به گزارش ایرنا، این هنرمند فقید در حالی روز چهارشنبه نهم آبان ماه بر اثر بیماری سرطان چشم از جهان فرو بست كه بزرگان و هنرمندان قشقایی، مانایی و تداوم موسیقی مقامی جنوب كشور را از دستاورد‌های او می‌دانند و برآنند كه تاثیر وی بر حوزه ادب و موسیقی قشقایی چنان است كه با تنها با نام وی و خانواده‌اش شناخته می‌شود.
گرگین‌پور زاده سال 1327 در شیراز بود. او از هنرمندان نامدار ایل قشقایی، طایفه عمله و تیره مختارخانلو است. وی خواهرزاده محمد بهمن‌بیگی بنیان‌گذار آموزش عشایری و داماد او بود. فرهاد از سال 1335 آموختن موسیقی را با نواختن آكاردئون آغاز كرد و پس از چندی با مهاجرت خانواده‌اش به تهران، نواختن این ساز را نزد استادانی نامدار ادامه داد.
فرهاد گرگین‌پور، رشته زبان و ادبیات فارسی را برای تحصیلات آكادمیك خود برگزید و مقطع كارشناسی را در دانشگاه شیراز و مقاطع كارشناسی ارشد و دكترا را در دانشگاه تهران گذراند.
او نوازنده تخصصی پیانو و آكاردئون بود و سه‌تار نیز می‌نواخت. ایل قشقایی و آشنایان به موسیقی مقامی فرهاد گرگین‌پور را با عنوان اعتلادهنده موسیقی قشقایی و فردی می‌شناسند كه بیش از نیم قرن برای حفظ این موسیقی تلاش كرد.
** فرهاد محبوب مردم بود
برادر كوچك‌تر فرهاد، غلامعلی گرگین‌پور در گفت‌و‌گو با ایرنا، با حسرت از او و كارهای ناتمامش یاد كرد و گفت: فرهاد محبوب مردم بود؛ چراكه موسیقی عشایر را زنده نگاه داشته و تداوم بخشیده بود و نغمات و ترانه‌ها و مقاماتی به آن افزود كه بی نظیر است.
وی با بیان اینكه فرهاد از سه سالگی با او و دیگر برادر‌ها در زمینه موسیقی و ادبیات كار می‌كرد، ادامه داد: شعرها و آهنگ‌های فرهاد بسیار باارزش و شنیدنی بود و حیف كه كارمان نیمه تمام ماند و رفتنش بسیار زود رخ داد.
گرگین‌پور به آثار ادبی برادرش اشاره كرد و افزود: هم در شعر فولكلور قشقایی و هم به فارسی اشعار گرانبهایی داشت و كتاب‌هایی از او بر جا مانده همچون از قاآنی تا توللی، هنگام جدایی، بخشی از حماسه كوراوغلو و ستایش شعر حافظ به روایت حافظ.
** فرهاد گرگین‌پور زنده نگاه دارنده موسیقی ایل بود
سكینه كیانی، همسر محمد بهمن‌بیگی درباره فرهاد گرگین پور به ایرنا گفت: خواهر بهمن‌بیگی هشت فرزند داشت كه پنج تن از آنان به واسطه ازدواج فامیلی نابینا هستند؛ ولی همه آن‌ها دارای مدارج عالی در حوزه هنر، موسیقی و ادبیات‌اند و با عنوان استاد در دانشگاه‌ها مشغول به كار هستند.
او فرهاد گرگین‌پور را زنده‌نگاه‌دارنده موسیقی ایل قشقایی و لر خواند و افزود: تا به امروز هر كس در حوزه عشایر موسیقی اجرا می‌كند، رهرو راه آن‌هاست.
كیانی با برشمردن خصایل اخلاقی فرهاد گرگین‌پور او را فردی باسواد و مهربان توصیف كرد كه با وجود نابینایی، دلی بینا داشت.
او در ادامه افزود: متاسفانه فرهاد به علت سرطان از میان ما رفت و همه ما، مخصوصاً جامعه ایل قشقایی و عشایر را متأثر كرد؛ اما چاره چیست باید بپذیریم.
** نوآوری در حوزه موسیقی قشقایی دستاورد فرهاد گرگین‌پور است
مسعود نامداری، نوازنده و موسیقیدان ایل قشقایی درخصوص اهمیت جایگاه فرهاد گرگین‌پور در موسیقی عشایری گفت: دكتر فرهاد گرگین پور در خانواده ای بالید كه موسیقی در آن رواج داشت. پدر ایشان حبیب‌خان از نوازندگان چیره‌دست و پل ارتباطی گذشتگان با نسل بعد از خود بود.
او با بیان اینكه در چنین خانواده‌ای انتظار می‌رود كه افرادی مستعد رشد كنند، خدمات گرگین‌پور به حوزه موسیقی عشایری را در دو بخش تشریح كرد.
به گفته این هنرمند، موسیقی قشقایی هم در حوزه حفظ نغمات و مقام‌ها و هم در زمینه نوآوری به گرگین‌پور مدیون است.
نامداری افزود: حفظ نغمات، مقام‌ها و گوشه‌هایی كه از پدر و استادان او به فرهاد رسیده بود و همچنین نوآوری در موسیقی مقامی قشقایی از دستاورد‌های گرانبهای او در حوزه موسیقی است. این همه از آنجا اهمیت دارد كه نوآوری در موسیقی مقامی به دلیل محدودیت‌های این نوع موسیقی دشوار است و نمی‌توان به راحتی آن را اجرا كرد.
وی خاطرنشان كرد: گرگین‌پور حتی موفق شد چند مقام در موسیقی قشقایی بیافریند و این مقامات چنان با فرهنگ موسیقایی قشقایی آمیخته شده است كه وقتی می‌شنویم احساس می‌كنیم سالیان سال از عمر آن‌ها گذشته است.
نامداری همچنین به طبع و ذوق گرگین‌پور در زمینه سرایش شعر به‌ویژه اشعار محلی اشاره كرد و افزود: او دستی بر آتش شعر داشت و این موضوع از آنجا اهمیت دارد كه در موسیقی محلی بسیار مهم است یك نوازنده و آهنگساز توانایی سرودن شعر هم داشته باشد.
این هنرمند ایل قشقایی با بیان اینكه گرگین‌پور به تاریخ و ادبیات ایران و قشقایی بسیار مسلط بود، ابراز داشت: وی در این زمینه به گردآوری اشعار قدما پرداخت و افزون بر این آثاری نیز در شعر و موسیقی منتشر كرد كه حائز اهمیت است و گام‌های بسیار بزرگی به شمار می‌رود.
گرگین‌پور كه به نواختن آكاردئون شهرت داشت، این ساز را نزد افرادی همچون انوشیروان روحانی فراگرفته بود و با آنكه سازی غربی به‌شمار می‌رفت، آن را در موسیقی عشایر وارد كرد، نامداری در این باره گفت: ساز آكاردئون پیش از فرهاد گرگین‌پور در موسیقی عشایری وجود نداشت و او نخستین فردی بود كه نغمات موسیقی قشقایی را با این ساز اجرا می‌كرد، البته محدودیت‌هایی نیز وجود داشت؛ اما حس اجرای آن چنان قوی بود كه به هیچ وجه محدودیت‌ها به چشم نمی‌آمد و مقاماتی كه با این ساز اجرا می‌كرد بسیار جالب توجه و نوآورانه است.
این نوازنده موسیقی عشایری درخصوص منش فرهاد گرگین‌پور بیان داشت: فرهاد وجودی سراپا احساس داشت و شخصیتی بسیار پرشور و مردمی بود. گمان نمی‌كنم كسی از او ناراحت شده باشد؛ همچنین فردی مسئولیت‌پذیر بود و در مقابل پاسخ به پرسش‌ها در زمینه ادبیات و موسیقی بسیار منطقی بود و چیزی را بدون اندیشه پاسخ نمی‌داد و سعی می‌كرد هرچه از گذشته به ارث رسیده را بدون كم‌و‌كاست منتقل كند و واقعیت‌ها را بگوید.
** گرگین‌پور موسیقی مقامی قشقایی را صاحب سبك كرد
دبیر جمعیت جوانان عشایر فارس نیز به ایرنا گفت: تا قبل از فرهاد گرگین‌پور موسیقی قشقایی به صورت پراكنده رایج بود؛ اما او به همراه برادرش فرود، موسیقی مقامی قشقایی و دیگر نواحی ایران را همچون كرد و بلوچ و عرب اعتلا بخشید و سال‌های سال زحمات بسیاری را به جان خرید.
مهران نامداری افزود: فرهاد گرگین‌پور موسیقی عشایر را صاحب سبك كرد و الهام بخش نسل عظیمی از افرادی شد كه می‌خواستند پس از او در زمینه موسیقی فعالیت كنند.
وی ادامه داد: فرهاد گرگین‌پور را باید در كنار برادرش فرود یاد كرد و این دو خدمات بسیاری را در حوزه موسیقی نواحی ایران ارائه كردند.
مسئول كانون فرهنگی هنری استاد محمد بهمن بیگی با یادكرد از استادانی همچون ابوالحسن صبا، محمدرضا لطفی و داوود نكیسا از همكاری آنان با فرهاد گرگین‌پور سخن گفت و افزود: فرهاد و برادرش فرود، در همه این سال‌ها دست از آموزش و ترویج موسیقی برنداشتند و بسیاری از مردم ایران در مناطق مختلف با هنر آن‌ها خاطره دارند و غم از دست دادن فرهاد موجی از اندوه را در همه قومیت‌ها مخصوصا ایل قشقایی به راه انداخته است.
وی با اشاره به اینكه خانواده گرگین‌پور به واسطه نزدیكی با محمد بهمن بیگی از ثمرات انقلاب فرهنگی او در میان عشایر بیش از دیگران بهره‌مند شدند، خلوص نیت و منش صحیح و آداب دانی را از ویژگی‌های آنان برشمرد.
** موسیقی قشقایی را با نام خانواده گرگین‌پور می‌شناسند
همچنین محقق حوزه تاریخ در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینكه گرگین‌پور از 1353 معلمی را آغاز كرد، افزود: فرهاد به مدت 20 سال به آموزش كودكان و نوجوانان و جوانان می‌پرداخت و بیشتر كوشش زنده یاد بر این بود كه فرزندان ایران زمین را بافرهنگ بار آورد؛ درواقع انگیزه او از معلمی مسائل مالی نبود، بلكه عشق به مردم و آموختن فرهنگ به فرزندان ایران بود.
داریوش زندی دره شوری ادامه داد: فرهاد گرگین‌پور در كنار برادر بزرگش فرود، عاشق موسیقی قشقایی بود. او با این موسیقی روح و جان می‌گرفت و احساساتش را بروز می‌داد.
زندی با بیان اینكه گرگین‌پور موسیقی نواحی عشایر ایران، نواحی لر زبان و موسیقی اقوام بومی جنوب ایران و در كل، موسیقی مقامی ایران را متحول كرد، ابراز داشت: فرهاد موسیقی را برای خدمت به مردم و نشان دادن احساسات برگزیده بود و همین نكته او را خرسند می‌كرد.
او خاطرنشان كرد: تكرار و تداوم موسیقی در خانواده گرگین‌پور سبب شد جنوب ایران، موسیقی قشقایی را با نام این خانواده بشناسند.
این پژوهشگر حوزه تاریخ خاطرنشان كرد: از آنجا كه حبیب‌خان، پدر فرهاد از نوازندگان سه تار و از شاگردان استاد هادی نكیسا بود و مادرش به ادبیات علاقه وافری داشت، همه فرزندان این خانواده اهل ادب و موسیقی شدند و این بر روحیه فرزندان تاثیر گذاشته بود.
زندی عنوان كرد: خانواده گرگین‌پور را با عنوان حافظان موسیقی قشقایی می‌شناسند؛ اما فرهاد همواره اذعان می‌كرد كه صاحبان اصلی موسیقی قشقایی ساربان ها، عشاق، چنگی‌ها و چوپان‌ها هستند كه موسیقی قشقایی را به آن‌ها الهام می‌كردند و توانستند به موسیقی قشقایی دوام دهند و خانواده گرگین‌پور توانستند این موسیقی را از تخریب دور نگاه دارند و آن را تقویت كنند.
فرهاد گرگین پور در سال های اخیر ساكن شهرستان آباده در شمال فارس بود و به علت بیماری سرطان در بیمارستان نمازی شیراز به سن 70 سالگی درگذشت. پیكر این هنرمند روز جمعه در شهرستان آباده تشییع و به خاك سپرده شد.
7375/ 2027
گزارش از سیده سمیرا متین نژاد
شیراز- ایرنا- نوای پایانی زندگی فرهاد گرگین پور موسیقیدان و ادیب ایل قشقایی غم انگیز بود و دوستداران وی روز جمعه پیكرش را در شهرستان آباده تشییع كردند و به خاك سپردند.
