به گزارش ایرنا، «دیوید روزنبرگ» روز چهارشنبه در این روزنامه صهیونیستی نوشت: انصراف عربستان از اجرای تصمیم فروش سهام شركت بزرگ نفتی آرامكو، نشانگر كاستی های حركت اصلاح طلبانه بن سلمان جانشین ملك سلمان پادشاه سعودی و طراح اصلی این برنامه است. هر چند فروش سهام این شركت، بخش اصلی طرح جاه طلبانه اصلاحات اقتصادی وی نبود، اما سردرگمی و هرج و مرج پس از آن همه اهداف سطح بالای آن را نابود كرد.
ولیعهد سعودی اطمینان داشت كه سهام آرامكو به عنوان بزرگ ترین شركت تولید كننده نفت جهان 2 تریلیون دلار ارزش دارد كه دو برابر سهام شركت آمریكایی اپل است. فروش بخشی از سهام آرامكو در بورس های جهانی، بزرگ ترین عرضه همگانی سهام در تاریخ خواهد بود كه مراكز عمده خرید و فروش سهام جهان برای به دست آوردن امتیاز آن رقابت می كردند.
حتی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریكا از آرامكو درخواست كرد كه بورس نیویورك را برای عرضه سهام خود برگزیند. شمار زیادی از بانكداران و حقوقدانان بیگانه متخصص در حوزه سرمایه گذاری برای فراهم كردن مقدمات این عرضه سهام به كار گرفته شده اند.
این در حالیست كه بر اساس بیانیه رسمی دولت سعودی، این عرضه همگانی سهام دستكم برای مدتی لغو شده و به تاخیر افتاده است. این بیانیه می افزاید: دولت همچنان به عرضه همگانی سهام در تاریخی كه خود انتخاب كند و در شرایط بهینه متعهد باقی مانده است.
اما بخش دیگر و مهم تر طرح دیدگاه 2030، شامل تغییر جایگاه عربستان از تامین كننده سوخت جهان به اقتصادی با پیشرفته ترین فناوری و نوآوری یا دستكم اقتصادی است كه سعودی های طبقه متوسط به جای وابستگی به پرداخت های دولت یا مفت خواری، در آن وادار به كار شوند.
روزنبرگ در ادامه این مطلب در هاآرتص می افزاید: عرضه همگانی سهام آرامكو از هنگام نخستین بار اعلام آن در سال 2016، به همان دلایلی كه طرح های بزرگ شاهزاده محمد برای كشورش محكوم به شكست است، بارها لغو شده است.
با اینكه ترامپ هنوز چنین تصور می كند كه قرن بیستم پایان نیافته است و منابع سوخت جهان را برای همیشه ذغال سنگ و نفت تامین می كند، اما محمد بن سلمان درك می كند كه جهان در حال پیشرفت است و به سرمایه گذاری بر انرژی خورشیدی در داخل كشورش و شركت هایی مانند تسلا در خارج روی آورده است.
اما دو مانع در پیش روی وی قرار دارد كه مشكل كوتاه مدت، تلاش وی برای تامین مالی این دوره انتقالی در هنگامی است كه بهای پائین نفت، عربستان را دچار كسری بودجه كلانی كرده كه در سال جاری (2018)، هفت درصد تولید ناخالص داخلی این كشور است و تصور می شد فروش سهام آرامكو به تامین بخشی از هزینه های طرح دیدگاه 2030 كمك كند.
روزنبرگ می افزاید: دیدگاه محمد در باره ایجاد اقتصادی با مشاركت سعودی های نوآور و تحصیل كرده با حكومت سلطنتی خاندان آل سعود، كاملا ناهماهنگ است و او نه تنها كوچك ترین نشانه ای از واگذار كردن هیچ یك از امتیازهای حكومت مطلقه خاندان سلطنتی و حتی دستكم بخشی از امتیازات خود را به نمایش نگذاشته، بلكه با انتشار شواهد و مداركی از بازداشت كنشگران زن و تهدید به اعدام یكی از آنان، در واقع میزان تحمل نارضایتی و مخالفت كاهش یافته است.
هاآرتص می افزاید: هر چند شاهزاده محمد برای نخستین بار به بانوان اجازه رانندگی داده و برخی اصلاحات اجتماعی ملایم دیگر نیز اجرا كرده است، اما روش كار وی از نوع بذل و بخشش هدیه هایی حاكم به مردمش است كه بهتر است برای آن سپاسگزار باشند تا روندی كه جامعه سعودی از طریق گفت وگوی آزاد تصمیم بگیرد.
مشكل دیگر این است كه عربستان سعودی از سرمایه انسانی برای تداوم اجرای انقلاب اقتصادی برخوردار نیست. واكنش خشمگینانه ریاض به انتقاد ملایم كانادا از پیشینه حقوق بشری عربستان، بازداشت 2 هفته ای نخست وزیر لبنان، مبارزه با قطر، جنگ كثیف در یمن و بازداشت سال گذشته گروهی از بازرگانان به اتهام فساد مالی، به سرمایه گذاران خارجی و سعودی می گوید كه در واقع اوضاع تغییر اندكی كرده است و آنها نمی توانند انتظار هیچگونه حكومت قانون و امن بودن سرمایه هایشان را داشته باشند.
گزارش سرمایه انسانی مجمع جهانی اقتصاد، عربستان سعودی را در رده هشتادو هفتم جهانی و پس از مصر قرار می دهد. سعودی ها به شدت به این وضع عادت كره اند كه كارگران مهاجر و بیگانه باید كار كنند و تصور اینكه آنها كسب و كارهای نوآورانه و دگرگون شونده را رهبری و ایجاد خواهند كرد، دشوار است.
عربستان سعودی به رغم برخی اقدامات آزمایشی برای تشویق كسب و كارهای آزاد مانند تصویب نخستین قانون ورشكستگی، همچنان مكان نامناسبی برای كسب وكار باقی مانده است كه در آن در حوزه فناوری های پیشرفته و نوآوری امیدواری وجود ندارد.
همه پول ها و بازاریابی های عربستان، یك گروه كوچك متشكل از بانكداران، مشاوران، اقتصاددانان، تحلیلگران و حتی روزنامه نگاران جهانی ایجاد كرده كه برنامه اصلاحات شاهزاده محمد را تائید می كنند، در حالی كه این كشور با خروج سرمایه ها و حتی كارگران مهاجر، دست به گریبان است.
اروپام**1486*شبس*1613*
تهران – ایرنا – روزنامه صهیونیستی هاآرتص، لغو دوباره عرضه سهام شركت سعودی آرامكو را آغازی بر پایان طرح محمد بن سلمان ولیعهد عربستان برای نوسازی اقتصاد كشورش اعلام كرد.
