روستاي گاره در دهستان علي‌آباد بخش خفر شهرستان جهرم با آب و هوايي مطبوع و دلپذير در تابستان و زمستان، يكي از روستاهاي هدف گردشگري شهرستان جهرم است.
در مسير جادهٔ جهرم به شيراز در سمت راست جاده و نرسيده به روستاي باب انار، پس از ورود به جادهٔ فرعي، به روستاي كراده مي‌رسيم. بعد از عبور از آن، در شرق كراده، روستاي گاره يا كاره واقع شده كه اهالي به آن «جومه بزرگي»(تلفظ ديگري از جاماسب) مي‌گويند.
مقبرهٔ تاريخي جاماسب حكيم از آثار باستاني در اين روستا، در كنار درخت چنار « بي بي حور»، از آثار ملي ميراث فرهنگي ثبت شده‌اند و سه مكان تاريخي «غار جاماسب»، «قلعه جاماسب» و «قبرستان تاريخي» اين روستا نيز از آثار تاريخي اين روستاي شاخص گردشگري هستند.
بر اساس سرشماري سال 1395، روستاي گاره 52 خانوار و نزديك به 200 نفر جمعيت دارد و مردم اين روستا بيشتر به كشاورزي و دامداري اشتغال دارند.
طبيعت و آب و هواي مناسب اين روستا محل مناسبي براي رويش انواع درختان ميوه‌ٔ سردسيري چون بادام، گردو، انار، سيب، آلوزرد و... است.
آبياري در اين روستا هنوز به صورت قنات و آبراهه است و قنات نيز در اين روستا وجود دارد.
لوده بافي، حصيربافي با جرگه(درخت بادام كوهي) و بافندگي و عروسك‌سازي سنتي از هنرهاي دستي مردم اين ديار است.
** مقبرهٔ جاماسب حكيم
بناي باستاني آرامگاه منسوب به جاماسب حكيم در گاره به صورت مكعب شكل به اضلاع پنج و نيم متر و ارتفاع چهارمتر، روي تپه‌اي كوتاه از سنگ‌هاي بادبُر بدون ملات ساخته شده است. اين اثر با شماره‌ي 986 در سال 1353 به ثبت ملي رسيده است.
مقبرهٔ جاماسب، تشابه فراواني با كعبه زرتشت در نقش رستم دارد. به علت تراش خوردن سنگ‌هاي آرامگاه مي‌توان آن را به دوران هخامنشي نسبت داد.
برخي نيز مي‌گويند كه اين بنا، آتشكده‌اي بوده كه در جشن‌ها و مراسم ويژه از آن استفاده مي‌شده است.
اين بنا در دورهٔ اسلامي نيز كابرد مذهبي داشته است. در گذشته بر بالاي مقبره، يك اتاقك هشت ضلعي با گنبدي يك و نيم متري وجود داشته كه تخريب شده است. اين قسمت به وسيله‌ٔ سنگ‌هاي تراش خورده به صورت يك مقبره درآمده بود كه بر اثر آسيب سودجويان، فقط سه تا چهار ضلع آن باقي مانده است.
چپاولگران در زير همين سنگ مقبره، از 2 طرف بالا و پايين تونلي حفر كردند و از ظواهر پيداست كه چيزي نيافته‌اند و به اين دليل كه درون چهارديواري آرامگاه، تماما از سنگ و ساروج پُر شده است. احتمالاً روي همين مقبره، آتشداني برپا بوده و از فواصل دور ديده مي شده است.
جاماسب را داماد زرتشت نيز گفته اند كه در اساطير و دين زرتشتي، دو چهرهٔ متضاد مثبت و منفي با روايات فراوان دارد و پيش گويي‌هايي از جمله ظهور منجي و نشانه‌هاي آن نيز به او نسبت داده‌اند.
از همين رو خرافات زيادي نيز از گذشته پيرامون اين مقبره وجود داشته است.
در گذشته كتيبه‌اي به زبان عربي با خط ميانه‌ٔ ثلث و كوفي نيز در بالاي اين بنا وجود داشته كه اكنون فروريخته و چند تكه شده است.
در ميانه و گرداگرد آرامگاه، هر يك متر، يك سوراخ مربع شكل تعبيه شده كه احتمالاً براي اين بوده كه اگر باران وارد بنا شد، بتواند از اين سوراخ‌ها خارج شود. در محفظه‌ٔ داخلي آرامگاه از كف تا سقف، از سنگ و ساروج فشرده پُر شده كه بسيار سخت و محكم است.
سالم ترين بخش اين ساختمان ضلع شمالي است كه كوتاه تر از ديگر ديواره‌هاي آرامگاه است و روي يك صخره بنا شده و علت سالم ماندنش نيز دسترسي نداشتن به‌اين ديواره است و در ارتفاع 4 متري اين ديواره يك رديف سنگ‌كاري برجسته نيز نمايان است. در دوران گذشته بلندترين ديواره آن ضلع جنوبي بوده كه بر اثر هجوم سودجويان آثار عتيقه، قسمت بزرگي از ديواره ويران شده و چيز خاصي از آن باقي نمانده است.
ضلع شرقي اين ديواره نيز براثر غارتگري سودجويان از دو موضع، حفاري غير‌مجاز شده كه آسيب جبران‌ناپذيري را بر پيكر اين اثر وارد كرده‌اند.
ضلع غربي بلندترين ديواره‌ٔ اين بنا را با ارتفاع 7متر تشكيل مي‌دهد كه نسبتاً سالم مانده و تنها رديف سنگ‌كاري بالاي آن خراب شده است.
در دوران گذشته، سازمان ميراث فرهنگي داربست فلزي را در كنار اين ديوار برپا كرده بود كه هم‌اكنون مرمت اين اثر با سرعت بيشتري در حال پايان است و داربست‌ها برداشته شده‌اند.
دهيار گاره با اشاره به واقع شدن مقبره تاريخي جاماسب حكيم در اين روستا در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت: مقبرهٔ جاماسب با قدمت سه هزار و پانصدسال از آثار تاريخي شهرستان جهرم امسال توسط اداره‌ٔ ميراث فرهنگي مرمت شد.
فرزانه هوشمند دربارهٔ تأمين منابع اعتبار مرمت مقبرهٔ جاماسب حكيم اين روستا گفت: پروژه‌ٔ مرمت اين مقبره با حضور نصيري، معاون اداره‌ٔ ميراث فرهنگي استان در روستاي گاره با اعتباري بالغ بر 50 ميليون تومان آغاز شد و با انتخاب پيمانكاري از تبريز ادامه يافت.
** قبرستان تاريخي گاره
در پايين و گرداگرد تپه‌اي كه آرامگاه روي آن قرار دارد قبرهاي دوران پس از اسلام نيز به چشم مي‌خورد. سنگ‌قبرهايي كه تاريخ آن حدود 300 تا 500 هجري قمري است و روي بيشتر آنها درخت سرو حك شده است. شواهدي وجود دارد كه نشان مي‌دهد پس از ورود اسلام، اهالي روستاي گاره، اموات خود را در پايين آرامگاه جاماسب حكيم دفن مي‌كرده‌اند، اما پس از سال‌هاي 1150 هجري قمري، قبرستان اين روستا به جاي ديگري انتقال داده شده است.
روي برخي سنگ قبرها اشكال و خطوط عربي و كوفي و اشعار فارسي از شاعران نامي و گمنام به چشم مي‌خورد كه اين قبرها نيز از دستبرد دزدان آثار باستاني در امان نمانده‌اند.
چندين سنگ نوشته بزرگ نيز به صورت كتيبه به انواع خطوط كوفي و عربي در پايين آرامگاه به صورت نامنظم برروي هم انباشته شده است و در پايين تپه نيز جوي آب زلالي كه از كاريز يا قنات گاره سرچشمه مي‌گيرد، جاري است كه باغ‌ها و روستاي گاره را سيراب مي‌سازد.
هوشمند با اشاره به اينكه دو اثر تاريخي ديگر نيز در اين روستا در حال ثبت در ميراث فرهنگي هستند گفت: يكي از اين آثار، قبرستان تاريخي و ديگري قلعهٔ جاماسب نيز با قدمتي بيش از سه هزارسال است.
** درخت چنار بي بي حور
درخت چنار بي بي حور با قدمت بيش از سيصد سال كهن ترين ميراث طبيعي ثبت شده‌ٔ شهرستان جهرم است و در در روستاي گاره قرار دارد. اين درخت به شماره‌ٔ ثبتي 366 در سال 1396 در فهرست آثار ميراث طبيعي ملي كشور قرار گرفت.
هوشمند، دهيار گاره در اين باره گفت:درخت چنار بي بي حور با قطر تنهٔ 12 متر، اثر طبيعي ثبت شده‌ٔ شهرستان جهرم، سيصد ساله است و در باغ آقاي مهراب رنجبر در روستاي گاره قرار دارد.
چشمه بي‌بي اُوپير نيز كِنار درخت چنار 300سالۀ روستاي گاره است.
طبق قوانين ميراث طبيعي كشور، اثر مذكور ضمن رعايت حقوق مالكانه، تحت نظارت و حمايت سازمان ميراث طبيعي ملي كشور است و تدوين ضوابط حفاظتي و تعيين عرصه و حريم اين اثر برعهدهٔ اين سازمان خواهد بود. همچنين هر گونه دخل و تصريف يا اقدام و عملياتي كه منجر به تخريب يا تغيير در اصالت در اين اثر طبيعي شود، ممنوع است.
** اقامتگاه بومگردي گاره
اقامتگاه بومگردي گاره با متراژي بالغ بر 260مترمربع با سه سوئيت در حال تجهيز است و بنا به گفته‌ٔ هوشمند احتمالاً تا دههٔ فجر به بهره برداري خواهد رسيد.
علي لطفي پور، سرپرست اداره گردشگري و ميراث فرهنگي جهرم نيز در گفت و گو با ايرنا دربارهٔ آثار تاريخي روستاي گاره گفت: دو خانه در روستاهاي گاره و كراده بخش خفر از طرف دهياري اين روستاها براي ثبت و بررسي براي اقامتگاه بومگردي معرفي شده‌اند.
وي افزود: منزل تاريخي روستاي گاره متعلق به اواخر دورهٔ قاجاريه و اوايل پهلوي است، مراحل پاياني خود را براي ثبت به عنوان اقامتگاه بومگردي مي‌گذراند و منزل تاريخي روستاي كراده نيز براي ثبت اخيراً كارشناسي شده است.
لطفي پور همچنين با اشاره به رسيدگي به وضعيت طرح‌هاي عمراني ساير آثار تاريخي اين روستا، بيان كرد: با مهندس نصيري معاون مدير كل ميراث فرهنگي فارس و زارع مسئول امور عمراني اداره كل ميراث فرهنگي فارس از پيشرفت مرمت مقبره جاماسب روستاي گاره و چنار تاريخي بي‌بي‌حور نيز بازديد شد.
** بهسازي روستاي هدف گردشگري گاره
عليرضا صحراييان، فرماندار ويژهٔ شهرستان جهرم در گفتو گو با خبرنگار ايرنا با اشاره به فعاليت بنياد مسكن در روستاهاي هدف گردشگري بيان كرد: عمليات بهسازي در 2 روستاي هدف گردشگري برايجان و گاره در بخش خفر با برنامه ريزي جلب گردشگر در حال انجام است و با نصب نمادهاي گردشگري و احياي آثار تاريخي و طبيعي، ضمن جلب گردشگر، زمينه‌ٔ اشتغال پايدار براي مردم اين مناطق نيز مهيا مي‌شود.
فرماندار ويژهٔ جهرم با اشاره به حضور گردشگران در نوروز امسال در روستاي گاره گفت: اجراي بهسازي به نحوي پيش مي‌رود كه اقتصاد روستاهاي هدف گردشگري تقويت و به ماندگاري مردم در اين روستاها كمك شود.
صمد كارگرفرد، رئيس بنياد مسكن انقلاب اسلامي جهرم نيز در گفت و گو با ايرنا گفت: در طرح بهسازي روستاي گاره 198 متر مربع ديوار حائل بندي، 720 متر مربع سنگ فرش و 300 مترمربع جداره سازي مي‌شود.
وي گفت: طرح بهسازي اين روستا با يك ميليارد و 280 ميليون ريال هزينه از محل توازان استاني و حوادث در حال اجراست.
دهيار گاره نيز با بيان اينكه طي سه سال گذشته روستاي گاره روند رو به رشدي در حوزه‌هاي مختلف داشته است گفت: به همت بنياد مسكن انقلاب اسلامي جدول كانيواي هدايت آب، ديوار حائل با سنگ مالون و يك هزار متر مربع سنگ فرش معابر در اين روستا اجرا شد و خاكبرداري و همواركردن جاده براي ادامه‌ي سنگفرش اين روستا ادامه دارد.
هوشمند افزود: پروژه‌ٔ سنگفرش روستاي گاره از سال 1395 زير نظر بنياد مسكن آغاز شد و فاز دوم اين پروژه از سال 1396 آغاز شده است.
وي با بيان جداسازي ديوار مسجد اين روستا با روش سنتي بيان كرد: 80 درصد منازل اين روستا كه به دليل سيل اخير دچار خسارت شده بود، وام مقاوم و بازسازي از بنياد مسكن دريافت كرد كه بايد به صورت سنتي و با نماي كاهگل مرمت شوند.
وي توليد فيلم مستند تاريخ گاره را از ديگر اقدامات انجام شده در اين روستا عنوان كرد و گفت: فيلم مستند «از شاه گلاله تا جاماسب حكيم» به مدت چهل دقيقه كه به آثار تاريخي اين روستا مي‌پرداخت امسال در شبكه‌هاي مختلف به نمايش درآمد.
دهيار گاره گفت: اجراي ديوار باغ ها با مشاركت اهالي و دهياري، تأمين آب شرب، احداث غسالخانه امامزاده سيد نورمحمد با مشاركت دهياري‌هاي روستاهاي گاره، كراده، درمه و تجهيز كتابخانه اين روستا از ديگر اقدامات بوده و سيصد جلد كتاب در موضوعات مختلف براي كتابخانه روستا تهيه شده‌است.
وي با بيان اينكه ورودي اين روستا وضعيت مناسبي نداشت گفت: جادهٔ اصلي روستا توسط اداره‌ٔ راه و شهرسازي، زيرسازي و آسفالت و برج نور ورودي جادهٔ اصلي روستا به منظور تأمين روشنايي نصب شد.
هوشمند گفت: عقب نشيني منازل روستا براي تعريض معابر توسط دهياري با همكاري اهالي صورت گرفت و دهياري پس از عقب نشيني منازل، ترانس برق و 11 تير برق كه در مسير قرار داشت، جابه‌جا كرد.
وي بيان كرد: با پيگيري‌هاي نماينده‌ٔ شهرستان جهرم در مجلس شوراي اسلامي، گازكشي به اين روستا در حال انجام است.
دهيار گاره، هدررفتن آب چشمه و قنات اين روستا را يكي از مشكلات روستا دانست و گفت: آب قنات و چشمه اين روستا پنج ماه از سال به هدر مي‌رود كه احداث استخر مي‌تواند در حل اين مشكل نقش مؤثري داشته باشد.
هوشمند خواستار توجه به اشتغال پايدار در گاره شد و اضافه كرد: با وجود اينكه گاره به عنوان روستاي هدف گردشگري معرفي شده است و يكي از روستاهاي شاخص شهرستان جهرم به شمار مي‌رود، ولي اشتغالي پايدار در روستا وجود ندارد و باعث شده جوانان روستا به شهر مهاجرت كنند.
به گفته‌ٔ وي گام‌هايي نيز با وام‌هاي اشتغال روستايي و دوره‌هاي آموزشي چون پرورش انواع گياهان گلداني براي اشتغال اهالي اين روستا برداشته شده است.
وي ادامه داد: آبياري تحت فشار قسمتي از باغ هاي گاره اجرا نشده و خواستار همكاري بيشتر اداره‌ٔ جهاد كشاوررزي در اين باره هستيم.
به نظر مي‌رسد با اجراي طرح‌هاي يادشده توسعه‌اي يادشده، محروميت از چهرهٔ اين روستا رخت برخواهد بست.
روستاي گاره در 80 كيلومتري جهرم، سال 1396 به عنوان روستايي شاخص گردشگري استان فارس معرفي شد.
بخش خفر شهرستان جهرم در فاصله‌ٔ 121 كيلومتري شيراز قرار دارد.
شهرستان جهرم در 193 كيلومتري جنوب شرق شيراز است.
9910 /1876
ايرنا-شيراز- روستاي گردشگري گاره در بخش خفر شهرستان جهرم،با طبيعت و آب و هوايي مطبوع و آثار تاريخي كهن، مقصد خوبي براي گردشگران است.
