به گزارش ايرنا، كارشناسان علوم كشاورزي نيز با تاييد اين موضوع معتقدند كه براي دستيابي به موفقيت بيشتر، امروز راهي جز حركت به سمت كشاورزي درون زا، توليد محور و اشتغالزا وجود ندارد بنابراين با توجه به تنش آبي و بهره برداري غير اصولي از منابع آب زير زميني، گلخانه و اصلاح الگوي كشت تنها راه نجات كشاورزي در كشور به ويژه در استان هاي كم آبي مانند سمنان است.
كمبود سالانه 143 ميليون مترمكعب آب، چاه هاي بدون آب، زمين هاي تشنه و خشكسالي مداوم اصلاح الگوي كشت در استان سمنان را اجتناب ناپذير كرده است.
كارشناسان معتقدند كه براي توسعه كشاورزي لازم است وزارت جهاد كشاورزي ارزيابي درستي از منابع آبي موجود داشته باشد و بر اساس آن به كشاورزان الگوي كشت بدهد، چرا كه ميزان بهره وري آب در بخش كشاورزي تنها 33 درصد و به عنوان يك چالش مطرح است.
بازدهي مصرف آب بخش كشاورزي در استان سمنان به طور متوسط 42 درصد و در كشور 37 درصد است و بايد توجه داشت يك درصد افزايش بازدهي آب نيازمند 700 ميليون ريال هزينه است.
كشت گلخانه اي در واقع نمادي از عبور كشاورزي سنتي به علمي است كه صرفه جويي، اشتغالزايي، استفاده از حداقل زمين براي توليد محصول، افزايش كارايي مصرف آب، افزايش توليد برنامه‌ريزي شده، قابليت كنترل محصول و آفات، توليد و تنوع محصول به صورت خارج از فصل، تنظيم برنامه كشت مطابق نياز بازار از جمله مهمترين مزاياي آن اعلام شده است.
در استان سمنان 960 هزار مترمربع گلخانه با توليد سالانه حدود 19 هزار تن محصول وجود دارد، بر اساس برنامه ششم توسعه در سمنان سالانه هفت هكتار و در دوره پنج ساله بايد 35 هكتار طرح كشت گلخانه اي اجرا شود.
طبق آمار موجود، اكنون 11 هزار و 200 هكتار گلخانه در كشور وجود دارد كه 16 هزار و 760 هكتار از ميزان 48 هزار هكتار برنامه ريزي شده تا پايان برنامه ششم توسعه گلخانه اجرا مي شود.
توليد مصولات كشاورزي در سال زراعي 95 - 96 در استان سمنان با افزايش 9.4 درصدي نسبت به دوره قبل از آن به يك ميليون و 570 هزار تن رسيد كه از اين ميزان 672 هزار تن محصولات راهبردي حوزه كشاورزي در استان بود كه افزايش حدود 33 درصدي داشت.
كشت 60 درصدي محصولات به صورت غرقابي و تناسب نداشتن ظرفيت هاي اقتصادي در اين بخش با تعداد واحدهاي فرآوري مانع توسعه بيشتر كشاورزي استان سمنان بوده است.
** ساختار كشاورزي سمنان اصلاح شود
استاندار سمنان گفت: براي رونق بخش كشاورزي در مرحله اول بايد ساختارهاي موجود اصلاح شود و كشاورزان را از كشت غرقابي به توليد محصولات كشاورزي در گلخانه ها سوق داد.
سيد شهاب الدين چاوشي افزود: تاكنون برنامه ريزي هاي دولت براي تغيير الگوي كشت در استان مطلوب بوده و بايد توسعه كشت گلخانه اي و همچنين نصب سامانه هاي نوين آبياري در اراضي كشاورزي به ميزان قابل توجهي افزايش يابد.
وي ادامه داد: بومي سازي اين سامانه بايد با توجه به شرايط آب و هوايي و متناسب با اقليم اين سامانه اجرا شود و دولت بايد بر اجراي آن نظارت كافي و جدي داشته باشد.
چاوشي اضافه كرد: رويكرد اقتصاد مقاومتي در بخش كشاورزي، خوداتكايي به توليد داخلي با بهره گيري از بسته هاي حمايتي دولت است كه تاكنون رونق اقتصادي قابل توجهي در بخش كشاورزي به وجود آمده است.
وي با بيان اينكه دولت تمام تلاش خود را براي رونق كشاورزي در سمنان انجام مي دهد، تصريح كرد: به دليل محدوديت منابع آب در استان، بايد كشاورزان كشت سبزي سازمان دهي شده و استفاده از سامانه هاي نوين آبياري در بخش هاي مختلف را در دستور كار قرار دهند.
استاندار سمنان با اشاره به اينكه تسهيلات به سرمايه گذاران براي توسعه كشاورزي گلخانه اي و كاهش هزينه آب و رونق صنايع تبديلي موثر است، اضافه كرد: تاكنون دولت براي رونق بخشي بخش كشاورزي، حدود 800 ميليارد ريال در اختيار بهره برداران قرار داده است.
وي ادامه داد: در دولت تدبير و اميد حدود 50 واحد فرآوري و گلخانه اي در بخش هاي مختلف كشاورزي در استان به بهره برداري رسيد و براي افزايش اشتغال در اين بخش از اقتصاد سمنان، راه اندازي 150 واحد فرآوري ديگر برنامه ريزي شده است.
** كشت غرقابي به صلاح كشاورزان نيست
نماينده مردم دامغان در مجلس شوراي اسلامي نيز در گفت و گو با ايرنا، گفت: 87 درصد آب استان در بخش كشاورزي مصرف مي شود و تغيير الگوي كشت و افزايش كشت گلخانه اي راهكارهاي جدي افزايش توليد و كاهش مصرف آب است.
ابوالفضل حسن بيگي خاطر نشان كرد: اين استان در كمربند خشك كره زمين و در شرايط بحراني قرار دارد و مديريت مصرف آب در اين بخش از اهميت ويژه اي برخوردار است.
وي ادامه داد: تغيير الگوي كشت بحث بسيار مهمي است كه بايد به آن توجه ويژه شود و در دنياي امروز ديگر صلاح نيست كشاورزان به سمت كاشت محصولات آب‌بَر و با ارزش افزوده پايين بروند.
حسن بيگي اضافه كرد: استان همگام با كشور، براي تحقق اين امر به دنبال تدوين الگوي كشت است و با همكاري مراكز تحقيقات اين فعاليت را آغاز كرده است.
نماينده مردم دامغان در مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: بايد بررسي شود كه هر محصول به اندازه و در مكان مناسب كشت شود، به طور مثال سبزيجات و ميوه هاي آب‌بر كه نياز مردم است را نمي توان توليد نكرد بلكه با مديريت آن و كشت در مكان مناسب آن محصول را مي توان توليد كرد.
حسن بيگي افزود: در الگوي كشت محصولات كشاورزي كه ارزش افزوده بيشتري دارند و آب كمتري مصرف مي كنند براي كاشت به كشاورزان توصيه مي شود.
وي ادامه داد: با توجه به اقدامات انجام شده، كشاورزان استان هم به تغيير الگو كشت تمايل دارند، به طوري كه سطح زيركشت جاليز در سال هاي اخير كاهش يافت و سطح زير كشت برخي از گياهان دارويي و پسته دو برابر شده است و در 10 سال اخير كشاورزان گام هايي هرچند كوچك در مسير تغيير الگوي كشت برداشته اند و سازمان جهادكشاورزي به دنبال سرعت بخشيدن در اين راه باشد.
نماينده مردم دامغان در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به مزيت هاي فراوان كشت گلخانه اي، افزود: توليد در محيط هاي گلخانه اي 20 برابر افزايش و همچنين مصرف آب به شدت كاهش مي يابد.
** گلخانه هاي سمنان نيمه سنتي است
رئيس سازمان جهاد كشاورزي سمنان نيز افزود: كشت گلخانه اي در كنار توسعه كشت گياهان دارويي، اولويت تسهيلات اشتغال پايدار روستايي است كه سود تسهيلات آن از چهار تا 10 درصد در نظر گرفته شد.
سيدحسن ميرعماد با تاكيد بر توجه ويژه وزارت جهادكشاورزي به كشت گلخانه‌اي به خاطر مزيت هاي آن، گفت: حتي اصلاح ساختار گلخانه هاي قديمي مورد توجه اين وزارتخانه است زيرا برخي از اين گلخانه ها سامانه هاي گرمايشي و سرمايشي به روز ندارند و برخي تجهيزات آن نيز مكانيزه نيست كه نياز به رسيدگي دارد.
وي خاطرنشان كرد: بيشتر گلخانه هاي استان نيمه سنتي است و ايجاد گلخانه هاي كوچك مقياس نيز در دستور كار وزارت جهادكشاورزي است كه هدف از آن توليد محصولات در مقياس كم با اشتغالزايي خرد است.
ميرعماد تصريح كرد: توليد برنامه ريزي شده به منظور صادرات محصولات در كشت گلخانه‌اي در شرايط كنوني ضروري به نظر مي رسد.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان سمنان اضافه كرد: طرح الگوي كشت در استان تهيه شده و در مرحله ارايه است و جايگزيني كشت گلخانه اي به جاي كشت سنتي در گرمسار و آرادان نهادينه شده زيرا به بازار هدف در تهران نزديك تر است.
ميرعماد تصريح كرد: گزينه هايي كه كشت گلخانه‌اي را نسبت به كشت هاي سنتي متمايز مي كند بحران آب، قابل كنترل بودن عوامل موثر توليد، توليد خارج از فصل، كاهش نيروي كار و نهاده هاست، كه مهمترين مزيت گلخانه در اين بخش توليد خارج از فصل است كه كمتر به آن پرداخته مي شود.
وي نياز به دانش فني و بازار را مهمترين مساله گلخانه‌داران برشمرد و گفت: بهره برداران گلخانه شناخت درستي از بازار ندارند، در بازار جهاني مطابق ذائقه مشتري محصول توليد مي شود نه اينكه مانند ايران ابتدا توليد كنيم سپس به دنبال مشتري آن باشيم.
ميرعماد با بيان اينكه توسعه فضاي گلخانه‌اي يكي از سياست‌هاي سازمان جهاد كشاورزي استان است، تصريح كرد: در برنامه ششم، توسعه فضاي گلخانه‌اي در استان به‌عنوان يك رويكرد اصلي عنوان‌شده است.
وي ادامه داد: تسهيلات خوبي براي ايجاد گلخانه به علاقه‌مندان پرداخت مي‌شود و هيچ محدوديتي براي اعطاي تسهيلات به متقاضيان وجود ندارد.
** توليدات گلخانه اي نيازمند بازار فروش
مدير جهاد كشاورزي شهرستان شاهرود نيز گفت: بازاريابي، بازارسازي و نماد سازي محصولات گلخانه اي يكي از نيازهاي اساسي بخش كشاورزي است.
محمدرضا قاسمي با تاكيد بر ضرورت توسعه كشت در محيط هاي بسته براي توليد محصولات با نياز آبي بالا، گفت: يكي از سياست هاي جدي وزارت جهاد كشاورزي اين است كه كشت سبزي و صيفي تنها در محيط هاي بسته و گلخانه اي انجام شود زيرا در اين شرايط ميزان عملكرد در واحد سطح افزايش و مصرف آب به يك دهم مزرعه باز كاهش مي يابد.
وي درخصوص پرداخت تسهيلات به متقاضيان سرمايه گذاري در حوزه كشت گلخانه اي، گفت: وزارت جهاد كشاورزي با همكاري صندوق توسعه ملي منابع اعتباري براي پرداخت تسهيلات با نرخ بهره 15 درصد و بدون محدوديت در تعداد متقاضيان، با عامليت بانك كشاورزي درنظر گرفته است.
وي با تاكيد بر اينكه بازاريابي يكي از نقاط ضعف در سرمايه گذاري گلخانه اي است، گفت: بخش خصوصي و تعاوني ها بايد در اين زمينه جدي تر وارد شوند چراكه وظيفه بخش دولتي راهنمايي، آموزش و تسهيل در امور است. براي نمونه مجتمع گلخانه اي دهملا داراي شركت تعاوني بوده و مي تواند در كنار توليد مباحث فروش را هم دنبال كند.
مدير جهاد كشاورزي شهرستان شاهرود افزود: اگر بسته بندي مناسب و ظرفيت قابل قبولي داشته باشيم مي توانيم محصول خود را با قيمت مناسب و بدون در نظر گرفتن نوسانات بازار در داخل و خارج كشور عرضه كنيم.
** زيرساخت توسعه كشت گلخانه اي در سمنان فراهم است
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي استان سمنان افزود: سالانه 87 ميليون متر مكعب آب به ازاي يك هزار هكتار سازه گلخانه اي در بخش كشاورزي اين استان ضرفه جويي مي شود.
لطف الله رضايي گفت: با توجه به افزايش دماي سالانه و خشكسالي هاي پي درپي در اين استان، توسعه كشت هاي گلخانه اي يكي از راهكارهاي مقابله با پديده خشكسالي و مديريت مصرف آب در بخش كشاورزي و افزايش كيفيت محصولات توليدي است.
وي خاطرنشان كرد: مصرف آب براي كاشت هفت هزار هكتار سبزي و صيفي جات در فضاي باز برابر با يك هزار هكتار كشت گلخانه اي است. با اين تفاوت در هفت هزار هكتار 105 هزار تن محصول و در يك هزار هكتار 200 هزار تن محصول كشاورزي توليد مي شود.
رضايي ادامه داد: كشت در محيط هاي گلخانه با توجه به مزايايي آن مانند افزايش توليد، كاهش چشم گير مصرف آب، مقابله با آفات و كنترل بيماري ها، يكي از مهم ترين راهكارهاي مديريت منابع آبي است.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي سمنان ادامه داد: يكي از سياست گذاري هاي دولت براي مديريت و بهره وري منابع آبي احداث سازه هاي گلخانه اي است.
رضايي اضافه كرد: شرايط براي توسعه كشت گلخانه اي در سمنان فراهم است و تسهيلات موردنياز به صورت نامحدود در اين بخش ارايه مي شود.
وي اعطاي تسهيلات براي تهيه سامانه هاي گرمايشي و سرمايشي، سلول هاي خورشيدي و ادوات مكانيزه گلخانه از محل خط پنج اعتبارات مكانيزاسيون استان را برخي از بسته هاي حمايتي براي تشويق كشاورزان براي كشت گلخانه اي برشمرد.
استان سمنان بيش از 40 هزار بهره بردار كشاورزي دارد و حدود 87 درصد از آب توليدي در اين استان در حوزه كشاورزي مصرف مي‌شود.
7339/7408
سمنان - ايرنا - با توجه به ادامه خشكسالي ها، فرسايش بالاي خاك و بحران كم آبي در كشور، گسترش واحدهاي گلخانه اي در استان هاي مختلف از جمله راهكارهاي موثر نجات بخش كشاورزي براي گذر از اين چالش مهم به شمار مي رود.
