در اين رزمايش 29 كشور عضو ناتو به همراه سوئد و فنلاند با 50 هزار نيروي نظامي، عمليات گسترده اي را به مدت دو هفته براي مقابله با يك دشمن فرضي پيش خواهند برد.
براساس مفروضات اين رزمايش، نيروهاي ناتو از نروژ در برابر حملات كشور دشمن حمايت مي كنند. حضور نروژ در اين رزمايش از جهات مختلف قابل توجه است. نخست اينكه در اين تمرين نظامي نيروهاي ناتو تلاش مي كنند از نروژ در برابر يك دشمن فرضي دفاع كنند.
از سوي ديگر، نروژ از سال گذشته ميلادي ( 2017) تلاش كرده است كه نقش پررنگ تري در ناتو به خود اختصاص دهد؛ به همين خاطر اين كشور از سال گذشته با حضور تفنگداران آمريكايي در خاك خود موافقت كرد كه در تاريخ اين كشور بي سابقه است .
همچنين 'اسلو' اجازه داده است هواپيماهاي استراتژيك اف 35 آمريكا در خاك نروژ مستقر شوند. نروژ در موقعيت جغرافيايي خاصي قرار گرفته است كه مي تواند و مي خواهد نقش موازنه نظامي در منطقه اي را ايفا كند كه همزمان براي ناتو و روسيه از اهميت استراتژيك فوق العاده اي برخوردار است.
علاوه بر نروژ، كشورهاي استوني، ليتواني و لتوني كه زماني حياط خلوت اتحاد جماهير شوروي محسوب مي شدند ، پس از فروپاشي شوروي به سازمان پيمان آتلانتيك شمالي پيوستند و براي ناتو از اهميت استراتژيكي مشابه نروژ برخوردارند.
حضور پررنگ نيروهاي نظامي آلمان از ديگر ويژگي هاي رزمايش اخير ناتو محسوب مي شود.
آلمان با 10 هزار نيروي نظامي، دومين كشور شركت كننده در اين رزمايش پس از آمريكا محسوب مي شود. اين حضور برجسته آلمان به خاطر آن است كه برلين از سال آينده ميلادي (2019) ، فر ماندهي 'نيروهاي ويژه واكنش سريع ناتو' را برعهده خو اهد گرفت.
اين بخش ناتو در زمان بحران اوكراين ايجاد شد و بخشي از استراتژي بازدارنده غرب در برابر روسيه است كه از سال 2014 و پس از الحاق جزيره 'كريمه' به روسيه مورد توجه قرار گرفت.
گرچه مقامات ناتو، رزمايش اخير را يك تمرين نظامي عادي توصيف كرده اند و تاكيد داشته اند كه اين عمليات تهديد عليه هيچ كشوري نيست؛ ولي برخي مقامات مسكو اينگونه تحركات و صف آرايي ها را نوعي پيشروي استراتژيك ناتو بسوي روسيه تلقي مي كنند و به همين خاطر تمرين نظامي اخير ناتو را هم عامل تنش آفرين در روابط واشنگتن و مسكو توصيف كرده اند.
از سوي ديگر، رزمايش اخير ناتو مي تواند واكنش نسبت به تمرين نظامي گسترده اي باشد كه چندي پيش روسيه و چين مشتركا برگزار كردند و در تاريخ روابط دو كشور و نيز در دوره پس از جنگ سرد بي سابقه بود.
اين رزمايش با نام vostok- 2018 ( شرق 2018) با حضور 300 هزار نيروي نظامي و با هزار فروند انواع هواپيما از 20 تا 26 شهريور (11تا 17 سپتامبر) در محدوده وسيعي در شرق روسيه برگزار شد.
روسيه و چين اين رزمايش را نمايشي از هماهنگي نظامي بين دو كشور توصيف كردند. مسكو و پكن همچنين اعلام كردند دو ابرقدرت با برگزاري رزمايش مشترك نشان دادند كه مي توانند استراتژي نزديكتري با يكديگر داشته باشند.
پس از فروپاشي اتحاد شوروي و اعلام پايان جنگ سرد، به نظر مي رسيد قطب بندي هاي استراتژيك در صحنه بين المللي از بين رفته است . پيمان ورشو كه در برگيرنده اتحاد جماهير شوروي و هم پيمانانش بود و تشكلي رسمي براي مقابله با ناتو محسوب مي شد از بين رفت. انتظار مي رفت كه ناتو نيز پس از نابودي ورشو مضمحل شود.
گرچه اعلام پايان جنگ سرد، صدايي بود كه از دهه پاياني قرن بيستم به دفعات و با تكرار از مسكو ، واشنگتن ، لندن ، برلين ، بروكسل و ... شنيده مي شد، ولي روند حوادث مسير ديگري را رقم زد.
سازمان پيمان آتلانتيك شمالي نه تنها از بين نرفت ، بلكه صف آرايي هاي جديد در شرق و بويژه نزديكي نظامي محور مسكو و پكن عملا 'پيمان ورشو جديدي' را رقم زده است.
در حالي كه تصور مي شد با پايان جنگ سرد ، قطب هاي بجا مانده از آن دوران ، مسير صلح راخواهند پيمود، ولي حوادث پس از جنگ سرد و قطب بندي هاي جديد به وضوح حكايت از آن دارد محورهاي قدرت مدتهاست از مرزهاي 'صلح سرد' هم عبور كرده اند و 'جنگ سرد جديدي' آغاز شده است.
نكته حائز اهميت و پرسش مهم اينكه چرا برخي محورها و مشخصا واشنگتن با اتخاذ تمهيداتي و با اعلام خروج از پيمان هايي مانند 'پيمان موشك هاي هسته اي ميان برد' (INF) ، عملا و با جديت در تلاش براي رقم زدن جنگ سردي جديدي هستند؟!
* تحليلگر مسايل بين الملل
تهران - ايرنا- نيروهاي پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) از سوم آبان جاري (25 اكتبر) بزرگترين تمرين نظامي اين پيمان را پس از دوران جنگ سرد به نمايش گذاشتند كه قرار است تا 16 آبان (7 نوامبر) ادامه يابد.
