مگس ميوه زيتون يكي از مهمترين آفات زيتون در كشورهاي حوزه درياي مديترانه است طبق آمارها در سال 1383 شاهد افزايش جمعيت اين آفت در 10 استان كشور گيلان، قزوين، زنجان، مازندران، اصفهان، گلستان، سمنان، مركزي، ايلام، كرمانشاه شديم تا جايي كه سطح آلودگي در 13 هزار هكتار برآورد شده بود.
اكنون اين آفت در اغلب باغ هاي زيتون كشور كنترل شده است اما خطر طغيان آن همچنان وجود دارد كه در اين رابطه «اكبر آهنگران» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي ايرنا اظهار داشت: در واقع ساكنان اين باغ ويلاها، نه تنها به جنبه اقتصادي محصول زيتون باغ خود توجهي ندارند بلكه با رها كردن باغ هايشان به مدت طولاني، اين مكان ها را به كانون هاي طغيان آفت مگس زيتون تبديل مي كنند.
وي اظهار داشت: براساس نتايج سامانه جامع پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات در استان ها ناشي از زماني كه تعداد آفت مگس زيتون در تله ها افزايش پيدا مي كند و ثبت مي شود، زمان عمليات مبارزه با اين آفت كليد مي خورد.
وي تصريح كرد: اوايل شهريورماه امسال با افزايش ميزان جمعيت آفت به دليل مساعد بودن شرايط آب و هوايي، اقدام هاي لازم براي مبارزه با افت آغاز و دوره هاي آموزشي براي باغداران برگزار شد.
آهنگران اضافه كرد: براي كنترل آفت و مبارزه با آن روش هاي بيولوژيك، «كارت زرد» از سوي سازمان حفظ نباتات تامين و ارسال شد و همچنين بخشي از اين موارد توسط استانداري استان هاي زنجان، گيلان و قزوين خريداري و در اختيار باغداران قرار گرفت.
يكي از روشهاي غيرشيميايي مبارزه با آفات گلخانه‌اي استفاده از كارتهاي زرد است زيرا وقتي اين كارت ها در اطراف گياهان آويخته مي شوند، به دليل رنگ آن، حشرات به سمت آن جلب شده و چون آغشته به مواد چسبنده است، حشره به كارت مي چسبد و به دام مي افتد.
آهنگران اظهار داشت: خوشبختانه در باغ هاي صنعتي زيتون به دليل رعايت مسائل بهداشتي و اقدام هاي به موقع كنترلي، مشكلي وجود نداشت اما باغ هاي مسن به ويژه در رودبار گيلان كه نيازمند نوسازي هستند، دچار مشكل شدند.
وي اضافه كرد: مبارزه با افت مگس زيتون در باغ هاي مسن زيتون كار دشواري است زيرا بيشتر باغداران اقدامي براي مبارزه با آفت ها نمي كنند بنابراين قرار شد مسئولان جهادكشاورزي در استان ها از استانداري هاي خود تقاضاي اعتبار كنند تا خودشان وارد عمل شده و به صورت تك به تك در باغ هاي مسن عمليات مبارزه را انجام بدهند تا جمعيت آفت كاهش يابد.
** برداشت زودهنگام زيتون براي مقابله با آفت
آهنگران گفت: امسال در باغ هايي كه با افزايش جمعيت آفت مگس زيتون مواجه بوديم، براي كاهش خسارت ها، سازمان حفظ نباتات كشور باغداران را به برداشت زودهنگام ميوه زيتون توصيه كرد تا محصولشان كمترين خسارت را ببيند.
مديركل دفتر پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات افزود: ميوه كنسروي زيتون بايد تا اواخر مهرماه برداشت شود و اگر باغداران بخواهند ميوه زيتون به روغن بيفتد بايد آن را تا اواخر آبان ماه روي درخت نگه داري كنند كه به دليل طغيان آفت مگس زيتون توصيه شد باغداران تمامي ميوه هاي زيتون خود را برداشت كنند زيرا تا يك ماه ديگر مي تواند خسارت هنگفتي به باغداران وارد كند.
وي ادامه داد: باغداران استان هاي قزوين، زنجان و گيلان همكاري خوبي با ادارات كل جهادكشاورزي در استان ها داشتند اما در برخي از نقاط اين استان ها باغ ويلاهايي وجود دارد كه به دليل اين كه گاهي به آنها سر مي زنند، كانون آفت هستند تا جايي كه هرچقدر باغداران ديگر بخواهند اين آفت را كنترل كنند، فايده چنداني ندارد.
وي مشكل اصلي طغيان آفت زيتون را ميوه زيتون دانست و افزود: در واقع لارو اين مگس در ميوه زندگي مي كند كه مي تواند خسارت زيادي به باغداران وارد كند.
** مگس زيتون قابليت ريشه كني ندارد
اين مقام مسئول در سازمان حفظ نباتات كشور گفت: هنوز آماري از خسارت ميوه زيتون نداريم زيرا اگر ميوه قابل مصرف كنسروي سريع جمع آوري شده باشد به طور حتم خسارت نمي بينند و ميوه روغني نيز در باغ هاي صنعتي به دليل كنترل هاي مناسب آفات با مشكل خاصي مواجه نخواهند شد.
آهنگران بر اين باور است كه آفت مگس زيتون قابليت ريشه كني ندارد اما مي توان آن را با رعايت برخي اصول از جمله مبارزه با آفاتي همچون پسيل زيتون و شپشك سياه زيتون، كنترل كرد.
وي اظهار داشت: باغداران براي كاهش خسارت ها علاوه بر بكارگيري توصيه هاي كارشناسان سازمان حفظ نباتات، مي توانند با اصلاح، نوسازي، جوان سازي و هرس به موقع باغ هاي زيتون در كنترل آفات مذكور ميوه زيتون موثر باشند.
به گزارش ايرنا، در سال 1396 به دليل سرمازدگي و تنش هاي آب و هوايي، كمتر از 85 هزارتن ميوه زيتون در سطح 55 هزار هكتار باغات بارور توليد شد كه نسبت به سال قبل از آن 11 هزار تن كاهش داشت.
طبق آمارها در سال 95 حدود 96 هزارتن ميوه زيتون در كشور توليد شد كه بين 60 تا 65 درصد آن به كنسرو زيتون و 35 تا 40 درصد آن به روغن زيتون تبديل شده بود.
سرانه مصرف روغن زيتون كشور بين 11 هزار و 500 تا 12 هزار تن در سال است كه نزديك يك سوم آن در داخل كشور توليد و بقيه از طريق واردات تامين مي شود.
ميانگين جهاني عملكرد توليد زيتون در هر هكتار 1700 كيلوگرم است در حالي كه در بيشتر باغ هاي زيتون كشور عملكرد توليد زيتون 2100 كيلوگرم در هكتار برآورد مي شود.
42 كارخانه روغن كشي و هشت هزار كارگاه توليدي كنسروي در مناطق زيتون خيز كشور از جمله زنجان، قزوين و گيلان فعال هستند.
اكنون در 26 استان كشور زيتون كشت مي شود كه بيش از 50 درصد ارقام زيتون كشت شده در ايران، روغني هستند؛ البته بخشي از ارقام زيتون دو منظوره است به طوري كه مي توان علاوه بر استفاده از دانه، روغن آن را نيز استحصال كرد.
همچنين انتقال «ژرم پلاسم زيتون» از كلكسيون شوراي بين المللي زيتون و روغن زيتون با هدف اصلاح نژاد كيفيتي، شناسائي و طبقه بندي انواع ارقام روغن زيتون ايراني در دستور كار معاونت باغباني وزارت جهاد كشاورزي قرار گرفته است.
اقتصام**9186*2025
تهران- ايرنا- مديركل دفتر پيش آگاهي سازمان حفظ نباتات كشور گفت: امسال به دليل شرايط آب و هوايي با طغيان مگس زيتون در استان هاي زنجان، قزوين و گيلان مواجه شده ايم كه كانون اصلي طغيان اين آفت باغ ويلاهاي غيرمسكوني هستند.
