خشونت علیه كودكان و زنان همیشه به عنوان بدترین و خشن ترین انواع خشونت های خانگی مطرح بوده و علل و عوامل شكل گیری و راههای جلوگیری از آن نیز یكی از موضوعات جذاب بین تحلیلگران و پژوهشگران علوم اجتماعی و جامعه شناسان است.
جامعه شناسان و روانشناسان بر این عقیده اند كه فشارهای زندگی مدرن، مشكلات اقتصادی و معیشتی و عدم توانایی افراد برای مقابله با آنها و عدم برخورداری از مهارت های زندگی موجب رشد خشونت در جامعه شده است.
كاهش آستانه تحمل افراد، عدم توانایی كنترل بر رفتار و گفتار در زمان بروز عصبانیت و هیجانات، حوادث دلخراش ناشی از درگیری های خیابانی و خشونت های خانگی را رقم زده است.
از جمله قربانیان خشونت های خانگی كه جزو بی دفاع ترین ها محسوب می شوند، كودكان هستند كه هر از گاهی با رسانه ای شدن یكی از شمار فراوان این دست حوادث دل هر خواننده و شنونده ای به درد می آید.
كودكان قربانی خشونت و بی ثباتی والدین خود می شوند و زخم های این بی مبالاتی ها و رفتارهای غیر انسانی بر تن و روحشان اثر ماندگار و قابل مشاهده می گذارد.
هرچه جامعه و زندگی صنعتی رو به جلو حركت می كند آسیب ها و عوارض این روند در جامعه پررنگ شده و حتی تغییر شكل می دهد، به طوری كه تا دیروز بیشترین جنبه مشهود خشونت علیه كودكان، خشونت فیزیكی و جسمی بود در حالی كه امروزه كارشناسان، دست اندركاران و متولیان این حوزه، چهره دیگری از این خشونت را معرفی می كنند.
'ˈ غفلت ' و 'ˈبی توجهی' روی دیگر سكه خشونت علیه كودكان است كه اخیرا رشد و گسترش آن در بین خانواده ها سرعت گرفته است، این روز ها روح و روان بیشتر كودكان آثار بی توجهی و غفلتی را متحمل می شود كه به مراتب سخت تر و بی رحمانه تر است و البته تعاریف قانونی هم برای آن به صورت شفاف وجود ندارد.
بی توجهی به نیازهای اساسی كودكان، عدم رسیدگی به خواسته های به حق آنان، بی توجهی به تعلیم و تربیت و پرورش كودكان، رها كردن آنان در جامعه و بی مسئولیتی والدین نسبت به نحوه گذران اوقات فراغت كودكان از اشكال گوناگون غفلت و بی توجهی هستند.
حتی والدینی كه با تهیه لپ تاپ، تبلت، گوشی تلفن همراه و امثال آن بدون هیچگونه نظارت و كنترل خود را از حضور كودك در نزدیكی شان راحت می كنند، بزرگترین ظلم و خشونت را علیه او مرتكب می شوند.
مادری كه غذا دادن به كودك را به تاخیر انداخته و گرسنگی طولانی را به وی تحمیل می كند، پدری كه هیچ تلاشی برای تربیت فرزندش نمی كند و زمانی را به این امر اختصاص نمی دهد، خانواده ای كه كودك را از فرستادن به مهد كودك و آموزشهای معمول جامعه محروم می كند از مصادیق بارز غفلت كنندگان محسوب می شوند.
امروزه به دلیل فشارهای اقتصادی و معیشتی، فعالیت اقتصادی و كار پدران به تنهایی به همه نیازهای خانواده پاسخ نمی دهد و افزایش هزینه های زندگی اشتغال مادران در بیرون از خانه را به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل كرده است.
چنین مادری با به دنیا آمدن نوزادش، نمی تواند وی را به راحتی از شیر خود تغذیه كند و با بودن در كنار نوزاد حس امنیت و آرامش او را در ماههای اولیه تامین كند.
این هم گونه دیگری از غفلت و بی توجهی به كودكان محسوب می شود كه خواسته یا ناخواسته سلامت جسمی، روحی و اجتماعی كودك را و در دراز مدت آینده و سرنوشت زندگی مشترك او را تحت تاثیر قرار می دهد.
*غفلت شایع ترین خشونت علیه كودكان
مدیر كل بهزیستی استان خراسان رضوی در این زمینه گفت: در كشور ما غفلت از كودكان بیش از سایر انواع خشونت ها رخ می دهد.
حمیدرضا پوریوسف افزود: غفلت به معنای بی توجهی به نیازها و خواسته های كودك است و تفاوت عمده آن با سایر انواع خشونت های جسمی و جنسی علیه كودكان به خاطر ناآگاهی و كوتاهی نسبت به كودك است و انگیزه خشونت و آسیب در معنای عام همانند سایر كودك آزاری ها در آن وجود ندارد.
وی اظهار داشت: فراهم نكردن محیط تربیتی و فضای شاد برای كودكان، عدم توجه به نیازهای بهداشتی، آموزشی، غذایی، امنیتی و آرامش برای كودكان از مصادیق غفلت و كوتاهی نسبت به آنان است و آسیب های متعدد را برای آنها به همراه دارد.
وی گفت: غفلت و بی توجهی بیش از 50 درصد گزارش های كودك آزاری را به خود اختصاص می دهد.
پوریوسف افزود: در این میان غفلت آموزشی شیوع فراوان دارد و ضرورت آموزش و تحصیل كودكان در برخی والدین كم اهمیت انگاشته می شود.
وی اظهار داشت: حتی انتظارات زیاد آموزشی نیز می تواند نوعی غفلت محسوب شود زیرا كودك در شرایط سنی قرار دارد كه بازی های كودكانه برایش لازم است حال آنكه برخی والدین انتظار فراگیری حجم بسیاری از مواد آموزشی را از وی دارند.
* راه را بر غفلت آموزشی ببندیم
پوریوسف با بیان اینكه مهمترین عامل پیشگیری از غفلت آموزشی، آگاهی بخشی به جامعه و توسعه امكانات و فضاهای آموزشی در مناطق مختلف است گفت: مردم باید بدانند اگر كودكی در سن مدرسه توسط والدین خود راهی مدرسه نمی شود باید آن را به اورژانس اجتماعی گزارش دهند.
وی افزود: توسعه تجهیزات و امكانات آموزشی نیز از مواردی است كه می تواند با تسهیل تحصیل در مناطق مختلف موجب شود كودكان بازمانده از تحصیل به كلاس درس بروند.
وی اظهار داشت: غفلت، كودك آزاری جسمی و كودك آزاری جنسی به ترتیب بیشترین فراوانی را در میان كودك آزاری های گزارش شده در این استان دارد.
*700 بازمانده از تحصیل در خراسان رضوی
معاون آموزش ابتدایی اداره كل آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بازماندن از تحصیل از مسائل و مشكلاتی است كه با جدیت و طبق برنامه ریزی به دنبال حل و مدیریت آن هستیم.
ابوالحسن حقیقی افزود: طبق آخرین لیست بازماندگی از تحصیل كه از سوی وزارت آموزش و پرورش اعلام شده است 4800 نفر بازمانده از تحصیل در این استان وجود داشتند كه 4100 نفر آنان كه در سن مقطع ابتدایی قرار داشتند شناسایی و به كلاس درس فرستاده شدند.
وی اظهار داشت: از لیست مزبور 700 نفر باقی مانده اند كه با هماهنگی اداره كل ثبت احوال به دنبال دریافت كد ملی و آدرس آنها هستیم.
*1800 مورد كودك آزاری
معاون امور اجتماعی اداره كل بهزیستی خراسان رضوی نیز گفت: در سال گذشته بیش از 1800 مورد كودك آزاری به اورژانس اجتماعی این استان گزارش شده است.
غلامحسین حقدادی با بیان اینكه روزانه سه تا چهار مورد كودك آزاری در این استان به بهزیستی گزارش می شود، افزود: اغلب موارد كودك آزاری در این استان كه حدود 85 درصد این پدیده را تشكیل می دهد، توسط والدین انجام می شود.
وی غفلت و بی توجهی را مهمترین نوع كودك آزاری در استان دانست و اظهار داشت: در این نوع كودك آزاری، غفلت از تغذیه و نگهداری صحیح از كودك و غفلت از تحصیل بیشتر مشاهده می شود.
وی گفت: پارسال 25 هزار تماس مرتبط با اورژانس اجتماعی در این استان ثبت شد.
* غفلت را جدی بگیریم
بنیانگذار نخستین موسسه پیشگیری از كودك آزاری در ایران و خاورمیانه نیز چندی پیش در نشست آسیب شناسی و بررسی راهكارهای پیشگیری از پدیده كودك آزاری در مشهد، غفلت را یكی از انواع پر آسیب كودك آزاری برای كودكان دانست و گفت: غفلت نیز خود موجب بروز دیگر انواع كودك آزاری از سوی سایرین و آسیب دیدن كودك می شود بنابراین اگر والدین توجه كافی به كودك داشته باشند و مراقبت لازم را انجام دهند، بسیاری از اتفاقات ناخوشایند برای آنان رخ نمی دهد.
دكتر شهین علیایی زند افزود: مراقبت از كودكان و جدی گرفتن اتفاقات مرتبط با آنها نقش مهمی در این زمینه دارد و به هیچ وجه نباید دنیای كودكان را ساده انگاشت و نسبت به آن بی توجهی كرد.
وی اظهار داشت: اشكال كودك آزاری در حال تغییر و خشن تر شدن است و مواد مخدر صنعتی از عوامل تهدید كننده در این ارتباط محسوب می شود.
وی گفت: آگاهی دادن و آموزش، كلید بسیاری از معضلات جامعه و از جمله كاهش پدیده كودك آزاری می باشد.
علیایی زند افزود: رفع تبعیض در جامعه و رسیدن به آرامش روحی و روانی نقش مهمی در كاهش آسیبهای اجتماعی و كودك آزاری دارد.
وی تاكید كرد: هر آسیب روحی، روانی و جسمی در دوران كودكی می تواند زمینه ساز بروز مشكلات و لطمات فراوان در بزرگسالی وی شود.
وی گفت: آموزش و اطلاع رسانی عمومی، آگاهی بخشی به جامعه و اجرای برنامه های پیشگیرانه در این عرصه از جمله راهكارهای اساسی می باشد كه لازم است قبل از تبدیل شدن این وضعیت به یك آسیب جدی در جامعه به كار گرفته شود.
7496 / 6053
مشهد - ایرنا - غفلت از كودكان رایج ترین نوع كودك آزاری و به معنای تامین نشدن نیازهای اساسی كودك مانند عدم دریافت غذای كافی، پوشاك، بهداشت و مراقبت است و به دلیل اینكه بررسی بروز و شیوع آن فرایند پیچیده ای می باشد در این زمینه اطلاعات دقیقی در دست نیست.
