به گزارش ایرنا ،استناد به آمارها، تراكم جمعیت حدود 20 برابری نسبت به متوسط كشوری، شهرستان های بی بهره از خدمات مختلف بویژه درمانی و آموزشی، تمركز امكانات در مركز استان و محرومیت دیگر شهرستان ها باوجود سهم 52 درصدی از درآمدهای كل كشور باكمترین میزان بازگشت تنها گوشه ای از وضعیت نامتوازن و غیرمتعادل توسعه در استان تهران هستند.
چندی قبل استاندار تهران با انتقاد از بی توجهی برخی مسئولان كشوری نسبت به رفع مشكلات جامعه و مردم این استان تصریح كرد: همه شهرستان های استان تهران مشكل دارند و امروز به همه جا رسیدگی می شود، مگر استان تهران.
آمار و ارقام شاخص های توسعه ای تهران هم نیز سخن استاندار را تایید می كند.
این استان با احتساب تهران، 16 شهرستان شهریار، ملارد، قدس، اسلامشهر، بهارستان، رباط كریم، ری، شمیرانات، قرچك، ورامین، پاكدشت، پیشوا، پردیس، دماوند و فیروزكوه دارد كه جمعیت برخی از این شهرستان ها برابر با بعضی استان ها است.
تهران در رتبه بندی بین المللی بیست و پنجمین شهر پرجمعیت جهان است اما در رتبه كیفیت زندگی در جایگاه 128 ایستاده ؛ این جمله ای است كه معاون توسعه و برنامه ریزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران در جلسه تدوین سند توسعه این استان چندی پیش به زبان آورد.
استان تهران كه از نظر موقعیت جغرافیایی در نقطه اتصالی شمالغرب و غرب به مركز كشور قرار گرفته است و عنوان پایتخت ایران را یدك می كشد، باوجود ظاهر دلفریبش از تعارض در توسعه و هم نشینی محرومیت و پیشرفت رنج می برد.
حتی آمارها می گویند كه پایتخت نیز از همه نظر توسعه یافته نیست؛ نگاهی به تراكم جمعیت دانش آموزی در مدارس دولتی، بافت فرسوده و دیگر مشكلات موجود نشانگر توسعه نامتوازن حتی در پایتخت است.
نتایج سرشماری سال 1395 نشان می دهد كه از جمعیت 79 میلیون و 926 هزار و 270 نفری كشور، 13 میلیون و 267 هزار و 637 نفر در استان تهران زندگی می كنند؛ رقمی معادل 16.6 درصد جمعیت كل كشور در حالی كه مساحت این استان فقط 0.8 درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص می دهد.
این آمار پرسشی را نیز در ذهن ایجاد می كند كه آیا امكانات، زیرساخت ها و خدمات موجود در این استان هم نسبت 16.6 درصدی را در خود جا داده یا تابع نسبت 0.8 درصدی مساحت تهران است؟
برپایه نتایج سرشماری سال 1395 در حالی كه تراكم جمعیت ایران به 49.1 نفر در هر كیلومتر مربع می رسد این رقم در تهران 969.2 نفر در هر كیلومتر مربع است و همین جمعیت متراكم و متنوع خود مسبب بسیاری از گرفتاری ها و مشكلات پایتخت به شمار می رود.
پیش از این شهرام عدالتی معاون توسعه و برنامه ریزی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران از نبود طرح جامع شهری در این استان گلایه كرده بود، موضوعی كه محمد سالاری رییس كمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران آن را اینگونه تكمیل كرد كه طی 11 سال پیش تهران با بخشنامه اداره می شد و موضوعی به نام طرح تفصیلی در آن معنا نداشت.
موضوع نبود برنامه ریزی حتی در نشست روز آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران هم مطرح شد و معاون آمار و اطلاعات این سازمان اعلام كرد كه نبود آمار درست، برپایه تعاریف و مفاهیم مشترك و دسترسی نداشتن به برنامه ریزی، ثمره ای جز نبود نقشه راه توسعه متوازن نداشته است.
سند توسعه تدوین شده برای استان تهران به تفصیل آمارها و شاخص های توسعه ای و برخورداری این استان را مورد بررسی و كندوكاو قرار داده است.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران در همین زمینه با تشریح سند توسعه این استان اعلام كرد: نرخ مشاركت اقتصادی این استان به 40.4 و كشور به 40.3 درصد می رسد و نرخ بیكاری ثبت شده برای تهران در پایان سال 96، 11 و برای ایران 12.1 است.
نعمت الله تركی اضافه كرد: براساس نتایج سرشماری سال 1395، تعداد شاغلان استان تهران به سه میلیون و 864 هزار و 188 نفر و تعداد بیكاران به 451 هزار و 23 نفر می رسد.
وی تهران را دارای رتبه نخست تولید ارزش افزوده در كشور خواند و افزود: این استان 17 درصد از شاغلان و 13.8 درصد بیكاران كشور را در خود جای داده است.
تركی با بیان اینكه 23.7 درصد ارزش افزوده كل كشور در تهران ایجاد می شود یادآورشد: سهم این استان از ارزش افزوده بخش خدمات كشور به 34.7 درصد، بخش صنعت 13.9 درصد و كشاورزی به 4.3 درصد می رسد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران به وضعیت بهداشت و درمان در این استان اشاره و بیان كرد: سرانه تخت بیمارستانی این استان به 26 تخت به ازای هر 10 هزار نفر می رسد در حالی كه این رقم در سرانه مربوط به شهرستان های استان به غیر از شهر تهران به هفت تخت برای هر 10 هزار نفر و در كشور 19 تخت به ازای هر 10 هزار نفر می رسد.
وی این موضوع را هم به وضعیت خدمات درمانی استان تهران اضافه كرد: در صورتی كه شهر تهران بیشترین سهم بیمارستانی كشور را در خود جای داده اما این وضعیت در شهرستان های این استان مطلوب و رضایت بخش نیست، تا آنجا كه حتی برخی شهرها مثل قرچك با وجود داشتن جمعیت 269 هزار و 138 نفری، فاقد فضای بیمارستان دولتی است.
تركی سهم استان تهران از بیمارستان های كشور را 18 درصد خواند و اظهارداشت: از بین 899 بیمارستان كشور 162 مورد در این استان قرار گرفته است اما نباید فراموش كرد كه همین فضای بیمارستانی به تمام افراد متقاضی در سطح كشور خدمت رسانی می كند.
تركی سهم استان تهران از فضای ورزشی روباز كشور را 10.8 و فضای سرپوشیده ورزشی را 15.9 درصد برشمرد و خاطر نشان كرد: سرانه فضای ورزشی روباز به 0.38 و سرپوشیده این استان به 0.16 درصد می رسد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران نرخ باسوادی این استان را 92.9 درصد و كشور را 87.6 درصد برشمرد و نسبت تراكم دانش آموز به كادر آموزشی تهران را 30 درصد و تراكم دانش آموزان را 32 نفر اعلام كرد و از كمبود نزدیك 12 هزار كلاس در این استان خبر داد.
وی سهم تهران از تعداد سینماهای كشور را 25 درصد و سهم ظرفیت فضای سینمایی این استان در كشور را 32.7 درصد خواند و 8.9 درصد كتابخانه های كشور از نظر تعداد و 9.3 درصد اعضای آنها را متعلق به این استان دانست.
تركی به سهم استان تهران از شاخص های توسعه كشور اشاره و خاطر نشان كرد: 3.9 درصد جمعیت روستایی، 21 درصد جمعیت شهری، 21.4 درصد اشتغال بخش خدمات، 18 درصد شاغلان صنعت، 0.9 درصد نیروی كار كشاورزی و 17 درصد كل شاغلان كشور در این استان حضور دارند و فعالیت می كنند.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران گفت: 2.7 درصد بزرگراه ها، 0.8 درصد راه های اصلی، 7.3 درصد راه آهن، 18 درصد معادن، 8.6 درصد تولید ناخالص برق، 13.4 درصد نفت خام، 11.5 درصد انشعاب گاز كشور در این استان ثبت شده است.
وی ادامه داد: 24.3 درصد فضای سینما، 18 درصد باسوادی، 13.8 درصد بیكاری، 3.5 درصد سردخانه ها، 4.5 درصد سیلوها، 13.4 درصد هتل های چهار و پنج ستاره، 21.2 درصد دانشجویان و 17 درصد بیمارستان های كشور مربوط به استان تهران هستند.
تركی به رتبه بندی شهرستان های استان بر اساس شاخص های محرومیت و نبود تعادل اشاره و تصریح كرد: شهرستان ری در زمینه مسكن و اشتغال، بهارستان در محرومیت آموزشی، فیروزكوه در زمینه درآمدی، قرچك از نظر بهداشتی و ملارد از نظر دسترسی رتبه های نخست محرومیت را به خود اختصاص داده اند كه در این بین ری از تمامی شهرستان های تهران محرومتر محسوب می شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران گفت: در بخش مسكن شهرستان های ملارد، قدس، بهارستان، ری و قرچك، در حوزه بهداشتی شهریار، ملارد، قدس، اسلامشهر، رباط كریم، قرچك، ورامین، پاكدشت، پیشوا، پردیس و دماوند، در حوزه آموزشی قدس، اسلامشهر و بهارستان و در شاخص محرومیت از توسعه یافتگی پیشوا و ری در وضعیت «محرومیت خیلی زیاد» قرار دارند.
تركی افزود: تهران 50.2 درصد درآمد كشور معادل 50 هزار میلیارد ریال كسب می كند اما میزان بازگشت این میزان درآمد تنها به 12 درصد می رسد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران به چالش ها و مشكلات نظام تصمیم گیری در این استان اشاره كرد و گفت: تداخل نظام تصمیم گیری ملی، استانی و منطقه ای، فقدان نظام مدیریت یكپارچه مجموعه شهری تهران، تعارض در مدیریت محدوده شهرها و شهرستان ها، تعارض و ابهام در مدیریت حریم شهرها، تفرق و ناهماهنگی نظام برنامه ریزی و مدیریت در بخش ها و اتخاذ سیاست های عاجل در راستای حل و فصل مقطعی امور از جمله این مسائل است.
به گفته وی، نبود شفافیت و پاسخگویی بخصوص در مدیریت شهری كلانشهر تهران، چالش در نقش شوراها و سازمان های مردم نهاد بویژه نبود تعریف مشخص در قلمرو تاثیرگذاری نهادهای غیردولتی، مساله نظام مالی ناپایدار شهری و تاثیر مستقیم بر شیوه تصمیم گیری، مباحث حقوقی و قانونی در زمینه شناسایی نشدن ظرفیت های قانونی موجود در امور مختلف و نبود تعریف منفعت عمومی شهری در مراجع حقوقی و قضایی از دیگر چالش های پیش روی این استان است.
تمامی این آمار و شاخص ها در شرایطی است كه تركی پیش از این در جلسه ثبت و ورود اطلاعات فرمانداری ها در سامانه بودجه ریزی مبتنی بر عملكرد اعلام كرده بود: سال گذشته باوجود وضعیت نامطلوب اقتصادی كشور 2 هزار و 500 میلیارد تومان به شهرداری ها و دهیاری های استان تهران پرداخت شد كه از این اعتبار 65 درصد به شهرداری ها و 35 درصد به دهیاری ها اختصاص یافت اما موقع بازدید از برخی دهستان ها خبری از عمران و آبادی نیست.
استاندار تهران هم چندی پیش در نشست توسعه زیرساخت های شبكه برق شهرك های صنعتی استان با انتقاد از بی توجهی برخی مسئولان نسبت به رفع مشكلات جامعه و مردم این استان تصریح كرده بود: همه شهرستان های استان تهران مشكل دارند و امروز به همه جا رسیدگی می شود، مگر استان تهران.
محمد حسین مقیمی اذعان كرده بود: هیچ استانی عقب افتاده تر و بدبخت تر از استان تهران نیست و ما مدیران امروز یا فردا می رویم اما فردای قیامت جواب مردم را چه بدهیم؟.
وی گفته بود كه جمعیت را افزایش می دهیم غافل از اینكه نیازمند شغل و نان هستند و نیاز اولیه برای اشتغالزایی است.
مقیمی در ادامه با طرح یك نمونه از مشكلات این موضوع را هم مطرح كرد كه تا سال آینده جمعیت شهرستان پردیس به 600 هزار نفر افزایش می یابد و این افزایش جمعیت در حالی است كه این شهرستان حتی یك بیمارستان(دولتی) ندارد.
تمامی این آمار، اطلاعات و شاخص ها در حالی است كه تهران به سبب برخورداری از ظاهر جذاب و پیشرفته هر روز شاهد مهاجرت گروه های جدیدی به این استان است .
گزارش از مینا افشاری ترك
تهرام/3001/ 1008
تهران-ایرنا- استان تهران برخلاف آوازه اش نه تنها توسعه یافته نیست بلكه از نظر شاخص ها و آمارها از جمله مناطق محروم كشور قلمداد می شود.
