فرش قرمز معادن زیر پای سرمایه گذاران

به گزارش ایرنا، ایران كشوری برخوردار از منابع معدنی غنی و ذخایر معدنی پنهانی است كه تاكنون 68 نوع آن شناسایی شده و ذخایر سرب، روی و مس شاخص ‌ترین آنها به شمار می رود.
ارزش ذخایر معدنی ایران بر اساس برآوردهای اولیه حدود 700 میلیارد دلار است كه با اكتشافات جدید این رقم تا 1400 میلیارد دلار نیز برآورد می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران در كنار افغانستان و كره شمالی سه كشور معدنی مهم جهان هستند و حدود 7 درصد ذخایر معدنی دنیا در ایران قرار دارد.
بنا به نظر كارشناسان، سهم معدن در تولید ناخالص ملی می تواند تا 50 درصد افزایش یابد و بر اساس آمارهای موجود، اكنون 97 درصد معادن كشور در اختیار بخش خصوصی و 3 درصد در اختیار بخش دولتی است.
استان مركزی به سبب قرارگرفتن در دو منطقه زمین شناسی مهم كشور، شامل منطقه های دگرگونی سنندج سیرجان و ایران مركزی از ظرفیت های مهم معدنی برخوردار است كه سرمایه گذاری در این بخش زمینه توسعه همه جانبه استان و كشور را فراهم می كند.
این استان از ظرفیت های ارزشمندی در زمینه معادن برخوردار است كه در سال های اخیر مشكلات بسیاری فراروی فعالان این عرصه قرار گرفته است.
استان مركزی خاستگاه مواد معدنی مختلف و متنوعی شامل كانی های دگرگونی، آذرین و رسوبی از قبیل مواد معدنی غیرفلزی، فلزی، مصالح ساختمانی و سنگ های تزیینی است.
این استان با 532 معدن و استخراج سالانه بیش از 24 میلیون تن ماده معدنی، از استان های برخوردار كشور است و تا كنون از 57 نوع ماده معدنی موجود در كشور، 42 نوع آن در استان مركزی شناسایی شده و از 34 نوع ماده معدنی نیز بهره برداری می شود.
تراورتن، سولفات سدیم، سرب، روی، سنگ آهن، سنگ گچ، پوزولان، كائولن، سنگ لاشه، آهن، آهك، طلا و خاك های صنعتی از مهمترین ذخایر غنی معدنی قابل بهره برداری این استان است.
بیش از 35 نوع ماده معدنی در استان مركزی شناسایی شده و امكانات موجود برای استخراج تنگستن، قلع و مولیبدن، طلا، مس، آندالوزیت، مرمریت های سیاه، گرانیت، كانی های قیمتی و زینتی شامل فیروزه، كریزوكولا، جاسیر، آزوریت و مالاكیت، عقیق، بلور كوارتز، ارپیمان (سولفور آرسنیك)، بنتونیت و كلسیت در منطقه وجود دارد.
برخی مواد استخراج شده در معادن استان مركزی در واحدها و كارخانه های گچ ، آهك، سیمان سفید، رنگ، پوكه، كاشی، لاستیك و شیشه سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
استان مركزی دارای 16 واحد تولید پودرهای معدنی میكرونیزه و سوپرمیكرونیزه است و از این نظر مقام نخست را در كشور دارد، ضمن اینكه وجود چهار واحد فرآوری موادفلزی - فلوتاسیون سرب و روی و آلومینیوم سازی در استان مركزی قابل توجه است.
به اعتقاد كارشناسان و صاحبنظران امور معدنی، عدم شناخت بانك ها از بازدهی و بازگشت سرمایه در معادن، به كارگیری و اعطای وام با وثیقه پروانه بهره برداری، لزوم توسعه زیرساخت های جاده ای و امكانات اولیه كارگاهی در مناطق معدنی، استفاده از ضمانت صندوق بیمه و تسهیلات بانكی به منظور توسعه و تجهیز كارگاه ها، راهكارهایی است كه ضمن هموار كردن مسیر توسعه این بخش، خام فروشی را كاهش داده و نرخ تمام شده محصولات معدنی برای ورود به بازار صادرات سنگ های فرآوری شده را پایین می آورد.
آنها معتقدند: با توجه به ظرفیت های بالای تولید و فرآوری انواع مواد معدنی در استان مركزی به خصوص محصولات ویژه ای از قبیل سنگ محلات، ایجاد شهرك صنعتی در این خطه از ضرورت ها است كه مسئولان باید در این زمینه برنامه ریزی و سرمایه گذاری كنند تا به عنوان مثال در این شهرك صنعتی خصوصی سنگ، كارخانه های سنگبری، مجسمه سازی، دستگاه های ساخت ستون های سنتی و مدرن، طراحی اتوماسیون صنعتی، عرضه لوازم سنگبری و كارگاه های تعمیرات ماشین آلات سنگبری به صورت یكجا دایر شود تا از این طریق صادرات كالا نیز تسهیل شود.
معاون امور معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی گفت: چهار هزار و 151 نفر در معادن استان مركزی اشتغال دارند كه در صورت توجه بیشتر به تكمیل چرخه اكتشاف و استخراج معدن می توان زمینه اشتغال بیشتری را در این بخش ایجاد كرد.
«محسن بسارده» افزود: در مجموع بیش از 25 هزار و 800 میلیارد ریال در معادن استان مركزی سرمایه گذاری شده كه حدود 475 میلیارد ریال آن در سال جاری بوده است.
وی ظرفیت اسمی معادن استان مركزی را 25 هزار 114 تن عنوان كرد و گفت: میزان استخراج این مهم در 6 ماه نخست امسال سه هزار و 623 تن بوده است.
معاون امور معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی اظهار داشت: 174 میلیارد ریال حقوق دولتی معادن در نیمه نخست امسال در این استان وصول شده و در 6 ماه نخست امسال سه میلیون و 560 هزار تن انوع ماده معدنی از 195 واحد معدنی استان استخراج شده است.
بسارده ادامه داد: 35 نوع ماده معدنی در استان مركزی تولید می شود كه مهمترین آن ها مس، سرب، روی، طلا، فلدسپات، سنگ آهن، آهك، سولفات سدیم، سنگ لاشه و تراورتن است.
وی خاطرنشان كرد: 23 پروانه اكتشاف معدنی جدید نیز در نیمه نخست امسال در این استان صادر شد.
معاون امور معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزی خاطرنشان كرد: 12 پروانه بهره برداری معدنی جدید نیز با ظرفیت اسمی 195 هزار تن امسال در استان مركزی صادر شده است.
وی افزود: سرمایه گذاری معادن در سال جاری 47 میلیارد ریال تخمین زده شده و فعالیت در این بخش بیش از 50 فرصت شغلی در استان ایجاد كرده است.
بسارده یادآوری كرد: معادن كانون محوری در حوزه كسب و كار و درآمدزایی و پیشبرد امور توسعه پایدار است كه باید سهم خود آن در حوزه تولید و بالابردن درآمد ناخالص ملی به خوبی دیده شود.
وی مالیات بر ارزش افزوده و فرسوده بودن ماشین آلات و ناوگان بهره برداری معادن را مهمترین مشكلات این بخش دانست و گفت: معادن بخش قابل توجهی برای توسعه پایدار در هر جامعه محسوب می شود كه در صورت توجه ویژه به این بخش می توان ضمن اشتغالزایی مولد گامی اساسی در راستای بالا بردن تولید ناخالص ملی برداشت.
پیشكسوت امور معدنی استان مركزی گفت: فرسودگی ماشین آلات معدنی اولین و مهمترین مشكلات فعالان این بخش است كه روند فعالیت را كند می كند.
«عزیز میرزائیان» افزود: سرعت عمل در استخراج، همه هزینه ها از قبیل نیروی كار و خدمات را كاهش می دهد اما فرسودگی ماشین آلات روند استخراج را كند كرده و به همین دلیل قیمت تمام شده محصولات بالا رفته و بازار رقابت را از دست فعالان این عرصه می گیرد.
وی اظهار داشت: از سال 1370 تا كنون ماشین آلات معدنی در معادن استان مركزی به روز رسانی نشده و در سال های اخیر نیز قیمت قطعات یدكی بالا رفته و امكان به روز رسانی ماشین آلات را كاهش داده است.
این پیشكسوت معدنی استان مركزی بیان كرد: فعالان عرصه كشاورزی با وجود اینكه بیشترین مصرف آب را دارند از همه نوع مالیات معاف هستند اما از سال 1389 تا كنون فشارهای مالیاتی آنچنان بر فعالان معدنی طاقت فرسا شده كه بسیاری از این افراد كار را رها كرده اند.
میرزائیان گفت: سیاست گذاری های مسئولان رده بالای وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص ساماندهی بخش معدن مطلوب است اما در این مهم زمانی كه به بدنه كارشناسی می رسد با اعمال سلیقه افراد مختلف روبرو شده و این اعمال سلیقه قانون را به زیان معدن كاران می كند.
وی بیان كرد: معادن یكی از كم هزینه ترین راه های توسعه پایدار، اشتغال زایی، بالابردن تولید ناخالص ملی و تقویت بنیه اقتصادی كشور و مردم نقاط مختلف كشور است، بنابراین می طلبد مسئولان نسبت به حمایت فعالان این بخش و برنامه های كاربردی بیندیشند.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان مركزی نیز گفت: این استان با داشتن 100معدن سنگ تراورتن بیش از 70 درصد سنگ تراورتن كشور را تامین می كند.
ایرج یوسفی افزود: معادن سنگ استان مركزی به خصوص شهرستان محلات به عنوان قطب سنگ تراورتن، شهرت جهانی دارد و به غیر از محلات تنها در منطقه ای محدود در شهر یزد و یك منطقه دیگر نیز در آذربایجان شرقی استخراج می شود.
وی ادامه داد: ذوق و سلیقه فعالان عرصه سنگ تراورتن در برش این نوع سنگ باعث شده تا انبوه سازان نقاط مختلف كشور به مصرف این نوع سنگ گرایش پیدا كنند كه این مهم باعث رونق معادن سنگ محلات شده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان مركزی، بیشترین معادن سنگ تراورتن را در مناطق آتشكوه، آبگرم، عباس آباد و دره بخاری دانست و گفت: این استان همچنین در استخراج مواد معدن سرب، روی و سولفات سدیم نیز در تمام كشور مطرح است.
وی نبود بازار مصرف را مهمترین مشكلات فراروی معدن داران استان مركزی دانست و گفت: صادرات سنگ و دیگر مواد معدنی به نقاط مختلف جهانی متوقف شده و بازار داخلی نیز به نوعی ظرفیت حفظ معادن كشور و استان مركزی را ندارد بنابراین برای حفظ حیات معادن و بهره گیری از همه ظرفیت های معادن استان و ایجاد فرصت های شغلی در این بخش، باید بازار مصرف معادن تامین شود.
یكی از فعالان معدنی در شهرستان شازند گفت: دریافت مالیات بر اساس استخراج یكی از مشكلات فعالن این عرصه است چرا كه محصولات معادن به صورت نقدی به فروش نمی رسد اما قانون، مالیات را از معدن دار مطالبه می كند.
«عباس رستمی» فرسودگی تجهیزات معدنی را یكی دیگر از مشكلات این بخش دانست و گفت: با اینكه فرآوری استخراج مواد معدنی می تواند راهگشای اقتصاد و اشتغال پایدار در استان مركزی باشد، اما فرسودگی ماشین آلات باعث شده تا مواد معدنی به صورت خام به فروش برسد.
مدیرعامل واحد معدنی سنگ اسیدی محلات گفت: كمبود و افزایش بهای قطعات یدكی ماشین آلات معدنی فعالان این بخش را با مشكل مواجه كرده كه دولتمردان باید نسبت به این مسئله مهم چاره اندیشی كنند.
«حسین پورحسنی» افزود: پمپ گازوئیل لودر سال های گذشته 70 میلیون ریال خرید و فروش می شد اما قیمت این محصول در روزهای اخیر به 450 میلیون ریال هم رسیده كه این مهم قیمت تمام شده استخراج را بالا می برد.
مدیرعامل شركت معدنی سنگ اسیدی محلات اضافه كرد: سال گذشته اداره كل امور مالیاتی اعلام كرد در صورتی كه بدهكاران مالیاتی، اظهار نامه خود را به هنگام تحویل دهند تنها سه درصد از كل مالیات دریافت می شود و مابقی آن بخشیده می شود اما پس از اینكه معدنكاران اظهار نامه خود را تكمیل كردند و سه درصد را پرداخت كردند، این اداره كل تصفیه نامه مخصوص را ارائه نكرد و پنج درصد دیگر از معدنكاران مالیات دریافت كرد.
وی گفت: صادرات پایین سنگ از كشور ایران به خصوص استان مركزی و شهرستان محلات باعث شده كه رقبای ما در كشورهای منطقه از قبیل تركیه جای سنگ ایرانی را بگیرند و سنگ های بی كیفیت خود را به قیمتی بالا وارد بازار جهانی كنند.
مدیرعامل شركت معدنی سنگ اسیدی محلات اظهار كرد: تنها با رونق صادرات می توان معادن سنگ محلات را احیا كرد چرا كه بازار داخلی ظرفیت چندانی ندارد كه پاسخگوی نیازهای همه معادن سنگ باشد.
مدیرعامل یكی از واحدهای معدنی اراك نیز گفت: فروش محصولات معدنی همیشه به صورت نقدی صورت نمی گیرد از این رو معدن داران در بسیاری از موارد از عهده پرداخت اقساط بانكی با بهره های بالا بر نمی آیند و بانك ها هم مساعدت چندانی با این قشر از جامعه نمی كنند.
«علی شفاهی» افزود: مستهلك بودن دستگاه ها و تجهیزات معدنی كشور و به خصوص استان نیز یكی دیگر از مشكلات معدن داران محسوب می شود و به همین دلیل بسیاری از معدن داران نمی توانند حتی به اندازه نیمی از پروانه قانونی خود برداشت داشته باشند.
وی محورهای دسترسی به معادن را یكی دیگر از مشكلات عنوان كرد و گفت: نبود محورهای دسترسی مناسب به معادن، سبب تعطیلی بسیاری از این واحدها شده است.
مدیر عامل واحد معدنی سنگ لاشه پل دوآب شازند نیز ناهمخوانی قیمت تمام شده محصولات معدنی با قیمت بازار را مهمترین مشكل معدن داران استان و كشور معرفی كرد.
«محمدرضا داوری» افزود: به دلیل فعالیت بیش از حد متعارف معادن در استان مركزی قیمت مواد معدنی به صورت چشمگیری كاهش یافته چرا كه برخی از رقبا برای تامین نقدینگی خود مجبور به فروش محصولات معدنی با قیمت پایین می شوند.
كارشناسان امور معدنی بر این باورند: با توجه به ذخایر سرشار و پتانسیل های بالای انواع مواد معدنی در استان مركزی ، سرمایه گذاری در این بخش علاوه براشتغال آفرینی و ارزآوری، تكیه به صادرات نفتی را كاهش می دهد و كشور را به سوی اقتصاد مقاومتی مورد تاكید رهبر معظم انقلاب اسلامی رهنمون كرده و به تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نظر معظم له نزدیك می شود.
در سند چشم انداز 20 ساله كشور، نقش معدن در تولید ناخالص داخلی ملی باید به سه برابر افزایش یابد كه رسیدن به این رقم ، مستلزم فعالیت گسترده و هدفمند در توسعه اكتشافات مواد معدنی ، ایجاد زیر ساخت های لازم برای بهره برداری معادن ، راه اندازی معادن جدید ، تغییر تكنولوژی افزایش بهره وری در معادن و ایجاد واحدهای فرآوری مبتنی بر مواد معدنی است و بی شك رسیدن به این آرمان، بدون برنامه ریزی و حضور موثر متخصصان و دانش آموختگان میسر نخواهد شد.
تا كنون حدود 550 پروانه اكتشاف معدن در استان مركزی صادر شده كه از این تعداد 195 معدن فعال است.
3017/3075