هر ساله وقتی به ماه محرم نزدیك می‌شویم، مداحان برای ساخت نوحه‌های جدید و تأثیرگذار به تكاپو می‌افتند. اما این امر به‌تازگی تنها به قشر مداحان مختص نمی‌شود. چند سالی است كه چهره‌های هنری و ورزشی بسیاری در این ایام میكروفون به دست شده‌اند و مداحی می‌كنند. دیگر حضور سلبریتی‌ها در دسته‌ها و محافل عزاداري تنها به تقسیم نذورات یا پوشیدن لباس عزاداري خلاصه نمی‌شود.
**مداح خواننده یا خواننده مداح
پیروز ارجمند، آهنگساز و موسیقی‌شناس درباره مداحی خوانندگان پاپ كه امروزه هم تاحدودی مرسوم شده است، به خبرنگار «ایرناپلاس» گفت: در دوره صفویه به دلیل محرومیتی كه برای موسیقی پیش آمد و موسیقی ممنوعیت پیدا می‌كند، موسیقیدان‌های ایرانی آواها، مقام‌ها و آوازهایی را كه در آن زمان مرسوم بود را به مداحان، روضه‌خوانان و تعزیه‌خوانان آموزش می‌دادند و به آن‌ها می‌سپردند. بدین‌وسیله موسیقی ایرانی وارد شیوه مداحی، نوحه‌خوانی، تعزیه‌خوانی و روضه‌خوانی می‌شود. در دوره‌های بعدی و در دوران پهلوی و معاصر مجدداً ممنوعیتش كه از اواخر دوره قاجار وجود داشته، برداشته می‌شود. ما می‌بینیم نسل زیادی از خوانندگان از خاندان مداحان هستند. مثلاً در اصفهان تاج اصفهان به اسم تاج‌الواعظین بود. یعنی ایشان در اصل از خانواده واعظین و اهل منبر هستند یا در اقبال السلطان و ظلی تعزیه‌خوان و مداح بوده‌اند. نسل اول خوانندگان سنتی ما عموماً مداحی می‌كردند و تعزیه‌خوان و نوحه‌خوان هم بوده‌اند. اما الان برعكس شده است، یعنی خوانندگان ما به سمت مداحی روی آورده‌اند.
**اهداف خوانندگان
ارجمند با اعلام اینكه موسیقی پاپ یك موسیقی مردمی است، خاطرنشان كرد: چون موسیقی پاپ موسیقی مردمی است، طبیعتاً مداحی خوانندگان در جریان یك آیین كهنی كه ریشه در باورها و اعتقادات ما دارد و خیلی هم فراگیر است و طرفداران بسیاری هم دارد، از دو مرحله می‌گذرد؛ خوانندگان پاپ دنبال مخاطبان جدید و فروش بلیت‌ها و جذب مخاطبان جدیدی برای سالن‌های كنسرتشان می‌گردند كه این را از قشر مذهبی و افرادی كه گرایش‌های مذهبی دارند فراهم كنند. فرضیه دیگر این است كه بر اساس اعتقاد قلبیشان می‌توانند این روش ابزاری برای خوانندگی‌شان باشد. تقریباً در چهار سال اخیر خیلی از آثاری می‌بینید در مداحی و نوحه‌خوانی اجرا می‌شود كه از ترانه‌های پاپ و محلی و سنتی روز هستند و می‌بینیم كه شعرشان تبدیل به مداحی‌ها می‌شود.
ارجمند در پاسخ به این پرسش كه آیا خوانندگان فنون مداحی را دارند یا خیر؟ افزود: خوانندگان پاپ تكنیك قوی‌تری از مداحان دارند. اما تعداد مداحانی كه سعی كردند از تكنیك پاپ استفاده كنند بیشتر است. مثلاً بنیامین خواننده‌ای كه از مداحی می‌آید در صورتی كه چند نفر از مداحان ما توانستند به موفقیت بنیامین دست پیدا كنند. بنابراین، خوانندگی پاپ سخت‌تر از مداحی است. لذا مداحی خوانندگان كار سختی نیست و می‌تواند ارتباطی احساسی‌تر با مخاطب برقرار كند.
**فوتبالیست‌هایی كه مداح شدند
فرهاد كاظمي، مربي سرشناس فوتبال كه زماني هدایت تیم سپاهان اصفهان و پاس تهران را برعهده داشت، از جمله چهره‌های سرشناسي است كه در هیأت‌های عزاداري مداحی می‌كرد. غلام پیرواني، مربي مطرح و سابق فجر سپاسي شیراز هم به گفته شیرازی‌ها ازجمله مداحان مخلص اهل بیت است كه همیشه در برنامه‌های عزاداري خطه شیراز با همان هیبت حضور یافته و مداحي كرده است. اما نسل مداحان ورزشكار تغییر پیدا كرده است، امیرحسین صادقي، بازیكن اسبق استقلال كه در سال‌های پایاني فوتبال خود قرار دارد و از شیفتگان مرحوم سید جواد طباطبایي(ذاكر) هم است، امسال در یكي از هیأت‌هاي تهران مداحي كرد. شایان مصلح، بازیكن كنوني تیم پرسپولیس هم در جایگاه مداحي قرار گرفت و نوحه‌ای را در باب قیام امام حسین در ظهر عاشورا ارائه داد. اما سیدمهدي سیدصالحي، بازیكن سابق دو تیم پرطرفدار پایتخت؛ استقلال و پرسپولیس هم از دیگر بازیكناني بود كه با حضور در برنامه «فرمول یك» با اجراي علي ضیا در آنتن تلویزیون مداحي كرد و فضاي این برنامه را به‌كلی تغییر داد.
**بازخوانی نوحه‌های معروف
این نوحه‌خوانی‌ها فارغ از اینكه تا چه اندازه مناسب و مقبول عزاداری‌هاست و می‌توان تاثیرگذار باشد، به‌دلیل ادای آن‌ها توسط چهره‌های مطرح همیشه دیده شده است. البته اشعار و قطعات خوانده شده توسط این هنرمندان و فوتبالیست‌ها معمولاً بازخوانی یك نوحه معروف است و كمتر پیش می‌آید كه قطعه جدیدی را مداحی كنند.
در دهه اول محرم سال جاري هم فیلمی از نوحه‌خوانی خواننده مطرح این روزها موسیقی پاپ در فضای مجازی منتشر شد كه با نظرات زیادی هم همراه بود.
**بهنام بانی
بهنام بانی، خواننده پاپ كشور است كه از مردادماه سال 95 با قطعه «علاقه خاص» به شهرت رسید. این خواننده كه توانست با اولین كنسرت خود یك ركورد جدید در ماركت موسیقی ایران به ثبت برساند، سال گذشته و برای اولین بار فیلمی از مداحی‌اش در روستای «كلا» دامغان منتشر شد. وی امسال هم در صف عزاداری امام حسین (ع) در روز عاشورا و با خواندن قطعه‌ای از سریال «مختارنامه» مداحی كرد.
**محمد اصفهانی
محمدمهدی واعظی معروف به محمد اصفهانی، پزشك، خواننده و آهنگساز پاپ و سنتی ایرانی است. این خواننده كارنامه پرباری در زمینه موسیقی پاپ دارد. همكاری با اركستر ملی، بهترین خواننده موسیقی پاپ، بهترین قطعه پاپ سنتی، دریافت تندیس بهترین تیتراژ تلویزیونی سال و... ازجمله افتخارات حرفه‌ای این هنرمند است. در ماه‌های محرم مداحی‌های بسیاری از وی شنیده شده است. صدای سوزناك این خواننده خوش‌صدا و استفاده از اشعار مناسب و ارزشمند، آثار مداحی این خواننده را بسیار تاثیرگذار و زیبا كرده است.
**رضا صادقی
رضا صادقی، خواننده موسیقی پاپ، آهنگساز و ترانه‌سراست كه فعالیت رسمی خود را پس از «مشكی رنگ عشقه» با انتشار آلبوم «پیرهن مشكی» آغاز كرد. این خواننده پرطرفدار كه ابتدا كار خود را با تلاوت قرآن آغاز كرده است، اكثر روزهای تاسوعا و عاشورا را به زادگاه خود یعنی بندرعباس می‌رود و در آنجا به مداحی و عزاداری می‌پردازد.
**بنیامین
بنیامین بهادری، خواننده موسیقی پاپ كه فعالیت رسمی خود را از سال 85 آغاز كرد، توانست با سبك و اشعار متفاوتش جایگاه خود را درمیان دوست‌داران موسیقی پاپ پیدا كند. جالب است كه این خواننده قبل از شروع به فعالیت حرفه‌ای خوانندگی، در سنین نوجوانی‌اش مداحی می‌كرده است. البته وی علاوه بر مداحی، درباره محرم و امام حسین(ع) قطعاتی را برای محرم و امام حسین (ع) در آلبوم‌های خود منتشر كرده است.
**علیرضا طلیسچی
علیرضا طلیسچی در بهمن 1384 به‌صورت حرفه‌ای وارد دنیای موسیقی پاپ شد. این خواننده كه در میان جوانان طرفداران بسیاری پیدا كرده است، بیشتر علاقه‌مندانش وی را با قطعه «زمین گرمم كمته» می‌شناسند. طلیسچی بعد از مدت‌ها فعالیت توانست اولین آلبوم رسمی خود را با عنوان «دقیقه‌هام» منتشر كند. وی در محرم امسال قطعه‌ای به نام «علمدار» را در رثای امام حسین (ع) خوانده است.
**هدف این مداحی‌ها چیست؟
شاید مداحی خوانندگان و فوتبالیست‌ها به‌ظاهر امری عادی تلقی شود، اما باید دید كه آیا این افراد به فنون اولیه مداحی اشراف دارند و تا چه اندازه می‌توانند یك نوحه تأثیرگذار و ارزشمند را بخوانند. اصلاً هدف از انجام این امر چیست؟ معروف شدن و چرخیدن دست به دست فیلم‌های نوحه‌خوانی‌شان تا چه اندازه می‌تواند در این امر دخیل باشد؟ یا اینكه كاملاً به‌دلیل اعتقاد و احساس مذهبی‌شان مداحی می‌كنند؟ این امر چقدر می‌تواند مردم و جامعه را به سمت‌وسوی عزاداری‌های منطقی و به‌دور از افراط و اشتباه بكشاند؟
گزارش از هنگامه ملكی
**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای** ایرناپلاس**
تهران- ایرناپلاس- سال‌هاست كه با آمدن محرم مداحی‌های مختلفی را از ورزشكاران و هنرمندان می‌بینیم و می‌شنویم، تا جایی كه امروزه این مسأله امری عادی تلقی می‌شود.
