به گزارش ایرنا، رفتارشناسی و شیوه هماهنگی هواداران پیش از شروع بازی، در زمان بازی و پس از آن بیانگر این واقعیت می باشد كه جشن رنگ و رقص پرچم های سرخآبی در آشیانه آزادی یك اتفاق آنی نیست بلكه مجموعه ای از باور ورزشی، رنگ، نماد و اعداد مختلف است كه پیوند ویژه ای بین ده ها هزار هوادار در ورزشگاه و میلیون ها مخاطب تلویزیونی ایجاد می كند. پیوندی كه در دنیای كنونی و در میان ایدئولوژی های فردگرا به سختی ایجاد می شود اما معجزه فوتبال و گردش انسجام اجتماعی بر محور رنگ و نماد ها این رشته ورزشی موجب خواهد شد تا تماشاگران پرشمار تیم های پرسپولیس و استقلال در اوج ناشناختگی، بر محور رنگ و اعداد یك هماهنگی ویژه داشته باشند.
شاید اگر بخواهیم رفتار تماشاگران را با دید جامعه شناسانه مورد بررسی قرار دهیم باید گفت نماد و رنگ های خاص شهرآورد تهران، برای تماشاگران دو تیم پرطرفدار در نقش توتم و نشانه های مقدس ظاهر می شود كه در نهایت كاركرد آنان پشتیبانی از تیم و ایجاد روحیه جنگندگی است. به عبارتی می توان انسجام و همبستگی ایجاد شده در بین ده ها هزار تماشاگر حاضر در ورزشگاه و میلیون ها هوادار تلویزیونی را با نظریه «توتم امیل دوركیم» جامعه شناس فرانسوی در زمینه شكل گیری «صور ابتدایی دین» و انسجام اجتماعی جوامع قدیم مورد بررسی قرار داد.
دوركیم در تشریح توتم با بیان اینكه یك نشانه هیچگاه در ذات خود قابل احترام نبوده و نمی تواند منشا فراطبیعی در گردآوری افراد داشته باشد مدعی شد، نشانه ها مظهر نیروهای مخوف نیستند بلكه نمادهای مادی و روزمره تلقی می شوند كه پس از مدتی در كنش های اجتماعی زندگی به نماد و نشانه مقدس برای انسجام اجتماعی و گردهمآیی گروهی خاص تبدیل خواهند شد.
هر چند كه نشانه شناسی های دوركیم از صور ابتدایی دین و اجتماعات بشری مقوله ای متفاوت از ورزش فوتبال است اما اشاره این جامعه شناس فرانسوی به نقش نشانه های خاص در شكل گیری انسجام اجتماعی می تواند قابل تطبیق با رفتار هواداران دو تیم در سایه رنگ و اعداد باشد زیرا در گذشته ها توتم یا نماد و مسلك های آیینی كه منشا ماوراطبیعی نداشتند، به عنوان عامل گردهمایی یك قوم یا اجتماع تعریف می شد اما در حال حاضر بازی رنگ ها در فوتبال این توانایی را دارد كه در روز خاص و ساعتی معین زمینه را برای پیوند دادن افرادی فراهم كند كه پیش از آن هیچ شناخت از یگدیگر نداشته و تنها به خاطر حس مشترك به نماد و رنگ تیم به یك كل بزرگتر تبدیل شده اند.
حال اگر برپایه این نظریه و توان انسجام بخشی فوتبال بخواهیم رنگ، اعداد و نمادهای شهرآورد تهران را به عنوان عامل انسجام بخش مورد واكاوی قرار دهیم باید گفت رنگ قرمز یا آبی تقدس خاصی در جامعه ما ندارد بلكه انتخاب آن توسط یك تیم و محبوبیت آن تیم و ستاره های ورزشی باشگاه، به این رنگ اعتبار بخشیده و در كنار آن نیز اعداد قرار می گیرد كه برای دوستداران تیم های تهرانی، یادآور خاطرات شیرین برد در یك یا چند شهرآورد می باشد.
فراگیری انسجام اجتماعی تحت تاثیر شهرآورد تهران، نمونه ای كامل از یك گردهمایی جمعیتی است كه در شرایط كنونی نه تحت تاثیر مناسك دینی، بلكه در لوای رنگ و اعداد خاص مربوط به آن تیم ها برای یك هدف مشترك كه تشویق و روحیه دادن به آن تیم شكل می گیرد و استفاده هواداران پرتعداد این دو تیم از شال، آرایش صورت و كلاه با رنگ خاص و اعداد ویژه بیش از هر عامل دیگری با تز انسجام اجتماعی بر محور «توتم» دوركیم قابل سنجش است.
در این شرایط است كه طرفدران تیم ها از اینكه هم تیمی و همفكران ورزشی خود را با آرم و كلاه ویژه می بینند بدون هیچ شناختی از طرف، با وی به نوعی احساس همبستگی می كنند و این انسجام و همبستگی را تا پایان بازی در قالب غم و شادی ناشی از شكست یا پیروزی حفظ خواهد كرد.
همچنین این نمادها زمانی می تواند تاثیر چشمگیری در حفظ انسجام و یكدستی هوادران و بازیكنان تیم ها داشته باشد كه طرفداران با استفاده از جایگاه ویژه خود و نمادهای یاد شده طرح های موزاییكی، موج مكزیكی و تشویق ایسلندی را ایجاد خواهند كرد و در نهایت سعی دارند با سوت، كف، كری خوانی و استفاده از الفاظ خاص به صورت هماهنگ قدرت و همبستگی ورزشی و اجتماعی خود را به رخ حریف بكشند.
همچنین در جریان بازی شهرآورد، لیدرها با ایجاد خلاقیت، هواداران دو آتیشه سرخآبی را به گروه هایی ورزشی و عاطفی تبدیل خواهند كرد كه با شكست تیم اشك ریخته و هر گل نیز خنده بر روی لب های آنان خواهد گذاشت.
به عبارتی لیدرها با علم به دلبستگی طرفداران به نمادهای خاص، تیم و هواداران آن را به یك كل واحد تبدیل كرده كه در قالب رنگ و اعداد مختلف سعی دارد میزان همبستگی و انسجام ورزشی خود را به رخ حریف بكشند.
گزارش از: غفار میرزایی
ورزشی** 2052**1597
تهران - ایرنا - هشتاد و هشتیمن شهرآورد پایتخت در حالی روز پنجشنبه پنجم مهرماه با سوت «علیرضا فغانی» داور برجسته ایرانی آغاز می شود كه هیجان این بازی از زمان قرعه كشی هجدهمین دوره رقابت های لیگ برتر در بین هواداران دو تیم در جریان است.
