پنجره خودرو را باز می كنی تا با كشیدن نفس هایی عمیق، هوای طرب انگیز فضای سبز گیلان مشامت را نوازش دهد اما ناگاه در هاله ای از دودی قرار می گیری كه نفس كشیدن عادی را هم برایت دشوار می كند و سرفه هایی كه امانت نمی دهد؛ آتش سوزی های عمدی مزارع شالیزاری پس از درو و برداشت محصول برنج، رفتاری نادرست ناشی از باورهای قدیمی و غلط است كه علیرغم توزیع تراكت، بروشور ، آموزش به كشاورزان و در برخی موارد و در صورت اصرار برخوردهای قضایی، همچنان در بی اعتنایی، به محیط زیست و انسان ها زیان می رساند.
** جریمه و حبس در انتظار آتش زنندگان اراضی شالیزاری
در همین رابطه معاون نظارت و پایش اداره كل محیط زیست گیلان گفت: تمامی دستگاه های مربوطه در هماهنگی با هم و بسته به وظایف شان، اقداماتی را برای ارتقای آگاهی كشاورزان از مضرات در جهت جلوگیری از آتش زدن كاه و كلش طی چندین سال گذشته انجام داده اند.
احسان الله شكری افزود: در حال حاضر نیز گشت های مشتركی از سوی دستگاه های مربوطه انجام می شود و متخلفان به دادگاه معرفی می شوند كه در همین راستا، سال گذشته حدود 165 نفر از متخلفان به دادگاه معرفی شدند.
وی محكومیت را به استناد قانون هوای پاك كه در 25 تیرماه 96 به تصویب رسید، جریمه و حبس عنوان و تصریح كرد: حتی در همین رابطه امسال كشاورزی در لنگرود به شش ماه حبس محكوم شد.
به گفته شكری، در حال حاضر كشاورزان با دستگاه بیلر (بسته بندی) به بسته بندی كردن كاه و كلش اقدام می كنند.
وی بسته بندی برای تولید علوفه دام ها ، تولید كمپوست و ورمی كمپوست و استفاده در تولید در كارگاه های قارچ خوراكی و تولید 20 محصول در صنایع تبدیلی و صنایع دستی را از دیگر موارد استفاده از كاه و كلش عنوان كرد.
شكری خاطرنشان كرد: مشاهدات میدانی ما نشاندهنده آن است كه این موضوع امسال نسبت به سال گذشته كاهش چشمگیری یافته و در شهرستان هایی همچون سیاهكل، آستارا ، تالش و ماسال آتش زدن كاه و كلش نداریم اما بیشترین مشكل ما مربوط به جلگه و در شهرستان هایی نظیر رشت، صومعه سرا، لنگرود، انزلی و بخشی از رودسر است كه كشاورزان دسترسی مستقیم به دامداران ندارند.
وی به كشاورزان توصیه كرد كه كاه و كلش را بسته بندی و در انباری نگهداری كنند و آن را در فصل زمستان به دامداران بفروشند.
** استفاده از كاه و كلش به عنوان ماده اولیه برخی كارخانجات صنعتی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی گیلان نیز گفت: در حال حاضر بیش از یك هزار دستگاه بیلر در استان فعال است كه كاه و كلش مزارع شالیزاری را بسته بندی می كنند.
لیلا بذركار با اشاره به اینكه یك میلیون و یكصد هزار تن شلتوك از اراضی شالیزارهای استان برداشت می شود، افزود: یك میلیون و 200 هزار تن نیز كاه و كلش قابل بسته بندی داریم كه بطور متوسط از هر هكتار 250 تا 300 بسته استحصال می شود .
وی تصریح كرد: جمع آوری، بسته بندی و فروش كاه و كلش برنج علاوه بر سود و درآمد برای كشاورزان موجب حفظ حاصلخیزی خاك نیز می شود.
بذركار اضافه كرد: كاه و كلش برنج می تواند به عنوان علوفه مورد نیاز دام بویژه در خشكسالی و زمستان مورد استفاده قرار گیرد و سبب كاهش هزینه های تولید شود ضمن اینكه جمع آوری كاه و كلش می تواند به عنوان ماده اولیه برای برخی كارخانجات صنعتی در تولید نئوپان ، فیبر ، ظروف یكبار مصرف و سایر محصولات بكار رود.
وی همچنین به مضرات سوزاندن كاه و كلش باقی مانده در اراضی شالیزاری اشاره و بیان كرد: از بین رفتن موجودات زنده مفید داخل خاك و كاهش قدرت حاصلخیزی آن، افزایش مصرف كودهای شیمیایی و آلودگی زیست محیطی و ایجاد ناراحتی برای بیماران تنفسی از مضرات آتش زدن كاه و كلش باقی مانده در اراضی است.
** كشاورزان گیلانی از آتش زدن كاه و كلش پرهیز كنند
معاون اجتماعی دانشگاه علوم پزشكی گیلان نیز در این رابطه از كشاورزان گیلانی خواست تا از آتش زدن كاه و كلش در مزارع برنج خودداری كنند .
علی داوودی افزود: از كشاورزان درخواست می كنم تا با آتش زدن كاه و كلش مزارع برنج ، نفس كشیدن را برای هم استانی های خود سخت نكنند.
وی تصریح كرد: هر ساله عده ای از كشاورزان پس از برداشت محصول برنج، كاه و كلش مزارع خود را آتش می زنند كه این اقدام آنان علاوه بر وارد كردن آسیب های جبران ناپذیر به ساختار بیولوژیكی، آلودگی هوا و محیط زیست را نیز به همراه دارد.
به گفته داوودی، آلودگی های ناشی از سوختن محصولات سلولزی از جمله كاه و كلش باعث انتشار دود غلیظ و آلودگی هوا می شود كه زندگی مردم به ویژه بیماران تنفسی را تحت الشعاع قرار داده و مشكلات زیادی را برای آنها ایجاد می كند.
وی خاطر نشان كرد: دانشگاه علوم پزشكی گیلان كه مسئولیت تامین حفظ و ارتقای سلامت جامعه را برعهده دارد، آماده است تا با همكاری سایر سازمان های ذیربط از جمله محیط زیست، جهاد كشاورزی ، رسانه ها ، دادگستری و با آموزش و اطلاع رسانی مناسب در پیشگیری از این پدیده نوظهور كه به نوعی سلامت جامعه را تهدید می كند، نقش ایفا كند.
** كاه و كلش باقی مانده در اراضی ، سرمایه ای برای كشاورزان است
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری كل گیلان نیز گفت: برای جلوگیری از آتش زدن كاه و كلش در زمان برداشت محصولات كشاورزی چند جلسه مشترك با علوم پزشكی ، محیط زیست ، جهاد كشاورزی ، منابع طبیعی و دادستان ها و سازمان های مردم نهاد در استان تشكیل شده است.
جان احمد آقایی با بیان اینكه كاه و كلش باقی مانده در اراضی یك سرمایه برای كشاورزان است، افزود: با ورود دستگاه قضایی از سال 1390، آتش زدن كاه و كلش در استان از 100 درصد، به سه تا چهار درصد رسیده است.
وی تصریح كرد: در حال حاضر در برخی شهرستان های استان اصلا آتش زدن كاه و كلش نداریم و این موضوع در اكثر شهرستان ها نهادینه شده است.
آقایی با اشاره به اینكه دود ناشی از آتش زدن كاه و كلش برای شهروندان بویژه كودكان و سالمندان و زنان باردار مضر است، تصریح كرد: همچنین برای خاك و مواد آلی آن نیز تبعات منفی دارد از این رو ، برخوردهای قانونی نیز برای كسانی كه به آتش زدن كاه و كلش مبادرت می كنند، پیش بینی شده است.
به گفته آقایی، به كمك دستگاه های مربوطه با فرهنگ سازی و تدابیر پیشگیرانه این موضوع را در گیلان نهادینه كرده ایم كه به كاهش 97 درصدی آتش زدن كاه و كلش در استان منجر شده است.
وی تصریح كرد: اگر افرادی از این موضوع تمكین نكنند و با عنادورزی سرمایه شان را آتش بزنند ، بدلیل آلوده كردن محیط و براساس ماده 20 قانون هوای پاك مصوب سال 96 مجازات درجه شش و ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 مجازات هایی برای آنان پیش بینی شده است.
سالانه یك میلیون و یكصد هزار تن شلتوك از اراضی شالیزاری گیلان برداشت می شود. این استان بزرگترین تولیدكننده ارقام بومی و باكیفیت برنج در كشور است كه با 238 هزار هكتار اراضی شالیزاری، رتبه اول كشور را از لحاظ سطح زیركشت و همچنین رتبه دوم تولیدكننده برنج را به خود اختصاص داده است.
ارقام هاشمی، علی كاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم های كیفی و ارقام گوهر، سپیدرود و خزر جزو رقم های پرمحصول است كه در شالیزارهای گیلان كشت می شود.
بیشترین رقم های كشت شده برنج در این استان، رقم های كیفی هاشمی و علی كاظمی است كه افزون بر 85 درصد محصول برنج گیلان را شامل می شود.
7296/2007
رشت - ایرنا - با پایان برداشت محصول برنج از اراضی شالیزاری، كاه و كلش بر اساس عادتی قدیمی و باوری نادرست آتش زده می شوند كه صرفنظر از آسیب های بیولوژیك و زیان های زیست محیطی این اقدام، سرمایه هایی آتش می گیرند كه از آنها به عنوان مواد اولیه واحدهای صنعتی استفاده می شود.
