیت‌های برجسته در مورد زندگی، آثار و افكار این شخصیت علمی ژاپنی به اظهار نظر پرداخته‌اند كه از جمله آنها می‌توان به سیدحسین نصر، هرمان لندولت، مهدی محقق، مرحوم توشیو كورودا، آكیرا ماتسوموتو، راهب بزرگ كوسی موری موتو، پیر لوری، ویسنوسكی، خوان خوزه لوپز و داریوش شایگان اشاره كرد.
فراهنگ**9246**
تهران- ایرنا- مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور روحانیت گفت: مستند «شرقی» به زبان دیگر قدردانی از دانشمندی است كه عمر خود را صرف جستجوی حقیقت و احیای فرهنگ اصیل ژاپنی و دیگر فرهنگ‌های شرقی اعم از ژاپنی، چینی، هندی و ایرانی كرده است.
