كلنگی كه در هوا ماند

این توقف پروژه در نوع خود كم نظیر است زیرا از آن دست توقف هایی نبود كه دوباره از سر گرفته شود یا انتظار داشته باشیم از سر گرفته شود بلكه آنطور كه مسئولان می گویند به طور كلی اجرای آن منتفی شده و تازه متولیان می گویند باید مطالعه جدید برای اجرای پروژه از ابتدا انجام گیرد.

**ماجرا چیست
وقتی آقایان از پایتخت خسته می شوند و هوس «جوج و نوشابه» شمال می كنند باید از دماوند رد شوند كه ترافیك بسیار سنگین، تصادفات و هدررفت سوخت زیادی همراه دارد و به هیچ عنوان با رونق كسب و كار برخی مغازه داران داخل این شهر برابری نمی كند.
به گزارش ایرنا، با توجه به وخامت وضعیت ترافیك این شهر طی سال های گذشته و به منظور حل این معضل، برای دماوند یك كمربندی غربی دیگری موسوم به «سرهار» هم تعریف شده كه عملیات اجرایی آن به سرانجام نرسیده است.

برپایه گزارش ها، اگر در شرایط عادی در یك خط مسیر ارتباطی كه از دماوند به سمت شهرهای شمالی كشور می گذرد در شبانه روز 35 هزار خودرو تردد كند این آمار در روزهای تعطیل به دست كم 90 هزار خودرو می رسد كه خود گویای وضعیت ترافیك و مراجعه مسافران است.
بلوار آیت الله خامنه ای تنها محور جنوب شهر دماوند به شمار می رود كه حدفاصل محور فیروزكوه از پلیس راه دماوند تا پل شلمبه رفت و برگشت به طول بیش از هشت كیلومتر همواره شاهد حجم بالای ترافیك به صورت رفت و برگشت در زمان های آخر هفته یا دیگر ایام تعطیل است.
پروژه كمربندی جنوبی دماوند كه در صورت احداث بار سنگین ترافیك این منطقه را بشدت می كاهد براساس تعریف اولیه شامل دو باند هر یك به طول شش و نیم كیلومتر و دو دستگاه تونل به طول 800 متر و دو دستگاه پل به طول 500 متر بود كه از ابتدای ورودی شهر دماوند تا انتهای محور روستای اسلام آباد (بعد از پل شلمبه) ادامه داشت.
از جمله مزایای احداث این كمربندی كاهش ترافیك درون شهری، مصرف سوخت و تصادفات ناشی از تردد وسایل سنگین در داخل شهر، ایجاد اشتغال با توجه به حریم 86 متری این آزاد راه و رفع مشكل توقف خودروها در حاشیه این محور اعلام شده بود.

مشكل اصلی توقف اجرای این پروژه كه اینك اجرای آن منتفی شده و مسئولان اظهارامیدواری می كنند مطالعات آن دوباره انجام شود، وجود زمین معارض و كمبود اعتبار اعلام می شود.

**تشریح مشكل
دماوند از جمله شهرستان های شرقی استان تهران است كه از پنج شهر دماوند، رودهن، كیلان، آبسرد و آبعلی تشكیل شده است و دو محور مواصلاتی مهم كشور همچون هراز و فیروزكوه نیز از این شهرستان می گذرد.
مقصد بسیاری از خودروهایی كه وارد دماوند می شوند ممكن است شمال هم نباشد اما از خوش نشینان و ویلادارانی هستند كه در تعطیلات به این منطقه مراجعه می كنند و به ترافیك دامن می زنند.

محور هراز از جمله مهمترین جاده های مواصلاتی تهران به مازندران به شمار می رود كه از حدفاصل دو شهر بومهن و رودهن از جاده دماوند به فیروزكوه منشعب شده و پس از عبور از شمال شهر دماوند بالادست دره مشاء، آبعلی، گردنه امامزاده هاشم(ع)، پلور، آب اسك، رینه و لاریجان را پشت سر می‌گذارد و به شهر آمل می رسد.
تهران - فیروزكوه نیز تا قائمشهر و سپس به ساری و دیگر شهرهای شمالی و شمال شرقی كشور امتداد می‌یابد. این جاده ابتدا از تهران آغاز و پس از شهرهای بومهن و رودهن با گذر از جنوب شهر دماوند به شهر فیروزكوه می رسد و شهرهای پل سفید، زیرآب، شیرگاه و ... تا قائمشهر را طی می كند كه از مسیری دیگر به مشهد مقدس ختم می شود.
به دلیل حجم زیاد ترافیك در محور هراز در بیشتر مقاطع سال بیشتر ماشین آلات و خودروهای سنگین اعم از كامیون ها و تریلرها از آن عبور می كنند.
همین امر موجب شده در روزهای تعطیل یا فصل بهار و تابستان از چهارشنبه بعد از ظهر هر هفته و نیز دیگر مناسبت های تعطیل ترافیك سنگینی از پایتخت (غرب به شرق) به سمت این محور و عصر جمعه‌ها نیز ترافیك برگشت به سمت شهر تهران (شرق به غرب) شكل گیرد و به سریالی بی پایان تبدیل شود.
بخش عمده ای از این محور با احداث كمربندی از داخل شهرهای بین راهی بویژه بومهن خارج و موجب كاهش ترافیك شهری، تصادفات و خطرات احتمالی شده ولی در محدوده شهر دماوند همچنان این معضل ترافیكی و جاده ای باقی است.
این مشكل البته تنها به ترافیك و اتلاف وقت و سوخت شهروندان به عنوان سرمایه های ملی محدود نمی شود بلكه گاه بروز سوانح رانندگی رنج های غیرقابل جبرانی را برجا می گذارد.

**سدمعبر و دردسر پارك خودروها
یكی از شهروندان دماوندی با اشاره به ورود مسافران شمال به شهر دماوند و ترافیك سنگین و پارك خودروها در حاشیه خیابان اصلی این شهر به خبرنگار ایرنا گفت: انگار این ترافیك سهم ما دماوندی ها از سفرهای شمال دیگر شهروندان است.
وی كه خود را میثم اكبری معرفی كرد ادامه داد: تردد خودروهای سنگین از داخل محدوده شهر در شبانه روز، سرعت بالای برخی خودروهای عبوری و بی توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی، شلوغی و ترافیك سنگین این مسیر در روزهای منتهی به آخر تعطیلات شرایط را برای عبور از این محور بسیار سخت كرده است.
این شهروند بیان كرد: وجود مغازه های بسیار در حاشیه بلوار و توقف خودروهای عبوری به صورت پارك حاشیه ای (دوبل) مشكلات این محور را دوچندان كرده است.
یكی از رانندگان آژانس شهر دماوند نیز ضمن گلایه از شرایط موجود بویژه در آخر هفته های پر تردد بلوار آیت الله خامنه ای گفت: به دلیل حجم بالای تردد و ترافیك سنگین، امكان پذیرش مسافر در آخر هفته ها به محدوده جنوبی شهر دماوند مقدور نیست و همین امر موجب گلایه مسافران و رانندگان آژانس شده است.
همچنین مردم شهر دماوند از بستن بریدگی ها در روزهای آخر هفته گلایه دارند زیرا در اوج تردد خودرو در مسیرهای منتهی به بلوار آیت الله خامنه ای مجبورند ساعت های زیادی را در ترافیك بگذرانند.

برخی صاحبنظران از جمله حمیدرضا غلامرضازاده از كارشناسان حوزه حمل و نقل و ترافیك در دماوند ایجاد پاركومتر و نصب دوربین كنترل ترافیك را برای حل مشكل پارك خودروها و كنترل بخشی از ترافیك پیشنهاد می دهند و معتقدند كه شهرداری باید با كسبه سدمعبركننده نیز برخورد كند.
این پیشنهادها شاید بتواند به صورت محدود و كوتاه مدت كارساز باشد اما راه حل دائمی و مطمئن، ایجاد كمربندی جنوبی و راه اندازی كمربندی غربی اعلام می شود كه سال هاست شهروندان انتظار آنها را می كشند.

**احداث كمربندی ضروری است
رئیس پلیس راهور دماوند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان كرد: محور هراز و فیروزكوه از جمله محورهای مواصلاتی پرتردد شهرستان محسوب می شود كه از دو شهر پرجمعیت رودهن و دماوند می گذرد و به دلیل محدودیت تردد خودروهای سنگین در محور هراز عمده ترددهای این خودروها از محور فیروزكوه انجام می شود و همین امر بر مشكلات این محور افزوده است.
سروان اسماعیل براری با اشاره به اینكه هر جاده یك ظرفیت خاص برای عبور خودرو دارد افزود: به طور مثال بلوار آیت الله خامنه ای كه حد فاصل پلیس راه دماوند تا پل شلمبه است، در یك لاین طی مدت زمان یك ساعت حداكثر چهار هزار وسیله نقلیه می توانند عبور كند اما در پایان هفته این میزان بسیار افزایش می یابد.
وی ادامه داد: در حالت عادی به صورت میانگین در هر لاین 35 هزار خودرو شبانه روز تردد می كنند ولی در پایان هفته یا ایام تعطیل این میزان به 90هزار خودرو می رسد.
براری در خصوص بستن بریدگی های مسیرهای ارتباطی در دماوند در روزهای آخر هفته نیز بیان كرد: موضوع اصلی نبودن كمربندی است و تا زمانی كه این امر محقق نشود بستن مقطعی بریدگی ها اگرچه باعث كاهش موقت حجم ترافیك و روان شدن محور می شود و سیاست راهنمایی و رانندگی دماوند كم كردن دفعات این امر است.
به گفته وی، نبود كمربندی بر حوادث جاده ای شهرستان می افزاید و تردد خودروها با سرعت بالا بویژه تریلر با داشتن بار سنگین برای منطقه جنوبی دماوند كه از جمله مناطق پرجمعیت شهر محسوب می شود بسیار خطرناك است.
براری دیگر علت های ترافیك این محور را توقف های بی مورد و تصرف جاده و پیاده روها توسط برخی كاسبان دانست و گفت: بیش از 40 درصد تصادفات ناشی از بی توجهی رانندگان به جلو است كه عمده این مشكلات مربوط به استفاده از تلفن همراه و كاهش حواس پرتی راننده اعلام می شود.

** جزییات مشكل معارضان
رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان دماوند درباره مشكل معارضان كه گفته می شود عامل اصلی توقف پروژه كمربندی جنوبی است اظهارداشت: این پروژه یكی از پروژه های وزارت راه و شهرسازی بود كه در زمان اجرا با مشكل معارضان بسیار و تملك اراضی در منطقه جنوبی دماوند رو به رو شد.
محمد رنجبر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ادامه داد: این پروژه به گونه ای نیست كه بگوییم متوقف شده زیرا در حال مطالعه است تا با معارضان كمتر اجرایی شود ولی طبق بررسی های صورت گرفته توسط كارشناسان امر، میزان اعتبار تخصیصی مقرون به صرفه نبوده و همین امر عامل توقف موقت عملیات شده است.
رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان دماوند بیان كرد: بخشی از این پروژه در زمان آغاز عملیات شامل خاك برداری و سنگ ریزی انجام شد ولی همچنان بلاتكلیف است؛ همچنین عمده معارضان آن شخصی و زمین های كشاورزی بوده كه به دلیل هزینه بالا امكان خرید آن وجود نداشته است.
رنجبر در خصوص اجرای كمربند غربی(سرهار) این شهرستان نیز گفت: این مسیر كه اجرای آن از سال 94 كلید خورد از محل اتصال با محور فیروزكوه آغاز می شود و از مقابل تاسیسات شن شویی عبور می كند.
وی افزود: این مسیر با گذر از محدوده راه دسترسی موجود به طول 4.5 كیلومتر باند اصلی چهارخطه می شود و هزار و 100 متر طول شاخه شمالی و یك هزار متر طول شاخه جنوبی آن است.
این مقام مسئول طول كل پروژه را 6.5 كیلومتر چهار خطه با بار ریالی 283 میلیارد و 237 میلیون ریال عنوان و تصریح كرد: اكنون پروژه 51 درصد پیشرفت فیزیكی و 49 درصد پیشرفت ریالی دارد و تاكنون 54 درصد زیرسازی، 14درصد روسازی و 79 درصد ابنیه انجام شده است.
رنجبر خاطرنشان كرد: شكل اعتبارات اختصاص یافته به این پروژه شامل یك سوم استانداری، یك سوم شهرداری و یك سوم بر عهده اداره راه و شهرسازی است كه به دلیل نبود اعتبار كافی با كندی پیش می رود؛ البته اداره كل راه و شهرسازی استان تهران بتازگی حدود هشت میلیارد تومان به منظور اجرای آن پرداخته است.
وی یكی دیگر از دلایل كندی این پروژه را نیز وجود معارض دانست و با بیان اینكه حدود 20 معارض شامل معارضان ملكی و عمدتا اراضی كشاورزی است توضیح داد: همچنین این پروژه معارض تاسیساتی دارد كه راهكارهایی در نظر گرفته شده كه یكی از آنها تعیین تكلیف تیرهای برق به طول یك و نیم كیلومتر توسط شهرداری است و مقرر شد با پرداخت یك میلیارد و 300 میلیون تومان به پیمانكار مرتفع شود.
این مقام مسئول بیان كرد: هر منطقه یا شهر عمدتا دو كمربندی برای تردد خودروها دارد و آغاز پروژه كمربندی غربی ارتباطی به توقف پروژه كمربندی جنوبی ندارد و این مهم در دستور كار اداره راه بوده است.

**فرماندار: دوباره مطالعه می شود
مجید صفری فرماندار دماوند اما درباره كمربندی جنوبی دماوند می گوید: این پروژه با وجود شرایط كنونی به دلیل معارضان و مشكلاتی كه وجود داشت نیاز به بررسی و اعتبارات بیشتر دارد كه با توجه به حجم تردد برای دومین بار مورد مطالعه كارشناسان قرار گرفته است.
وی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در جلسات متعدد فاز نخست كمربندی سرهار دماوند قطعی شده و در صورت تامین اعتبار و رفع معارضان بخش زیربنایی همچون تاسیسات برق آن تا پایان سال به اتمام خواهد رسید.
این مقام مسئول با بیان اینكه محور تهران – فیروزكوه یكی از محورهای مواصلاتی مهم كشور است و باید نگاه ملی در اجرای این پروژه صورت گیرد، خاطرنشان كرد: در همان زمان آغاز، پروژه متوقف و طرح دیگری مطرح شد كه طرح جایگزین نیز عملی نشد و اگر آن زمان اتفاق می افتاد با هزینه و معارض كمتر مواجه بود.
فرماندار دماوند گفت: با توجه به اهمیت پروژه تلاش داریم به كمك اعتبارات استانی و ملی بتوانیم دوباره این پروژه را آغاز كنیم تا مشكل ترافیك محور مواصلاتی تهران – فیروزكوه در محدوده دماوند حل شود.

** از كمربندی تا بزرگراه 2 طبقه
نماینده مردم دماوند و فیروزكوه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینكه اقدامات اولیه طرح كمربندی جنوبی همچون كد ملی و ردیف بودجه و نیز تزریق اعتبار 400 میلیون تومان در ابتدا صورت گرفت تصریح كرد: بعد از اقدامات اولیه تجهیزات كارگاهی پروژه انجام شد ولی با توجه به وجود معارضان و تملك اراضی این طرح منتفی، بودجه تخصیص یافته نامعلوم و مقرر شد از سرهار تا شلمبه همانند بزرگراه صدر 2 طبقه شود.
قاسم میرزایی نیكو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: هر دو طرح منتفی، پروژه تعطیل و نیز از دستور ملی خارج شد.
وی با تشریح جزییات اجرای این طرح ها در خصوص كمربندی غربی و جنوبی دماوند با توجه به ترافیك‌های سنگین پایان هفته توضیح داد: در دولت دهم مقرر شد كمربندی جنوبی شهر دماوند از بالادست منطقه سرهار و ضلع جنوبی آغاز شود و تا اسلام آباد و پل شلمبه ادامه یابد.
این نماینده مجلس اضافه كرد: اوایل شروع فعالیت نمایندگی بنده نیز شهرداری دماوند با همكاری استانداری تهران و مسكن و شهرسازی طرحی را به عنوان كمربندی غربی در منطقه سرهار با هدف كاهش بار ترافیك در حال اجرا داشتند.
میرزایی نیكو با اشاره به اینكه این طرح در ابتدا فاقد ردیف بودجه كافی و زیرساخت های مطالعاتی و فنی بود گفت: با همكاری مسئولان شهرستانی و استانی اقدامات اولیه انجام و حتی نیمه دوم طرح كمربندی با احداث پلی از منطقه ولیران تا حوالی دامداری ارتش در نزدیكی محور اصلی تهران – فیروزكوه عنوان شد كه البته به علت مشكلات زیست محیطی همچنان اقدامی درباره آن صورت نگرفته است.
وی به فاز نخست كمربندی سرهار اشاره و بیان كرد: این طرح اگرچه با بودجه اندك آغاز شده ولی موفق شدیم حدود هشت میلیارد تومان اعتبار دریافت كنیم كه با تكمیل آن شاهد كاهش حداقل 35 درصد ترافیك داخل شهر دماوند خواهیم بود ولی باید قبول كنیم این محور نیز با توجه به حجم تردد خودروها در محور تهران – فیروزكوه كافی نیست.
این مقام مسئول از برنامه ایجاد رینگ ریلی در شرق استان تهران خبر داد و افزود: با توجه به اینكه طرح قطار شهری برای شهر پردیس تعریف شده و در دستور كار است طی نشست های متعدد با وزیر راه و شهرسازی امید است ردیف بودجه ملی برای ادامه آن تا شهرستان دماوند را دریافت كنیم؛ البته این مهم زمان طولانی را می طلبد.

در شرایط كنونی آنچه روشن است اینكه باید شهروندان منتظر بنشینند تا ببیند ابتدا مطالعات مربوط به این طرح های عمرانی به نتیجه می رسد یا خیر و پس از تحقق آن، آیا تزریق اعتبار برای تملك زمین ها و اجرای طرح در دستور كار قرار خواهد گرفت یا باید همچنان وضعیت كنونی ترافیك سنگین و سایر معضلات ناشی از آن را تحمل كنند.
گزارش از: الهام حیدری
تهرام/7246/ 1008