گیاهان دارویی، فرصت اشتغال پایدار

به گزارش ایرنا، ایران به دلیل اقلیم و گوناگونی آب و هوا یكی از هفت كشور آسیایی است كه بیشترین گیاهان دارویی را دارد كه پیشینه آشنایی مردمانش با این گیاهان به تمدن های باستانی و كتیبه های مربوط به زمان هخامنشیان برمی گردد، سنگ نوشته هایی كه از زعفران به عنوان گیاه دارویی با خواص و كاربرد بسیار فراوان یاد كرده اند.
در سال های اخیر گرایش مردم به استفاده از گیاهان دارویی افزایش یافته به نحوی كه در بسیاری از مهمانی ها و مجالس دمنوش های خوش طعم و رنگ گیاهی پای ثابت پذیرایی است.
گیاهان دارویی شامل بخش‌هایی از گیاه است كه پس از خشكاندن، بدون ایجاد هرگونه تغییری در مغازه‌ها و عطاری‌ها به فروش می‌رسد و در تفاوت میان داروهای گیاهی و گیاهان دارویی عنوان شده، گیاهان دارویی مثل زیره، رازیانه، هل یا دارچین گیاهانی هستند كه برخی خواص درمانی آن‌ها كه بیشتر بی ضرر یا كم ضرر هستند، اما داروهای گیاهی حاصل تبدیل برخی گیاهان به دارو در كارخانه‌های داروسازی و طی فرایندی خاص و استریل است.

** گردش مالی گیاهان دارویی كشور 70 هزار میلیارد ریال است
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی گفت: گردش مالی گیاهان دارویی 70 هزار میلیارد ریال است كه 30 تا 40 هزار میلیارد ریال آن در بخش صادرات و مابقی این درآمد در صنایع غذایی و دارویی كشور است.
حسین زینلی در سفر هفته گذشته به لرستان انجام كار تحقیقاتی در حوزه گیاهان دارویی را ضروری دانست و اظهار داشت: فعال كردن ستاد گیاهان دارویی به همه استان ها ابلاغ شده و باید از این فرصت برای اجرا، تحقیق و تقویت بخش خصوصی استفاده كرد.
وی با بیان اینكه ظرفیت های مختلفی در كشور وجود دارد، گفت: هر منطقه پایلوت تولید محصول خاصی است كه با داشتن این ظرفیت ها از هیچ محصول خارجی حمایت نمی شود و 85 درصد بودجه های وزارت جهاد كشاورزی برای ارتقا و برند سازی محصولات ایرانی هزینه خواهد شد.
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی با تاكید بر كشت ارگانیك محصولات تصریح كرد: بازار گیاهان دارویی ایران دچار مشكل نیست و چنانچه تولید كننده ای محصول نفروخته دارد، به وزارتخانه معرفی كند.
زینلی افزود: سال گذشته تسهیلات گیاهان دارویی هفت هزار میلیارد ریال بود كه با سود شش درصد در سامانه كارا عرضه شد و امسال نیز با نرخ 10 درصد پرداخت می شود.
وی بیان كرد: تسهیلات سال گذشته در روستاها پرداخت شده اما امسال تسهیلات گیاهان دارویی در شهرها نیز اعطا و علاوه بر این 80 درصد قیمت مكانیزاسیون مورد نیاز در حوزه گیاهان دارویی به صورت وام 15 درصد تامین می شود.
وی ادامه داد: لرستان به عنوان پایلوت گیاهان دارویی انتخاب شده كه قرار است امسال یك هزار هكتار و تا پایان برنامه ششم توسعه پنج هزار هكتار كشت این گیاهان در استان انجام شود.
مشاور وزیر جهاد كشاورزی با اشاره به انتخاب الیگودرز لرستان به عنوان پایلوت كاشت گیاهان دارویی گفت: بهترین و مرغوب ترین گیاهان دارویی كشور با كیفیت بالا در این شهرستان تولید می شود.
وی با بیان اینكه «فرسش» الیگودرز پایلوت كاشت موسیر در كشور انتخاب شده اظهار داشت: بهترین و پر بازده ترین گیاه دارویی موسیر است به نحوی كه چهار برابر كشت زعفران بازدهی دارد و سالانه 39 میلیون دلار از این محصول صادر می شود.

**كشت 190 هزار هكتار گیاه دارویی در ایران
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی می گوید: اكنون 190 هزار هكتار گیاهان دارویی در كشور كشت می شود كه انتظار می رود تا پایان امسال به 220 هزار هكتار افزایش یابد.
زینلی در گفت و گو با ایرنا در خرم آباد اظهار داشت: با توجه به خشكسالی و سایر مسایل پیش رو، ارزش اقتصادی گیاهان دارویی افزایش یافته و تسهیلات مناسبی یز در این خصوص تصویب شده است.
وی با بیان اینكه سال گذشته هفت هزار میلیارد ریال ردیف اعتباری در این بخش به استان ها اختصاص یافت، گفت: امسال تسهیلات مناسبی نیز برای ایجاد كارخانجات فرآوری، اسانس گیری و داروسازی تدوین خواهد شد.
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد كشاورزی افزود: همچنین یارانه كشت نهال گیاه دارویی در اراضی شیب دار تا سقف 70 درصد و در زمین های زراعی تا 40 درصد پرداخت خواهد شد كه 85 درصد كل یارانه پرداختی برای محصولات ویژه و بومی هر استان تخصیص می یابد.
وی ادامه داد: لرستان تنوع گونه ای بالایی دارد و گیاهان دارویی موسیر، كلووس، مورد، گل محمدی، آویشن، مرزه خوزستانی و زعفران از جمله ظرفیت های این استان است.

**300 گونه شناخته شده در لرستان/ درآمد كشت زعفران 13 برابر گندم است
مدیرباغبانی سازمان جهاد كشاورزی لرستان نیز می گوید: از 13 اقلیم كشت گیایهان دارویی شناخته شده در جهان 11 اقلیم در ایران وجود دارد و از مجموع هشت هزار گونه گیاهی جهان، دو هزار و 700 گونه در كشور شناسایی شده است.
علیرضا احمدوند اظهار داشت: از مجموع یكهزار و 850 گونه گیاه دارویی شناخته شده در ایران 300 گونه در لرستان وجود دارد كه با توجه به اقلیم متفاوت و بیش از 300 روز آفتابی در استان، این گونه ها كم نظیر و با كیفیت عالی هستند.
وی تصریح كرد: سالانه هشت هزار و 721 تن از 300 گونه گیاه دارویی در یكهزار و 68 هكتار از اراضی استان تولید می شود.
احمدوند متوسط درآمد كشت زعفران را 13 برابر میانگین كاشت گندم عنوان كرد و افزود: از مجموع 378 تن زعفران دنیا، 336 تن در ایران تولید می شود.
مدیرباغبانی سازمان جهاد كشاورزی لرستان اضافه كرد: زعفران مرغوب لرستانی در 246 هكتار كشت و سالانه 900 كیلوگرم از این سطح برداشت می شود كه متوسط درآمد سالیانه آن 9 برابر گندم آبی و 25 برابر گندم دیم است.
او همچنین كشت آویشن، اسطوخودوس، گل محمدی و موسیر را از دیگر مزایای نسبی استان دانست و گفت: برداشت غیرمجاز موسیر و قاچاق آن در سال گذشته به دلیل كیفیت این محصول و رویش مطلوب آن در استان، منجر به مرگ یك نفر شد.
احمدوند بیان كرد: سال گذشته 9 تن و 280 كیلوگرم آویشن از سطح یك هكتار از مزارع الیگودرز و یك تن و 274كیلوگرم گل محمدی از این سطح برداشت شده كه بیانگر استعداد بالای استان در تولید این محصولات است.
وی ادامه داد: 179 هكتار طرح برای دریافت تسهیلات به بانك معرفی شدند كه تنها 36 هكتار موفق به دریافت شده اند.

**كشت گیاهان دارویی نسبت به سایر محصولات اقتصادی تر است
یكی از محققان گیاهان دارویی نیز گفت: با توجه به كم آبی برخی گونه های گیاهان دارویی، كشت آنها نسبت به سایر محصولات كشاورزی اقتصادی تر است و دلایل متعددی برای تقدم كشت گیاهان دارویی وجود دارد كه مهمترین آنها درآمدزایی مناسب این محصولات است.
دكتر اسفندیار حسنی مقدم اظهار داشت: گیاهان دارویی آب كمتری مصرف می كنند و حتی برخی از انواع آن مثل آویشن، زوفا، موسیر و زعفران نیز قابل كشت دیم هستند.
وی ادامه داد: با كشت گیاهان دارویی در مراتع به ویژه مكان های تخریب شده، از فرسایش خاك نیز جلوگیری می شود.
این محقق و پژوهشگر افزود: با ترویج كشت و مصرف گیاهان دارویی و فرآوری آن، گام مهمی در كاهش استفاده از داروهای شیمیایی و ارتقا سلامت عمومی جامعه برداشته می شود.
دكتر حسنی مقدم تصریح كرد: زعفران گیاهی نشاط آور، مانع آلزایمر و افسردگی است كه استفاده چندانی ندارد و به عنوان مثال چنانچه مصرف زعفران در جمعیت 1.7 میلیون نفری لرستان ترویج شود و یك میلیون نفر در سال 10 گرم از این گیاه استفاده كنند، مصرف سالانه زعفران لرستان 10 تن می شود در حالی كه اكنون كمتر از یك تن است.
وی افزود: استان های زاگرس نشین به سبب تنوع آب و هوا و میزان بارش مناسب، خاستگاه مناسب گیاهان دارویی هستند.

** گیاهان دارویی فرصتی برای ایجاد اشتغال پایدار
مسئول بخش بذر و نهال استان لرستان نیز افزود: چنانچه ركود عملكرد گندم آبی كه در بالاترین میزان تولید 10 تن در هكتار است حاصل شود، درآمد خالص هر هكتار 70 میلیون ریال است در حالی كه گیاه دارویی 5 تا 10 برابر درآمد اقتصادی بیشتری دارد.
دكتر حسنی مقدم تصریح كرد: صنعت گیاهان دارویی در صورت توجه می تواند بخشی از مشكل بیكاری جامعه را حل كند و با توجه به پایدار این نوع كشت، اشتغال ایجاد شده ی آن پایدار است.
وی با اشاره به انجام 20 فقره طرح تحقیقاتی در خصوص گیاهان دارویی گفت: باید علاوه بر آموزش مردم، بخشی از هزینه های كاشت را به آنها كمك و با تامین بازار فروش، از فرصت سوزی اقتصاد این بخش پیشگیری كرد.
مسئول بخش بذر و نهال استان لرستان با بیان اینكه یك دوره كشت گیاهان دارویی چند سال برداشت دارد افزود: با توجه به اینكه تجربه كاشت بیش از 50 گونه گیاه دارویی و محاسبات اقتصادی در این زمینه را دارم سود خالص هر هكتار گیاه دارویی 300 تا 600 میلیون ریال است.
این پژوهشگر و محقق گیاهان دارویی اضافه كرد: این درحالی است كه هزینه اولیه كاشت هر هكتار گیاه دارویی 50 تا 200 میلیون ریال برآورد می شود و برای ایجاد یك شغل در بخش كشاورزی دست كم باید یك میلیارد و 500 میلیارد ریال سرمایه گذاری كرد.

**لرستان محدودیت كاشت گیاهان دارویی ندارد
دكتر حسنی مقدم گفت: چنانچه بازار فروش گیاهان دارویی شناسایی و تامین شود، محدودیتی برای كاشت این محصولات از نظر اقلیمی و خاك در استان وجود ندارد.
وی با تقسیم لرستان به سه اقلیم گرم،نیمه گرمسیری، معتدل و سرد بیان كرد: اقلیم گرم و نیمه گرمسیری استان برای كاشت گل نرگس، به لیمو، مورد، مرزه و گل گاوزبان مناسب است.
حسنی مقدم همچنین گونه های مناسب اقلیم سرد را آویشن، زوفا، موسیر، گل محمدی، كرفس كوهی و گونه های اقلیم معتدل را نعنا فلفلی، بادرنجبویه و مریم گلی دانست.

**بارگیری 22 تن گل گاوزبان تولید لرستان به مقصد هندوستان
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز گقت: هفته گذشته 22 تن گل گاوزبان تولید استان به ارزش 11 میلیارد ریال برای صدور به هندوستان بارگیری شده است.
شیرزاد نجفی روزافزود: در مجموع امسال كشت گیاهان دارویی در سطح 355 هكتار طرح مرتع داری در استان انجام شده است.
وی اظهار داشت: سند راهبردی كشت گیاهان دارویی استان تدوین شده و بر اساس آن باید تا پایان برنامه ششم توسعه هفت هزار و 500 هكتار انجام شود.
نجفی گفت: امسال با 30 میلیارد ریال اعتبار صندوق توسعه ملی علاوه بر نهال كاری و توسعه باغ در اراضی شب دار 2 هزار و 300 هكتار جنگل كاری به همراه كشت گیاهان دارویی انجام می شود.
مدیركل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: شهرستان الیگودرز به عنوان پایلوت كشت و توسعه گل‌محمدی انتخاب شده ودر مناطقی همچون پلدختر و سلسله و دلفان به ترتیب مرزه و موسیر با كیفیت بسیار بالا تولید می شود كه هر روز قاچاق می شوند.

**100 میلیاردریال طرح كشت گیاهان دارویی به بانك معرفی شد
معاون برنامه ریزی سازمان جهاد كشاورزی لرستان نیز گفت: 119 فقره درخواست تسهیلات كشت گیاهان دارویی با 100 میلیارد ریال پیش بینی هزینه برای گرفتن تسهیلات به بانك معرفی شد.
نامدار صیادی افزود: این رقم نشان دهنده استقبال فراگیر مردم از گیاهان دارویی و همچنین تلاش مسئولان برای سهولت در این حوزه است.
وی اظهار داشت: سال گذشته نیز 18 میلیارد و 970 میلیون ریال تسهیلات به متقاضیان كشت گیاهان دارویی در استان پرداخت شده كه نشان می دهد باید به طور جدی برای بازاریابی گیاهان دارویی برنامه ریزی كرد.
صیادی ادامه داد: همچنین 16 میلیارد ریال نیز از محل اعتبارات تملك داریی برای جبران بحشی از هزینه ها در این حوزه اختصاص یافت.
معاون برنامه ریزی سازمان جهاد كشاورزی لرستان بیان كرد: ترویج كشت گیاهان دارویی در استان به خوبی انجام شده و باید فرآیند به نحوی تعریف شود كه بازاریابی و فروش مشكلی نداشته باشد.
او لرستان را خاستگاه بسیاری از گیاهان دارویی دانست و گفت: با توجه به وضعیت منابع آبی می توان از ظرفیت بسیار بالای گیاهان دارویی برای حفظ این منابع و رونق اقتصادی استفاده كرد.
7269/6060