گرچه رژيم سعودي تلاش دارد همزمان با اقرار به مرگ خاشقچي با قرباني كردن افراد، بن سلمان را از گردابي كه اين پرونده ايجاد كرده، نجات دهد، اما به نظر مي رسد دخالت رياض در قتل يك روزنامه نگار مخالف به خوبي نمايان كرده كه وليعهد ماجراجو، اصلاحات را تنها واژه اي پوك و بي معنا براي دستيابي به تخت سلطنت مي داند و حاضر است براي دست يافتن به اين آرزو، بديهي ترين اصول و قواعد آزادي بيان را حتي در فراي مرزهاي خود زير پا گذارد.
- سلمان و فرزندش كه با شعار توسعه اقتصادي و اجتماعي عربستان روي كار آمد، ابتدا اقدام به حذف برخي محدوديت هاي اعمال شده عليه شهروندان اين كشور به ويژه در حوزه زنان كرد و نام آن را اصلاحات گذاشت . گشايش سالن هاي سينما ، ايجاد مراكز تفريحي و سرگرمي ، برگزاري كنسرت هاي مختلط ، آزاد شدن حضور زنان در ورزشگاهها ، اجازه رانندگي به زنان و اقداماتي از اين دست مواردي بود كه به ويژه در يك سال اخير شرايط جديدي را در عربستان سابقا محافظه كار ايجاد كرده است .
اين اقدامات در حالي است كه همزمان شمار زيادي از زنان و فعالان مدني اين كشور دستگير و زنداني شده اند. رژيم سعودي نه تنها فعاليت در حوزه سياسي را تنگ تر از گذشته كرد، بلكه تمامي زناني را كه پيشتر به اتهام درخواست هاي مدني دستگير مي كرد ، اين بار به اتهامات سياسي از جمله جاسوسي متهم و به زندان انداخت. در حال حاضر بيش از 13 زن در زندان سعودي به سر مي برند و حتي دادستان عربستان براي برخي از آنان درخواست حكم اعدام كرده است .
يكي از زنان، 'اسرا الغمغام' فعال مدني شيعه است. او به همراه شوهرش 'موسي الهاشم' و سه تن ديگر از فعالان حقوق بشر به مرگ محكوم شده اند. اعدام الغمغام تاييد هم شده است. اتهام او اعتراضات ضد دولتي، تحريك به نافرماني حاكميتي و حمايت مادي از معترضان بوده است . اتهاماتي كه نه تنها محكوم كه مردم عربستان هم آن را باور ندارند.
بي توجهي رژيم سعودي به مسايل حقوق بشري تنها به دستگيري فعالان مدني خلاصه نمي شود. گزارش گروه هاي مخالف اين رژيم حاكي است كه علاوه بر بدرفتاري با افراد و اعضاي خانواده در حين دستگيري ، بستگان فعالان مدني از محل نگهداري و كوچك ترين امكان ارتباطي با آنها محروم مي شوند و بعضا ماه ها زمان مي برد تا محل نگهداري افراد دستگير شده، اعلام شود، هر چند موارد زيادي هم هست كه اعضاي خانواده نه تنها از وضعيت عزيز خود بي خبرند، بلكه چنانچه درخواستي براي اطلاع از محل بازداشت آنها داشته باشند يا با آنها ابراز همدردي كنند، خود هم دستگير مي شوند.
دليل بسياري از اين دستگيري ها نه مخالفت بلكه داشتن مواضع بي طرفانه و عدم حمايت از بلندپروازي هاي وليعهد جوان سعودي بوده است .
در هفته هاي گذشته رژيم سعودي محاكمه مخفيانه شماري از دانشگاهيان و مبلغان مذهبي سرشناس عربستان كه از يك سال پيش دستگير شده اند را آغاز كرده است .
دادگاه جنايي سعودي در هفته گذشته 'العوده' و 'العمري' دو تن از مبلغان عربستان را به اتهامات سنگيني چون تروريسم محاكمه كرد . دادستان براي اين دو درخواست حكم اعدام كرده است .
سياست هاي بن سلمان راه را براي تسريع اعدام ها در عربستان هموار كرده و به مسئولان ذيربط براي اجراي هرچه بيشتر آن، چراغ سبز نشان داده است. اين اعدام ها به بهانه مبارزه با تروريسم صورت مي گيرد و بسياري از مخالفان دربند و فعالان حقوق بشري در راستاي آن اعدام شده اند.
قتل خاشقچي به عنوان جديدترين جنايت سعودي ها در سركوب ناراضيان اين كشور نشان داده كه حاكمان عربستان اعتقادي به آزادي بيان و فعاليت آزادانه روزنامه نگاران اين كشور در داخل و حتي خارج ندارند.
روزنامه آمريكايي 'واشنگتن پست' به تازگي در مطلبي نوشت كه به نوارهاي صوتي دست پيدا كرده كه 'عمر عبدالعزيز' مخالف سعودي از آن پرده برداشته است. اين فايل ها نشانگر آن است كه مقامات سعودي مي خواهند مخالفان خود را در خارج با وعده پول و تامين امنيت اغوا كنند و به كشور باز گردانند.
يكي از اين افراد 'منال شريف' مدافع حقوق زنان است كه اخيرا در توئيتي فاش كرد كه چندي پيش مقامات سعودي از جمله 'سعود القحطاني' تلاش داشتند او را به سرنوشت خاشقچي دچار كنند.
او كه از سوي مجله 'تايم' به عنوان يكي از '100 فرد تاثيرگذار در جهان' معرفي شده، در حساب كاربري خود نوشت: در سپتامبر 2017 با القحطاني صحبت و براي پسرم درخواست ويزا كردم. پس از گفت و گوي تلفني مان، او مرا به 'عبد الله الفهد' يكي از مسئولان دستگاه امنيتي كشور معرفي كرد. آنها از من خواستند كه اسناد پسرم را در سفارت عربستان در استراليا تحويل بدهم.
شريف افزود: الفهد همان كسي بود كه يك هفته قبل با من صحبت و اعلام كرده بود كه طبق دستور صادره از سوي مقامات سعودي، نبايد توئيت كنم. البته من خواسته او را رد كردم. الفهد بسيار پيگير اسناد پسرم بود و مدام با من در اين باره در تماس بود. اگر لطف خدا نبود، من هم از كساني مي شدم كه مورد خيانت واقع شده بودند.
در واقع گشايش سياسي و مشاركت مردم عربستان در حق تعيين سرنوشت جايي در اصلاحات بن سلمان ندارد. به جاي اين امور، مردم مي توانند به صورت علني در مسابقات ورق بازي شركت كنند، مسابقات 'كشتي كج' را از نزديك ببينند، زنان رانندگي كنند و بالاخره مردم به صورت دسته جمعي به سينما بروند.
يكي از كاربران عربستاني در فضاي مجازي در واكنش به آنچه اصلاحات اجتماعي در اين كشور خوانده مي شود، نوشت: در واقع سياست وليعهد سعودي در انجام اصلاحات اقتصادي و اجتماعي را مي توان در سه جمله كوتاه خلاصه كرد، بيشتر كار كنيد ، لذت ببريد ، به سياست كاري نداشته باشيد.
- ايجاد ساختاري براي مبارزه با فساد از سوي شاه سعودي و سپردن سكان آن به وليعهد را شايد بتوان به عنوان مهم ترين اقدام اصلاحي كشور در دوره جديد نام برد كه در صورت صحيح اجرا شدن، مي توانست بزرگ ترين مانع اصلاحات كشور طي سال هاي اخير را از پيش روي بردارد .
چند روز پس از راه اندازي اين تشكيلات، قريب به 300 نفر از بازرگانان، سرمايه داران و شاهزادگان سعودي دستگير و در يكي از هتل هاي چند ستاره رياض زنداني شدند.
كمتر از سه ماه بعد از اين اقدامات و پس از كلي حرف و حديث شماري از افراد بازداشت شده در قبال پرداخت پول آزاد شدند و از سرنوشت بقيه هم خبري منتشر نشد. دادستان عربستان رقم دريافتي از بازداشت شدگان هتل 'ريتزكارلتون' در رياض را 107 ميليارد دلار اعلام كرد، اما هرگز معلوم نشد اين ميزان دريافتي با چه مكانيسمي به بيت المال بازگردانده شد، شايد اساسا قرار نبود اين مبلغ به جايي جز حساب هاي وليعهد واريز شود.
مردم، پرچمي كه وليعهد جوان تحت عنوان مبارزه با فساد بر افراشته بود را با لو رفتن خريد تابلوي نفيس نقاشي و خانه ويلايي در يك كشور اروپايي از سوي وي، خيلي زود نقش بر زمين يافتند و پي بردند كه راه اندازي اين تشكيلات تنها اقدامي براي تسويه حساب هاي سياسي و قدرتمند ساختن اقتصادي كسي بود كه در قالب سخنان زيبا و دلفريب، قصد فريفتن خلق را داشت .
شهروندان عربستان معتقدند كه بن سلمان به همراه برخي افراد نزديكش، از يك سو سخن از مبارزه با فساد مي زنند و از سوي ديگر به جمع آوري ثروت هاي غير قانوني از محلي كه به عموم مردم تعلق دارد، مشغول است.
مردم عربستان كه اين سالها تحت فشار افزايش قيمت ها به ويژه گراني سوخت ، چند برابر شدن ماليات ها و در عين حال بيكاري بودند، شعار مبارزه با فساد وليعهد را با هدف تامين كسري بودجه در جنگ يمن نيز ارزيابي مي كنند و مي گويند: اگر قرار به برخورد و مبارزه با فساد در كشور باشد، وليعهد بايد اين كار را از خانواده سلطنتي آغاز كند.
منتقدان به باجگيري 107 ميليارد دلاري بن سلمان از محل بازداشت شماري از بازرگانان و افراد سرشناس عربستاني زير شعار مبارزه با فساد اشاره مي كنند و مي پرسند، اين پول ها كجا رفته است. آنها معتقدند، اين باجگيري به جيب سران مملكت روانه يا در جنگ عليه مردم يمن به كار گرفته مي شود، در حاليكه شهروندان عربستان انتظار داشتند، در پي اقداماتي كه با نام اصلاحات آغاز شد، طعم مشاركت در حاكميت را بچشند، اما عملا مي بينند به جاي گرفتن قدرت از تعداد محدودي از اعضاي خاندان سلطنتي و سپردن آن به مردم، همه را يك جا به بن سلمان سپرده اند.
تحولات اخير عربستان به ويژه دخالت اين كشور در قتل روزنامه نگار مخالف بن سلمان نشان داد كه وليعهد ماجراجوي سعودي پس از كسب قدرت بي سابقه در اين كشور، با اقدامات خود پاي در راهي نهانده كه نه تنها كشور را از شرايط دشوار و گرفتار در آن نجات نداده، بلكه پيش از اين، ديكاتورهاي منطقه آن را آزموده اند و سرنوشت محتوم آنها سقوط بوده است.
خاورم**1508**1651
دوحه - ايرنا - دخالت رژيم رياض در قتل 'جمال خاشقچي' روزنامه نگار ناراضي عربستان در استانبول در ادامه بازداشت و ناپديد شدن دهها فعال مدني زن و مرد اين كشور و فساد سياسي و اقتصادي سازمان يافته، تناقض هاي اصلاحات مورد ادعاي 'محمد بن سلمان' وليعهد سعودي را آشكار كرده است.
