به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ «دانشجویان پیرو خط امام» دگربار 9 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی توجه جهانیان را به ایران جلب كردند. به این صورت پس از آنكه محمدرضا پهلوی پس از مدت‌ها سرگردانی در خارج از ایران، عازم آمریكا شد، گروهی از دانشجویان دانشگاه های تهران كه به سیاست های آمریكا معترض بودند، در 13 آبان 1358خورشیدی و در حالی كه برای راهپیمایی سالروز كشتار 13 آبان از مقابل سفارت آمریكا در خیابان طالقانی تهران عبور می‌كردند، تصمیم خود را برای ورود به سفارتخانه این كشور عملی كردند و با بالارفتن از دیوار آنجا، «لانه جاسوسی» را به تسخیر خود درآوردند و دیپلمات‌های حاضر در ساختمان را گروگان گرفتند.
** شرایط انقلابی و تسخیر سفارت آمریكا
بدین شكل روزنامه كیهان در بعدازظهر آن روز در چاپ سوم خود نوشت: «این جریان در ساعت 11 صبح امروز اتفاق افتاد... جریان اشغال سفارت به كلانتری هفت و كمیته انقلاب منطقه 6 اطلاع داده شد و پاسداران این كمیته اقدامات فوق‌العاده‌ای را برای خارج كردن تظاهركنندگان آغاز كردند».
اتفاقی كه بلافاصله زمینه ساز ایجاد بحث های زیادی در داخل و خارج از كشور شد، هرچند دانشجویان پیرو خط امام فارغ از تمام این موضوع ها، مصمم بودند كه كار خود را به سرانجام برسانند.
باید دانست دوران دانشجویی با ویژگی هایی همراه است كه اینگونه اتفاق ها را در مواقعی پیش می آید به خصوص اینكه كشور دوران پس از انقلاب را تجربه می كرد و این شور و شعف انقلابی گری دوچندان بود.
البته وضعیت عینی كه در جامعه رخ می داد نیز بسترساز این حركت شد، به گونه ای كه «ابراهیم اصغرزاده» از دانشجویان پیرو خط امام به آن اشاره می كند و می گوید: «بهتر می‌دانم ابتدا فضایی را كه در آن تصمیم گرفتیم برای شما ترسیم كنم. بیشتر، خود فضا و شرایط آن بود كه یك عده را به اینجا رساند تا این كار را بكنند. نه‌اینكه عده‌ای از پیش، سیاست‌شان این بود كه بیایند و چنین اقدامی انجام دهند. اگر ما این كار را نمی‌كردیم، به حكم آن وضعیتی كه در جامعه بود، قطعاً و قهراً این كار انجام می‌گرفت. اگر ما این كار را نمی‌كردیم، عده دیگری دست به اقدام می‌زدند. پس این حركت، دقیقاً در بستر عینی جامعه اتفاق افتاد».
«عزت الله ضرغامی» نیز كه خود در آن زمان از دانشجویان پیرو خط امام بود، درباره دلایل شكل‌گیری حركت تسخیر لانه جاسوسی گفته است: «در شكل‌گیری حادثه‌ی تسخیر لانه جاسوسی آمریكا، عوامل متعددی دخیل و موثر بودند كه تقریباً همه این عوامل، متأثر از عملكرد دولت آمریكا، در قبال انقلاب اسلامی ایران بود. واقعیت این است كه دولت آمریكا با وجود پیروزی انقلاب، دست از مداخله‌گری در امور ایران برنداشت. در طول 9 ماه میان 22 بهمن 1357 تا 13 آبان 1358، انواع و اقسام حركت‌های توطئه‌آمیز در سراسر كشور، علیه انقلاب شكل گرفت كه به گونه‌ای آشكار، دست آمریكایی‌ها در وقوع آنها دیده می‌شد و عملاً سفارت آمریكا به صورت یك مركز جاسوسی برای سازماندهی حركت‌های تفرقه افكن و تجزیه‌طلبانه درآمده بود».
«سایروس ونس» وزیر امور خارجه آمریكا در دوره رییس جمهوری «جیمی كارتر»، در این باره می گوید: «هیچ فردی در روز واقعه نمی توانست پیش بینی كند كه این ماجرا به یكی از پیچیده ترین مشكلات سیاست خارجی آمریكا مبدل خواهد شد... این آغاز یك داستان دردناك برای ملت آمریكا بود... در مراحل اولیه بحران ما تصور نمی كردیم مدت زیادی گرفتار این مساله خواهیم شد».
**دانشجویان و تایید امام خمینی(ره)
به هرترتیب در همان روز تسخیر سفارت، دانشجویان طی 6 بیانیه كه در پایان همه آنها عنوان «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» عنوان شده بود، به طور واضح به این مسأله اشاره كردند كه به پیروی از مواضع و فرامین امام خمینی(ره) به تسخیر سفارت دست زده اند. در نخستین بیانیه پس از بیان قسمت هایی از پیام امام(ره) آمده است: «ما دانشجویان مسلمان پیرو خط امام خمینی(س) از مواضع قاطعانه امام در مقابل آمریكای جهانخوار حمایت كرده و به منظور اعتراض به دسیسه های امپریالیستی و صهیونیستی، سفارت جاسوسی آمریكا در تهران را به تصرف در آورده ایم تا اعتراض خویش را به گوش جهانیان برسانیم».
در همان 13 آبان، سید احمد خمینی به نمایندگی از طرف امام(ره) در جمع دانشجویان در داخل سفارت حضور یافت و سپس به قم بازگشت تا امام خمینی(ره) را در جریان جزییات حوادث قرار دهد. به طور تقریبی می توان گفت كه تمامی نگاه های دانشجویان تسخیر كننده و چه شخصیت های انقلابی و گروه های سیاسی به واكنش امام خمینی(ره) بود. روز 14 آبان، امام(ره) در سخنرانی خود با تأیید اقدام دانشجویان، آمریكا را «شیطان بزرگ» نامیدند و همان گونه كه در اطلاعیه دوم دانشجویان آمده بود، سفارت آن كشور را «لانه جاسوسی» خواندند.
**افكار عمومی و تسخیر سفارت آمریكا
از فردایِ 13 آبان 1358خورشیدی در كنار تهران، بسیاری از شهرهای از جمله مشهد، اصفهان، شیراز، قم و ... عده زیادی در تأیید اقدام انقلابی دانشجویان به خیابان‌ها ریختند. در تهران هر روز گروههای مختلفِ مردمی و دانشجویی در اطراف سفارت راهپیمایی می‌كردند. محل روبه‌روی سفارت آمریكا پاتوق اجتماع هر روزه حامیان و هواداران بود. هر روز چهره‌های مختلف سیاسی و نمایندگانِ اصناف و احزاب و جمعیت‌ها سخنرانی داشتند و با جملاتی كوبنده و پرشور از آنچه «تسخیر انقلابی سفارت آمریكا» می‌نامیدند، ابراز خرسندی می‌كردند.
همراهان و موافقان تسخیر سفارت اما محدود به فعالان سیاسی و ناظرانِ تحولات اجتماعی در داخل ایران نبودند. عموم مردم با حركتِ دانشجویان موافق بودند و از درستی آنچه «انقلابی‌ترین اعتراضِ سیاسی علیه امپریالیسم آمریكا» خوانده می‌شد، دفاع می‌كردند. وقتی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام اعلام كردند كه پنج روز، روزه سیاسی می‌گیرند، بسیاری از گروههای سیاسی و مذهبی، اعلام همراهی كردند و گروههای مختلفی همچون كاركنان دخانیات، اتحادیه تاكسیرانان، بانك و كارمندان بهزیستی، درجه‌داران ارتشی و فرماندهان نظامی نیز در این موضوع سهیم شدند.
بنابراین عكس‌العمل مثبت مردم در سراسر كشور پس از تسخیر سفارت آمریكا و اجماع عمومی در تأیید آن حركت نشان داد كه سیاست‌های آمریكا تا چه میزان در افكار عمومی آثار منفی برجای گذاشته و آن سیاست‌ها، دخالت‌ها و حمایت از رژیم پهلوی تا چه اندازه موجب نفرت همگانی شده بود.
**فرجام سخن
در شكل‌گیری حادثه تسخیر لانه جاسوسی آمریكا، عوامل متعددی موثر بودند كه بیشتر آنها متأثر از عملكرد دولت آمریكا در برابر انقلاب اسلامی ایران بود. این دولت با وجود پیروزی انقلاب اسلامی از مداخله‌گری در امور ایران دست برنداشت و همین امر نیز باعث شد تا دانشجویان به پیروی از سخنان امام خمینی(ره) از آنها ناراضی باشند و حادثه ای رقم زدند كه سرآغاز تحول های بسیاری در مسیر حركت انقلاب اسلامی ایران شد و بر دگرگونی های سیاسی و رخدادهای مرتبط با آن در داخل و خارج از كشور تاثیر گذاشت. به هر ترتیب سرانجام پس از گذشت 444 روز از زمان تسخیر سفارت آمریكا در 30 دی 1359 خورشیدی بیش از 50 گروگان آمریكایی اجازه خروج از ایران را به دست آوردند.
پژوهشم9370**2002**9131
تهران- ایرنا- تسخیر سفارت آمریكا پاسخی قاطع به تهدیدهای خارجی نسبت به انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بود كه با توجه به تجربه های تاریخی ملت ایران در زمره نگرانی های جدی جامعه و بخش قابل‌توجهی از دانشجویان قرار داشت، آنانی كه دفاع از انقلاب مردمی و نظام نوپای آن را مهم‌ترین وظیفه خود می‌دانستند.
