هیركان های گیلان میراث جهانی می شوند

به گزارش روز شنبه ایرنا به نقل از روابط عمومی حفاظت محیط زیست گیلان، معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان این مطلب گفت : ثبت جنگل های هیركانی در فهرست میراث جهانی یونسكو قبل از سال 2001 مورد توجه دولت ایران بوده و به یكی از اولویت های ایران در سال 2017 تبدیل شد.
منصور سربازی اظهار داشت: سه منطقه حفاظت شده لیسار، گشت رودخان و سیاهرود رودبار در گیلان جزء غربی ترین، شمالی ترین، پربارش ترین و مرطوب ترین بخشهای جنگل های هیركانی برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسكو پیشنهاد شده است.
وی افزود: این سه منطقه از تنوع گونه های گیاهی و جانوری بی نظیری برخوردار بوده و از جمله مناطق با تنوع زیستی بالا در استان گیلان به شمار می آیند.
به گفته وی ثبت این جنگل ها در فهرست میراث جهانی یونسكو مزایا و فوائد بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای كشور ایران در پی خواهد داشت.
سربازی تصریح كرد:وقتی یك اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای كنوانسیون 1972 كه 191 كشور عضو آن متعهد به مشاركت جهانی برای مراقبت از آن هستند.
به گفته وی یكهزار و 92 اثر طبیعی، فرهنگی، تركیبی و منظر فرهنگی از 167 كشور در فهرست یونسكو جای گرفته است.
وی خاطرنشان كرد:امروزه مفهوم میراث جهانی تا به آن حد پذیرفته شده كه محوطه‌های ثبت شده در فهرست میراث جهانی ، عاملی برای جذب كمك‌های بین‌المللی به شمار می‌روند.
سربازی متذكر شد: یكی از مزایای مهم پذیرش كنوانسیون، خاصه برای كشورهای در حال توسعه، دستیابی به صندوق میراث جهانی است.
وی تصریح كرد: به منظور شناسایی، حفاظت و معرفی محوطه‌های میراث جهانی، سالانه اعتباری در اختیار كشورهای عضو قرار می‌گیرد.
به گفته وی علاوه بر این، محوطه‌هایی كه در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند، از طراحی و اجرای برنامه‌های جامع مدیریتی سود می‌برند، برنامه‌هایی كه اقدامات محافظتی و شیوه‌های نظارتی متناسبی را شامل می‌شود.
وی افزود: بنابراین ثبت جنگلهای هیركانی در فهرست میراث جهانی یونسكو علاوه بر حفاظت از این مناطق می‌تواند سهم زیادی در معرفی حرفه ای و شایسته ی طبیعت، فرهنگ و تمدن ایران به ویژه گیلان به زبان های مختلف در سطح بین المللی داشته و موجب جذب گردشگر و رونق اقتصادی برای این استان و جوامع محلی نزدیك به این سایت ها باشد.
به گفته وی اعتبار ناشی از پیوستن به كنوانسیون و داشتن محوطه‌های ثبت شده در فهرست میراث جهانی ، سبب افزایش توجه و آگاهی كشورهای عضو نسبت به حفاظت از این میراث می‌شود.
حفاظت از این آثار در زمان جنگ به عنوان مكان‌های امن و معرفی حرفه‌ای و شایسته آثار به زبان‌های مختلف در كشورهای جهان كه زمینه ساز شكل‌گیری مقاصد مهم گردشگری دنیا شده و معمولاً در اقتصاد كشورها و جوامع محلی نقش بسزایی دارد، از جمله نتایج مثبت و مهم این اتفاق مهم جهانی حاصل شده است.
همچنین در مواردی كه آسیب‌های انسانی یا طبیعی به محوطه‌ها وارد می‌شود، كمك‌های فوری برای تعمیر این آسیب‌دیدگی‌ها در اختیار كشورهای عضو قرار می‌گیرد. در مورد فهرست میراث جهانی در خطر نیز توجه و كمك‌های مالی ملی و بین‌المللی بر محافظت از این محوطه‌ها كه به طور خاص در معرض خطر قرار دارند، اختصاص می‌یابد.
جنگل های هیركانی به شكل نوار سبزی به طول 850 كیلومتر از جلگه گرگان تا قسمتی از كشور آذربایجان كشیده شده اند. نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان كه در گذشته هیركان Hyrcan خوانده می شد، گرفته شده است. منطقه ای جنگلی در كرانه دریای خزر و شمال رشته كوه البرزكه غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می كند.
بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها به صورت فسیل در اروپا پیدا می شوند كه از آن جمله می توان به قدیمی ترین گیاه آوندی دنیا اشاره كرد. شواهد نشان می دهند كه سابقه تاریخی این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیك) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد.
اهمیت این سابقه طولانی را زمانی متوجه می شویم كه می فهمیم در عصر یخبندان به غیر از جنگل های هیركانی كه به دلیل قرار گرفتن بین رشته كوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل تری برخوردار بودند، تمامی جنگل ها نابود شدند. از همین رو است كه جنگل های هیركانی را مادر جنگلهای جوان اروپا و شمال آمریكا می دانند.
مطالعات انجام شده 5 تیپ كلان اقلیمی را در بهشت هیركان شناسایی كرده اند كه عبارتند از: اقلیم خیلی مرطوب، اقلیم مرطوب، اقلیم نیمه مرطوب، اقلیم مدیترانه ای و اقلیم خشك كه هر كدام ازین اقلیم ها بر حسب عوامل اقلیمی نظیر تراكم جنگل های انبوه یا تنك، جهت شیب، نسبت فاصله با دریای خزر به خرده اقلیمهای زیادی تقسیم می شوند كه این مسئله موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد و حفاظت از آن ها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب باشد.
در جنگل های معتدل ومختلط هیركانی به دلیل حاصلخیزی خاك، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد كه از حدود 600 میلی متر در شرق (گرگان) تا دوهزار میلی متر در غرب (حوالی آستارا) در نوسان است گونه های گیاهی زیادی وجود دارد.
بیش از 80 گونه درختی پهن برگ، 4 گونه سوزنی برگ و 50 گونه درختچه‌ای تاكنون در آن شناسائی شده است. از مهم ترین گونه های گیاهی در جنگل های هیركانی در بین درختان می توان به راش، ممرز، بلوط، توسكا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانك، نارون، زبان گنجشك، انجیر، لرگ و سرخدار و در بین گونه های درختچه ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیك، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی است.
همچنین درمیان گونه های جانوری می توان به پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش،خرگوش،موش جنگلی،راسو، قوچ، سنجاب، شوكا، كل، بز و درمیان ساكنان آسمانی زیباترین جنگل های زمینی، بهشت هیركان، یعنی پرندگان می توان به توكا، داركوب،سار، سینه سرخ، سسك، چرخ ریسك، قرقاول، سهره،بلدرچین، قوش، دال(كركس)، كبك، اردك نوك پهن و اردك اره، كبوتر جنگلی، عقاب و جغد اشاره كرد .
با توجه به برنامه ششم توسعه در راستای تهیه، تدوین و اجرای برنامه ‌عمل حفاظت و مدیریت از مناطق چهارگانه ‌محیط زیست با رویكرد بهره‌گیری از ظرفیت‌های داوطلبانه و اولویت استفاده از جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد توسط سازمان حفاظت محیط زیست، فرصت بی نظیر ثبت جنگل های هیركانی در فهرست میراث جهانی یونسكو در سال جاری فراهم شده است.
جلسه هماهنگی برنامه ریزی ثبت جنگل های هیركانی استان در اداره كل حفاظت محیط زیست گیلان با حضور معاون فنی و كارشناسان اداره كل و روسای ادارات مربوطه برگزار شد .
پی گیری برای ثبت هیركانیان در فهرست جهانی یونسكو با همكاری سازمان های میراث فرهنگی و گردشگری، محیط زیست، جنگلها و مراتع، و دانشگاه تربیت مدرس صورت می گیرد.
6030