به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، بسیاری از تحلیلگران، گستردگی و توانمندی ذاتی اقتصاد ایران در كنار اهمیت موضوع انرژی برای كشورهای جهان، شكاف میان ایالات متحده و متحدان اروپایی اش و ایستادگی كشورهای مستقلی چون چین و هند در برابر سیاست های تحمیلی ترامپ را از جمله دلایل شكست دولت ایالات متحده در اجرای تحریم های یكجانبه می دانند.
این تحلیلگران با ارزیابی شرایط بین المللی اعتقاد دارند، دستان رئیس جمهوری ایالات متحده برخلاف بلوف هایش، خالی تر از هر زمان دیگر است و واشنگتن كه هم اكنون تنها مانده است، با این رویكرد نمی تواند به آینده چندان امیدوار باشد.
**عوامل ناكارآمدی تحریم ها
تحریم این روزها به نسخه تكراری كاخ سفید تبدیل شده است. واشنگتن علیه روسیه، كره شمالی، ایران و حتی تركیه هم اقدامات یكجانبه تحریمی را در پیش گرفته است. اما جالب اینجاست كه به جای آنكه این فشارها بر كشور هدف تاثیرگذار باشند، بنگاه ها و اقتصاد ایالات متحده بیشتر از دیگران تحت تاثیر این خط مشی قرار می گیرند.
شماری از تحلیلگران و رسانه ها در غرب حتی در ایالات متحده بر این نكته تاكید دارند اهدافی كه رئیس جمهوری آمریكا از تشدید فشار و تحریم علیه ایران در ذهن دارد قابل حصول نیست و به عبارت دیگر اقدامات و ظرفیت های اقتصادی و سیاسی تهران باعث عقیم ماندن خط مشی های كاخ سفید می شود.
نشریه «بیزینس اینسایدر» كه به طور عمده به تحولات در حوزه اقتصاد و تجارت می پردازد هم به تازگی به بی تاثیر بودن تحریم ها بر ایران و روسیه اعتراف كرده است.
در گزارش این نشریه عنوان شده است: باوجودی كه كاخ سفید و اعضای كنگره آمریكا از برقراری سخت ترین تحریم ها علیه ایران سخن می گویند اما بررسی موسسه های پژوهشی نشان می دهد كه تحریم های یكجانبه ایالات متحده تنها در 13 درصد موارد در سیاست خارجی نتیجه بخش بوده اند و آن هم در مورد كشورهایی اتفاق افتاده است كه روابط تجاری جامع و گسترده ای را با ایالت متحده داشته اند.
بر اساس این تحلیل «علت عمده این ناكامی ها آن است كه واشنگتن بدون متحدانی هم عقیده با خود نمی تواند موفقیتی را كسب كند زیرا این شرایط نمی تواند انگیزه ای را برای چانه زنی بیشتر در كشور تحریم شده ایجاد نماید. به همین دلیل به نظر می رسد تحریم های آمریكا علیه ایران و روسیه بی تاثیر خواهند بود».
پس از آنكه ترامپ از برجام خارج شد، وزیر امور خارجه وی ادعا كرد سخت ترین تحریم ها در طول تاریخ را علیه ایران به اجرا در می آورد تا به توافق بهتری با تهران دست پیدا كند. اما به اعتقاد كارشناسان، هر رژیم تحریمی باید سه مولفه متحدان، تمایل برای اجرای تحریم ها و انگیزه برای چانه زنی را به همراه داشته باشد تا بتواند موفق عمل كند. تاكنون نبود این سه عامل در تحریم ها علیه ایران و روسیه به عنوان دلایلی برای ناكارآمدی خط مشی های ترامپ ارزیابی می شوند.
البته این امری بدیهی است در عصری كه شاهد رشد فزاینده روندهای جهانی شدن هستیم در مقابل تحریم ها موانع بسیار زیادی پدیدار می شود.
نشریه بیزینس اینسایدر سپس در زمینه ظرفیت های ایران كه مانع اثربخشی فشارهای ترامپ می شود آورده است: ایران در حقیقت روابط تجاری را با آمریكا ندارد بنابراین به دلیل نداشتن وابستگی عمیق به واشنگتن، این كشور دچار چالش عمیق نخواهد شد. از طرف دیگر ایران اقتصادی به شدت متنوع دارد و به عنوان نمونه مانند كوبا تنها بر یك كالا یا حوزه ای خاص متمركز نیست. گستردگی اقتصاد ایران به اندازه ای است كه در مقابل تحریم های آمریكا و كشورهای غربی می تواند به شرق تغییر جهت دهد و به مبادلات نفتی و كالایی خود با چین، هند و دیگر كشورهای آسیایی ارتقا بخشد.
**آمریكا تنها است
ایالات متحده به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، حتی اگر از تحریم های ثانویه هم استفاده كند محتاج به همكاری متحدان خود است اما در دوره اخیر اتحادیه اروپا با صراحت از همكاری رسمی با آمریكا سر باز زده است و حتی از ادامه همكاری های تجاری خود با ایران سخن می گوید. به نوشته بیزینس اینسایدر صادرات بیش از 2 میلیون بشكه نفت ایران به كشورهای جهان به ویژه در آسیا نیز خود موضوع مهم دیگری است كه می تواند بر بازار مالی جهان هم تاثیرات شگرفی داشته باشد.
شبكه خبری تی.آر.تی تركیه نیز بر این اعتقاد است كه سختگیری های ترامپ باعث قدرتمندتر شدن ایران می شود.
در بخشی از گزارش این شبكه خبری آمده است: در موضوع ایران، اتحادیه اروپا در مقابل آمریكا قرار گرفته است و حتی از ادامه تجارت و خرید نفت از ایران سخن می گوید. برخلاف سال های گذشته بروكسل اكنون بسیار قوی تری شده است و می تواند از طریق چین و روسیه یا حتی بانك مركزی اروپا مانع از دست رفتن درآمدهای نفتی ایران شود.
این ارزیابی ها در كنار برخی تحولات در عرصه بین المللی بیش از گذشته بی تاثیر بودن جنبه های بیرونی ادعاهای ترامپ را ثابت می كند.
در چند روز اخیر خبر تحویل 5 فروند هواپیمای ATR از جمله مواردی بود كه نشان دهنده اختلاف نظر اروپا و آمریكا و عمیق تر شدن شكاف میان آن ها بیان می شود.
مهمترین نكته مورد توجه رسانه ها آن است كه این هواپیماهای اروپایی همزمان با اعمال دور نخست تحریم های یكجانبه كاخ سفید به ایران تحویل می شوند.
روزنامه واشنگتن پست در این مورد نوشت: ایران پیش از اجرای تحریم ها، چندین هواپیما را از فرانسه تحویل گرفت. با دریافت این هواپیماها ایران در عمل 13 فروند از 20 هواپیمای وعده داده شده را تحویل گرفته است.
تارنمای روزنامه صهیونیستی «جروزالیم پست» هم عنوان گزارش خود را «تحویل هواپیماهای ساخت اروپا به ایران پیش از آغاز تحریم ایالات متحده» قرار داد.
شبكه خبری «الجزیره» نیز آورد: 48 ساعت قبل از اعمال دوباره تحریم های كاخ سفید، ایران 5 فروند هواپیمای فرانسوی-ایتالیایی را دریافت می كند.
نكته مهم از نظر این شبكه تلویزیونی آنجاست گرچه این هواپیماها ساخت اروپا هستند اما شركت سازنده تعاملات تجاری زیادی را با ایالات متحده دارد و حتی بخشی از این هواپیما در آمریكا ساخته می شود.
به نوشته بیزینس اینسایدر بخش خنده دار در مورد تحریم های آمریكا علیه ایران آن است كه توافق هسته ای سال 2015 بر اساس یك دیپلماسی موفق و با همكاری سازمان ملل و اتحادیه اروپا به نتیجه رسید. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم بیش از 10 بار اجرای توافق و پایبندی ایران به آن را تایید كرد اما باز هم ایالات متحده توافقی را كه در امضای آن نقش اول را داشت قبول ندارد.
این نشریه اعتقاد دارد «تنهایی ایالات متحده و بی میلی كاخ سفید به پرداخت هزینه اقدامات خود و نبود انگیزه برای چانه زنی از نكات كلیدی هستند كه مانع موفقیت رویكرد آمریكا می شوند».
پژوهش**9130 **1552
تهران- ایرنا- دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریكا در حالی قرار است نخستین مرحله از تحریم های یكجانبه پس از خروج غیرقانونی اش از برجام را علیه ایران برقرار كند كه به نظر می رسد از هم اكنون سیاست خصمانه اش شكست خورده است.
