سرریز نقدینگی به خیابان حافظ

نگاهی به نوسانات شاخص و بازدهی آن در 20 سال اخیر نشان می‌دهد هرگاه شرایط سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی مانند بازار ارز و طلا با ریسك‌های بالایی همراه بوده، نقدینگی سرگردان به سمت بورس حركت كرده و این در حالی است كه رشد شاخص همواره به معنای بازدهی مثبت برای سهامداران نیست؛ اما مانع از سقوط بیشتر ارزش دارایی آنها شده است.

طی سال‌های 76 تا 84، اگرچه بازده 29 درصدی برای بورس محاسبه شده بود اما بازدهی واقعی سهامداران به‌طور متوسط سالانه 5/ 13 درصد بوده كه عملكردی مطلوب به شمار می‌آید.

با این حال، در دولت های نهم و دهم با وجود بازدهی اسمی سالانه حدود 18 درصد و با آنكه حجم وسیعی از خصوصی‌سازی در این سال‌ها انجام شد، اما با توجه به نرخ تورم آن زمان، سهامداران زیان بیش از 2 درصدی را تجربه كردند.

در دولت یازدهم گرچه بازدهی اسمی شاخص بورس 15 درصد بوده، اما در مقایسه با تورم، سود واقعی بیش از 2 درصدی عاید سهامداران شده است. با این وجود تغییرات نرخ ارز و افزایش تورم در ماه‌های گذشته سبب شده تا بازده واقعی بورس دوباره منفی شود. البته رشد شاخص تا حد زیادی بازده منفی را جبران كرده، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد با فرض ثابت‌بودن قیمت دلار و تورم، سهامداران زمانی می‌توانند منتظر بازدهی مثبت در بورس باشند كه شاخص سد 190 هزار واحدی را پشت سر گذارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد شاخص در چند هفته اخیر بیشتر تحت تاثیر پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها بوده است. اقبال سرمایه‌گذاران به سهام این صنایع و هدایت نقدینگی به سمت رشد شاخص بورس را رقم زده است.

**پیش‌بینی رشد 50 درصدی شاخص بورس
عباسعلی حقانی‌نسب، كارشناس بورس، در گفتگو با ایرناپلاس با اشاره به رشد شاخص بورس در هفته‌های اخیر گفت: در شرایط فعلی و بدون در نظر گرفتن تغییراتی كه ممكن است در شرایط سیاسی پیش آید، با توجه به متغیرهایی كه وجود دارد، شاخص برای یك سال آینده می‌تواند رشدی 50 درصدی را تجربه كند.

وی با اشاره به اینكه عرضه اولیه هیچ نقشی نداشته چون عرضه اولیه‌ای انجام نشده است، گفت: با این حال هر مقدار عرضه اولیه بیشتری اتفاق بیافتد بر شاخص بورس موثر است. اما در حال حاضر تغییراتی كه در بازار روی داده، متاثر از عرضه اولیه نیست زیرا حجم عرضه‌های اولیه بسیار كم است.

حقانی‌نسب ادامه داد: علت رشد فعلی بازار سرمایه این است كه بورس تنها بازاری است كه از تغییرات نرخ ارز و تغییرات نرخ تورم و شرایط روز جا مانده و هنوز تاثیر كامل نوسانات نرخ ارز بر این بازار مشهود نیست؛ چرا كه این بازار متناسب با سایر بازارها رشد نكرده است.

وی افزود: از جمله این دلایل می‌توان به این نكته اشاره كرد كه افزایش نرخ محصولات شركت‌های بورسی و تغییرات تسعیر ارز هنوز در صورت‌های مالی شركت‌ها وارد نشده است.

**شروع اصلاح قیمت‌ها دربورس
این كارشناس بورس با اشاره به اینكه پیش‌بینی سود اعلام نمی‌شود، گفت: از همین رو بازار به این نتیجه می‌رسد كه شركت‌ها افزایش سودآوری، نرخ فروش و تولید خود را متناسب با شرایط تعدیل كنند.

به عقیده وی با توجه به تغییرات در بازارهای مختلف، بازار سرمایه برای اصلاح قیمت‌ها و افزایش نرخ شاخص سرمایه در اول راه است.

وی ادامه داد: پیش‌بینی این است كه اگر وضعیت نرخ ارز در بازار ثانویه در این سطوح حفظ شود و دولت مداخله‌ای در بازار و قیمت‌گذاری نداشته باشد، حوزه تولید‌كننده سهامی عام كه همین بازار سرمایه است، می‌تواند نفع برده و شرایط بازدهی مناسبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم كند.

**بازده بورس 190 هزار واحدی مثبت می‌شود
حقانی‌نسب با اشاره به اینكه در حال حاضر با توجه به نرخ ارز و تورم، با وجود رشد شاخص، بازدهی منفی است، گفت: بازدهی در جهت حفظ ارزش نتوانسته سرمایه سرمایه‌گذاران را حفظ كند اما به مرور كه نقدینگی از بازارهای دیگر به سمت بازار سرمایه هدایت شود، می‌توان این جای خالی را پر كرد تا سرمایه‌گذاران بازدهی مثبتی را تجربه كنند.

به گفته حقانی‌نسب در صورت هدایت نقدینگی به سمت بورس، علاوه بر آنكه ارزش پول وسرمایه حفظ می‌شود، شاهد بازدهی مثبت نیز خواهیم بود.
وی گفت: با توجه به تغییرات بخش واقعی نرخ ارز، شاخص باید به بالای 190 هزار واحد برسد تا سهامداران شاهد بازدهی مثبت باشند.

**اصلاح نظام بانكی با كمك شركت‌های سبدگردانی
این كارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینكه ایجاد شركت‌های سبدگردانی كه كاركرد بانك سرمایه‌گذاری دارند، مردم را به صورت غیر مستقیم وارد این بازار می‌كند، ادامه داد: از این طریق افراد بیشتری از بازدهی كه در این بازار برای یك سال آتی وجود دارد منتفع می‌شوند.

وی افزود: بخش بزرگی از نقدینگی كه اكنون در غالب سپرده بانك‌ها و یا در غالب پس‌اندازی كه به سمت بازار سكه و ارز رفته است، می‌تواند به سمت بازار سرمایه هدایت شود كه در این مسیر شركت‌های سبدگردان و تامین سرمایه نقش مهمی دارند كه همین امر زمینه را برای اصلاح نظام بانكی نیز فراهم خواهد كرد.

**جهش قیمت دلار، بورس را بالا كشید
همچنین محمودرضا خواجه‌نصیری، مدیر سابق نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس در گفتگو با ایرناپلاس، با اشاره به اینكه مهمترین عامل افزایش شاخص بورس در هفته‌های اخیر، ورود نقدینگی به این بازار است، گفت: دلیل افزایش شاخص بورس در این روزها، ورود نقدینگی و رشد سود برخی شركت‌ها ناشی از افزایش قیمت ارز و ارزیابی مجدد سرمایه است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت مسئله اصلی، هدایت نقدینگی به این بازار است.

وی ادامه داد: در حال حاضر از آنجا كه سرمایه‌گذاران در سیستم بانكی احساس می‌كنند به دلیل افزایش قیمت ارز دارایی‌هایشان با كاهش ارزش روبروست، به دنبال فرصت سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری هستند.

**فرصت بازار سرمایه برای خصوصی‌سازی واقعی
خواجه‌نصیری افزود: سرمایه‌گذاری در بورس امن بوده و آسان‌تر از سایر بازارهاست، از سوی دیگر افراد هر روز شاهد رشد آن هستند و از همین رو به عنوان به عنوان یك گزینه مطرح می‌شود تا حتی افرادی كه با بورس آشنایی كمتری دارند به بورس نزدیك شوند. همین امر تقاضا برای سهام را افزایش داده و قیمت‌ها رشد كرده‌اند.
وی با بیان اینكه نباید تنها بر روی رشد شاخص برای ورود به بازار سرمایه تمركز كنیم، گفت: شرایط فعلی زمان مناسبی برای عرضه سهام شركت‌های دولتی، نیمه‌خصوصی و عرضه‌های اولیه در بازار است و از این محل سرمایه‌گذاران فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری به دست می‌آوردند و بحث‌های خصوصی‌سازی تسریع می‌شود. از سوی دیگر این عرضه‌ها سبب می‌شود به جای آنكه بازار شتابان رشد كرده و هیجانات بر آن غالب شود، واگذاری سهام با قیمت‌های معقول‌تری انجام شود تا سرمایه‌گذاران نگاه بلند‌مدت داشته باشند.

این كارشناس بورس تاكید كرد: اگر نگاه سرمایه‌گذاران این باشد كه وارد بازار شده و در یك دوره یك ماهه سود كنند و از آن خارج شوند باید منتظر ریسك‌های بزرگی نیز باشند. زیرا بورس در كنار آنكه مزیت و چشم‌انداز مثبتی برای سرمایه‌گذاری است، همچنین می‌تواند ریسك بزرگی را به سرمایه‌گذار تحمیل كند.

**بازده واقعی بورس منفی است
به گفته وی تا زمانی كه نقدینگی در بورس وارد شود، روند رشد ادامه پیدا خواهد كرد اما نكته مهم این است كه این نقدینگی چه زمانی و با چه سیگنالی از بازار خارج می‌شود.

وی با اشاره به اینكه سرمایه‌گذاران باید بدانند این بازار همیشه افزایشی نیست، افزود: به دلیل اتفاقاتی كه در صنعت می‌افتد ممكن است نقدینگی از ادامه حضور در بورس پا پس كشد و از همین رو حفظ ثبات این سطح قیمتی با كاهش مواجه شود.

خواجه‌نصیری با بیان اینكه بازده بورس امسال مثبت بوده، ادامه داد: اما كلیت بازار سرمایه نشان می‌دهد بازده حقیقی نسبت به تورم، نرخ ارز و رشد دلار منفی است، زیرا افزایش قیمت دلار بیشتر از شاخص بورس بوده است. با این حال در این بازه زمانی در بورس صنایعی داشتیم كه بازده آن بیشتر از بازده رشد دلار بود.

گزارش از حوری قاسمی
**اداره كل اخبار چند رسانه‌ای**ایرناپلاس**